Η άπλετη ρευστότητα που «έριξε» η ΕΚΤ στην αγορά ομολόγων άλλαξε εντελώς τα χαρακτηριστικά της
Από τότε που η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει δεκάδες δισεκατομμύρια κρατικά και εταιρικά ομόλογα, είναι αναμφισβήτητο ότι η οικονομική εικόνα της Ευρώπης βελτιώθηκε σημαντικά, εξαλείφοντας περιστασιακές στιγμιαίες κρίσεις όπως αυτή Ελλάδας και η Ιταλίας .
Αυτή η εξέλιξη είναι απόλυτα φυσιολογική από τη στιγμή που ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, είχε ξεκαθαρίσει ότι η τράπεζα «θα κάνει ό,τι χρειαστεί» προκειμένου να στηρίξει την οικονομία της ευρωζώνης.
Όμως, τους τελευταίους μήνες, η οικονομική εικόνα της Ευρώπης έχει αρχίζει να «χλομιάζει», αν όχι τόσο στα πρωτογενή δεδομένα, όπου τα πράγματα παραμένουν σταθερά, αλλά σίγουρα στα στοιχεία που αφορούν την μεταποίηση αλλά και τις εξαγωγές.
Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, οι τάσεις στον δείκτη PMI για νέες παραγγελίες εξαγωγών μειώθηκαν σημαντικά το 2018 - και όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά και για την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
Αυτό, σύμφωνα με τον Barnaby Martin της BofA, «μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερο ζωντανή εξαγωγική δραστηριότητα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Για την Ευρώπη, αν και αυτό συμβαίνει πραγματικά ή απλώς αντανακλάται η ισχύς του ευρώ νωρίτερα μέσα στο έτος, παραμένει προς συζήτηση.
Τώρα θεωρούμε ότι τα οικονομικά στοιχεία δεν ήταν αρκετά πειστικά για να προκαλέσουν αρκετό ράλι σε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου».
Αυτό μας φέρνει στην επόμενη λογική σκέψη: θα μπορούσε η Ευρώπη να πλησιάζει προς μία ύφεση, κυρίως εάν ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ καταστεί απτή πραγματικότητα, κάτι που θα πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και με άλλα λόγια τη γερμανική οικονομία, την ατμομηχανή της Γηραιάς Ηπείρου.
Βεβαίως, η τρέχουσα πορεία ανάπτυξης της Ευρώπης παραμένει μακριά από μια ύφεση.
Σύμφωνα με την ομάδα οικονομολόγων της BofA, η οποία πρόσφατα υποβάθμισε την εκτίμησή της για την ανάπτυξη της Ευρώπης από 2,4% στο 2,1%, τονίζεται ότι οι βασικοί κίνδυνοι οφείλονται στις εμπορικές εντάσεις αλλά και στις εξελίξεις στην Ιταλία.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, υπολογίζουν ότι «ένας εμπορικός πόλεμος σε συνδυασμό με ένα σοκ εμπιστοσύνης θα μπορούσε να ωθήσει την αμερικανική οικονομία στο χείλος της ύφεσης».
Εκτός, όμως, από το εμπόριο αυτό που φαίνεται να απειλεί περισσότερο την Ευρώπη είναι η σταδιακή διακοπή του QE της ΕΚΤ.
Το πρόβλημα, τονίζει ο Martin της BofA είναι ότι η ευρωπαϊκή οικονομία δεν είναι τόσο προστατευμένη όσο αυτήν των ΗΠΑ για τη διακοπή των ενέσεων ρευστότητας που προσφέρει μέχρι τώρα η ΕΚΤ.
Αυτό καταδεικνύεται στο επόμενο διάγραμμα, το οποίο δείχνει πόσο διαφορετικές είναι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη όσον αφορά τη δημοσιονομική γενναιοδωρία έναντι της λιτότητας.
Τι θα συμβεί άραγε εάν εντός των επόμενων μηνών πραγματοποιηθεί το χειρότερο σενάριο, δηλαδή αυτό που θέλει όχι μόνο διακοπή του QE αλλά και κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ;
Θα μπορέσει η Ευρώπη να αποφύγει την ύφεση;
Εδώ τα πράγματα γίνονται πολύπλοκα, όχι τόσο για την ίδια την οικονομία, αλλά για το πώς μια τέτοια επιβράδυνση θα επηρεάσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια χρέους που υπάρχει σε μεγάλο βαθμό χάρη στο QE της ΕΚΤ και το οποίο σήμερα αξιολογείται είτε με την κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση ή σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και ως «σκουπίδι».
Ο Martin τονίζει ότι «η ιδέα της "επόμενης" ύφεσης της Ευρωζώνης μας γεμίζει με πολύ φόβο.
Όχι μόνο επειδή πολλές κεντρικές τράπεζες θα έβλεπαν τη δυνατότητα αντίδρασής τους να είναι μικρή, αλλά περισσότερο λόγω του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να αποδιοργανωθεί η πιστωτική αγορά του ευρώ».
Όπως εξηγεί ο αναλυτής της BofA, η διαταραχή θα εκδηλωθεί πρώτα και κύρια στο πώς η περίοδος κατά την οποία εφαρμόζονταν το QE της ΕΚΤ έχουν τροποποιήσει βαθιά τη δομή της πιστωτικής αγοράς του ευρώ.
Το αποτέλεσμα ήταν μια άνευ προηγουμένου αύξηση του χρέους με αξιολόγηση BBB για να χρηματοδοτήσει την πρόσφατη ανάπτυξη της Ευρώπης.
Πρόκειται για ένα χρέος που έχει μετατραπεί στην Αχίλλειο φτέρνα της Γηραιάς Ηπείρου.
Το καθαρό αποτέλεσμα αυτών των δύο θεμάτων στην Ευρώπη απεικονίζεται σαφώς στο Διάγραμμα.
Από τις αρχές του 2015 (το PSPP ξεκίνησε τον Μάρτιο '15), το μέγεθος του μη χρηματοπιστωτικού τομέα με αξιολόγηση BBB αυξήθηκε από 450 δισ. ευρώ σε 755 δισ. ευρώ (66%).
Αντίθετα, το μέγεθος της αγοράς υψηλών αποδόσεων (High Yield – HY) μειώθηκε από 310 δισεκατομμύρια ευρώ σε 285 δισ. ευρώ κατά την περίοδο αυτή.
Ως αποτέλεσμα, αυτό έχει αφήσει τη μη χρηματοπιστωτική αγορά BBB να καταστεί 2,5 φορές μεγαλύτερη από την αγορά υψηλών αποδόσεων στην Ευρώπη ... μια αναλογία που δεν παρατηρήθηκε πριν από το 2008.
Υπάρχουν σχεδόν 800 δισ. ευρώ μη χρηματοοικονομικά ομόλογα με αξιολόγηση ΒΒΒ, αλλά η αγορά HY έχει μέγεθος 285 δισ. ευρώ.
Ο Martin αποκαλύπτει τι είναι πίσω από αυτή τη δραματική αύξηση του μεγέθους της αγοράς ομολόγων με αξιολόγηση BBB που εκδίδεται σε ευρώ τα τελευταία χρόνια: το γεγονός ότι, εξαιτίας του QE τα επιτόκια υποχώρησαν τόσο πολύ ώστε άρχισαν να εκδίδουν ομόλογα και εταιρείες που ποτέ πριν στο παρελθόν δεν είχαν φορτωθεί με χρέη.
www.bankingnews.gr
Αυτή η εξέλιξη είναι απόλυτα φυσιολογική από τη στιγμή που ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, είχε ξεκαθαρίσει ότι η τράπεζα «θα κάνει ό,τι χρειαστεί» προκειμένου να στηρίξει την οικονομία της ευρωζώνης.
Όμως, τους τελευταίους μήνες, η οικονομική εικόνα της Ευρώπης έχει αρχίζει να «χλομιάζει», αν όχι τόσο στα πρωτογενή δεδομένα, όπου τα πράγματα παραμένουν σταθερά, αλλά σίγουρα στα στοιχεία που αφορούν την μεταποίηση αλλά και τις εξαγωγές.
Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, οι τάσεις στον δείκτη PMI για νέες παραγγελίες εξαγωγών μειώθηκαν σημαντικά το 2018 - και όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά και για την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
Αυτό, σύμφωνα με τον Barnaby Martin της BofA, «μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερο ζωντανή εξαγωγική δραστηριότητα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Για την Ευρώπη, αν και αυτό συμβαίνει πραγματικά ή απλώς αντανακλάται η ισχύς του ευρώ νωρίτερα μέσα στο έτος, παραμένει προς συζήτηση.
Τώρα θεωρούμε ότι τα οικονομικά στοιχεία δεν ήταν αρκετά πειστικά για να προκαλέσουν αρκετό ράλι σε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου».
Αυτό μας φέρνει στην επόμενη λογική σκέψη: θα μπορούσε η Ευρώπη να πλησιάζει προς μία ύφεση, κυρίως εάν ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ καταστεί απτή πραγματικότητα, κάτι που θα πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και με άλλα λόγια τη γερμανική οικονομία, την ατμομηχανή της Γηραιάς Ηπείρου.
Βεβαίως, η τρέχουσα πορεία ανάπτυξης της Ευρώπης παραμένει μακριά από μια ύφεση.
Σύμφωνα με την ομάδα οικονομολόγων της BofA, η οποία πρόσφατα υποβάθμισε την εκτίμησή της για την ανάπτυξη της Ευρώπης από 2,4% στο 2,1%, τονίζεται ότι οι βασικοί κίνδυνοι οφείλονται στις εμπορικές εντάσεις αλλά και στις εξελίξεις στην Ιταλία.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, υπολογίζουν ότι «ένας εμπορικός πόλεμος σε συνδυασμό με ένα σοκ εμπιστοσύνης θα μπορούσε να ωθήσει την αμερικανική οικονομία στο χείλος της ύφεσης».
Εκτός, όμως, από το εμπόριο αυτό που φαίνεται να απειλεί περισσότερο την Ευρώπη είναι η σταδιακή διακοπή του QE της ΕΚΤ.
Το πρόβλημα, τονίζει ο Martin της BofA είναι ότι η ευρωπαϊκή οικονομία δεν είναι τόσο προστατευμένη όσο αυτήν των ΗΠΑ για τη διακοπή των ενέσεων ρευστότητας που προσφέρει μέχρι τώρα η ΕΚΤ.
Αυτό καταδεικνύεται στο επόμενο διάγραμμα, το οποίο δείχνει πόσο διαφορετικές είναι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη όσον αφορά τη δημοσιονομική γενναιοδωρία έναντι της λιτότητας.
Τι θα συμβεί άραγε εάν εντός των επόμενων μηνών πραγματοποιηθεί το χειρότερο σενάριο, δηλαδή αυτό που θέλει όχι μόνο διακοπή του QE αλλά και κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ;
Θα μπορέσει η Ευρώπη να αποφύγει την ύφεση;
Εδώ τα πράγματα γίνονται πολύπλοκα, όχι τόσο για την ίδια την οικονομία, αλλά για το πώς μια τέτοια επιβράδυνση θα επηρεάσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια χρέους που υπάρχει σε μεγάλο βαθμό χάρη στο QE της ΕΚΤ και το οποίο σήμερα αξιολογείται είτε με την κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση ή σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και ως «σκουπίδι».
Ο Martin τονίζει ότι «η ιδέα της "επόμενης" ύφεσης της Ευρωζώνης μας γεμίζει με πολύ φόβο.
Όχι μόνο επειδή πολλές κεντρικές τράπεζες θα έβλεπαν τη δυνατότητα αντίδρασής τους να είναι μικρή, αλλά περισσότερο λόγω του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να αποδιοργανωθεί η πιστωτική αγορά του ευρώ».
Όπως εξηγεί ο αναλυτής της BofA, η διαταραχή θα εκδηλωθεί πρώτα και κύρια στο πώς η περίοδος κατά την οποία εφαρμόζονταν το QE της ΕΚΤ έχουν τροποποιήσει βαθιά τη δομή της πιστωτικής αγοράς του ευρώ.
Το αποτέλεσμα ήταν μια άνευ προηγουμένου αύξηση του χρέους με αξιολόγηση BBB για να χρηματοδοτήσει την πρόσφατη ανάπτυξη της Ευρώπης.
Πρόκειται για ένα χρέος που έχει μετατραπεί στην Αχίλλειο φτέρνα της Γηραιάς Ηπείρου.
Το καθαρό αποτέλεσμα αυτών των δύο θεμάτων στην Ευρώπη απεικονίζεται σαφώς στο Διάγραμμα.
Από τις αρχές του 2015 (το PSPP ξεκίνησε τον Μάρτιο '15), το μέγεθος του μη χρηματοπιστωτικού τομέα με αξιολόγηση BBB αυξήθηκε από 450 δισ. ευρώ σε 755 δισ. ευρώ (66%).
Αντίθετα, το μέγεθος της αγοράς υψηλών αποδόσεων (High Yield – HY) μειώθηκε από 310 δισεκατομμύρια ευρώ σε 285 δισ. ευρώ κατά την περίοδο αυτή.
Ως αποτέλεσμα, αυτό έχει αφήσει τη μη χρηματοπιστωτική αγορά BBB να καταστεί 2,5 φορές μεγαλύτερη από την αγορά υψηλών αποδόσεων στην Ευρώπη ... μια αναλογία που δεν παρατηρήθηκε πριν από το 2008.
Υπάρχουν σχεδόν 800 δισ. ευρώ μη χρηματοοικονομικά ομόλογα με αξιολόγηση ΒΒΒ, αλλά η αγορά HY έχει μέγεθος 285 δισ. ευρώ.
Ο Martin αποκαλύπτει τι είναι πίσω από αυτή τη δραματική αύξηση του μεγέθους της αγοράς ομολόγων με αξιολόγηση BBB που εκδίδεται σε ευρώ τα τελευταία χρόνια: το γεγονός ότι, εξαιτίας του QE τα επιτόκια υποχώρησαν τόσο πολύ ώστε άρχισαν να εκδίδουν ομόλογα και εταιρείες που ποτέ πριν στο παρελθόν δεν είχαν φορτωθεί με χρέη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών