γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου απέδειξε ότι η δαιμονοποίηση του Μνημονίου καλά κρατεί! Παραφράζοντας τον Μαρξ, θα έλεγε κανείς ότι «ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ελλάδα, το φάντασμα του Μνημονίου. ΄Ολες οι δυνάμεις της γερασμένης Ελλάδας ενώθηκαν σε μια ιερή συμμαχία για να εξορκίσουν αυτό το φάντασμα». Αν και αποφεύχθηκε προσωρινά η κατάρρευση, τα πολιτικά κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση συνασπισμού μένει να αποδείξουν ότι έχουν αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης. Είναι λάθος εκτίμηση ότι η αναδιαπραγμάτευση μπορεί να οδηγήσει από μόνη της σε υπέρβαση της κρίσης.
Αντί να κυνηγάμε ανεμόμυλους, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην ανάληψη πρωτοβουλιών πολιτικής που θα μας βγάλουν μια ώρα γρηγορότερα από την κρίση. Δεν χρειάζεται εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης. Χρειάζεται εθνική ομάδα υλοποίησης αναπτυξιακών δράσεων, διαρθρωτικών αλλαγών και της δημοσιονομικής προσαρμογής, ανέφερε η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο σχόλιο της.
Χρειάζεται μια εθνική ομάδα που να παίζει «μπάλα» όπως η Εθνική Ελλάδος, που έχει τις ευχές όλων των Ελλήνων να την συνοδεύουν στον κρίσιμο αυριανό αγώνα της με την Γερμανία.
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου 2012 δίνει τη δυνατότητα στη χώρα να γυρίσει τη σελίδα της ακυβερνησίας, της αστάθειας και της υπέρμετρης αβεβαιότητας, που ταλαιπώρησε τους πολίτες και την οικονομία τους τελευταίους δύο μήνες.
Δημιουργούνται προϋποθέσεις ώστε μια ικανή και σταθερή κυβέρνηση, κατάλληλα στελεχωμένη, να συνεχίσει την προσπάθεια ολοκλήρωσης της δημοσιονομικής προσαρμογής (με έγκαιρη επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων) και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και σημαντικής βελτίωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας, που θα συμβάλλει στην έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας και στην έξοδό της από τη μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση της ιστορίας της.
Η παραμονή στη Ζώνη του Ευρώ αποτελεί την απολύτως αναγκαία, αλλά όχι και ικανή, συνθήκη για να μπορέσει η χώρα να επιτύχει την επάνοδό της στην ομαλότητα, την διεθνή αξιοπιστία και αξιοπρέπεια και την αυτοδύναμη ανάπτυξη. Θα πρέπει να συνδυαστεί και με την εκ νέου επιβεβαίωση της αποτελεσματικής λειτουργίας των θεσμών και των μηχανισμών της οικονομίας μας εντός του Ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς. Η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της οικονομίας της, μόνο αν έχει ενστερνιστεί και εφαρμόζει τους ισχύοντες κανόνες ως πλήρες μέλος της Ζώνης του Ευρώ. Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί και πάλι η ομαλή λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας της, η ελκυστικότητα της χώρας στον τομέα της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, η ανταγωνιστική αύξηση των εισοδημάτων των εργαζομένων και των επιχειρήσεων και η ουσιαστική μείωση της ανεργίας και της φτώχειας. Όλα αυτά ήταν και είναι αναγκαία.
Ωστόσο, η ενίσχυση, στις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012, της δύναμης αντιπροσώπευσης των πολιτικών Κομμάτων που αντιτίθενται στη δημοσιονομική
προσαρμογή και στις μεταρρυθμίσεις που είναι απολύτως αναγκαίο προαπαιτούμενο, αποτελεί σαφή ένδειξη των επιπτώσεων στο εκλογικό σώμα των υπέρμετρα επώδυνων μέτρων που έχουν ληφθεί, κατανέμονται με ανισομερή, και εν πολλοίς μονόπλευρο, τρόπο. Ειδικότερα, η εντυπωσιακή μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα αυτές που οδηγούν στην εσωτερική υποτίμηση, φαίνεται να επιβάλλονται, χωρίς ουσιαστικά καμιά πρόνοια για τον κατά το δυνατό περιορισμό του κόστους τους στην οικονομία και την κοινωνία και χωρίς εμφανή προσπάθεια για περιορισμό των επιπτώσεών τους στην εμβάθυνση της ύφεσης και στην αλματώδη αύξηση της ανεργίας.
Σε τελική ανάλυση, δεν εφαρμόστηκαν έως τώρα πολιτικές που θα συνέβαλαν στη συγκράτηση της ύφεσης, στη βελτίωση, και όχι συνεχή επιδείνωση, του οικονομικού κλίματος στη χώρα και στην επίσπευση της ανάκαμψης της οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί, οι εργασίες εκτέλεσης πολλών κρίσιμων επενδυτικών προγραμμάτων έχουν διακοπεί, το μεγάλο συγχρηματοδοτούμενο επενδυτικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2007-2013 υπο-εκτελείται, σημαντικά επενδυτικά προγράμματα σε συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα έχουν εγκαταλειφθεί, κ.ού.κ. Η ανάκαμψη αναβάλλεται συνεχώς από το 2ο 6μηνο του 2011, στο 2012, στο 2013 και τελικά στο 2014 και κάθε φορά αντί για την επιδιωκόμενη ανάπτυξη έχουμε μεγαλύτερη ύφεση. Ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας (όπως οι κατασκευές και οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται από το κράτος) τίθενται ολοκληρωτικά εκτός λειτουργίας και καταστρέφονται αντί να ανασυγκροτούνται.
Με τα ανωτέρω, και με τις ανεδαφικές πρακτικές και πολιτικές επιβολής των μέτρων προσαρμογής, η ελληνική οικονομία οδηγήθηκε σε ένα ανεξέλεγκτο φαύλο κύκλο ύφεσης - καταστροφής του οικονομικού κλίματος – μεγαλύτερης ύφεσης, για να καταλήξει σήμερα σε μια παγίδα αυτό-τροφοδοτούμενης πτωτικής πορείας με εξαιρετικά επικίνδυνες επιπτώσεις ακόμη και στους βασικούς θεσμούς λειτουργίας της οικονομίας. Από την παγίδα αυτή η ελληνική οικονομία μπορεί τώρα να ξεφύγει μόνο με μια σημαντική και συντονισμένη χρηματοδοτική ώθηση για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη των βασικών κλάδων της οικονομίας ξεκινώντας από τις επενδύσεις που εξαρτώνται από το κράτος. Ειδικότερα απαιτείται η προσέλκυση σημαντικών ξένων επενδυτικών κεφαλαίων μέσω της υλοποίησης του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων (στους τομείς της ενέργειας, των λιμένων και των περιφερειακών αεροδρομίων και των συνδυασμένων μεταφορών, των περιβαλλοντικών πάρκων, των μεγάλων επενδύσεων στον τουρισμό) και αξιοποίησης της περιουσίας του δημοσίου, καθώς και λόγω της σημαντικής βελτίωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας μέσω των δραστικών μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα της αγοράς εργασίας.
Επίσης, θα πρέπει να επιδιωχθεί η αξιοποίηση των επενδυτικών επιχορηγήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27, ύψους € 14 δις στην περίοδο 2012-2014, σε συνδυασμό με πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Βεβαίως, όλα αυτά θα πρέπει να συνδυασθούν με τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταδιακής βελτίωσης του οικονομικού κλίματος στη χώρα - με επίτευξη περαιτέρω προόδου στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής και με τον οριστικό αποκλεισμό κάθε προοπτικής εξόδου της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ και από την ΕΕ-27. Αυτό θα επιτρέψει και την σταδιακή ανάκαμψη των χορηγήσεων του τραπεζικού συστήματος της χώρας, η οποία μπορεί να προκύψει από την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, από την σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στο σύστημα και από τη διακοπή της έκδοσης ΕΓΕΔ με κάλυψη των σχετικών αναγκών του δημοσίου από το 2ο Πακέτο Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης της οικονομίας
(2ο ΠΧΕ).
Σε κάθε περίπτωση, η ανάκαμψη της οικονομίας, η διακοπή της ταχείας αυξητικής πορείας της ανεργίας και η αύξηση των νόμιμων θέσεων εργασίας (δηλαδή η μείωση της αδήλωτης εργασίας), θα πρέπει να είναι τώρα η πρώτη προτεραιότητα για τη νέα Κυβέρνηση της χώρας και ίδια προτεραιότητα θα πρέπει να είναι και για τους δανειστές της. Σημαντικό εμπόδιο σε αυτή την βασική επιδίωξη θα αποτελέσει η όποια προσπάθεια για εκ νέου αύξηση των θεσμικά κατοχυρωμένων κατώτατων μισθών ή για επανα-θεσμοθέτηση της μετενέργειας για την αποτροπή της προσαρμογής των μισθών που είναι σήμερα αναγκαία, ιδιαίτερα στις πολυάριθμες επιχειρήσεις που δεν τα βγάζουν πέρα λόγω της βαθειάς κρίσης που διανύει η χώρα. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα μείωσης των μισθών, οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να προσφύγουν σε απολύσεις ή/και να διακόψουν τη λειτουργία τους.
Η έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας μπορεί να συμβάλλει και σε μια λιγότερο επώδυνη δημοσιονομική προσαρμογή. Εάν για παράδειγμα, το 2013 και το 2014 σημειωθεί αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 1,8% και 3,4% αντίστοιχα (από τα υπέρμετρα χαμηλά επίπεδα του 2012), αντί για -0,5% και 2,1% που προβλέπει η Τρόικα, τότε τα νέα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που θα απαιτηθούν κατά τα έτη 2013 και 2014 θα περιοριστούν στα € 3,0 δις και € 2,0 δις αντίστοιχα, από € 7,8 δις και € 3,9 δις αντίστοιχα που προβλέπει το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε τον Μαρτίου 2012.
Η μείωση των δημοσίων δαπανών από εδώ και πέρα θα πραγματοποιηθεί με την περαιτέρω εκλογίκευση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, των ΟΤΑ και των ΟΚΑ, με την εκλογίκευση και επικέντρωση της ακολουθούμενης κοινωνικής πολιτικής για ενίσχυση αυτών που πραγματικά την έχουν ανάγκη, με την αύξηση του ποσοστού ανάκτησης του κόστους των προσφερόμενων κρατικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών των ΔΕΚΟ από τους χρήστες, με περαιτέρω βελτίωση της διαχείρισης των κρατικών προμηθειών και των ΔΕΚΟ, κ.ά. Όλα αυτά προβλέπονται με σημαντική λεπτομέρεια και με συγκεκριμένους ποσοτικά προσδιορισμένους στόχους στο πρόγραμμα προσαρμογής και θα εξειδικευτούν περισσότερο στους προϋπολογισμούς του 2013 και του 2014. Ήδη η υλοποίηση του Π2012 στο 1ο 5μηνο.’12 ήταν πολύ καλύτερη του αναμενομένου και είναι πολύ πιθανό ότι η ομαλή διαχείρισή του στο υπόλοιπο του έτους θα οδηγήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα στη γενική κυβέρνηση ήδη από το 2012. Η περαιτέρω μείωση των ελλειμμάτων των Π2013 και Π2014 είναι περισσότερο θέμα αποτελεσματικής λειτουργίας των φορολογικών αρχών και αποδοτικής διαχείρισης των δημοσίων δαπανών και υπηρεσιών παρά θέμα λεπτομερειακής εξειδίκευσης συγκεκριμένων μέτρων από τα μέσα του 2012.
Η επίσπευση της ανάκαμψης της οικονομίας προϋποθέτει την μη επιβάρυνσή της με συνεχείς ανακοινώσεις νέων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως συνέβη το 2011. Για παράδειγμα, επί μήνες επιβαρυνόταν η οικονομία με ανακοινώσεις για αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 13% στο 23% τον Σεπτέμβριο του 2011. Όταν, ωστόσο, αυτό συνέβη τα έσοδα από τον ΦΠΑ αντί να αυξηθούν μειώθηκαν κατακόρυφα (σε μεγάλο βαθμό λόγω ανοικτής φοροδιαφυγής) σε όλους τους επόμενους μήνες (στο 1ο 4μηνο.’12 με ΦΠΑ στην εστίαση 23%, τα έσοδα από τον ΦΠΑ ήταν κατά -12,9% χαμηλότερα έναντι του 1ου 4μήνου του 2011, όταν ο ΦΠΑ στην εστίαση ήταν 13%) χωρίς ουσιαστική αντίδραση εκ μέρους των φορολογικών αρχών.
Αυτές οι ανώφελες ενέργειες και πρακτικές θα πρέπει να αποφευχθούν με κάθε θυσία στο μέλλον διότι οι επιπτώσεις τους στην οικονομία είναι εξαιρετικά αρνητικές, χωρίς πραγματικό όφελος στη δημοσιονομική προσαρμογή. Η αύξηση των εσόδων της γενικής κυβέρνησης από τα € 88,3 δις (41% του ΑΕΠ) το 2011, στα € 93,5 δις (42,0% του ΑΕΠ) το 2015 θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς κανένα νέο φορολογικό μέτρο (ακόμη και με μείωση-εκλογίκευση των συντελεστών του ΦΠΑ), μόνο μέσω της ανάκαμψης της οικονομίας και της είσπραξης των αναγκαίων εσόδων από εισοδήματα που έως σήμερα φοροδιαφεύγουν.
Όλα αυτά, όμως, δεν υποκαθιστούν την ανάγκη για προσήλωση στην εφαρμογή των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων. Η απλή αλήθεια είναι ότι η μείωση των ελλειμμάτων, και κυρίως οι διαρθρωτικές αλλαγές και οι ιδιωτικοποιήσεις, είναι προϋποθέσεις sine qua non για να βγούμε από την κρίση. Και ότι όσο γρηγορότερα εφαρμοσθούν, τόσο ταχύτερη και τόσο εντονότερη θα είναι η ανάκαμψη της οικονομίας. Και ότι όσο κωλυσιεργούμε, τόσο κάνουμε την κατάσταση χειρότερη. Η λιτότητα μπορεί να φέρνει ύφεση αλλά η ύφεση δεν θεραπεύεται με αυξήσεις μισθών. Η επιλογή δεν είναι μεταξύ λιτότητας και ύφεσης, αλλά μεταξύ ύφεσης και κατάρρευσης. Γιατί αυτό θα συμβεί εάν επιχειρήσουμε να αναστρέψουμε όλη την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και ιδίως στην αγορά εργασίας.
www.bankingnews.gr
Χρειάζεται μια εθνική ομάδα που να παίζει «μπάλα» όπως η Εθνική Ελλάδος, που έχει τις ευχές όλων των Ελλήνων να την συνοδεύουν στον κρίσιμο αυριανό αγώνα της με την Γερμανία.
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου 2012 δίνει τη δυνατότητα στη χώρα να γυρίσει τη σελίδα της ακυβερνησίας, της αστάθειας και της υπέρμετρης αβεβαιότητας, που ταλαιπώρησε τους πολίτες και την οικονομία τους τελευταίους δύο μήνες.
Δημιουργούνται προϋποθέσεις ώστε μια ικανή και σταθερή κυβέρνηση, κατάλληλα στελεχωμένη, να συνεχίσει την προσπάθεια ολοκλήρωσης της δημοσιονομικής προσαρμογής (με έγκαιρη επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων) και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και σημαντικής βελτίωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας, που θα συμβάλλει στην έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας και στην έξοδό της από τη μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση της ιστορίας της.
Η παραμονή στη Ζώνη του Ευρώ αποτελεί την απολύτως αναγκαία, αλλά όχι και ικανή, συνθήκη για να μπορέσει η χώρα να επιτύχει την επάνοδό της στην ομαλότητα, την διεθνή αξιοπιστία και αξιοπρέπεια και την αυτοδύναμη ανάπτυξη. Θα πρέπει να συνδυαστεί και με την εκ νέου επιβεβαίωση της αποτελεσματικής λειτουργίας των θεσμών και των μηχανισμών της οικονομίας μας εντός του Ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς. Η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της οικονομίας της, μόνο αν έχει ενστερνιστεί και εφαρμόζει τους ισχύοντες κανόνες ως πλήρες μέλος της Ζώνης του Ευρώ. Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί και πάλι η ομαλή λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας της, η ελκυστικότητα της χώρας στον τομέα της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, η ανταγωνιστική αύξηση των εισοδημάτων των εργαζομένων και των επιχειρήσεων και η ουσιαστική μείωση της ανεργίας και της φτώχειας. Όλα αυτά ήταν και είναι αναγκαία.
Ωστόσο, η ενίσχυση, στις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012, της δύναμης αντιπροσώπευσης των πολιτικών Κομμάτων που αντιτίθενται στη δημοσιονομική
προσαρμογή και στις μεταρρυθμίσεις που είναι απολύτως αναγκαίο προαπαιτούμενο, αποτελεί σαφή ένδειξη των επιπτώσεων στο εκλογικό σώμα των υπέρμετρα επώδυνων μέτρων που έχουν ληφθεί, κατανέμονται με ανισομερή, και εν πολλοίς μονόπλευρο, τρόπο. Ειδικότερα, η εντυπωσιακή μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα αυτές που οδηγούν στην εσωτερική υποτίμηση, φαίνεται να επιβάλλονται, χωρίς ουσιαστικά καμιά πρόνοια για τον κατά το δυνατό περιορισμό του κόστους τους στην οικονομία και την κοινωνία και χωρίς εμφανή προσπάθεια για περιορισμό των επιπτώσεών τους στην εμβάθυνση της ύφεσης και στην αλματώδη αύξηση της ανεργίας.
Σε τελική ανάλυση, δεν εφαρμόστηκαν έως τώρα πολιτικές που θα συνέβαλαν στη συγκράτηση της ύφεσης, στη βελτίωση, και όχι συνεχή επιδείνωση, του οικονομικού κλίματος στη χώρα και στην επίσπευση της ανάκαμψης της οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί, οι εργασίες εκτέλεσης πολλών κρίσιμων επενδυτικών προγραμμάτων έχουν διακοπεί, το μεγάλο συγχρηματοδοτούμενο επενδυτικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2007-2013 υπο-εκτελείται, σημαντικά επενδυτικά προγράμματα σε συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα έχουν εγκαταλειφθεί, κ.ού.κ. Η ανάκαμψη αναβάλλεται συνεχώς από το 2ο 6μηνο του 2011, στο 2012, στο 2013 και τελικά στο 2014 και κάθε φορά αντί για την επιδιωκόμενη ανάπτυξη έχουμε μεγαλύτερη ύφεση. Ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας (όπως οι κατασκευές και οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται από το κράτος) τίθενται ολοκληρωτικά εκτός λειτουργίας και καταστρέφονται αντί να ανασυγκροτούνται.
Με τα ανωτέρω, και με τις ανεδαφικές πρακτικές και πολιτικές επιβολής των μέτρων προσαρμογής, η ελληνική οικονομία οδηγήθηκε σε ένα ανεξέλεγκτο φαύλο κύκλο ύφεσης - καταστροφής του οικονομικού κλίματος – μεγαλύτερης ύφεσης, για να καταλήξει σήμερα σε μια παγίδα αυτό-τροφοδοτούμενης πτωτικής πορείας με εξαιρετικά επικίνδυνες επιπτώσεις ακόμη και στους βασικούς θεσμούς λειτουργίας της οικονομίας. Από την παγίδα αυτή η ελληνική οικονομία μπορεί τώρα να ξεφύγει μόνο με μια σημαντική και συντονισμένη χρηματοδοτική ώθηση για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη των βασικών κλάδων της οικονομίας ξεκινώντας από τις επενδύσεις που εξαρτώνται από το κράτος. Ειδικότερα απαιτείται η προσέλκυση σημαντικών ξένων επενδυτικών κεφαλαίων μέσω της υλοποίησης του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων (στους τομείς της ενέργειας, των λιμένων και των περιφερειακών αεροδρομίων και των συνδυασμένων μεταφορών, των περιβαλλοντικών πάρκων, των μεγάλων επενδύσεων στον τουρισμό) και αξιοποίησης της περιουσίας του δημοσίου, καθώς και λόγω της σημαντικής βελτίωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας μέσω των δραστικών μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα της αγοράς εργασίας.
Επίσης, θα πρέπει να επιδιωχθεί η αξιοποίηση των επενδυτικών επιχορηγήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27, ύψους € 14 δις στην περίοδο 2012-2014, σε συνδυασμό με πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Βεβαίως, όλα αυτά θα πρέπει να συνδυασθούν με τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταδιακής βελτίωσης του οικονομικού κλίματος στη χώρα - με επίτευξη περαιτέρω προόδου στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής και με τον οριστικό αποκλεισμό κάθε προοπτικής εξόδου της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ και από την ΕΕ-27. Αυτό θα επιτρέψει και την σταδιακή ανάκαμψη των χορηγήσεων του τραπεζικού συστήματος της χώρας, η οποία μπορεί να προκύψει από την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, από την σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στο σύστημα και από τη διακοπή της έκδοσης ΕΓΕΔ με κάλυψη των σχετικών αναγκών του δημοσίου από το 2ο Πακέτο Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης της οικονομίας
(2ο ΠΧΕ).
Σε κάθε περίπτωση, η ανάκαμψη της οικονομίας, η διακοπή της ταχείας αυξητικής πορείας της ανεργίας και η αύξηση των νόμιμων θέσεων εργασίας (δηλαδή η μείωση της αδήλωτης εργασίας), θα πρέπει να είναι τώρα η πρώτη προτεραιότητα για τη νέα Κυβέρνηση της χώρας και ίδια προτεραιότητα θα πρέπει να είναι και για τους δανειστές της. Σημαντικό εμπόδιο σε αυτή την βασική επιδίωξη θα αποτελέσει η όποια προσπάθεια για εκ νέου αύξηση των θεσμικά κατοχυρωμένων κατώτατων μισθών ή για επανα-θεσμοθέτηση της μετενέργειας για την αποτροπή της προσαρμογής των μισθών που είναι σήμερα αναγκαία, ιδιαίτερα στις πολυάριθμες επιχειρήσεις που δεν τα βγάζουν πέρα λόγω της βαθειάς κρίσης που διανύει η χώρα. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα μείωσης των μισθών, οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να προσφύγουν σε απολύσεις ή/και να διακόψουν τη λειτουργία τους.
Η έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας μπορεί να συμβάλλει και σε μια λιγότερο επώδυνη δημοσιονομική προσαρμογή. Εάν για παράδειγμα, το 2013 και το 2014 σημειωθεί αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 1,8% και 3,4% αντίστοιχα (από τα υπέρμετρα χαμηλά επίπεδα του 2012), αντί για -0,5% και 2,1% που προβλέπει η Τρόικα, τότε τα νέα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που θα απαιτηθούν κατά τα έτη 2013 και 2014 θα περιοριστούν στα € 3,0 δις και € 2,0 δις αντίστοιχα, από € 7,8 δις και € 3,9 δις αντίστοιχα που προβλέπει το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε τον Μαρτίου 2012.
Η μείωση των δημοσίων δαπανών από εδώ και πέρα θα πραγματοποιηθεί με την περαιτέρω εκλογίκευση της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, των ΟΤΑ και των ΟΚΑ, με την εκλογίκευση και επικέντρωση της ακολουθούμενης κοινωνικής πολιτικής για ενίσχυση αυτών που πραγματικά την έχουν ανάγκη, με την αύξηση του ποσοστού ανάκτησης του κόστους των προσφερόμενων κρατικών υπηρεσιών ή υπηρεσιών των ΔΕΚΟ από τους χρήστες, με περαιτέρω βελτίωση της διαχείρισης των κρατικών προμηθειών και των ΔΕΚΟ, κ.ά. Όλα αυτά προβλέπονται με σημαντική λεπτομέρεια και με συγκεκριμένους ποσοτικά προσδιορισμένους στόχους στο πρόγραμμα προσαρμογής και θα εξειδικευτούν περισσότερο στους προϋπολογισμούς του 2013 και του 2014. Ήδη η υλοποίηση του Π2012 στο 1ο 5μηνο.’12 ήταν πολύ καλύτερη του αναμενομένου και είναι πολύ πιθανό ότι η ομαλή διαχείρισή του στο υπόλοιπο του έτους θα οδηγήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα στη γενική κυβέρνηση ήδη από το 2012. Η περαιτέρω μείωση των ελλειμμάτων των Π2013 και Π2014 είναι περισσότερο θέμα αποτελεσματικής λειτουργίας των φορολογικών αρχών και αποδοτικής διαχείρισης των δημοσίων δαπανών και υπηρεσιών παρά θέμα λεπτομερειακής εξειδίκευσης συγκεκριμένων μέτρων από τα μέσα του 2012.
Η επίσπευση της ανάκαμψης της οικονομίας προϋποθέτει την μη επιβάρυνσή της με συνεχείς ανακοινώσεις νέων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως συνέβη το 2011. Για παράδειγμα, επί μήνες επιβαρυνόταν η οικονομία με ανακοινώσεις για αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 13% στο 23% τον Σεπτέμβριο του 2011. Όταν, ωστόσο, αυτό συνέβη τα έσοδα από τον ΦΠΑ αντί να αυξηθούν μειώθηκαν κατακόρυφα (σε μεγάλο βαθμό λόγω ανοικτής φοροδιαφυγής) σε όλους τους επόμενους μήνες (στο 1ο 4μηνο.’12 με ΦΠΑ στην εστίαση 23%, τα έσοδα από τον ΦΠΑ ήταν κατά -12,9% χαμηλότερα έναντι του 1ου 4μήνου του 2011, όταν ο ΦΠΑ στην εστίαση ήταν 13%) χωρίς ουσιαστική αντίδραση εκ μέρους των φορολογικών αρχών.
Αυτές οι ανώφελες ενέργειες και πρακτικές θα πρέπει να αποφευχθούν με κάθε θυσία στο μέλλον διότι οι επιπτώσεις τους στην οικονομία είναι εξαιρετικά αρνητικές, χωρίς πραγματικό όφελος στη δημοσιονομική προσαρμογή. Η αύξηση των εσόδων της γενικής κυβέρνησης από τα € 88,3 δις (41% του ΑΕΠ) το 2011, στα € 93,5 δις (42,0% του ΑΕΠ) το 2015 θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς κανένα νέο φορολογικό μέτρο (ακόμη και με μείωση-εκλογίκευση των συντελεστών του ΦΠΑ), μόνο μέσω της ανάκαμψης της οικονομίας και της είσπραξης των αναγκαίων εσόδων από εισοδήματα που έως σήμερα φοροδιαφεύγουν.
Όλα αυτά, όμως, δεν υποκαθιστούν την ανάγκη για προσήλωση στην εφαρμογή των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων. Η απλή αλήθεια είναι ότι η μείωση των ελλειμμάτων, και κυρίως οι διαρθρωτικές αλλαγές και οι ιδιωτικοποιήσεις, είναι προϋποθέσεις sine qua non για να βγούμε από την κρίση. Και ότι όσο γρηγορότερα εφαρμοσθούν, τόσο ταχύτερη και τόσο εντονότερη θα είναι η ανάκαμψη της οικονομίας. Και ότι όσο κωλυσιεργούμε, τόσο κάνουμε την κατάσταση χειρότερη. Η λιτότητα μπορεί να φέρνει ύφεση αλλά η ύφεση δεν θεραπεύεται με αυξήσεις μισθών. Η επιλογή δεν είναι μεταξύ λιτότητας και ύφεσης, αλλά μεταξύ ύφεσης και κατάρρευσης. Γιατί αυτό θα συμβεί εάν επιχειρήσουμε να αναστρέψουμε όλη την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και ιδίως στην αγορά εργασίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών