Η Blackrock συστήνει ως μέτρο νομισματικής πολιτικής η ΕΚΤ π.χ. να υποτιμήσει το ευρώ προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις αλλά είναι μια υλοποιήσιμη λύση.
Η Blackrock ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές assets παγκοσμίως με 6,8 τρισεκ. δολάρια προειδοποιεί ότι έρχεται ύφεση παγκοσμίως και κρίνει τις παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών ως αναποτελεσματικές.
Ταυτόχρονα αναφέρει ότι ενώ όλοι περίμεναν οι κεντρικές τράπεζες στην μεγάλη μάχη να φέρουν bazooka τελικώς έφεραν μαχαίρια.
Η Blackrock συστήνει ως μέτρο νομισματικής πολιτικής η ΕΚΤ π.χ. να υποτιμήσει το ευρώ προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις αλλά είναι μια υλοποιήσιμη λύση.
Οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να δίνουν την μάχη τους ενάντια στον αποπληθωρισμό, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις φαίνεται ότι δεν έχουν αποτέλεσμα.
Το γεγονός είναι ότι το μερίδιο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων που εμφανίζουν αρνητικά επιτόκια συνεχίζει να αυξάνεται και το μέσο επίπεδο αυτών των επιτοκίων γίνεται όλο και πιο αρνητικό.
Επιπλέον, η ποσοτική χαλάρωση(QE) αγορών κρατικών χρεογράφων μετατράπηκαν σε αγορές εταιρικού χρέους και σε μερικές περιπτώσεις σε μετοχές…
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά ο πληθωρισμός δεν μεταβάλλεται, ούτε βελτιώνονται οι προοπτικές ανάπτυξης.
Πολλοί λοιπόν αναρωτιούνται πού (και πώς) τελειώνουν αυτές οι πολιτικές;
Ποιο είναι το τέλος του παιχνιδιού της σημερινής νομισματικής πολιτικής;
Κατά την Blackrock η νομισματική πολιτική εδώ και αρκετά χρόνια (σχεδόν μια δεκαετία), στηρίζεται σε δύο θεμελιώδεις αρχές που κατεύθυναν την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές από τη δεκαετία του 1970.
Η πρώτη αρχή είναι ότι οι κυριότερες κεντρικές τράπεζες έθεσαν ένα στόχο πληθωρισμού περίπου 2% (για πρώτη φορά ο στόχος αυτός τέθηκε από την FED το 1995 και επίσημα χρησιμοποιήθηκε από το 2012) και ο δεύτερος παράγοντας είναι ο τερματισμός του νομισματικού συστήματος του Bretton Woods, σηματοδοτώντας την απομάκρυνση από τον κανόνα του χρυσού σε έναν κόσμο με διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Η δέσμευση για τον στόχο του πληθωρισμού 2% είναι εξαιρετικά σημαντική για την κατανόηση των σημερινών προκλήσεων της νομισματικής πολιτικής, διότι ο στόχος αυτός βασίστηκε σε διαρθρωτικές δυνάμεις που δεν υφίστανται πλέον (δεδομένης της εποχής της δημογραφικής γήρανσης και της ταχείας τεχνολογικής ανάπτυξης).
Ωστόσο, η μετάβαση στο καθεστώς των συναλλαγματικών ισοτιμιών περίπου δύο δεκαετίες πριν τεθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό 2% μπορεί να οδηγήσει σε επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού;
Το ερώτημα που παραμένει, λοιπόν, είναι απλά «πώς» αυτό θα επιτευχθεί;
Ωστόσο, προτού απαντήσουμε αναφέρει η Blackrock, πρέπει να εξετάσουμε γιατί ο πληθωρισμός έφτασε στο μέγιστο το 1979 και γιατί έκτοτε ήταν σε πτωτική τάση;
Με άλλα λόγια, ποιες είναι οι διαρθρωτικές δυνάμεις που δημιουργούν αποπληθωρισμό;
Υπάρχουν τέσσερις μεγάλες δυνάμεις που δημιούργησαν τον πληθωρισμό πριν από το 1979 και οδήγησαν στη συνέχεια σε αποπληθωρισμό.
Πρώτον, ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού μετά τον μεταπολεμικό Baby Boom κορυφώθηκε γύρω στο 1979 με 1980 και στη συνέχεια επιβραδύνθηκε.
Δεύτερον, ο ρυθμός αύξησης των γυναικών που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό κορυφώθηκε επίσης γύρω στο 1979 με 1980 και στη συνέχεια επιβραδύνθηκε.
Τρίτον, οι ΗΠΑ και η Κίνα ξεκίνησαν διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις το 1979, ως αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων του Deng Xiaoping, γεγονός που σηματοδοτεί την αρχή του τελευταίου σταδίου της παγκοσμιοποίησης.
Τέταρτον τα πετρελαϊκά σοκ της δεκαετίας του 1970, που τελειώνουν με την Ιρανική Επανάσταση του 1979 και η αύξηση του πληθωρισμού λόγω πετρελαίου, αποτέλεσαν κρίσιμο παράγοντα για τις αυξήσεις των τιμών εκείνης της εποχής.
Αυτό το τελευταίο γεγονός είχε ως συνέπεια να δεσμευθεί ο τότε σχετικά νεοσύστατος ΟΠΕΚ ότι θα λειτουργούσε ως έσχατος προμηθευτής πετρελαίου, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση των τιμών των πετρελαίων σε πολύ μεταβλητά επίπεδα (ένας ρόλος που διατηρείται σε μεγάλο βαθμό μέχρι σήμερα).
Τα τελευταία χρόνια οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν σταθεροποιηθεί και αποτελούν μια σημαντική νέα δύναμη αποπληθωρισμού.
Συγκεκριμένα, παρατηρήσαμε τη διαφάνεια των τιμών και τη συμμετρία των πληροφοριών, οι οποίες οφείλονται στη διάδοση των smartphones, του Διαδικτύου και της εποχής της πληροφορίας, ευρύτερα.
Αυτές οι δυνάμεις οδηγούν σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων, καθιστώντας τους παραδοσιακούς μηχανισμούς ζήτησης λιγότερο αποτελεσματικούς στη δημιουργία πληθωρισμού.
Η ζήτηση διευρύνεται, αλλά οι τιμές δεν αυξάνονται όπως έκαναν στο παρελθόν, επειδή όλοι γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κοστίζει ένα αγαθό καθώς στο διαδίκτυο μπορεί να βρεθεί οτιδήποτε και οποτεδήποτε.
Έτσι, οι μεγάλες πληθωριστικές δυνάμεις πριν από το 1979 έχουν υποχωρήσει και ορισμένες δυνάμεις αποπληθωρισμού έχουν εισέλθει στην εικόνα μετά το 1979.
Το γεγονός είναι ότι οι ενέργειες των κεντρικών τραπεζών, μέχρι στιγμής, ήταν απλώς υπερβολικά μέτριες για να επηρεάσουν το ρεαλισμό αυτών των τεκτονικών αλλαγών.
Επιπλέον, όπως υποστηρίζει η Blackrock οι κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη επιτύχει σημαντική σταθερότητα τιμών (για παράδειγμα, η αστάθεια του δείκτη τιμών καταναλωτή, παγκοσμίως, πλησιάζει τα χαμηλότερα επίπεδα της ιστορίας), αλλά ο φυσικός ρυθμός πληθωρισμού δεν είναι απλώς 2%, είναι μικρότερος.
Έτσι, παρά το φαινομενικά μεγάλο μέγεθος της ώθησης που παρέχει η νομισματική πολιτική οι κεντρικές τράπεζες έχουν φέρει μόνο «ένα μαχαίρι σε έναν αγώνα πυροβόλων όπλων», τουλάχιστον όσον αφορά τη δημιουργία σταθερού πληθωρισμού 2% ανησυχεί.
Αντί οι κεντρικές τράπεζες να φέρουν bazooka… σε ένα πόλεμο με πυροβόλα όπλα έφεραν μαχαίρια.
Ποια είναι τα πυρομαχικά που ακόμη οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν χρησιμοποιήσει;
Ενώ το θέμα είναι αμφισβητήσιμο, δεν νομίζουμε αναφέρει η Blackrock ότι το οπλοστάσιο των εργαλείων των κεντρικών τραπεζών είναι εξαντλημένο.
Υπάρχουν δύο τρόποι δημιουργίας πληθωρισμού: ο ένας είναι να αυξηθούν ουσιαστικά τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών με οργανικό τρόπο και ο άλλος είναι να υποτιμηθεί το νόμισμα στο οποίο πωλούνται αυτά τα αγαθά και οι υπηρεσίες (χρήματα με ελικόπτερα).
Επειδή η προηγούμενη μέθοδος βασίζεται στην παραδοσιακή ώθηση της συνολικής ζήτησης (χαμηλότερα επιτόκια), η οποία δεν λειτούργησε, δεδομένου ότι ο φυσικός ρυθμός αύξησης της συνολικής ζήτησης είναι τώρα τόσο χαμηλός (και σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικός) και η καμπύλη προσφοράς είναι τόσο επίπεδη… το τέλος του παιχνιδιού το game over μπορεί επίσης να είναι η νομισματική υποτίμηση.
Σύμφωνα με το χρυσό κανόνα αυτό δεν θα ήταν εφικτό, καθώς κάθε νέο δολάριο θα έπρεπε να υποστηρίζεται από φυσικό χρυσό που εξορύσσεται από τη γη (μια πολύ αργή και δαπανηρή διαδικασία και πιθανόν χωρίς τους απαιτούμενους όγκους), αλλά σήμερα τα χρήματα δημιουργούνται εύκολα, μπορούν εύκολα να τυπωθούν νέα χρήματα.
Προκειμένου να υποτιμηθεί το νόμισμα, τα χρήματα πρέπει να δημιουργηθούν με ταχύτερο ρυθμό από την ζήτηση για αγαθά και τις υπηρεσίες (ουσιαστικά η αύξηση της ρευστότητας πρέπει να υπερβεί την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ).
Τι σημαίνει αυτό για τους επενδυτές;
Οι πραγματικές τιμές θα πρέπει να είναι οριστικά αρνητικές - και στην πραγματικότητα πιο αρνητικές από τις πραγματικές τιμές.
Οι ΗΠΑ δεν είναι ακόμα εκεί, αλλά θα δούμε το συντομότερο πόσο κοντά στην νομισματική υποβάθμιση βρίσκεται η ΕΚΤ.
Τα αρνητικά επιτόκια μπορούν να γίνουν πιο αρνητικά με συνέπειες βέβαια θετικές αλλά πολλές αρνητικές.
Κατά ειρωνικό τρόπο, οι συνέπειες των υποτιμήσεων των νομισμάτων θα προκαλέσουν σχεδόν σίγουρα μια απάντηση από χώρες που ίσως δεν χρειάζονταν αρχικά να καταφύγουν σε υποτίμηση των νομισμάτων, έτσι θα ξεσπάσει ο νομισματικός πόλεμος.
Τι πρέπει να γίνει;
Εάν φθάσουμε στο game over κάθε μέσο θα υποτιμηθεί σε πραγματικούς όρους, οπότε η λύση είναι να διατηρηθεί ένα περιουσιακό στοιχείο που να διατηρεί την πραγματική του αξία - ένα περιουσιακό στοιχείο που δεν μπορεί να τυπωθεί.
Θα συμπεριλαμβάναμε τις μετοχές (οι μερισματικές αποδόσεις καθορίζονται στους δείκτες πληρωμών, οι εταιρείες έχουν κάποιο βαθμό τιμολόγησης, οι μετοχές είναι περιορισμένες σε αριθμό), η ακίνητη περιουσία (είναι δύσκολο και δαπανηρό να αυξηθεί το απόθεμα των ακινήτων).
Θα συμπεριλαμβάνονταν νομίσματα, ενώ υπάρχουν ερωτηματικά για τον χρυσό.
Εξ ορισμού, το χειρότερο περιουσιακό στοιχείο που θα κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες θα είναι τα κρατικά ομόλογα με αρνητική απόδοση, ακολουθούμενο από χαρτονομίσματα με μηδενική απόδοση, και τα δύο με θεωρητικά άπειρη προσφορά.
Τέτοιες ακραίες υποτιμήσεις στα νομίσματα δεν θα μπορούσαν μόνο να αυξήσουν τις τιμές των πραγματικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά θα μπορούσαν επίσης να ωθήσουν σε ακραία επίπεδα το χάσμα πλουσίων και φτωχών.
Εάν υιοθετηθούν τέτοιες πολιτικές, η επιστροφή στην κανονικότητα
θα είναι πολύ δύσκολη.
Και, ενδεχομένως σημαντικότερο όλων, οι εξαιρετικά χαμηλοί ρυθμοί στο ΑΕΠ θα οδηγήσουν ξανά σε υψηλό δανεισμό και ο φαύλος κύκλος των χρεών θα πολλαπλασιάζεται.
Για να υπάρξει υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, ως μηχανισμός νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να βρεθούν τα assets που θα αποτελέσουν δικλείδα ασφαλείας όπως οι μετοχές και τα ακίνητα.
Τα ομόλογα με αρνητικές αποδόσεις είναι κανό περιουσιακό στοιχείο.
www.bankingnews.gr
Ταυτόχρονα αναφέρει ότι ενώ όλοι περίμεναν οι κεντρικές τράπεζες στην μεγάλη μάχη να φέρουν bazooka τελικώς έφεραν μαχαίρια.
Η Blackrock συστήνει ως μέτρο νομισματικής πολιτικής η ΕΚΤ π.χ. να υποτιμήσει το ευρώ προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις αλλά είναι μια υλοποιήσιμη λύση.
Οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να δίνουν την μάχη τους ενάντια στον αποπληθωρισμό, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις φαίνεται ότι δεν έχουν αποτέλεσμα.
Το γεγονός είναι ότι το μερίδιο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων που εμφανίζουν αρνητικά επιτόκια συνεχίζει να αυξάνεται και το μέσο επίπεδο αυτών των επιτοκίων γίνεται όλο και πιο αρνητικό.
Επιπλέον, η ποσοτική χαλάρωση(QE) αγορών κρατικών χρεογράφων μετατράπηκαν σε αγορές εταιρικού χρέους και σε μερικές περιπτώσεις σε μετοχές…
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά ο πληθωρισμός δεν μεταβάλλεται, ούτε βελτιώνονται οι προοπτικές ανάπτυξης.
Πολλοί λοιπόν αναρωτιούνται πού (και πώς) τελειώνουν αυτές οι πολιτικές;
Ποιο είναι το τέλος του παιχνιδιού της σημερινής νομισματικής πολιτικής;
Κατά την Blackrock η νομισματική πολιτική εδώ και αρκετά χρόνια (σχεδόν μια δεκαετία), στηρίζεται σε δύο θεμελιώδεις αρχές που κατεύθυναν την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές από τη δεκαετία του 1970.
Η πρώτη αρχή είναι ότι οι κυριότερες κεντρικές τράπεζες έθεσαν ένα στόχο πληθωρισμού περίπου 2% (για πρώτη φορά ο στόχος αυτός τέθηκε από την FED το 1995 και επίσημα χρησιμοποιήθηκε από το 2012) και ο δεύτερος παράγοντας είναι ο τερματισμός του νομισματικού συστήματος του Bretton Woods, σηματοδοτώντας την απομάκρυνση από τον κανόνα του χρυσού σε έναν κόσμο με διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Η δέσμευση για τον στόχο του πληθωρισμού 2% είναι εξαιρετικά σημαντική για την κατανόηση των σημερινών προκλήσεων της νομισματικής πολιτικής, διότι ο στόχος αυτός βασίστηκε σε διαρθρωτικές δυνάμεις που δεν υφίστανται πλέον (δεδομένης της εποχής της δημογραφικής γήρανσης και της ταχείας τεχνολογικής ανάπτυξης).
Ωστόσο, η μετάβαση στο καθεστώς των συναλλαγματικών ισοτιμιών περίπου δύο δεκαετίες πριν τεθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό 2% μπορεί να οδηγήσει σε επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού;
Το ερώτημα που παραμένει, λοιπόν, είναι απλά «πώς» αυτό θα επιτευχθεί;
Ωστόσο, προτού απαντήσουμε αναφέρει η Blackrock, πρέπει να εξετάσουμε γιατί ο πληθωρισμός έφτασε στο μέγιστο το 1979 και γιατί έκτοτε ήταν σε πτωτική τάση;
Με άλλα λόγια, ποιες είναι οι διαρθρωτικές δυνάμεις που δημιουργούν αποπληθωρισμό;
Υπάρχουν τέσσερις μεγάλες δυνάμεις που δημιούργησαν τον πληθωρισμό πριν από το 1979 και οδήγησαν στη συνέχεια σε αποπληθωρισμό.
Πρώτον, ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού μετά τον μεταπολεμικό Baby Boom κορυφώθηκε γύρω στο 1979 με 1980 και στη συνέχεια επιβραδύνθηκε.
Δεύτερον, ο ρυθμός αύξησης των γυναικών που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό κορυφώθηκε επίσης γύρω στο 1979 με 1980 και στη συνέχεια επιβραδύνθηκε.
Τρίτον, οι ΗΠΑ και η Κίνα ξεκίνησαν διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις το 1979, ως αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων του Deng Xiaoping, γεγονός που σηματοδοτεί την αρχή του τελευταίου σταδίου της παγκοσμιοποίησης.
Τέταρτον τα πετρελαϊκά σοκ της δεκαετίας του 1970, που τελειώνουν με την Ιρανική Επανάσταση του 1979 και η αύξηση του πληθωρισμού λόγω πετρελαίου, αποτέλεσαν κρίσιμο παράγοντα για τις αυξήσεις των τιμών εκείνης της εποχής.
Αυτό το τελευταίο γεγονός είχε ως συνέπεια να δεσμευθεί ο τότε σχετικά νεοσύστατος ΟΠΕΚ ότι θα λειτουργούσε ως έσχατος προμηθευτής πετρελαίου, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση των τιμών των πετρελαίων σε πολύ μεταβλητά επίπεδα (ένας ρόλος που διατηρείται σε μεγάλο βαθμό μέχρι σήμερα).
Τα τελευταία χρόνια οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν σταθεροποιηθεί και αποτελούν μια σημαντική νέα δύναμη αποπληθωρισμού.
Συγκεκριμένα, παρατηρήσαμε τη διαφάνεια των τιμών και τη συμμετρία των πληροφοριών, οι οποίες οφείλονται στη διάδοση των smartphones, του Διαδικτύου και της εποχής της πληροφορίας, ευρύτερα.
Αυτές οι δυνάμεις οδηγούν σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων, καθιστώντας τους παραδοσιακούς μηχανισμούς ζήτησης λιγότερο αποτελεσματικούς στη δημιουργία πληθωρισμού.
Η ζήτηση διευρύνεται, αλλά οι τιμές δεν αυξάνονται όπως έκαναν στο παρελθόν, επειδή όλοι γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κοστίζει ένα αγαθό καθώς στο διαδίκτυο μπορεί να βρεθεί οτιδήποτε και οποτεδήποτε.
Έτσι, οι μεγάλες πληθωριστικές δυνάμεις πριν από το 1979 έχουν υποχωρήσει και ορισμένες δυνάμεις αποπληθωρισμού έχουν εισέλθει στην εικόνα μετά το 1979.
Το γεγονός είναι ότι οι ενέργειες των κεντρικών τραπεζών, μέχρι στιγμής, ήταν απλώς υπερβολικά μέτριες για να επηρεάσουν το ρεαλισμό αυτών των τεκτονικών αλλαγών.
Επιπλέον, όπως υποστηρίζει η Blackrock οι κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη επιτύχει σημαντική σταθερότητα τιμών (για παράδειγμα, η αστάθεια του δείκτη τιμών καταναλωτή, παγκοσμίως, πλησιάζει τα χαμηλότερα επίπεδα της ιστορίας), αλλά ο φυσικός ρυθμός πληθωρισμού δεν είναι απλώς 2%, είναι μικρότερος.
Έτσι, παρά το φαινομενικά μεγάλο μέγεθος της ώθησης που παρέχει η νομισματική πολιτική οι κεντρικές τράπεζες έχουν φέρει μόνο «ένα μαχαίρι σε έναν αγώνα πυροβόλων όπλων», τουλάχιστον όσον αφορά τη δημιουργία σταθερού πληθωρισμού 2% ανησυχεί.
Αντί οι κεντρικές τράπεζες να φέρουν bazooka… σε ένα πόλεμο με πυροβόλα όπλα έφεραν μαχαίρια.
Ποια είναι τα πυρομαχικά που ακόμη οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν χρησιμοποιήσει;
Ενώ το θέμα είναι αμφισβητήσιμο, δεν νομίζουμε αναφέρει η Blackrock ότι το οπλοστάσιο των εργαλείων των κεντρικών τραπεζών είναι εξαντλημένο.
Υπάρχουν δύο τρόποι δημιουργίας πληθωρισμού: ο ένας είναι να αυξηθούν ουσιαστικά τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών με οργανικό τρόπο και ο άλλος είναι να υποτιμηθεί το νόμισμα στο οποίο πωλούνται αυτά τα αγαθά και οι υπηρεσίες (χρήματα με ελικόπτερα).
Επειδή η προηγούμενη μέθοδος βασίζεται στην παραδοσιακή ώθηση της συνολικής ζήτησης (χαμηλότερα επιτόκια), η οποία δεν λειτούργησε, δεδομένου ότι ο φυσικός ρυθμός αύξησης της συνολικής ζήτησης είναι τώρα τόσο χαμηλός (και σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικός) και η καμπύλη προσφοράς είναι τόσο επίπεδη… το τέλος του παιχνιδιού το game over μπορεί επίσης να είναι η νομισματική υποτίμηση.
Σύμφωνα με το χρυσό κανόνα αυτό δεν θα ήταν εφικτό, καθώς κάθε νέο δολάριο θα έπρεπε να υποστηρίζεται από φυσικό χρυσό που εξορύσσεται από τη γη (μια πολύ αργή και δαπανηρή διαδικασία και πιθανόν χωρίς τους απαιτούμενους όγκους), αλλά σήμερα τα χρήματα δημιουργούνται εύκολα, μπορούν εύκολα να τυπωθούν νέα χρήματα.
Προκειμένου να υποτιμηθεί το νόμισμα, τα χρήματα πρέπει να δημιουργηθούν με ταχύτερο ρυθμό από την ζήτηση για αγαθά και τις υπηρεσίες (ουσιαστικά η αύξηση της ρευστότητας πρέπει να υπερβεί την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ).
Τι σημαίνει αυτό για τους επενδυτές;
Οι πραγματικές τιμές θα πρέπει να είναι οριστικά αρνητικές - και στην πραγματικότητα πιο αρνητικές από τις πραγματικές τιμές.
Οι ΗΠΑ δεν είναι ακόμα εκεί, αλλά θα δούμε το συντομότερο πόσο κοντά στην νομισματική υποβάθμιση βρίσκεται η ΕΚΤ.
Τα αρνητικά επιτόκια μπορούν να γίνουν πιο αρνητικά με συνέπειες βέβαια θετικές αλλά πολλές αρνητικές.
Κατά ειρωνικό τρόπο, οι συνέπειες των υποτιμήσεων των νομισμάτων θα προκαλέσουν σχεδόν σίγουρα μια απάντηση από χώρες που ίσως δεν χρειάζονταν αρχικά να καταφύγουν σε υποτίμηση των νομισμάτων, έτσι θα ξεσπάσει ο νομισματικός πόλεμος.
Τι πρέπει να γίνει;
Εάν φθάσουμε στο game over κάθε μέσο θα υποτιμηθεί σε πραγματικούς όρους, οπότε η λύση είναι να διατηρηθεί ένα περιουσιακό στοιχείο που να διατηρεί την πραγματική του αξία - ένα περιουσιακό στοιχείο που δεν μπορεί να τυπωθεί.
Θα συμπεριλαμβάναμε τις μετοχές (οι μερισματικές αποδόσεις καθορίζονται στους δείκτες πληρωμών, οι εταιρείες έχουν κάποιο βαθμό τιμολόγησης, οι μετοχές είναι περιορισμένες σε αριθμό), η ακίνητη περιουσία (είναι δύσκολο και δαπανηρό να αυξηθεί το απόθεμα των ακινήτων).
Θα συμπεριλαμβάνονταν νομίσματα, ενώ υπάρχουν ερωτηματικά για τον χρυσό.
Εξ ορισμού, το χειρότερο περιουσιακό στοιχείο που θα κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες θα είναι τα κρατικά ομόλογα με αρνητική απόδοση, ακολουθούμενο από χαρτονομίσματα με μηδενική απόδοση, και τα δύο με θεωρητικά άπειρη προσφορά.
Τέτοιες ακραίες υποτιμήσεις στα νομίσματα δεν θα μπορούσαν μόνο να αυξήσουν τις τιμές των πραγματικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά θα μπορούσαν επίσης να ωθήσουν σε ακραία επίπεδα το χάσμα πλουσίων και φτωχών.
Εάν υιοθετηθούν τέτοιες πολιτικές, η επιστροφή στην κανονικότητα
θα είναι πολύ δύσκολη.
Και, ενδεχομένως σημαντικότερο όλων, οι εξαιρετικά χαμηλοί ρυθμοί στο ΑΕΠ θα οδηγήσουν ξανά σε υψηλό δανεισμό και ο φαύλος κύκλος των χρεών θα πολλαπλασιάζεται.
Για να υπάρξει υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, ως μηχανισμός νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να βρεθούν τα assets που θα αποτελέσουν δικλείδα ασφαλείας όπως οι μετοχές και τα ακίνητα.
Τα ομόλογα με αρνητικές αποδόσεις είναι κανό περιουσιακό στοιχείο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών