Απομένει να φανεί εάν το ευνοϊκό κλίμα που επικρατεί στην Ελλάδα μετά τις εκλογές θα μεταφραστεί σε οικονομική ανάκαμψη τους επόμενους μήνες
Μπορεί στην Ελλάδα να έχει καταγραφεί σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά τις εκλογές και τη νίκη της ΝΔ, ωστόσο απομένει να φανεί εάν οι ευνοϊκές προσδοκίες θα μεταφραστούν σε ισχυρή οικονομική ανάκαμψη τους επόμενους μήνες.
Ο καθηγητής οικονομικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειριαώς, Θεόδωρος Πελαγίδης, επισημαίνει σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Brookings, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο, καθώς τα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν.
Οικονομική αισιοδοξία
Ο κ. Πελαγίδης επικαλείται τα στοιχεία από όπου φαίνεται η βελτίωση του οικονομικού κλίματος.
Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Κομισιόν έφτασε στο +107 τον Νοέμβριο, ενώ η Standard & Poor’s αναβάθμισε την αξιολόγηση της Ελλάδας από Β+ σε ΒΒ- με θετικό outlook.
Επίσης, η Ελλάδα βγήκε στις αγορές τον Μάρτιο του 2019 με την έκδοση 10ετούς ομολόγου και αντλώντας 1,5 δισ. ευρώ με απόδοση μόλις 1,5%.
Και σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι για πρώτη φορά τον προηγούμενο μήνα, η Ελλάδα δανείστηκε -μέσω των εντόκων γραμματίων- με αρνητικό επιτόκιο.
Παράλληλα, ο τουρισμός ανακάμπτει με κατά 5% αύξηση των επισκεπτών και 16% αύξηση των τουριστικών εσόδων.
Ο κ. Πελαγίδης αναφέρεται και στις προβλέψεις της κυβέρνησης που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό για το 2020.
Συγκεκριμένα, αναμένεται ανάπτυξη 2,8%, ένας στόχος που θεωρείται ιδιαίτερα φιλόδοξος δεδομένου ότι:
1. Το ΑΕΠ του 2019 θα διαμορφωθεί περίπου στο 2%, σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2018 και
2. Υπάρχει αβεβαιότητα για το διεθνές οικονομικό περιβάλλον όπου μεγάλοι οργανισμοί προβλέπουν συγχρονισμένη επιβράδυνση.
Ο καθηγητής οικονομικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειριαώς, Θεόδωρος Πελαγίδης, επισημαίνει σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Brookings, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο, καθώς τα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν.
Οικονομική αισιοδοξία
Ο κ. Πελαγίδης επικαλείται τα στοιχεία από όπου φαίνεται η βελτίωση του οικονομικού κλίματος.
Ειδικότερα, ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Κομισιόν έφτασε στο +107 τον Νοέμβριο, ενώ η Standard & Poor’s αναβάθμισε την αξιολόγηση της Ελλάδας από Β+ σε ΒΒ- με θετικό outlook.
Επίσης, η Ελλάδα βγήκε στις αγορές τον Μάρτιο του 2019 με την έκδοση 10ετούς ομολόγου και αντλώντας 1,5 δισ. ευρώ με απόδοση μόλις 1,5%.
Και σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι για πρώτη φορά τον προηγούμενο μήνα, η Ελλάδα δανείστηκε -μέσω των εντόκων γραμματίων- με αρνητικό επιτόκιο.
Παράλληλα, ο τουρισμός ανακάμπτει με κατά 5% αύξηση των επισκεπτών και 16% αύξηση των τουριστικών εσόδων.
Ο κ. Πελαγίδης αναφέρεται και στις προβλέψεις της κυβέρνησης που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό για το 2020.
Συγκεκριμένα, αναμένεται ανάπτυξη 2,8%, ένας στόχος που θεωρείται ιδιαίτερα φιλόδοξος δεδομένου ότι:
1. Το ΑΕΠ του 2019 θα διαμορφωθεί περίπου στο 2%, σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2018 και
2. Υπάρχει αβεβαιότητα για το διεθνές οικονομικό περιβάλλον όπου μεγάλοι οργανισμοί προβλέπουν συγχρονισμένη επιβράδυνση.
Τα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν
Σύμφωνα με τον κ. Πελαγίδη, παρά την οικονομική αισιοδοξία, τα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν, όπως το δημογραφικό, οι πολύ χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, το ιδιαίτερα προβληματικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και το brain drain.
Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους, το ΔΝΤ έχει υποβαθμίσει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές για την ανάπτυξη στο 0,9% για το 2023 και μετά.
«Τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, το αναποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης αλλά και η δημόσια διοίκηση χρειάζονται άμεσα σοβαρές μεταρρυθμίσεις που είναι βέβαιο ότι θα έχουν σοβαρό πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση.
Επί του παρόντος, κανείς δεν γνωρίζει πόσο πρόθυμη είναι η κυβέρνηση για μεταρρυθμίσεις, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι χωρίς δράση, θα έρθει αντιμέτωπη με αρνητικές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές επιπτώσεις» προειδοποιεί ο ίδιος.
Ο κίνδυνος δεν έχει ξεπεραστεί
Σύμφωνα με τον κ. Πελαγίδη, «η Ελλάδα δεν έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο».
Το ΔΝΤ αναμένει επιδείνωση του ελληνικού χρέους και δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο δημογραφικό και την αδύναμη παραγωγικότητα.
«Στην πραγματικότητα υπάρχουν κάποιες δυνάμεις στην οικονομία που μπορούν να οδηγήσουν την κυβέρνηση σε αχαρτογράφητα νερά» σχολιάζει ο ίδιος.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2019, οι συνολικές ακαθάριστες ανάγκες αυξήθηκαν κατά σχεδόν 5% αλλά τόσο η κατανάλωση (-0,7%) όσο και οι επενδύσεις (-5,8%) υποχώρησαν.
Στον αντίποδα, οι καταθέσεις ως ποσοστό του ακαθάριστου εισοδήματος αυξήθηκαν, από -7% (το α' τρίμηνο) σε 0,2% (το β' τρίμηνο), καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις φαίνονται απρόθυμα να δαπανήσουν, λόγω της παγκόσμιας αβεβαιότητας.
Υπάρχουν επίσης κάποια άλλα συμπτώματα που απειλούν να οδηγήσουν την οικονομία σε μια αδύναμη πορεία ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.
Οι δαπάνες των νοικοκυριών μειώθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια: από 123,6 δισ. ευρώ (2014) σε 120,1 δισ. ευρώ (2019).
Οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 165 δισ. ευρώ το 2014 και σε 159,9 δισ. ευρώ το 2018. Και αυτό δεν είναι σύμπτωση.
Το εργατικό δυναμικό κάποτε ανερχόταν σε 5 εκατ. το 2010, αλλά μειώθηκε σε 4,75 εκατ. μέχρι το 2018.
Το χειρότερο από όλα είναι ο πληθωρισμός που παραμένει αρνητικός για έκτο συνεχόμενο μήνα (-0,7% τον Οκτώβριο) και μπορεί εν μέρει να αποδοθεί στη συνεχιζόμενη σχετικά αδύναμη ζήτηση παρά στην παραγωγικότητα, που παραμένει στάσιμη.
Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο εποχικά διορθωμένος δείκτης παραγωγής στη βιομηχανία επιβραδύνθηκε σε 0,5% από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2019, από 1,2% την ίδια περίοδο το 2018.
Επίσης, παρά τη μείωση της κατανάλωσης, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2019 αυξήθηκε κατά 7,7% σε ετήσια βάση, φθάνοντας τα 14,6 εκατ. ευρώ.
Ο κίνδυνος είναι ότι εάν το παγκόσμιο εμπόριο συνεχίσει να εξασθενεί, οι εξαγωγές της Ελλάδας δεν θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην ανάκαμψη.
Στην πραγματικότητα, οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,4% το πρώτο εξάμηνο του 2019 από 16,9% το πρώτο εξάμηνο του 2018.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος, τον Οκτώβριο του 2019, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των πιστώσεων στην εγχώρια διαμορφώθηκε στο -0,8% από -0,9% τον Σεπτέμβριο του 2019.
«Αυτός ακριβώς είναι ο κορμός της πραγματικής οικονομίας.
Η παραγωγικότητα παραμένει σε μεγάλο βαθμό στάσιμη εδώ και πολλά χρόνια ως αποτέλεσμα των ανεπαρκών επενδύσεων, γεγονός που δείχνει ότι η οικονομία χρειάζεται απεγνωσμένα εισροές ξένων κεφαλαίων.
Αυτό είναι ίσως το πιο δύσκολο στοίχημα για τον νέο πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο για να πείσει τους επενδυτές να βάλουν τα χρήματά τους στην Ελλάδα» καταλήγει ο κ. Πελαγίδης.
Σύμφωνα με τον κ. Πελαγίδη, παρά την οικονομική αισιοδοξία, τα διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν, όπως το δημογραφικό, οι πολύ χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, το ιδιαίτερα προβληματικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και το brain drain.
Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους, το ΔΝΤ έχει υποβαθμίσει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές για την ανάπτυξη στο 0,9% για το 2023 και μετά.
«Τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, το αναποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης αλλά και η δημόσια διοίκηση χρειάζονται άμεσα σοβαρές μεταρρυθμίσεις που είναι βέβαιο ότι θα έχουν σοβαρό πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση.
Επί του παρόντος, κανείς δεν γνωρίζει πόσο πρόθυμη είναι η κυβέρνηση για μεταρρυθμίσεις, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι χωρίς δράση, θα έρθει αντιμέτωπη με αρνητικές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές επιπτώσεις» προειδοποιεί ο ίδιος.
Ο κίνδυνος δεν έχει ξεπεραστεί
Σύμφωνα με τον κ. Πελαγίδη, «η Ελλάδα δεν έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο».
Το ΔΝΤ αναμένει επιδείνωση του ελληνικού χρέους και δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο δημογραφικό και την αδύναμη παραγωγικότητα.
«Στην πραγματικότητα υπάρχουν κάποιες δυνάμεις στην οικονομία που μπορούν να οδηγήσουν την κυβέρνηση σε αχαρτογράφητα νερά» σχολιάζει ο ίδιος.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2019, οι συνολικές ακαθάριστες ανάγκες αυξήθηκαν κατά σχεδόν 5% αλλά τόσο η κατανάλωση (-0,7%) όσο και οι επενδύσεις (-5,8%) υποχώρησαν.
Στον αντίποδα, οι καταθέσεις ως ποσοστό του ακαθάριστου εισοδήματος αυξήθηκαν, από -7% (το α' τρίμηνο) σε 0,2% (το β' τρίμηνο), καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις φαίνονται απρόθυμα να δαπανήσουν, λόγω της παγκόσμιας αβεβαιότητας.
Υπάρχουν επίσης κάποια άλλα συμπτώματα που απειλούν να οδηγήσουν την οικονομία σε μια αδύναμη πορεία ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.
Οι δαπάνες των νοικοκυριών μειώθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια: από 123,6 δισ. ευρώ (2014) σε 120,1 δισ. ευρώ (2019).
Οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 165 δισ. ευρώ το 2014 και σε 159,9 δισ. ευρώ το 2018. Και αυτό δεν είναι σύμπτωση.
Το εργατικό δυναμικό κάποτε ανερχόταν σε 5 εκατ. το 2010, αλλά μειώθηκε σε 4,75 εκατ. μέχρι το 2018.
Το χειρότερο από όλα είναι ο πληθωρισμός που παραμένει αρνητικός για έκτο συνεχόμενο μήνα (-0,7% τον Οκτώβριο) και μπορεί εν μέρει να αποδοθεί στη συνεχιζόμενη σχετικά αδύναμη ζήτηση παρά στην παραγωγικότητα, που παραμένει στάσιμη.
Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο εποχικά διορθωμένος δείκτης παραγωγής στη βιομηχανία επιβραδύνθηκε σε 0,5% από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2019, από 1,2% την ίδια περίοδο το 2018.
Επίσης, παρά τη μείωση της κατανάλωσης, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2019 αυξήθηκε κατά 7,7% σε ετήσια βάση, φθάνοντας τα 14,6 εκατ. ευρώ.
Ο κίνδυνος είναι ότι εάν το παγκόσμιο εμπόριο συνεχίσει να εξασθενεί, οι εξαγωγές της Ελλάδας δεν θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην ανάκαμψη.
Στην πραγματικότητα, οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 2,4% το πρώτο εξάμηνο του 2019 από 16,9% το πρώτο εξάμηνο του 2018.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος, τον Οκτώβριο του 2019, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των πιστώσεων στην εγχώρια διαμορφώθηκε στο -0,8% από -0,9% τον Σεπτέμβριο του 2019.
«Αυτός ακριβώς είναι ο κορμός της πραγματικής οικονομίας.
Η παραγωγικότητα παραμένει σε μεγάλο βαθμό στάσιμη εδώ και πολλά χρόνια ως αποτέλεσμα των ανεπαρκών επενδύσεων, γεγονός που δείχνει ότι η οικονομία χρειάζεται απεγνωσμένα εισροές ξένων κεφαλαίων.
Αυτό είναι ίσως το πιο δύσκολο στοίχημα για τον νέο πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο για να πείσει τους επενδυτές να βάλουν τα χρήματά τους στην Ελλάδα» καταλήγει ο κ. Πελαγίδης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών