Θετική εξέλιξη για τις τράπεζες ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας
Το αναμενόμενο, σε πλήρη αντίθεση με την Standard & Poor’s, έπραξε η DPRS καθώς προχώρησε σε αναβάθμιση της αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας στο ΒΒ (low), με τις τάσεις (trend) να μεταβάλλονται σε σταθερές από θετικές (από positive σε stable), επιβεβαιώνοντας πλήρως το bankingnews.
Ο οίκος αναφέρει ως έναν από τους βασικούς κινδύνους για την ελληνική οικονομία το υψηλό –παρά τη σαφή μείωσή του – επίπεδο των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPEs) των ελληνικών τραπεζών, προσθέτοντας ότι ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα βοηθήσει στην περαιτέρω μείωση τους, καθώς θέτει πιο αυστηρά κριτήρια απ’ ότι το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου ένας δανειολήπτης να τεθεί υπό καθεστώς προστασίας.
Η εικόνα της ελληνικής οικονομίας
Όπως αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης στην ανακοίνωσή του «από την τελευταία αξιολόγησή μας, η Ελλάδα και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ολοκλήρωσαν επιτυχώς την πρώτη και τη δεύτερη αξιολόγηση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας της ελληνικής οικονομίας.
Το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να ενισχυθεί κατά 2,3% το 2019 από 1,9% το 2018.
Θεωρούμε ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2018 έχουν υπέρ-καλυφθεί.
Επιπρόσθετα η Ελλάδα επέστρεψε στις αγορές χρέους.
Η αναβάθμιση αντικατοπτρίζει αυτές τις εξελίξεις.
Η απόφαση για αλλαγή του trend από «Θετικό» σε «Σταθερό» αντικατοπτρίζει την πιθανότητα η Ελλάδα να συνεχίσει να ακολουθεί το μονοπάτι το μεταρρυθμίσεων, στις οποίες περιλαμβάνεται και η μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPEs) των ελληνικών τραπεζών.
Η DBRS εκτιμά ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα εφαρμόσουν πρόσθετα μέτρα για το χρέος, γεγονός που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των αγορών.
Η Ελλάδα αναμένεται να πληρώσει πρόωρα το ποσό των 3,6 έως 3,7 δισ. δολαρίων στο ΔΝΤ εκ του συνολικού δανείου των 9,5 δισ. δολαρίων, κάτι που αποτυπώνει και την ιδιαίτερα θετική και ενεργητική διαχείριση του χρέους από την ίδια τη χώρα.
Την ίδια στιγμή, όμως, το χρέος παραμένει υψηλό, ενώ το δημοσιονομικό μείγμα, το οποίο σαφώς προσφέρει τη δυνατότητα για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, βρίσκεται αντιμέτωπο με προκλήσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Επιπρόσθετα το επίπεδο των NPEs είναι εξαιρετικά υψηλά, μειώνοντας την ικανότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία.
Αιτίες για αναβάθμιση ή υποβάθμιση
Αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε νέα αναβάθμιση είναι
1) η συνεχής εφαρμογή δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη στήριξη της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης,
2) η συμμόρφωση με την παρακολούθηση μετά το πρόγραμμα
3) η σταθεροποίηση της πρόσβασης στην αγορά ομολόγων και
4) η συνεχιζόμενη βελτίωση της οικονομικής υγείας των τραπεζών.
Αντίθετα, οι παράγοντες ενεργοποίησης πιθανής υποβάθμισης περιλαμβάνουν:
1) την αναστροφή ή την ανατροπή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων,
2) ουσιαστική δημοσιονομική ολίσθηση και
3) ενίσχυση της αστάθειας του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Ο οίκος αναφέρει ως έναν από τους βασικούς κινδύνους για την ελληνική οικονομία το υψηλό –παρά τη σαφή μείωσή του – επίπεδο των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPEs) των ελληνικών τραπεζών, προσθέτοντας ότι ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα βοηθήσει στην περαιτέρω μείωση τους, καθώς θέτει πιο αυστηρά κριτήρια απ’ ότι το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου ένας δανειολήπτης να τεθεί υπό καθεστώς προστασίας.
Η εικόνα της ελληνικής οικονομίας
Όπως αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης στην ανακοίνωσή του «από την τελευταία αξιολόγησή μας, η Ελλάδα και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ολοκλήρωσαν επιτυχώς την πρώτη και τη δεύτερη αξιολόγηση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας της ελληνικής οικονομίας.
Το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να ενισχυθεί κατά 2,3% το 2019 από 1,9% το 2018.
Θεωρούμε ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για το 2018 έχουν υπέρ-καλυφθεί.
Επιπρόσθετα η Ελλάδα επέστρεψε στις αγορές χρέους.
Η αναβάθμιση αντικατοπτρίζει αυτές τις εξελίξεις.
Η απόφαση για αλλαγή του trend από «Θετικό» σε «Σταθερό» αντικατοπτρίζει την πιθανότητα η Ελλάδα να συνεχίσει να ακολουθεί το μονοπάτι το μεταρρυθμίσεων, στις οποίες περιλαμβάνεται και η μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPEs) των ελληνικών τραπεζών.
Η DBRS εκτιμά ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα εφαρμόσουν πρόσθετα μέτρα για το χρέος, γεγονός που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των αγορών.
Η Ελλάδα αναμένεται να πληρώσει πρόωρα το ποσό των 3,6 έως 3,7 δισ. δολαρίων στο ΔΝΤ εκ του συνολικού δανείου των 9,5 δισ. δολαρίων, κάτι που αποτυπώνει και την ιδιαίτερα θετική και ενεργητική διαχείριση του χρέους από την ίδια τη χώρα.
Την ίδια στιγμή, όμως, το χρέος παραμένει υψηλό, ενώ το δημοσιονομικό μείγμα, το οποίο σαφώς προσφέρει τη δυνατότητα για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, βρίσκεται αντιμέτωπο με προκλήσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Επιπρόσθετα το επίπεδο των NPEs είναι εξαιρετικά υψηλά, μειώνοντας την ικανότητα των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία.
Αιτίες για αναβάθμιση ή υποβάθμιση
Αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε νέα αναβάθμιση είναι
1) η συνεχής εφαρμογή δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη στήριξη της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης,
2) η συμμόρφωση με την παρακολούθηση μετά το πρόγραμμα
3) η σταθεροποίηση της πρόσβασης στην αγορά ομολόγων και
4) η συνεχιζόμενη βελτίωση της οικονομικής υγείας των τραπεζών.
Αντίθετα, οι παράγοντες ενεργοποίησης πιθανής υποβάθμισης περιλαμβάνουν:
1) την αναστροφή ή την ανατροπή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων,
2) ουσιαστική δημοσιονομική ολίσθηση και
3) ενίσχυση της αστάθειας του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Η ανάκαμψη της οικονομίας
Η ελληνική οικονομία συνεχίζει να ενισχύεται.
Μετά την ανάπτυξη κατά 2,1% το 2017, το πραγματικό ΑΕΠ ενισχύθηκε 1,9% το 2018, στηριζόμενο στην ισχυρή άνοδο των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και την ισχυρότερη κατανάλωση.
Η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται ότι θα φθάσει στο 2,3% τόσο το 2019 όσο και το 2020, σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών.
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει σημαντικός παράγοντας στήριξης της ανάπτυξης και το 2019, λόγω της μείωσης της ανεργίας και της αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Η άνοδος των εξαγωγών θα συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη, αν και με βραδύτερο ρυθμό, καθώς οι ανταγωνιστικές τουριστικές αγορές συνεχίζουν να ανακάμπτουν.
Υποστηριζόμενη από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, η απασχόληση αυξάνεται και το ποσοστό ανεργίας μειώνεται, φθάνοντας το 18,5% τον Ιανουάριο του 2019 από 20,9% τον Ιανουάριο του 2018.
Ωστόσο, παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ.
Η πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10,9%, παρά τις θετικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει για την εγχώρια ζήτηση και την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα, θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση μεσοπρόθεσμα.
Η DBRS θεωρεί ότι η συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας και η διαφύλαξη των μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη υιοθετηθεί θα υποστηρίξουν την ικανότητα της Ελλάδας να παραμείνει σε μια διαρκή αναπτυξιακή πορεία.
Η εικόνα του χρέους
Ο δείκτης χρέους ανήλθε στο 181,1% του το 2018.
Το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα υποχωρήσει αισθητά στο 143,2% του ΑΕΠ το 2024.
Για να επιτευχθεί αυτό, η Ελλάδα θα χρειαστεί ένα κατάλληλο συνδυασμό δημοσιονομικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
H ύπαρξη «περιορισμών» στο υψηλό χρέος περιλαμβάνουν το γεγονός ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ κατέχουν πάνω από το 70% του δημόσιου χρέους, γεγονός το οποίο συμβάλλει στην πολύ μακρά σταθμισμένη μέση διάρκεια, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του χρέους χρηματοδοτείται με χαμηλά σταθερά επιτόκια.
Επιπλέον, στα τέλη του 2018 η Ελλάδα κατείχε ποσό ύψους 26,8 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί σε περίπου δύο χρόνια ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών.
Η Ελλάδα επέστρεψε στις αγορές κεφαλαίων του χρέους φέτος και το «μαξιλάρι» της ρευστότητας δίνει περιθώριο χρόνου για την αποκατάσταση της πλήρους εμπιστοσύνης της αγοράς, ενώ η χώρα εφαρμόζει πολιτικές στήριξης της ανάπτυξης και συνεχίζει τη διαδικασία δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Μακροπρόθεσμα, η πρόκληση της διατήρησης των πρωτογενών πλεονασμάτων για πολλά χρόνια για την κάλυψη των πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους εγείρει ερωτήματα.
Υπενθυμίζεται ότι το Eurogroup έχει δεσμευθεί ότι θα προχωρήσει σε ανασκόπηση των μέτρων για το χρέος μετά το 2023.
Η δυναμική των δημοσιονομικών μεγεθών
Η Ελλάδα συνεχίζει να επιτυγχάνει υψηλότερους από τις δεσμεύσεις της δημοσιονομικούς στόχους της.
Από το 2010, η χώρα πέρασε μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή, με τη σωρευτική βελτίωση του πρωτογενούς αποτελέσματος να υπερβαίνει τις 11 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2018.
Το 2018 η Ελλάδα είχε πρωτογενές πλεόνασμα 4,4% του ΑΕΠ πολύ πάνω από το στόχο 3,5% που είχε τεθεί από το πρόγραμμα.
Ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος μέχρι το 2022 ορίζεται στο 3,5%, όπως συμφωνήθηκε με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Διάφορες μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής βελτίωσαν τη δημοσιονομική διαχείριση της Ελλάδας με τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος και την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Παρά την πρόοδο, εξακολουθούν να υπάρχουν οι προκλήσεις για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα της Ελλάδας.
Μια εκκρεμούσα δικαστική απόφαση σχετικά με μεταρρυθμίσεις μισθών και συνταξιοδοτήσεων του παρελθόντος θα μπορούσε να έχει αρνητικές δημοσιονομικές επιπτώσεις εάν χορηγηθεί.
Το DBRS θεωρεί ότι η δέσμευση για την ατζέντα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μετριάζει τους κινδύνους για τις δημοσιονομικές προοπτικές και προστατεύει την Ελλάδα από πιθανές δημοσιονομικές διαταραχές.
Το «βαρίδι» των υψηλών NPEs για τις τράπεζες
Η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών συνεχίζει να βελτιώνεται, εξαιτίας και του πιο θετικού οικονομικού περιβάλλοντος.
Ωστόσο, επικρατούν υψηλά επίπεδα απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων, με αναλογία μη εξυπηρετούμενων δανείων προς καταθέσεις στο 45,4% στο τέλος Δεκεμβρίου 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν τα Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγμα (NPEs), καθώς θέτει αυστηρότερα κριτήρια επιλεξιμότητας για όσους καταθέτουν αίτηση προκειμένου να αποκτήσουν προστασία από κατασχέσεις.
Τον Μάρτιο 2019, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες υπέβαλαν νέους επιχειρησιακούς στόχους στον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας (SSM), με στόχο να μειώσουν πιο φιλόδοξα τα NPEs έως τα τέλη του 2021.
Προβλέπονται δύο συστήματα για την επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών.
Η πρόταση που κατατέθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος συνεπάγεται τη μεταφορά των NPEs των τραπεζών μαζί με ένα μέρος των αναβαλλόμενων φορολογικών τους πιστώσεων σε έναν φορέα ειδικού σκοπού (SPV), ο οποίος θα χρηματοδοτείται μέσω τιτλοποίησης.
Το δεύτερο σχέδιο, που προτείνεται από το υπουργείο Οικονομικών και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (HFSF), περιλαμβάνει τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίου NPEs με κρατικές εγγυήσεις για ανώτερα τμήματα, παρόμοια με το μοντέλο GACS στην Ιταλία.
Η καθαρή ροή πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα σταθεροποιήθηκε και ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδος υπογραμμίζει την αυξημένη ζήτηση για το πρώτο τρίμηνο του έτους για δάνεια εταιρειών και νοικοκυριών.
Η σχεδιαζόμενη μείωση των NPEs αναμένεται να οδηγήσει σε βελτίωση της ρευστότητας των τραπεζών και, τέλος, στην αύξηση της προσφοράς πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.
Εξαγωγές και τουρισμός
Η Ελλάδα έχει βελτιώσει σημαντικά την εξωτερική της θέση από την αρχή της κρίσης, καθώς το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της μειώθηκε κατά περισσότερο από δέκα εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Το 2018, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στο 3,4% του ΑΕΠ από 2,4% το 2017.
Η επιδείνωση οφείλεται εν μέρει στην εξασθένηση της ισορροπίας των αγαθών, η οποία αντισταθμίστηκε μόνο εν μέρει από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Οι εξαγωγές αγαθών της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 80% από το 2009 σε ονομαστικές τιμές.
Το ισοζύγιο υπηρεσιών έχει επίσης βελτιωθεί σημαντικά.
Αυτό οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου με τις ξένες αφίξεις να έχουν αυξηθεί κατά 11% το 2018 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Οι καθαρές εξωτερικές υποχρεώσεις της Ελλάδας παραμένουν υψηλές στο 138,3% του ΑΕΠ το 2018, από 88,8% το 2011, αντανακλώντας κυρίως το εξωτερικό χρέος του δημόσιου τομέα.
Αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα λόγω του μακροπρόθεσμου ορίζοντα των δανείων του εξωτερικού επίσημου τομέα προς τον δημόσιο τομέα.
Καμία αλλαγή οικονομικής πολιτικής λόγω εκλογών
Η Ελλάδα διεξάγει βουλευτικές εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια, με τις προσεχείς εθνικές εκλογές να διεξάγονται τον Οκτώβριο του 2019.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία προηγείται κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Η επανεξισορρόπηση του δημοσιονομικού μείγματος για τη στήριξη των πολιτικών ενίσχυσης της ανάπτυξης αναμένεται να κυριαρχήσει στον πολιτικό διάλογο.
Η DBRS πιστεύει ότι η αυξημένη πολιτική σταθερότητα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια είναι πιθανόν να διατηρηθεί και δεν αναμένουμε ανατροπές πολιτικής από μια πιθανή κυβέρνηση υπό τη Νέα Δημοκρατία.
Το ελληνικό κοινοβούλιο αποφάσισε πρόσφατα μια σειρά άρθρων του Συντάγματος που θα αναθεωρηθούν από την επόμενη κοινοβουλευτική θητεία.
Η πιο σημαντική τροπολογία είναι εκείνη που προστατεύει το Κοινοβούλιο από τη διάλυση, εάν υπάρξει αποτυχία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Αυτή η απόφαση θα μειώσει πιθανώς την πιθανότητα πρόωρων εκλογών και θα αυξήσει τη σταθερότητα της επόμενης κυβέρνησης.
Τί έγραφε νωρίτερα το bankingnews.gr
Μετά την αρνητική έκπληξη από τον αμερικανικό οίκο Standard and Poor's που δεν αναβάθμισε την Ελλάδα στις 26 Απριλίου προφανώς υπάρχουν αμφιβολίες και για το τι θα πράξει τελικώς ο καναδικός οίκος DBRS που αξιολογεί σήμερα Παρασκευή 3 Μαίου 2019 την Ελλάδα.
Η Standard and Poor's δεν αναβάθμισε την Ελλάδα κυρίως...λόγω τραπεζών καθώς ακόμη δεν έχει δοθεί το πράσινο φως για το APS ή ιταλικό μοντέλο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ την DGComp που αφορά NPEs με τιτλοποιήσεις και εγγυήσεων των τραπεζικών senior bond από το ελληνικό κράτος χωρίς αυτό να θεωρείται κρατική βοήθεια.
Το βασικό σενάριο πάντως θέλει η DBRS να αναβαθμίζει την Ελλάδα κατά 1 κλίμακα από Β high σε ΒΒ/Β που αντιστοιχεί στο ΒΒ- της Fitch...ωστόσο υπάρχει πιθανότητα όχι βεβαιότητα.
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα ήδη βαθμολογείται σε ΒΒ- από τον αμερικανικό οίκο Fitch.
Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας θα αιτιολογηθεί ως εξής
-Η οικονομία εισέρχεται σε τροχιά ανάκαμψης
-Η πρόσβαση της Ελλάδος στις αγορές με εκδόσεις ομολόγων και 10ετές που είναι τίτλος αναφοράς αποτελεί credit positive
-Οι τράπεζες ελέγχουν τον ρυθμό μείωσης των NPEs ενώ θα βοηθήσουν και προγράμματα όπως το APS ή Ιταλικό μοντέλο
-Θετικά επιδρά και η μερική εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ ύψους 3,7 δισεκ. σε σύνολο 9,5 δισεκ. ευρώ.
Οι οίκοι αξιολόγησης θα δώσουν έμφαση στις εκθέσεις – αναλύσεις τους σε δύο ζητήματα
Το ΑΕΠ
Τις τράπεζες.
Με το ΑΕΠ όσο αυξάνεται τόσο βελτιώνεται η σχέση χρέους προς ΑΕΠ.
Εάν μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά το ΑΕΠ θα καταγραφόταν αισθητή βελτίωση της σχέσης χρέους προς ΑΕΠ.
Ως προς τις τράπεζες η ανάκαμψη τους, η μείωση των NPEs θα είναι σημαντικός καταλύτης για την επόμενη σημαντική αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.
Όπως έχει επισημανθεί πολύ έγκαιρα από το bankingnews το 2019 θα κλείσει με την Ελλάδα να έχει πιστοληπτική ικανότητα ΒΒ δηλαδή μια κλίμακα υψηλότερη από την σημερινή υψηλότερη ΒΒ-.
Οι αξιολογήσεις 3 Μαΐου και η επόμενη 2 Αυγούστου 2019 από την Fitch θα επιδράσουν στην αγορά.
Πρακτικά το spread Ελλάδος – Γερμανίας θα μπορούσε να κλείσει στις 300 μονάδες βάσης αλλά για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρξει κάποιας μορφής αναπροσαρμογή και μεταξύ Ελλάδος – Ιταλίας και Ελλάδος – Πορτογαλίας.
www.bankingnews.gr
Η ελληνική οικονομία συνεχίζει να ενισχύεται.
Μετά την ανάπτυξη κατά 2,1% το 2017, το πραγματικό ΑΕΠ ενισχύθηκε 1,9% το 2018, στηριζόμενο στην ισχυρή άνοδο των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και την ισχυρότερη κατανάλωση.
Η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται ότι θα φθάσει στο 2,3% τόσο το 2019 όσο και το 2020, σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών.
Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει σημαντικός παράγοντας στήριξης της ανάπτυξης και το 2019, λόγω της μείωσης της ανεργίας και της αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Η άνοδος των εξαγωγών θα συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη, αν και με βραδύτερο ρυθμό, καθώς οι ανταγωνιστικές τουριστικές αγορές συνεχίζουν να ανακάμπτουν.
Υποστηριζόμενη από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, η απασχόληση αυξάνεται και το ποσοστό ανεργίας μειώνεται, φθάνοντας το 18,5% τον Ιανουάριο του 2019 από 20,9% τον Ιανουάριο του 2018.
Ωστόσο, παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ.
Η πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10,9%, παρά τις θετικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει για την εγχώρια ζήτηση και την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα, θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην απασχόληση μεσοπρόθεσμα.
Η DBRS θεωρεί ότι η συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας και η διαφύλαξη των μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη υιοθετηθεί θα υποστηρίξουν την ικανότητα της Ελλάδας να παραμείνει σε μια διαρκή αναπτυξιακή πορεία.
Η εικόνα του χρέους
Ο δείκτης χρέους ανήλθε στο 181,1% του το 2018.
Το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα υποχωρήσει αισθητά στο 143,2% του ΑΕΠ το 2024.
Για να επιτευχθεί αυτό, η Ελλάδα θα χρειαστεί ένα κατάλληλο συνδυασμό δημοσιονομικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
H ύπαρξη «περιορισμών» στο υψηλό χρέος περιλαμβάνουν το γεγονός ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ κατέχουν πάνω από το 70% του δημόσιου χρέους, γεγονός το οποίο συμβάλλει στην πολύ μακρά σταθμισμένη μέση διάρκεια, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του χρέους χρηματοδοτείται με χαμηλά σταθερά επιτόκια.
Επιπλέον, στα τέλη του 2018 η Ελλάδα κατείχε ποσό ύψους 26,8 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί σε περίπου δύο χρόνια ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών.
Η Ελλάδα επέστρεψε στις αγορές κεφαλαίων του χρέους φέτος και το «μαξιλάρι» της ρευστότητας δίνει περιθώριο χρόνου για την αποκατάσταση της πλήρους εμπιστοσύνης της αγοράς, ενώ η χώρα εφαρμόζει πολιτικές στήριξης της ανάπτυξης και συνεχίζει τη διαδικασία δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Μακροπρόθεσμα, η πρόκληση της διατήρησης των πρωτογενών πλεονασμάτων για πολλά χρόνια για την κάλυψη των πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους εγείρει ερωτήματα.
Υπενθυμίζεται ότι το Eurogroup έχει δεσμευθεί ότι θα προχωρήσει σε ανασκόπηση των μέτρων για το χρέος μετά το 2023.
Η δυναμική των δημοσιονομικών μεγεθών
Η Ελλάδα συνεχίζει να επιτυγχάνει υψηλότερους από τις δεσμεύσεις της δημοσιονομικούς στόχους της.
Από το 2010, η χώρα πέρασε μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή, με τη σωρευτική βελτίωση του πρωτογενούς αποτελέσματος να υπερβαίνει τις 11 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2018.
Το 2018 η Ελλάδα είχε πρωτογενές πλεόνασμα 4,4% του ΑΕΠ πολύ πάνω από το στόχο 3,5% που είχε τεθεί από το πρόγραμμα.
Ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος μέχρι το 2022 ορίζεται στο 3,5%, όπως συμφωνήθηκε με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Διάφορες μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής βελτίωσαν τη δημοσιονομική διαχείριση της Ελλάδας με τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος και την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Παρά την πρόοδο, εξακολουθούν να υπάρχουν οι προκλήσεις για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα της Ελλάδας.
Μια εκκρεμούσα δικαστική απόφαση σχετικά με μεταρρυθμίσεις μισθών και συνταξιοδοτήσεων του παρελθόντος θα μπορούσε να έχει αρνητικές δημοσιονομικές επιπτώσεις εάν χορηγηθεί.
Το DBRS θεωρεί ότι η δέσμευση για την ατζέντα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μετριάζει τους κινδύνους για τις δημοσιονομικές προοπτικές και προστατεύει την Ελλάδα από πιθανές δημοσιονομικές διαταραχές.
Το «βαρίδι» των υψηλών NPEs για τις τράπεζες
Η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών συνεχίζει να βελτιώνεται, εξαιτίας και του πιο θετικού οικονομικού περιβάλλοντος.
Ωστόσο, επικρατούν υψηλά επίπεδα απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων, με αναλογία μη εξυπηρετούμενων δανείων προς καταθέσεις στο 45,4% στο τέλος Δεκεμβρίου 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν τα Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγμα (NPEs), καθώς θέτει αυστηρότερα κριτήρια επιλεξιμότητας για όσους καταθέτουν αίτηση προκειμένου να αποκτήσουν προστασία από κατασχέσεις.
Τον Μάρτιο 2019, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες υπέβαλαν νέους επιχειρησιακούς στόχους στον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας (SSM), με στόχο να μειώσουν πιο φιλόδοξα τα NPEs έως τα τέλη του 2021.
Προβλέπονται δύο συστήματα για την επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών.
Η πρόταση που κατατέθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος συνεπάγεται τη μεταφορά των NPEs των τραπεζών μαζί με ένα μέρος των αναβαλλόμενων φορολογικών τους πιστώσεων σε έναν φορέα ειδικού σκοπού (SPV), ο οποίος θα χρηματοδοτείται μέσω τιτλοποίησης.
Το δεύτερο σχέδιο, που προτείνεται από το υπουργείο Οικονομικών και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (HFSF), περιλαμβάνει τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίου NPEs με κρατικές εγγυήσεις για ανώτερα τμήματα, παρόμοια με το μοντέλο GACS στην Ιταλία.
Η καθαρή ροή πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα σταθεροποιήθηκε και ανάλυση της Τράπεζας της Ελλάδος υπογραμμίζει την αυξημένη ζήτηση για το πρώτο τρίμηνο του έτους για δάνεια εταιρειών και νοικοκυριών.
Η σχεδιαζόμενη μείωση των NPEs αναμένεται να οδηγήσει σε βελτίωση της ρευστότητας των τραπεζών και, τέλος, στην αύξηση της προσφοράς πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.
Εξαγωγές και τουρισμός
Η Ελλάδα έχει βελτιώσει σημαντικά την εξωτερική της θέση από την αρχή της κρίσης, καθώς το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της μειώθηκε κατά περισσότερο από δέκα εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Το 2018, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στο 3,4% του ΑΕΠ από 2,4% το 2017.
Η επιδείνωση οφείλεται εν μέρει στην εξασθένηση της ισορροπίας των αγαθών, η οποία αντισταθμίστηκε μόνο εν μέρει από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Οι εξαγωγές αγαθών της Ελλάδας αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 80% από το 2009 σε ονομαστικές τιμές.
Το ισοζύγιο υπηρεσιών έχει επίσης βελτιωθεί σημαντικά.
Αυτό οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου με τις ξένες αφίξεις να έχουν αυξηθεί κατά 11% το 2018 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Οι καθαρές εξωτερικές υποχρεώσεις της Ελλάδας παραμένουν υψηλές στο 138,3% του ΑΕΠ το 2018, από 88,8% το 2011, αντανακλώντας κυρίως το εξωτερικό χρέος του δημόσιου τομέα.
Αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα λόγω του μακροπρόθεσμου ορίζοντα των δανείων του εξωτερικού επίσημου τομέα προς τον δημόσιο τομέα.
Καμία αλλαγή οικονομικής πολιτικής λόγω εκλογών
Η Ελλάδα διεξάγει βουλευτικές εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια, με τις προσεχείς εθνικές εκλογές να διεξάγονται τον Οκτώβριο του 2019.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία προηγείται κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Η επανεξισορρόπηση του δημοσιονομικού μείγματος για τη στήριξη των πολιτικών ενίσχυσης της ανάπτυξης αναμένεται να κυριαρχήσει στον πολιτικό διάλογο.
Η DBRS πιστεύει ότι η αυξημένη πολιτική σταθερότητα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια είναι πιθανόν να διατηρηθεί και δεν αναμένουμε ανατροπές πολιτικής από μια πιθανή κυβέρνηση υπό τη Νέα Δημοκρατία.
Το ελληνικό κοινοβούλιο αποφάσισε πρόσφατα μια σειρά άρθρων του Συντάγματος που θα αναθεωρηθούν από την επόμενη κοινοβουλευτική θητεία.
Η πιο σημαντική τροπολογία είναι εκείνη που προστατεύει το Κοινοβούλιο από τη διάλυση, εάν υπάρξει αποτυχία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Αυτή η απόφαση θα μειώσει πιθανώς την πιθανότητα πρόωρων εκλογών και θα αυξήσει τη σταθερότητα της επόμενης κυβέρνησης.
Τί έγραφε νωρίτερα το bankingnews.gr
Μετά την αρνητική έκπληξη από τον αμερικανικό οίκο Standard and Poor's που δεν αναβάθμισε την Ελλάδα στις 26 Απριλίου προφανώς υπάρχουν αμφιβολίες και για το τι θα πράξει τελικώς ο καναδικός οίκος DBRS που αξιολογεί σήμερα Παρασκευή 3 Μαίου 2019 την Ελλάδα.
Η Standard and Poor's δεν αναβάθμισε την Ελλάδα κυρίως...λόγω τραπεζών καθώς ακόμη δεν έχει δοθεί το πράσινο φως για το APS ή ιταλικό μοντέλο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ την DGComp που αφορά NPEs με τιτλοποιήσεις και εγγυήσεων των τραπεζικών senior bond από το ελληνικό κράτος χωρίς αυτό να θεωρείται κρατική βοήθεια.
Το βασικό σενάριο πάντως θέλει η DBRS να αναβαθμίζει την Ελλάδα κατά 1 κλίμακα από Β high σε ΒΒ/Β που αντιστοιχεί στο ΒΒ- της Fitch...ωστόσο υπάρχει πιθανότητα όχι βεβαιότητα.
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα ήδη βαθμολογείται σε ΒΒ- από τον αμερικανικό οίκο Fitch.
Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας θα αιτιολογηθεί ως εξής
-Η οικονομία εισέρχεται σε τροχιά ανάκαμψης
-Η πρόσβαση της Ελλάδος στις αγορές με εκδόσεις ομολόγων και 10ετές που είναι τίτλος αναφοράς αποτελεί credit positive
-Οι τράπεζες ελέγχουν τον ρυθμό μείωσης των NPEs ενώ θα βοηθήσουν και προγράμματα όπως το APS ή Ιταλικό μοντέλο
-Θετικά επιδρά και η μερική εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ ύψους 3,7 δισεκ. σε σύνολο 9,5 δισεκ. ευρώ.
Οι οίκοι αξιολόγησης θα δώσουν έμφαση στις εκθέσεις – αναλύσεις τους σε δύο ζητήματα
Το ΑΕΠ
Τις τράπεζες.
Με το ΑΕΠ όσο αυξάνεται τόσο βελτιώνεται η σχέση χρέους προς ΑΕΠ.
Εάν μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά το ΑΕΠ θα καταγραφόταν αισθητή βελτίωση της σχέσης χρέους προς ΑΕΠ.
Ως προς τις τράπεζες η ανάκαμψη τους, η μείωση των NPEs θα είναι σημαντικός καταλύτης για την επόμενη σημαντική αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.
Όπως έχει επισημανθεί πολύ έγκαιρα από το bankingnews το 2019 θα κλείσει με την Ελλάδα να έχει πιστοληπτική ικανότητα ΒΒ δηλαδή μια κλίμακα υψηλότερη από την σημερινή υψηλότερη ΒΒ-.
Οι αξιολογήσεις 3 Μαΐου και η επόμενη 2 Αυγούστου 2019 από την Fitch θα επιδράσουν στην αγορά.
Πρακτικά το spread Ελλάδος – Γερμανίας θα μπορούσε να κλείσει στις 300 μονάδες βάσης αλλά για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρξει κάποιας μορφής αναπροσαρμογή και μεταξύ Ελλάδος – Ιταλίας και Ελλάδος – Πορτογαλίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών