Ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz περιγράφει τους τρεις κινδύνους που μπορούν να πλήξουν το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα
Παρά τις διαβεβαιώσεις που έρχονται και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού σχετικά με το πόσο υγιές και σταθερό είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, Mohamed El Erian, εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχος κάνοντας λόγο για τρεις κινδύνους που μπορούν να πλήξουν το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.
Πιο αναλυτικά, η Fed ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι όλες οι αμερικανικές τράπεζες πέρασαν τα τελευταία ετήσια stress tests, ενώ το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB), που παρακολουθεί τις κανονιστικές πρακτικές σε όλο τον κόσμο για να διασφαλίσει ότι πληρούνται τα διεθνώς συμφωνημένα πρότυπα, δήλωσε, σε επιστολή προς τους ηγέτες της G20, ότι οι «τοξικές μορφές σκιώδους τραπεζικής» έχουν εξαλειφθεί.
Αν και όλα αυτά είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για όλους όσους πιστεύουν ότι δεν έχουν γίνει αρκετά πράγματα για τη μείωση του συστημικού χρηματοπιστωτικού κινδύνου αλλά και για να εξασφαλιστεί ότι οι τράπεζες εξυπηρετούν την πραγματική οικονομία παρά απειλούν την ευημερία της.
Ωστόσο, ο El Erian υποστηρίζει -με άρθρο του στο project-syndicate.org- ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα ώστε να ισχυριστεί κάποιος ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι απόλυτα υγιές.
«Οι προσπάθειες για την ενίσχυση του τραπεζικού τομέα σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης εξακολουθούν να υστερούν.
Και, κυρίως, οι οικονομικοί κίνδυνοι συνέχισαν να μεταναστεύουν σε μη τραπεζικές δραστηριότητες» γράφει χαρακτηριστικά.
Μετά την ανεύθυνη ανάληψη κινδύνων, η παγκόσμια οικονομία κατέρρευσε σε πολυετή κατάθλιψη το 2007-2008, οι ρυθμιστικές αρχές και οι κεντρικές τράπεζες στις προηγμένες οικονομίες ξεκίνησαν μια σημαντική προσπάθεια για την ενίσχυση των χρηματοπιστωτικών τους συστημάτων.
Για το σκοπό αυτό, επικεντρώθηκαν αρχικά σε τράπεζες, που από τότε έχουν ενισχύσει τα κεφαλαιακά τους αποθέματα, καθάρισαν τους ισολογισμούς τους, αύξησαν τη ρευστότητα, ενίσχυσαν τη διαφάνεια και περιόρισαν τις δραστηριότητες υψηλού κινδύνου.
Εκτός από την ενίσχυση του τραπεζικού τομέα, οι φορείς χάραξης πολιτικής έχουν επίσης σημειώσει πρόοδο προς την τυποποίηση των αγορών παραγώγων, καθιστώντας τα πιο ισχυρά και διαφανή, πράγμα που μειώνει επίσης τον κίνδυνο μελλοντικών bailouts.
«Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να δηλωθεί η νίκη.
Παρόλο που η FSB περιγράφει το χρηματοπιστωτικό σύστημα ως "ασφαλέστερο, απλούστερο και δικαιότερο", αναγνωρίζει επίσης ότι "αναδυόμενοι κίνδυνοι θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον στόχο της G20 για ισχυρή, βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη"» γράφει ο El Erian.
Στο πλαίσιο ξεχωρίσει τρεις από αυτούς τους κινδύνους που ξεχωρίζουν.
Πρώτον, οι δραστηριότητες που κάποιες τράπεζες έχουν πάψει, έχουν αντικατασταθεί από μη τραπεζικές εταιρείες που δεν υπόκεινται στα ίδια εποπτικά και ρυθμιστικά πρότυπα.
Δεύτερον, ορισμένα τμήματα του μη τραπεζικού συστήματος βρίσκονται πλέον υπό τον έλεγχο μιας «ψευδαίσθησης ρευστότητας», όπου ορισμένα προϊόντα διακινδυνεύουν υπερβολικά τη ρευστότητα που μπορούν να παράσχουν σε πελάτες που πραγματοποιούν συναλλαγές σε ορισμένες περιοχές -όπως τα ομόλογα υψηλής απόδοσης αλλά και τα εταιρικά ομόλογα των αναδυόμενων αγορών- που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην αστάθεια της αγοράς.
Παράλληλα, τα ETFs που διαπραγματεύονται σε χρηματιστήρια έχουν πολλαπλασιαστεί, ενώ οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν συρρικνωθεί σε σχέση με τους μεγαλύτερους και πιο πολύπλοκους τελικούς χρήστες.
Τρίτον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν έχει ακόμη αισθανθεί τον πλήρη αντίκτυπο των τεχνολογικών αναταραχών που τροφοδοτούνται από την πρόοδο στα μεγάλα δεδομένα, την τεχνητή νοημοσύνη και την κινητικότητα, τα οποία ήδη βρίσκονται στη διαδικασία αναβάθμισης ενός αυξανόμενου αριθμού άλλων εδραιωμένων τομέων.
Και οι δραστηριότητες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech) που έχουν επεκταθεί είναι ανεπαρκώς ρυθμισμένες και δεν έχουν ακόμη δοκιμαστεί από έναν πλήρη κύκλο αγοράς.
«Βεβαίως, μια άλλη συστημική οικονομική κρίση που απειλεί την ανάπτυξη και την οικονομική ευημερία παγκοσμίως πιθανότατα δεν θα προέρχεται από το τραπεζικό σύστημα.
Αλλά θα ήταν πρόωρο να ισχυριστούμε ότι έχουμε ξεπεράσει όλους τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα» επισημαίνει ο El Erian.
Πιο αναλυτικά, η Fed ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι όλες οι αμερικανικές τράπεζες πέρασαν τα τελευταία ετήσια stress tests, ενώ το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB), που παρακολουθεί τις κανονιστικές πρακτικές σε όλο τον κόσμο για να διασφαλίσει ότι πληρούνται τα διεθνώς συμφωνημένα πρότυπα, δήλωσε, σε επιστολή προς τους ηγέτες της G20, ότι οι «τοξικές μορφές σκιώδους τραπεζικής» έχουν εξαλειφθεί.
Αν και όλα αυτά είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για όλους όσους πιστεύουν ότι δεν έχουν γίνει αρκετά πράγματα για τη μείωση του συστημικού χρηματοπιστωτικού κινδύνου αλλά και για να εξασφαλιστεί ότι οι τράπεζες εξυπηρετούν την πραγματική οικονομία παρά απειλούν την ευημερία της.
Ωστόσο, ο El Erian υποστηρίζει -με άρθρο του στο project-syndicate.org- ότι είναι πολύ νωρίς ακόμα ώστε να ισχυριστεί κάποιος ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι απόλυτα υγιές.
«Οι προσπάθειες για την ενίσχυση του τραπεζικού τομέα σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης εξακολουθούν να υστερούν.
Και, κυρίως, οι οικονομικοί κίνδυνοι συνέχισαν να μεταναστεύουν σε μη τραπεζικές δραστηριότητες» γράφει χαρακτηριστικά.
Μετά την ανεύθυνη ανάληψη κινδύνων, η παγκόσμια οικονομία κατέρρευσε σε πολυετή κατάθλιψη το 2007-2008, οι ρυθμιστικές αρχές και οι κεντρικές τράπεζες στις προηγμένες οικονομίες ξεκίνησαν μια σημαντική προσπάθεια για την ενίσχυση των χρηματοπιστωτικών τους συστημάτων.
Για το σκοπό αυτό, επικεντρώθηκαν αρχικά σε τράπεζες, που από τότε έχουν ενισχύσει τα κεφαλαιακά τους αποθέματα, καθάρισαν τους ισολογισμούς τους, αύξησαν τη ρευστότητα, ενίσχυσαν τη διαφάνεια και περιόρισαν τις δραστηριότητες υψηλού κινδύνου.
Εκτός από την ενίσχυση του τραπεζικού τομέα, οι φορείς χάραξης πολιτικής έχουν επίσης σημειώσει πρόοδο προς την τυποποίηση των αγορών παραγώγων, καθιστώντας τα πιο ισχυρά και διαφανή, πράγμα που μειώνει επίσης τον κίνδυνο μελλοντικών bailouts.
«Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να δηλωθεί η νίκη.
Παρόλο που η FSB περιγράφει το χρηματοπιστωτικό σύστημα ως "ασφαλέστερο, απλούστερο και δικαιότερο", αναγνωρίζει επίσης ότι "αναδυόμενοι κίνδυνοι θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον στόχο της G20 για ισχυρή, βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη"» γράφει ο El Erian.
Στο πλαίσιο ξεχωρίσει τρεις από αυτούς τους κινδύνους που ξεχωρίζουν.
Πρώτον, οι δραστηριότητες που κάποιες τράπεζες έχουν πάψει, έχουν αντικατασταθεί από μη τραπεζικές εταιρείες που δεν υπόκεινται στα ίδια εποπτικά και ρυθμιστικά πρότυπα.
Δεύτερον, ορισμένα τμήματα του μη τραπεζικού συστήματος βρίσκονται πλέον υπό τον έλεγχο μιας «ψευδαίσθησης ρευστότητας», όπου ορισμένα προϊόντα διακινδυνεύουν υπερβολικά τη ρευστότητα που μπορούν να παράσχουν σε πελάτες που πραγματοποιούν συναλλαγές σε ορισμένες περιοχές -όπως τα ομόλογα υψηλής απόδοσης αλλά και τα εταιρικά ομόλογα των αναδυόμενων αγορών- που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην αστάθεια της αγοράς.
Παράλληλα, τα ETFs που διαπραγματεύονται σε χρηματιστήρια έχουν πολλαπλασιαστεί, ενώ οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν συρρικνωθεί σε σχέση με τους μεγαλύτερους και πιο πολύπλοκους τελικούς χρήστες.
Τρίτον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν έχει ακόμη αισθανθεί τον πλήρη αντίκτυπο των τεχνολογικών αναταραχών που τροφοδοτούνται από την πρόοδο στα μεγάλα δεδομένα, την τεχνητή νοημοσύνη και την κινητικότητα, τα οποία ήδη βρίσκονται στη διαδικασία αναβάθμισης ενός αυξανόμενου αριθμού άλλων εδραιωμένων τομέων.
Και οι δραστηριότητες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (fintech) που έχουν επεκταθεί είναι ανεπαρκώς ρυθμισμένες και δεν έχουν ακόμη δοκιμαστεί από έναν πλήρη κύκλο αγοράς.
«Βεβαίως, μια άλλη συστημική οικονομική κρίση που απειλεί την ανάπτυξη και την οικονομική ευημερία παγκοσμίως πιθανότατα δεν θα προέρχεται από το τραπεζικό σύστημα.
Αλλά θα ήταν πρόωρο να ισχυριστούμε ότι έχουμε ξεπεράσει όλους τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα» επισημαίνει ο El Erian.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών