«Σε αντίθεση με την Ελλάδα, στην Κύπρο η κρίση δεν επέφερε έναν ριζικά νέο ή απλώς νέο πολιτικό προσανατολισμό του κομματικού συστήματος» σχολιάζει ο διευθυντής του κυπριακού παραρτήματος του γερμανικού Ιδρύματος Friedrich Ebert, Hubert Faustmann
Με αφορμή τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο αλλά και το γεγονός ότι οι τελικοί υποψήφιοι είναι οι ίδιοι με πέντε χρόνια πριν (το 2013 οι εκλογές έγιναν έναν μήνα πριν το bail in) o διευθυντής του κυπριακού παραρτήματος του γερμανικού Ιδρύματος Friedrich Ebert, Hubert Faustmann, αναφέρεται στις ομοιότητες και τις διαφορές της ελληνικής και κυπριακής οικονομικής κρίσης.
«Σε αντίθεση με την Ελλάδα, στην Κύπρο η κρίση δεν επέφερε έναν ριζικά νέο ή απλώς νέο πολιτικό προσανατολισμό του κομματικού συστήματος.
Τα παλιά παραδοσιακά κόμματα εναλλάσσονται ακόμη στην εξουσία.
Ο επόμενος πρόεδρος της Κύπρου θα προέλθει ξανά από ένα εκ των δύο μεγάλων κομμάτων, το ΔΗΣΥ ή το ΑΚΕΛ», αναφέρει σε συνέντευξή στην Deutsche Welle, o Faustmann.
Για τον Γερμανό καθηγητή η κυπριακή κρίση, ειδικότερα «η προϊστορία» της, ήταν παρούσα στον πρόσφατο προεκλογικό αγώνα και ενδεχομένως να επηρεάσει και πάλι το αποτέλεσμα.
«Το ΑΚΕΛ που πάει στον β' γύρο βρισκόταν στην εξουσία μέχρι το 2013.
Για πολλούς οι επιλογές του οδήγησαν στο bail in.
Πολλοί από τους υποστηρικτές του ΔΗΣΥ δεν θέλουν να διαχειριστεί το ΑΚΕΛ και πάλι την οικονομική και φορολογική πολιτική.
Το ΑΚΕΛ, που κάποτε ήταν κατά της λιτότητας, ήταν τελικά το κόμμα που πρώτο την εφάρμοσε.
Δεν επωφελείται λοιπόν τώρα με το να κάνει απλώς αντιπολίτευση στον Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος συνέχισε να εφαρμόζει την πολιτική λιτότητας που εισήγαγε το ΑΚΕΛ», επισημαίνει ο Faustmann.
Η κρίση στην Κύπρο ξεπεράστηκε φαινομενικά
Ερωτηθείς εάν ισχύει τελικά το αφήγημα της επιτυχίας που κάθε τόσο χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κυπριακή εμπειρία της ευρωκρίσης, ο Faustmann απαντά ότι ισχύει ως έναν βαθμό.
«Ισχύει ότι το νησί πέρασε μόνο δύο χρόνια ύφεσης και στη συνέχεια επανήλθε αργά στην ανάπτυξη, πέρυσι πχ. η ανάπτυξη ανήλθε στο 3,8%.
Φαίνεται ότι η κρίση σε ορισμένους τομείς έχει ξεπεραστεί, πέντε χρόνια μετά το απότομο ξέσπασμά της.
Η Κύπρος αντέδρασε με εποικοδομητικό τρόπο.
Εφάρμοσε αρκετές μεταρρυθμίσεις άμεσα -αυτό είναι μια διαφορά από την Ελλάδα.
Αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι η κρίση πέρασε οριστικά, υπάρχουν ακόμη εμφανή κατάλοιπα της κρίσης.
Η ανεργία είναι αρκετά υψηλή, ιδίως η ανεργία στους νέους ενώ οι μισθοί για όσους εισέρχονται τώρα στην αγορά εργασίας είναι χαμηλοί» αναφέρει ο Faustmann.
Όσον αφορά στο bail in, ο ίδιος σημειώνει «στη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Κύπρου, τη Λαϊκή, οι άνθρωποι που είχαν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ έχασαν τα χρήματά τους ενώ οι πελάτες της μεγαλύτερης τράπεζας, της Τράπεζας Κύπρου, με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ έχασαν πάνω από το 40% των χρημάτων τους.
Δεν είχε ξαναγίνει κάτι αντίστοιχο στην Κύπρο.
Βέβαια όσοι δεν είχαν καταθέσεις σε αυτές τις τράπεζες ή είχαν καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ δεν επηρεάστηκαν, εντούτοις πολλοί εύποροι Κύπριοι αλλά και καταθέτες από τη μεσαία τάξη, όπως επίσης και πολλές επιχειρήσεις επλήγησαν πολύ σκληρά από αυτό το μέτρο.
Ήταν πρωτοφανές».
Η κριτική στη Γερμανία
Εν τω μεταξύ, ο ίδιος επισημαίνει ότι υπάρχουν επαρκείς λόγοι για να ασκήσει κάποιος κριτική στη Γερμανία σχετικά με την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο.
«Πολλά γερμανικά ΜΜΕ προέβαλαν την εικόνα της Κύπρου ως μιας χώρας όπου Ρώσοι μεγιστάνες ξεπλένουν μαύρο χρήμα.
Έτσι οι Γερμανοί φορολογούμενοι αν καλούνταν να πληρώσουν για τη διάσωση των φτωχών Κυπρίων θα έσωζαν τελικά τους πολύ κακούς Ρώσους.
Υπήρξαν τέτοιες υπεραπλουστεύσεις.
Όμως αυτά δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα κι έτσι ήταν τελικά άδικη η αντιμετώπιση της Κύπρου.
Κι αυτό γιατί ναι μεν εφαρμόστηκε μια νέα πολιτική, αλλά μόνο εκεί, τουλάχιστον μέχρι τώρα» επισημαίνει ο ίδιος.
Το ενδιαφέρον είναι επίσης κατά τον Γερμανό καθηγητή ότι επειδή η Κύπρος και άλλα κράτη που επέβαλαν σκληρά μέτρα επιστρέφουν στην ανάπτυξη ή υλοποιούν μεταρρυθμίσεις, πολλοί στη Γερμανία βλέπουν αυτή την εξέλιξη σαν επιβεβαίωση της ορθότητας των προγραμμάτων διάσωσης, εκ των υστέρων βέβαια.
Πόσο μάλλον όταν αυτή η θετική πορεία καταγράφεται σε χώρες όπως η Κύπρος αλλά και η Ελλάδα που είχαν ασκήσει σκληρή κριτική ιδίως στον Wolfgang Schaeuble αλλά και την Angela Merkel για την πολιτική λιτότητας που πρέσβευαν.
Τέλος, ο Faustmann σχολιάζοντας το έτερο αφήγημα περί «ταχείας ανάρρωσης» της κυπριακής οικονομίας, σε αντίθεση με την αργή ανάκαμψη της Ελλάδας, κάνει μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση.
Η Κύπρος «θεραπεύτηκε» μεν, φαινομενικά τουλάχιστον, όχι όμως μόνο εξαιτίας του μνημονίου αλλά όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Είναι μικρή χώρα, με 800.000 κατοίκους.
Οι Κύπριοι επίσης είχαν την τύχη να μην υπάρχει εκροή κεφαλαίων στο εξωτερικό, οι Ρώσοι και άλλοι επενδυτές δεν σήκωσαν από εδώ τα κεφάλαιά τους, με αποτέλεσμα ένα μέρος του κυπριακού οικονομικού μοντέλου να διατηρηθεί ως είχε.
Επίσης ένα κοινό που είχε η Κύπρος με την Ελλάδα ήταν ότι στον τομέα του τουρισμού, που είναι εξίσου σημαντικός και για τις δύο χώρες, η μία χρονιά ρεκόρ διαδεχόταν την άλλη.
Κι αυτό γιατί την ίδια περίοδο με την ευρωκρίση, ανταγωνιστικές χώρες όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος έπαψαν να είναι για πολλούς ελκυστικοί τουριστικοί προορισμοί εξαιτίας του φόβου της τρομοκρατίας ή εξαιτίας εσωπολιτικών παραγόντων.
Είναι έτσι πολύ περισσότεροι οι λόγοι για τους οποίους η Κύπρος σχετικά γρήγορα ξεπέρασε την κρίση».
«Σε αντίθεση με την Ελλάδα, στην Κύπρο η κρίση δεν επέφερε έναν ριζικά νέο ή απλώς νέο πολιτικό προσανατολισμό του κομματικού συστήματος.
Τα παλιά παραδοσιακά κόμματα εναλλάσσονται ακόμη στην εξουσία.
Ο επόμενος πρόεδρος της Κύπρου θα προέλθει ξανά από ένα εκ των δύο μεγάλων κομμάτων, το ΔΗΣΥ ή το ΑΚΕΛ», αναφέρει σε συνέντευξή στην Deutsche Welle, o Faustmann.
Για τον Γερμανό καθηγητή η κυπριακή κρίση, ειδικότερα «η προϊστορία» της, ήταν παρούσα στον πρόσφατο προεκλογικό αγώνα και ενδεχομένως να επηρεάσει και πάλι το αποτέλεσμα.
«Το ΑΚΕΛ που πάει στον β' γύρο βρισκόταν στην εξουσία μέχρι το 2013.
Για πολλούς οι επιλογές του οδήγησαν στο bail in.
Πολλοί από τους υποστηρικτές του ΔΗΣΥ δεν θέλουν να διαχειριστεί το ΑΚΕΛ και πάλι την οικονομική και φορολογική πολιτική.
Το ΑΚΕΛ, που κάποτε ήταν κατά της λιτότητας, ήταν τελικά το κόμμα που πρώτο την εφάρμοσε.
Δεν επωφελείται λοιπόν τώρα με το να κάνει απλώς αντιπολίτευση στον Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος συνέχισε να εφαρμόζει την πολιτική λιτότητας που εισήγαγε το ΑΚΕΛ», επισημαίνει ο Faustmann.
Η κρίση στην Κύπρο ξεπεράστηκε φαινομενικά
Ερωτηθείς εάν ισχύει τελικά το αφήγημα της επιτυχίας που κάθε τόσο χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κυπριακή εμπειρία της ευρωκρίσης, ο Faustmann απαντά ότι ισχύει ως έναν βαθμό.
«Ισχύει ότι το νησί πέρασε μόνο δύο χρόνια ύφεσης και στη συνέχεια επανήλθε αργά στην ανάπτυξη, πέρυσι πχ. η ανάπτυξη ανήλθε στο 3,8%.
Φαίνεται ότι η κρίση σε ορισμένους τομείς έχει ξεπεραστεί, πέντε χρόνια μετά το απότομο ξέσπασμά της.
Η Κύπρος αντέδρασε με εποικοδομητικό τρόπο.
Εφάρμοσε αρκετές μεταρρυθμίσεις άμεσα -αυτό είναι μια διαφορά από την Ελλάδα.
Αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι η κρίση πέρασε οριστικά, υπάρχουν ακόμη εμφανή κατάλοιπα της κρίσης.
Η ανεργία είναι αρκετά υψηλή, ιδίως η ανεργία στους νέους ενώ οι μισθοί για όσους εισέρχονται τώρα στην αγορά εργασίας είναι χαμηλοί» αναφέρει ο Faustmann.
Όσον αφορά στο bail in, ο ίδιος σημειώνει «στη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Κύπρου, τη Λαϊκή, οι άνθρωποι που είχαν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ έχασαν τα χρήματά τους ενώ οι πελάτες της μεγαλύτερης τράπεζας, της Τράπεζας Κύπρου, με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ έχασαν πάνω από το 40% των χρημάτων τους.
Δεν είχε ξαναγίνει κάτι αντίστοιχο στην Κύπρο.
Βέβαια όσοι δεν είχαν καταθέσεις σε αυτές τις τράπεζες ή είχαν καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ δεν επηρεάστηκαν, εντούτοις πολλοί εύποροι Κύπριοι αλλά και καταθέτες από τη μεσαία τάξη, όπως επίσης και πολλές επιχειρήσεις επλήγησαν πολύ σκληρά από αυτό το μέτρο.
Ήταν πρωτοφανές».
Η κριτική στη Γερμανία
Εν τω μεταξύ, ο ίδιος επισημαίνει ότι υπάρχουν επαρκείς λόγοι για να ασκήσει κάποιος κριτική στη Γερμανία σχετικά με την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο.
«Πολλά γερμανικά ΜΜΕ προέβαλαν την εικόνα της Κύπρου ως μιας χώρας όπου Ρώσοι μεγιστάνες ξεπλένουν μαύρο χρήμα.
Έτσι οι Γερμανοί φορολογούμενοι αν καλούνταν να πληρώσουν για τη διάσωση των φτωχών Κυπρίων θα έσωζαν τελικά τους πολύ κακούς Ρώσους.
Υπήρξαν τέτοιες υπεραπλουστεύσεις.
Όμως αυτά δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα κι έτσι ήταν τελικά άδικη η αντιμετώπιση της Κύπρου.
Κι αυτό γιατί ναι μεν εφαρμόστηκε μια νέα πολιτική, αλλά μόνο εκεί, τουλάχιστον μέχρι τώρα» επισημαίνει ο ίδιος.
Το ενδιαφέρον είναι επίσης κατά τον Γερμανό καθηγητή ότι επειδή η Κύπρος και άλλα κράτη που επέβαλαν σκληρά μέτρα επιστρέφουν στην ανάπτυξη ή υλοποιούν μεταρρυθμίσεις, πολλοί στη Γερμανία βλέπουν αυτή την εξέλιξη σαν επιβεβαίωση της ορθότητας των προγραμμάτων διάσωσης, εκ των υστέρων βέβαια.
Πόσο μάλλον όταν αυτή η θετική πορεία καταγράφεται σε χώρες όπως η Κύπρος αλλά και η Ελλάδα που είχαν ασκήσει σκληρή κριτική ιδίως στον Wolfgang Schaeuble αλλά και την Angela Merkel για την πολιτική λιτότητας που πρέσβευαν.
Τέλος, ο Faustmann σχολιάζοντας το έτερο αφήγημα περί «ταχείας ανάρρωσης» της κυπριακής οικονομίας, σε αντίθεση με την αργή ανάκαμψη της Ελλάδας, κάνει μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση.
Η Κύπρος «θεραπεύτηκε» μεν, φαινομενικά τουλάχιστον, όχι όμως μόνο εξαιτίας του μνημονίου αλλά όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Είναι μικρή χώρα, με 800.000 κατοίκους.
Οι Κύπριοι επίσης είχαν την τύχη να μην υπάρχει εκροή κεφαλαίων στο εξωτερικό, οι Ρώσοι και άλλοι επενδυτές δεν σήκωσαν από εδώ τα κεφάλαιά τους, με αποτέλεσμα ένα μέρος του κυπριακού οικονομικού μοντέλου να διατηρηθεί ως είχε.
Επίσης ένα κοινό που είχε η Κύπρος με την Ελλάδα ήταν ότι στον τομέα του τουρισμού, που είναι εξίσου σημαντικός και για τις δύο χώρες, η μία χρονιά ρεκόρ διαδεχόταν την άλλη.
Κι αυτό γιατί την ίδια περίοδο με την ευρωκρίση, ανταγωνιστικές χώρες όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος έπαψαν να είναι για πολλούς ελκυστικοί τουριστικοί προορισμοί εξαιτίας του φόβου της τρομοκρατίας ή εξαιτίας εσωπολιτικών παραγόντων.
Είναι έτσι πολύ περισσότεροι οι λόγοι για τους οποίους η Κύπρος σχετικά γρήγορα ξεπέρασε την κρίση».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών