Όλο και περισσότερες χώρες αναζητούν τρόπους απεξάρτησης από το αμερικανικό νόμισμα
Οι αμερικανικές κυρώσεις ενάντια στο Ιράν, πέραν όλων των άλλων, απέδειξαν ότι το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξακολουθεί να διαθέτει τεράστια δύναμη, με δεδομένο ότι μεγάλο μέρος των συμμάχων της Αμερικής έσπευσαν να συμμορφωθούν με τις επιταγές του, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα OilPrice.com.
Όμως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πέραν της Τεχεράνης σημαντικό πλήγμα να δεχθεί στο τέλος και το αμερικανικό δολάριο.
Ο ρόλος του ξένου κεφαλαίου στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ μπορούν να αποτρέψουν μεγάλο μέρος του κόσμου από την αγορά πετρελαίου από το Ιράν.
Το πετρέλαιο διαπραγματεύεται σε δολάρια, ενώ μεγάλο μέρος του διεθνούς εμπορίου βασίζεται σε δολάρια.
Στην πραγματικότητα, 88% των συναλλαγών στις αγορές συναλλάγματος αφορούν το δολάριο.
Επιπλέον, οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν αναπόφευκτα κάποιους εμπορικούς δεσμούς με τις Η.Π.Α.
Έτσι, όταν αντιμετωπίζουν την επιλογή ή να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στο Ιράν ή να χάσουν την πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ, σαφώς επιλέγουν το δεύτερο.
Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, για παράδειγμα, υποστηρίξουν την εισαγωγή πετρελαίου από το Ιράν, η κυριαρχία του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος τους αφήνει πολύ λίγα εργαλεία για να το πράξουν.
Οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής έχουν προσπαθήσει να διατηρήσουν μια σχέση με το Ιράν και έχουν προσπαθήσει να πείσουν το Ιράν να τηρήσει τους όρους της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 – στην οποία Ιράν εξακολουθεί να συμμορφώνεται - αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα διυλιστήρια της Ευρώπης θα θέσουν σε κίνδυνο τη λειτουργία τους, παραβαίνοντας τις αμερικανικές κυρώσεις.
Στην πραγματικότητα, άρχισαν δραστικά να κόβουν τις αγορές πετρελαίου από το Ιράν εδώ και αρκετούς μήνες.
Όλη αυτή η υπακοή μοιάζει να τελειώνει.
Με πολλούς τρόπους, η διοίκηση Trump συμβάλλει σε μια αυξανόμενη απειλή για το δολάριο, ακόμα και αν αυτό είναι δύσκολο να το δούμε τώρα.
Εξάλλου, το δολάριο έχει ενισχυθεί φέτος, το αμερικανικό ΑΕΠ έχει αυξηθεί ταχύτερα από αυτά άλλων ανεπτυγμένων χωρών .
Ωστόσο, η εξωτερική πολιτική του «η Αμερική πρώτα», οι εμπορικοί πόλεμοι και ο φαινομενικά αυθαίρετος χαρακτήρας των δασμών, η διατλαντική ένταση και άλλες γεωπολιτικές αντιπαλότητες είναι όλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να ωθήσουν το δολάριο χαμηλότερα.
Αλλά είναι η εκτεταμένη χρήση κυρώσεων που ξεχωρίζει ως αναμφισβήτητα ο πιο σημαντικός παράγοντας που μπορεί τελικά να υπονομεύσει την κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ, όπως λένε κάποιοι ειδικοί.
«Στην περίπτωση του Ιράν, οι Ηνωμένες Πολιτείες καταστρέφουν τις κυρώσεις ως εργαλείο κρατικής πολιτικής», δήλωσε στην Washington Post ο Kelsey Davenport, αναλυτής του Arms Control Association .
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, δήλωσε πριν από λίγες ημέρες σε ομιλία του ότι το ευρώ πρέπει να αυξηθεί ως αποθεματικό νόμισμα προκειμένου να σπάσει η ευρωπαϊκή εξάρτηση από το δολάριο των ΗΠΑ.
Ο κ. Juncker σημείωσε ότι η ΕΕ κατέβαλε το 80% των ενεργειακών εισαγωγών σε δολάρια, παρόλο που μόνο το 2% των εισαγωγών προέρχονται από τις Η.Π.Α.
«Δεν υπάρχει καθόλου λογική στην πληρωμή των εισαγωγών ενέργειας σε δολάρια, όχι σε ευρώ», ανέφερε ένας διπλωμάτης.
Για παράδειγμα, οι περισσότερες εισαγωγές σε δολάρια προέρχονται στην πραγματικότητα από τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή.
Ο κ. Juncker αναφέρεται στο γεγονός ότι ένας ευρωπαϊκός όμιλος διύλισης που αγοράζει πετρέλαιο είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένος να το πληρώσει σε δολάρια, ανεξάρτητα εάν το αγοράζει από το Ιράν, το Ιράκ ή τη Ρωσία.
Όσο τα συμφέροντα ΗΠΑ και ΕΕ ταυτίζονταν δεν υπήρχε πρόβλημα.
Αλλά τώρα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση σε μία σειρά θεμάτων από το ΝΑΤΟ έως το κλίμα και το Ιράν.
Ως εκ τούτου η προτροπή Trump η Ευρώπη να μειώσει τις εισαγωγές της από το Ιράν, μάλλον δεν ακούγεται και τόσο ωραία στα αυτιά των Ευρωπαίων πολιτικών.
Ορισμένοι στις Βρυξέλλες ζητούν τώρα μια αποχώρηση από τη διατλαντική σχέση.
Η αδυναμία της Ευρώπης να αμβλύνει τον αντίκτυπο των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν απέδειξε την κυριαρχία του ξένου κεφαλαίου και ώθησε τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να αναζητήσουν λύσεις. Ορισμένοι έχουν προτείνει ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα πληρωμών, άλλοι έχουν προτείνει την αγορά ιρανικού πετρελαίου σε ευρώ.
Τον Αύγουστο 2018, η ΕΕ ανακοίνωσε ένα πακέτο βοήθειας ύψους 18 εκατομμυρίων ευρώ για το Ιράν.
Πρόσφατα, η ΕΕ - με επικεφαλής τη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο – ξεκίνησε να εργάζεται για την ίδρυση μιας χρηματοπιστωτικής εταιρείας "ειδικού σκοπού" για να βοηθήσει το Ιράν να απαλείψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ και να συνεχίσει να πουλά το πετρέλαιο του.
Η εταιρεία θα υφίστατο για να επεξεργάζεται πληρωμές για συναλλαγές με το Ιράν, παρακάμπτοντας τα τυπικά κανάλια χρηματοδότησης, όπως ανέφερε το γερμανικό περιοδικό Spiegel.
Οι ΗΠΑ έχουν μεγάλη επιρροή και πρόσβαση σε υπάρχοντα συστήματα μεταφοράς χρημάτων.
Όμως, οι αυξανόμενες προσπάθειες για την ενίσχυση του ευρώ ή για τη διεξαγωγή πωλήσεων πετρελαίου σε ευρώ, σε συνδυασμό με την ανάκαμψη άλλων πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της επιρροής της οικονομικής κυριαρχίας της Ουάσιγκτον, θα μπορούσαν να ασκήσουν έντονες πιέσεις στο δολάριο μακροπρόθεσμα.
Εν τω μεταξύ, νωρίτερα αυτό το έτος, για δικούς της λόγους, η Κίνα δημιούργησε χρηματιστήριο διαπραγμάτευσης προθεσμιακών συμβολαίων πετρελαίου σε γουάν, με έδρα τη Σαγκάη.
Η κίνηση είχε ως στόχο να ενισχύσει το νόμισμα της Κίνας, να μειώσει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και, με μια ευρύτερη έννοια, να κερδίσει γεωπολιτική και οικονομική μόχλευση εις βάρος του δολαρίου.
Το δολάριο παραμένει πανίσχυρο, αλλά η επιθετική χρήση των κυρώσεων από τη διοίκηση του Trump, η οποία αποκρυσταλλώνεται από την εκστρατεία κυρώσεων μηδενικής ανοχής εναντίον του Ιράν, θα μπορούσε να το υπονομεύσει σε μακροπρόθεσμη βάση, εάν περισσότερες χώρες αρχίσουν να αναζητούν λύσεις.
www.bankingnews.gr
Όμως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πέραν της Τεχεράνης σημαντικό πλήγμα να δεχθεί στο τέλος και το αμερικανικό δολάριο.
Ο ρόλος του ξένου κεφαλαίου στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ μπορούν να αποτρέψουν μεγάλο μέρος του κόσμου από την αγορά πετρελαίου από το Ιράν.
Το πετρέλαιο διαπραγματεύεται σε δολάρια, ενώ μεγάλο μέρος του διεθνούς εμπορίου βασίζεται σε δολάρια.
Στην πραγματικότητα, 88% των συναλλαγών στις αγορές συναλλάγματος αφορούν το δολάριο.
Επιπλέον, οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν αναπόφευκτα κάποιους εμπορικούς δεσμούς με τις Η.Π.Α.
Έτσι, όταν αντιμετωπίζουν την επιλογή ή να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται στο Ιράν ή να χάσουν την πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ, σαφώς επιλέγουν το δεύτερο.
Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, για παράδειγμα, υποστηρίξουν την εισαγωγή πετρελαίου από το Ιράν, η κυριαρχία του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος τους αφήνει πολύ λίγα εργαλεία για να το πράξουν.
Οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής έχουν προσπαθήσει να διατηρήσουν μια σχέση με το Ιράν και έχουν προσπαθήσει να πείσουν το Ιράν να τηρήσει τους όρους της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 – στην οποία Ιράν εξακολουθεί να συμμορφώνεται - αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα διυλιστήρια της Ευρώπης θα θέσουν σε κίνδυνο τη λειτουργία τους, παραβαίνοντας τις αμερικανικές κυρώσεις.
Στην πραγματικότητα, άρχισαν δραστικά να κόβουν τις αγορές πετρελαίου από το Ιράν εδώ και αρκετούς μήνες.
Όλη αυτή η υπακοή μοιάζει να τελειώνει.
Με πολλούς τρόπους, η διοίκηση Trump συμβάλλει σε μια αυξανόμενη απειλή για το δολάριο, ακόμα και αν αυτό είναι δύσκολο να το δούμε τώρα.
Εξάλλου, το δολάριο έχει ενισχυθεί φέτος, το αμερικανικό ΑΕΠ έχει αυξηθεί ταχύτερα από αυτά άλλων ανεπτυγμένων χωρών .
Ωστόσο, η εξωτερική πολιτική του «η Αμερική πρώτα», οι εμπορικοί πόλεμοι και ο φαινομενικά αυθαίρετος χαρακτήρας των δασμών, η διατλαντική ένταση και άλλες γεωπολιτικές αντιπαλότητες είναι όλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να ωθήσουν το δολάριο χαμηλότερα.
Αλλά είναι η εκτεταμένη χρήση κυρώσεων που ξεχωρίζει ως αναμφισβήτητα ο πιο σημαντικός παράγοντας που μπορεί τελικά να υπονομεύσει την κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ, όπως λένε κάποιοι ειδικοί.
«Στην περίπτωση του Ιράν, οι Ηνωμένες Πολιτείες καταστρέφουν τις κυρώσεις ως εργαλείο κρατικής πολιτικής», δήλωσε στην Washington Post ο Kelsey Davenport, αναλυτής του Arms Control Association .
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, δήλωσε πριν από λίγες ημέρες σε ομιλία του ότι το ευρώ πρέπει να αυξηθεί ως αποθεματικό νόμισμα προκειμένου να σπάσει η ευρωπαϊκή εξάρτηση από το δολάριο των ΗΠΑ.
Ο κ. Juncker σημείωσε ότι η ΕΕ κατέβαλε το 80% των ενεργειακών εισαγωγών σε δολάρια, παρόλο που μόνο το 2% των εισαγωγών προέρχονται από τις Η.Π.Α.
«Δεν υπάρχει καθόλου λογική στην πληρωμή των εισαγωγών ενέργειας σε δολάρια, όχι σε ευρώ», ανέφερε ένας διπλωμάτης.
Για παράδειγμα, οι περισσότερες εισαγωγές σε δολάρια προέρχονται στην πραγματικότητα από τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή.
Ο κ. Juncker αναφέρεται στο γεγονός ότι ένας ευρωπαϊκός όμιλος διύλισης που αγοράζει πετρέλαιο είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένος να το πληρώσει σε δολάρια, ανεξάρτητα εάν το αγοράζει από το Ιράν, το Ιράκ ή τη Ρωσία.
Όσο τα συμφέροντα ΗΠΑ και ΕΕ ταυτίζονταν δεν υπήρχε πρόβλημα.
Αλλά τώρα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση σε μία σειρά θεμάτων από το ΝΑΤΟ έως το κλίμα και το Ιράν.
Ως εκ τούτου η προτροπή Trump η Ευρώπη να μειώσει τις εισαγωγές της από το Ιράν, μάλλον δεν ακούγεται και τόσο ωραία στα αυτιά των Ευρωπαίων πολιτικών.
Ορισμένοι στις Βρυξέλλες ζητούν τώρα μια αποχώρηση από τη διατλαντική σχέση.
Η αδυναμία της Ευρώπης να αμβλύνει τον αντίκτυπο των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν απέδειξε την κυριαρχία του ξένου κεφαλαίου και ώθησε τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να αναζητήσουν λύσεις. Ορισμένοι έχουν προτείνει ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα πληρωμών, άλλοι έχουν προτείνει την αγορά ιρανικού πετρελαίου σε ευρώ.
Τον Αύγουστο 2018, η ΕΕ ανακοίνωσε ένα πακέτο βοήθειας ύψους 18 εκατομμυρίων ευρώ για το Ιράν.
Πρόσφατα, η ΕΕ - με επικεφαλής τη Γαλλία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο – ξεκίνησε να εργάζεται για την ίδρυση μιας χρηματοπιστωτικής εταιρείας "ειδικού σκοπού" για να βοηθήσει το Ιράν να απαλείψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ και να συνεχίσει να πουλά το πετρέλαιο του.
Η εταιρεία θα υφίστατο για να επεξεργάζεται πληρωμές για συναλλαγές με το Ιράν, παρακάμπτοντας τα τυπικά κανάλια χρηματοδότησης, όπως ανέφερε το γερμανικό περιοδικό Spiegel.
Οι ΗΠΑ έχουν μεγάλη επιρροή και πρόσβαση σε υπάρχοντα συστήματα μεταφοράς χρημάτων.
Όμως, οι αυξανόμενες προσπάθειες για την ενίσχυση του ευρώ ή για τη διεξαγωγή πωλήσεων πετρελαίου σε ευρώ, σε συνδυασμό με την ανάκαμψη άλλων πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της επιρροής της οικονομικής κυριαρχίας της Ουάσιγκτον, θα μπορούσαν να ασκήσουν έντονες πιέσεις στο δολάριο μακροπρόθεσμα.
Εν τω μεταξύ, νωρίτερα αυτό το έτος, για δικούς της λόγους, η Κίνα δημιούργησε χρηματιστήριο διαπραγμάτευσης προθεσμιακών συμβολαίων πετρελαίου σε γουάν, με έδρα τη Σαγκάη.
Η κίνηση είχε ως στόχο να ενισχύσει το νόμισμα της Κίνας, να μειώσει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και, με μια ευρύτερη έννοια, να κερδίσει γεωπολιτική και οικονομική μόχλευση εις βάρος του δολαρίου.
Το δολάριο παραμένει πανίσχυρο, αλλά η επιθετική χρήση των κυρώσεων από τη διοίκηση του Trump, η οποία αποκρυσταλλώνεται από την εκστρατεία κυρώσεων μηδενικής ανοχής εναντίον του Ιράν, θα μπορούσε να το υπονομεύσει σε μακροπρόθεσμη βάση, εάν περισσότερες χώρες αρχίσουν να αναζητούν λύσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών