Η Standard & Poor’s υποβάθμισε το outlook της Ελλάδας - Βλέπει ύφεση το 2020 στο -9% και το 2021 ανάπτυξη +5,5%
Σε σταθερές, από θετικές, υποβάθμισε τις προοπτικές (outlook) της Ελλάδας ο αμερικανικός οίκος Standard Poor’s, διατηρώντας σε «ΒΒ-» και «Β» τη μακροπρόθεσμη και βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα, αντίστοιχα.
Οι σταθερές προοπτικές αντικατοπτρίζουν την άποψη του αμερικανικού οίκου ότι οι σημαντικοί οικονομικοί πόροι της Ελλάδας αντισταθμίζουν τους κινδύνους για την πιστοληπτική της ικανότητα που απορρέουν από τις οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού.
Η αναθεώρηση του outlook αντικατοπτρίζει την προσδοκία για απότομη επιδείνωση των οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της Ελλάδας λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και των αντιμέτρων που λαμβάνει η Ελλάδα.
Η Standard and Poor's θα μπορούσε να υποβαθμίσει τις βαθμολογίες εάν η οικονομική ανάπτυξη είναι σημαντικά ασθενέστερη από ό,τι αναμενόταν, διαβρώνοντας τα δημοσιονομικά αποθέματα και οδηγώντας σε σημαντική απόκλιση από τις τρέχουσες δημοσιονομικές προβλέψεις.
Σε αντίθετο κλίμα, θα εξετάσει μια αναβάθμιση εάν ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική απόδοση της Ελλάδας αποδειχθεί βραχύβιος και αντιστραφεί η τρέχουσα διάβρωση των δημοσιονομικών επιδόσεων λόγω της κρίσης.
Θα μπορούσαμε να αναβαθμίσει τις βαθμολογίες στο πλαίσιο της συνεχούς εφαρμογής πολιτικής προσανατολισμένης στην οικονομική σταθερότητα για την αντιμετώπιση των υπόλοιπων διαρθρωτικών προκλήσεων στην οικονομία.
Μια άλλη πιθανή ώθηση για αναβάθμιση μεσοπρόθεσμα θα ήταν η σημαντική μείωση των NPEs στο υποβαθμισμένο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας.
Ο οίκος αναμένει ανάκαμψη το 2021, συνοδευόμενη από μια σταθερή δημοσιονομική προσαρμογή.
Η επιβεβαίωση της αξιολόγησης βασίζεται στην πολύ ισχυρή δημοσιονομική του απόδοση, τη διατήρηση σημαντικών αποθεμάτων ρευστότητας και την ευνοϊκή δομή δημόσιου χρέους.
Η ευελιξία χρηματοδότησης ενισχύθηκε από την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σχετικά με την επιλεξιμότητα των ομολόγων της ελληνικής κυβέρνησης για το πρόγραμμα PEPP.
Όσον αφορά τη λήξη και το μέσο κόστος των τόκων, η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο πλεονεκτικά προφίλ χρέους, υπογραμμίζει ο οίκος.
Αντίθετα, οι αξιολογήσεις περιορίζονται από το υψηλό εξωτερικό και δημόσιο χρέος της χώρας, ένα τραπεζικό σύστημα που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό πίεση με μεγάλα NPEs και έναν αμφισβητούμενο μηχανισμό νομισματικής μετάδοσης.
Θεσμικό και οικονομικό προφίλ
Η πανδημία και οι επιπτώσεις της στην οικονομική δραστηριότητα θα οδηγήσει σε απότομη κάμψη το 2020, με το ΑΕΠ να συρρικνώνεται κατά περίπου 9% πριν από την ανάκαμψη το 2021 σε 5,5%
Ο μειωμένος κίνδυνος που προκύπτει από τη διάρκεια του lockdown και τον επακόλουθο ρυθμό ανάκαμψης παραμένει, ειδικά στον μεγάλο τουριστικό τομέα της Ελλάδας, απειλώντας έτσι το ΑΕΠ.
Για να αντιμετωπίσει τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα αρκετά μεγάλο δημοσιονομικό πακέτο, το οποίο βοήθησε το ουσιαστικό απόθεμα ρευστότητας, καθώς και από την πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ για να συμπεριλάβει ομόλογα ελληνικού δημοσίου στο PEPP.
Οι ελληνικές αρχές έχουν επιτύχει νωρίς με επιτυχία τη σταθεροποίηση των ποσοστών μόλυνσης και θνησιμότητας.
«Οι οικονομικές μας προβλέψεις είναι ασυνήθιστα αβέβαιες, καθώς εξαρτώνται από την εξέλιξη της πανδημίας.
Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες πληγείσες χώρες, τα μέτρα που επιβλήθηκαν στις 23 Μαρτίου για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού περιορίζουν τις καταναλωτικές δαπάνες και την οικονομική δραστηριότητα γενικότερα.
Περαιτέρω περιορισμοί της κυβέρνησης στο θέμα της εργασίας, και ιδίως η διάρκεια αυτών των μέτρων, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βαθύτερη ύφεση.
Για παράδειγμα, προβλέπουμε ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά περίπου 7,3% στη ζώνη του ευρώ το 2020».
«Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές θα συρρικνωθούν σημαντικά το 2020, με ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στον σημαντικό τουριστικό τομέα της χώρας.
Οι εισπράξεις από τρεχούμενους λογαριασμούς το 2019 αντιπροσώπευαν σχεδόν το 10% του ΑΕΠ και περίπου το 22% των συνολικών εσόδων τρεχουσών λογαριασμών της οικονομίας.
Για να αντιμετωπίσει τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και να προστατεύσει τις βιώσιμες επιχειρήσεις και τους εργαζομένους από ένα προσωρινό αλλά σοβαρό σοκ ρευστότητας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα αρκετά μεγάλο δημοσιονομικό πακέτο», αναφέρει ο οίκος, υπογραμμίζοντας εκ νέου την σημαντική απόφαση της ΕΚΤ να αγοράσει ελληνικούς τίτλους.
Το 2021, ο οίκος αναμένει οικονομική ανάκαμψη, το μέγεθος της οποίας θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων από παράγοντες που σχετίζονται αυστηρά με το πιθανό τέλος της κρίσης για την υγεία του COVID-19, με την αποκατάσταση της τουριστικής δραστηριότητας.
Τα επόμενα τρία χρόνια, αναμένει η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας να ξεπεράσει τον μέσο όρο της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Αναμένει επίσης ότι η οικονομική απόδοση θα παραμείνει ισορροπημένη, τροφοδοτούμενη κυρίως από την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε μια σταθερή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης εν μέσω υψηλότερης απασχόλησης, μετά τη μείωση του 2020.
Τα φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2020, όπως η μείωση του φόρου προσωπικού εισοδήματος για άτομα με χαμηλό εισόδημα, η μείωση του φόρου ιδιοκτησίας και το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα για την πληρωμή καθυστερούμενων φόρων, θα πρέπει να υποστηρίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Μετά από μια πτώση το 2020, λόγω της πανδημίας και των αντιμέτρων COVID-19 και των επιπτώσεών τους στη ζήτηση και στα κέρδη των εταιρειών, η επενδυτική δραστηριότητα αναμένεται επίσης να βελτιωθεί το 2021 παράλληλα με την αύξηση των καθαρών άμεσων ξένων επενδύσεων.
Παρά την οικονομική ύφεση που προέκυψε από την πανδημία, η κυβέρνηση εμμένει στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεών της, διευκολύνοντας τα προγραμματισμένα έργα του ιδιωτικού τομέα, όπως η ανακατασκευή του χώρου όπου βρισκόταν στο παρελθόν το Αεροδρόμιο Αθηνών.
Αναγκαία η μείωση των NPEs
Ωστόσο, κατά τη γνώμη της Standard and Poor's, το κλειδί για μια ταχύτερη οικονομική ανάκαμψη είναι η πτώση των NPEs των τραπεζών, η οποία θα προωθούσε τις χορηγήσεις στον ιδιωτικό τομέα.
Ο οίκος εκτιμά ότι ο θετικός αντίκτυπος προηγούμενων μεταρρυθμίσεων, όπως στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, είναι απίθανο να εμφανιστεί σε συνθήκες ύφεσης ή χαμηλής ανάπτυξης.
Χωρίς πρόσβαση στο κεφάλαιο κίνησης, ο τομέας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων - ο μεγαλύτερος εργοδότης της οικονομίας - παραμένει σε διάφορους βαθμούς κινδύνου.
Η αθέτηση υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής οφειλής.
Η έναρξη της ύφεσης θα περιπλέξει περαιτέρω τις προσπάθειες μείωσης του μεγάλου αποθέματος NPE, δεδομένης της επίδρασής της στους εταιρικούς ισολογισμούς.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να συγκρίνεται ελάχιστα με τις χώρες ίδιας βαθμολογίας, λόγω εμποδίων στον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και επαγγελματικών υπηρεσιών, σχετικά αδύναμα δικαιώματα ιδιοκτησίας, περίπλοκες διαδικασίες πτώχευσης, ανεπαρκή δικαστική εξουσία και χαμηλή προβλεψιμότητα της εκτέλεσης των συμβάσεων.
Η εργασιακή μεταρρύθμιση από την προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία θα μπορούσε να επαναφέρει τις εθνικές συλλογικές μισθολογικές διαπραγματεύσεις, αντιστράφηκε πέρυσι. Θεωρούμε τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης ως προσανατολισμένες στη βελτίωση της ευελιξίας των εταιρειών.
Η κυβέρνηση σκοπεύει επίσης να μεταρρυθμίσει το επιχειρηματικό περιβάλλον, μειώνοντας τα αδικαιολόγητα διοικητικά βάρη (ειδικά για να επιταχύνει τις επενδύσεις) και αντιανταγωνιστική συμπεριφορά, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών.
Πιστεύουμε ότι οι επιτυχημένες φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις πιθανότατα θα ενισχύσουν τα μακροοικονομικά αποτελέσματα και την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα.
Μετά το τέλος του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), η Ελλάδα υπόκειται σε τριμηνιαίες αναθεωρήσεις στο πλαίσιο του «ενισχυμένου πλαισίου παρακολούθησης» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Δημοσιονομικά
Ο οίκος αναμένει έλλειμμα προϋπολογισμού περίπου 7,7% του ΑΕΠ το 2020, σε σύγκριση με πλεόνασμα προϋπολογισμού το 2019.
Προβλέπει το χρέος να αυξηθεί προσωρινά το 2020, αλλά η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κρίση COVID-19 με ένα μεγάλο απόθεμα μετρητών και ένα ευρύ φάσμα επιλογών χρηματοδότησης χωρίς να διακυβεύεται η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.
Η κρίση COVID-19 περιπλέκει τα σχέδια μείωσης του NPEs των τραπεζών.
Οι δυσμενείς οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις του COVID-19 θα διακόψουν το πρόσφατα ισχυρό ιστορικό της Ελλάδας για υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων μετά από μια μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2010.
Ως αποτέλεσμα των προαναφερθέντων διακριτικών δημοσιονομικών μέτρων της κυβέρνησης και του αντίκτυπου της ύφεσης στα κρατικά έσοδα και δαπάνες, αναμένουμε επί του παρόντος έλλειμμα προϋπολογισμού το 2020 περίπου 7,7% του ΑΕΠ, από πλεόνασμα περίπου 1,5% το 2019.
Αυτό συνεπάγεται πρωτογενές έλλειμμα σχεδόν 5% του ΑΕΠ, σημαντικά χαμηλότερο από τον προηγούμενο στόχο ενός πλεονασματικού 3,5% που συμφωνήθηκε με επίσημους πιστωτές.
Εκτός από τα μέτρα για τον μετριασμό του αντίκτυπου του COVID-19, ο προϋπολογισμός του 2020 περιελάμβανε μια σειρά μέτρων για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για την οικονομία.
Η απότομη επιδείνωση του ισοζυγίου θα οδηγήσει σε αύξηση του ακαθάριστου χρέους της γενικής κυβέρνησης σε περίπου 197% του ΑΕΠ το 2020 από περίπου 177% το 2019, πριν μειωθεί ξανά το 2021.
Ο οίκος προβλέπει το καθαρό χρέος να αυξηθεί το 2020 σε περίπου 181% του ΑΕΠ από περίπου 157% του ΑΕΠ το 2019, πριν μειωθεί στη συνέχεια.
Παρά το μέγεθος του χρέους της Ελλάδας, το κόστος εξυπηρέτησης του ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1,5% στο τέλος του έτους 2019, σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο κόστος αναχρηματοδότησης για την πλειονότητα των κρατικών κεφαλαίων στην κατηγορία «BB».
Προβλέπουμε ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας θα διευρυνθεί το 2020 σε περίπου 4,7% του ΑΕΠ, λόγω των χαμηλότερων τουριστικών και άλλων εξαγωγικών εσόδων, ενώ η πτώση των εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, θα μετριάσει αυτόν τον αντίκτυπο».
Τράπεζες
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν σημειώσει πρόοδο στη μείωση των NPEs, τα οποία στο τέλος του 2019 ανήλθαν σε περίπου 68 δισεκ. ευρώ (εξαιρουμένων των στοιχείων εκτός ισολογισμού), μειωμένα λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο από 107,2 δισεκατομμύρια ευρώ τον Μάρτιο του 2016.
Οι ελληνικές αρχές ξεκίνησαν ένα σύστημα προστασίας περιουσιακών στοιχείων που ονομάζεται Ηρακλής.
«Πιστεύουμε ότι τέτοια μέτρα θα βοηθήσουν στην επισκευή του νομισματικού μηχανισμού μετάδοσης και θα επιταχύνουν την οικονομική ανάκαμψη.
Ωστόσο, ως αποτέλεσμα του αντίκτυπου COVID-19, αναμένουμε μια αντιστροφή στη θετική τάση του νέου σχηματισμού NPE.
Πιστεύουμε επίσης ότι, σε αυτό το περιβάλλον, η πρόσφατη εφαρμογή του σχεδίου Ηρακλής είναι επίσης απίθανο να επιταχύνει τον αναμενόμενο ρυθμό της προβληματικής διάθεσης περιουσιακών στοιχείων.
Ωστόσο, η απόφαση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού να δώσει στις τράπεζες μεγαλύτερη ευελιξία για την ταξινόμηση NPE θα πρέπει να οδηγήσει σε λιγότερη πίεση στις αναφερόμενες μετρήσεις ποιότητας περιουσιακών στοιχείων.
Παρομοίως, η ΕΚΤ ανακοίνωσε αρκετά έκτακτα μέτρα για την παροχή προσωρινών κεφαλαίων και λειτουργικής αρωγής σε ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς και υποστήριξη ρευστότητας σε περίπτωση ανάγκης, σε ένα βαθμό ανακούφιση των κινδύνων για τα προφίλ χρηματοοικονομικού κινδύνου των ελληνικών τραπεζών.
Η ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια.
Από πριν από ένα χρόνο, οι τράπεζες δεν βασίζονται πλέον στην δαπανηρή βοήθεια ρευστότητας έκτακτης ανάγκης το ELA από την ΤτΕ και την ΕΚΤ.
Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διατηρούν την πρόσβαση στις γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, ενώ αυτές οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στο COVID-19, ιδίως στον τουρισμό, έχουν πρόσβαση σε ειδικές στοχευμένες γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III).
Οι προβλέψεις της Standard and Poor's για την Ελλάδα:
www.bankingnews.gr
Οι σταθερές προοπτικές αντικατοπτρίζουν την άποψη του αμερικανικού οίκου ότι οι σημαντικοί οικονομικοί πόροι της Ελλάδας αντισταθμίζουν τους κινδύνους για την πιστοληπτική της ικανότητα που απορρέουν από τις οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού.
Η αναθεώρηση του outlook αντικατοπτρίζει την προσδοκία για απότομη επιδείνωση των οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της Ελλάδας λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και των αντιμέτρων που λαμβάνει η Ελλάδα.
Η Standard and Poor's θα μπορούσε να υποβαθμίσει τις βαθμολογίες εάν η οικονομική ανάπτυξη είναι σημαντικά ασθενέστερη από ό,τι αναμενόταν, διαβρώνοντας τα δημοσιονομικά αποθέματα και οδηγώντας σε σημαντική απόκλιση από τις τρέχουσες δημοσιονομικές προβλέψεις.
Σε αντίθετο κλίμα, θα εξετάσει μια αναβάθμιση εάν ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική απόδοση της Ελλάδας αποδειχθεί βραχύβιος και αντιστραφεί η τρέχουσα διάβρωση των δημοσιονομικών επιδόσεων λόγω της κρίσης.
Θα μπορούσαμε να αναβαθμίσει τις βαθμολογίες στο πλαίσιο της συνεχούς εφαρμογής πολιτικής προσανατολισμένης στην οικονομική σταθερότητα για την αντιμετώπιση των υπόλοιπων διαρθρωτικών προκλήσεων στην οικονομία.
Μια άλλη πιθανή ώθηση για αναβάθμιση μεσοπρόθεσμα θα ήταν η σημαντική μείωση των NPEs στο υποβαθμισμένο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας.
Ο οίκος αναμένει ανάκαμψη το 2021, συνοδευόμενη από μια σταθερή δημοσιονομική προσαρμογή.
Η επιβεβαίωση της αξιολόγησης βασίζεται στην πολύ ισχυρή δημοσιονομική του απόδοση, τη διατήρηση σημαντικών αποθεμάτων ρευστότητας και την ευνοϊκή δομή δημόσιου χρέους.
Η ευελιξία χρηματοδότησης ενισχύθηκε από την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σχετικά με την επιλεξιμότητα των ομολόγων της ελληνικής κυβέρνησης για το πρόγραμμα PEPP.
Όσον αφορά τη λήξη και το μέσο κόστος των τόκων, η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο πλεονεκτικά προφίλ χρέους, υπογραμμίζει ο οίκος.
Αντίθετα, οι αξιολογήσεις περιορίζονται από το υψηλό εξωτερικό και δημόσιο χρέος της χώρας, ένα τραπεζικό σύστημα που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό πίεση με μεγάλα NPEs και έναν αμφισβητούμενο μηχανισμό νομισματικής μετάδοσης.
Θεσμικό και οικονομικό προφίλ
Η πανδημία και οι επιπτώσεις της στην οικονομική δραστηριότητα θα οδηγήσει σε απότομη κάμψη το 2020, με το ΑΕΠ να συρρικνώνεται κατά περίπου 9% πριν από την ανάκαμψη το 2021 σε 5,5%
Ο μειωμένος κίνδυνος που προκύπτει από τη διάρκεια του lockdown και τον επακόλουθο ρυθμό ανάκαμψης παραμένει, ειδικά στον μεγάλο τουριστικό τομέα της Ελλάδας, απειλώντας έτσι το ΑΕΠ.
Για να αντιμετωπίσει τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα αρκετά μεγάλο δημοσιονομικό πακέτο, το οποίο βοήθησε το ουσιαστικό απόθεμα ρευστότητας, καθώς και από την πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ για να συμπεριλάβει ομόλογα ελληνικού δημοσίου στο PEPP.
Οι ελληνικές αρχές έχουν επιτύχει νωρίς με επιτυχία τη σταθεροποίηση των ποσοστών μόλυνσης και θνησιμότητας.
«Οι οικονομικές μας προβλέψεις είναι ασυνήθιστα αβέβαιες, καθώς εξαρτώνται από την εξέλιξη της πανδημίας.
Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες πληγείσες χώρες, τα μέτρα που επιβλήθηκαν στις 23 Μαρτίου για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού περιορίζουν τις καταναλωτικές δαπάνες και την οικονομική δραστηριότητα γενικότερα.
Περαιτέρω περιορισμοί της κυβέρνησης στο θέμα της εργασίας, και ιδίως η διάρκεια αυτών των μέτρων, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βαθύτερη ύφεση.
Για παράδειγμα, προβλέπουμε ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά περίπου 7,3% στη ζώνη του ευρώ το 2020».
«Οι επενδύσεις και οι εξαγωγές θα συρρικνωθούν σημαντικά το 2020, με ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στον σημαντικό τουριστικό τομέα της χώρας.
Οι εισπράξεις από τρεχούμενους λογαριασμούς το 2019 αντιπροσώπευαν σχεδόν το 10% του ΑΕΠ και περίπου το 22% των συνολικών εσόδων τρεχουσών λογαριασμών της οικονομίας.
Για να αντιμετωπίσει τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και να προστατεύσει τις βιώσιμες επιχειρήσεις και τους εργαζομένους από ένα προσωρινό αλλά σοβαρό σοκ ρευστότητας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα αρκετά μεγάλο δημοσιονομικό πακέτο», αναφέρει ο οίκος, υπογραμμίζοντας εκ νέου την σημαντική απόφαση της ΕΚΤ να αγοράσει ελληνικούς τίτλους.
Το 2021, ο οίκος αναμένει οικονομική ανάκαμψη, το μέγεθος της οποίας θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων από παράγοντες που σχετίζονται αυστηρά με το πιθανό τέλος της κρίσης για την υγεία του COVID-19, με την αποκατάσταση της τουριστικής δραστηριότητας.
Τα επόμενα τρία χρόνια, αναμένει η οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας να ξεπεράσει τον μέσο όρο της ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Αναμένει επίσης ότι η οικονομική απόδοση θα παραμείνει ισορροπημένη, τροφοδοτούμενη κυρίως από την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε μια σταθερή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης εν μέσω υψηλότερης απασχόλησης, μετά τη μείωση του 2020.
Τα φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2020, όπως η μείωση του φόρου προσωπικού εισοδήματος για άτομα με χαμηλό εισόδημα, η μείωση του φόρου ιδιοκτησίας και το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα για την πληρωμή καθυστερούμενων φόρων, θα πρέπει να υποστηρίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Μετά από μια πτώση το 2020, λόγω της πανδημίας και των αντιμέτρων COVID-19 και των επιπτώσεών τους στη ζήτηση και στα κέρδη των εταιρειών, η επενδυτική δραστηριότητα αναμένεται επίσης να βελτιωθεί το 2021 παράλληλα με την αύξηση των καθαρών άμεσων ξένων επενδύσεων.
Παρά την οικονομική ύφεση που προέκυψε από την πανδημία, η κυβέρνηση εμμένει στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεών της, διευκολύνοντας τα προγραμματισμένα έργα του ιδιωτικού τομέα, όπως η ανακατασκευή του χώρου όπου βρισκόταν στο παρελθόν το Αεροδρόμιο Αθηνών.
Αναγκαία η μείωση των NPEs
Ωστόσο, κατά τη γνώμη της Standard and Poor's, το κλειδί για μια ταχύτερη οικονομική ανάκαμψη είναι η πτώση των NPEs των τραπεζών, η οποία θα προωθούσε τις χορηγήσεις στον ιδιωτικό τομέα.
Ο οίκος εκτιμά ότι ο θετικός αντίκτυπος προηγούμενων μεταρρυθμίσεων, όπως στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, είναι απίθανο να εμφανιστεί σε συνθήκες ύφεσης ή χαμηλής ανάπτυξης.
Χωρίς πρόσβαση στο κεφάλαιο κίνησης, ο τομέας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων - ο μεγαλύτερος εργοδότης της οικονομίας - παραμένει σε διάφορους βαθμούς κινδύνου.
Η αθέτηση υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής οφειλής.
Η έναρξη της ύφεσης θα περιπλέξει περαιτέρω τις προσπάθειες μείωσης του μεγάλου αποθέματος NPE, δεδομένης της επίδρασής της στους εταιρικούς ισολογισμούς.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να συγκρίνεται ελάχιστα με τις χώρες ίδιας βαθμολογίας, λόγω εμποδίων στον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και επαγγελματικών υπηρεσιών, σχετικά αδύναμα δικαιώματα ιδιοκτησίας, περίπλοκες διαδικασίες πτώχευσης, ανεπαρκή δικαστική εξουσία και χαμηλή προβλεψιμότητα της εκτέλεσης των συμβάσεων.
Η εργασιακή μεταρρύθμιση από την προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία θα μπορούσε να επαναφέρει τις εθνικές συλλογικές μισθολογικές διαπραγματεύσεις, αντιστράφηκε πέρυσι. Θεωρούμε τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης ως προσανατολισμένες στη βελτίωση της ευελιξίας των εταιρειών.
Η κυβέρνηση σκοπεύει επίσης να μεταρρυθμίσει το επιχειρηματικό περιβάλλον, μειώνοντας τα αδικαιολόγητα διοικητικά βάρη (ειδικά για να επιταχύνει τις επενδύσεις) και αντιανταγωνιστική συμπεριφορά, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών.
Πιστεύουμε ότι οι επιτυχημένες φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις πιθανότατα θα ενισχύσουν τα μακροοικονομικά αποτελέσματα και την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα.
Μετά το τέλος του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), η Ελλάδα υπόκειται σε τριμηνιαίες αναθεωρήσεις στο πλαίσιο του «ενισχυμένου πλαισίου παρακολούθησης» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Δημοσιονομικά
Ο οίκος αναμένει έλλειμμα προϋπολογισμού περίπου 7,7% του ΑΕΠ το 2020, σε σύγκριση με πλεόνασμα προϋπολογισμού το 2019.
Προβλέπει το χρέος να αυξηθεί προσωρινά το 2020, αλλά η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κρίση COVID-19 με ένα μεγάλο απόθεμα μετρητών και ένα ευρύ φάσμα επιλογών χρηματοδότησης χωρίς να διακυβεύεται η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.
Η κρίση COVID-19 περιπλέκει τα σχέδια μείωσης του NPEs των τραπεζών.
Οι δυσμενείς οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις του COVID-19 θα διακόψουν το πρόσφατα ισχυρό ιστορικό της Ελλάδας για υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων μετά από μια μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2010.
Ως αποτέλεσμα των προαναφερθέντων διακριτικών δημοσιονομικών μέτρων της κυβέρνησης και του αντίκτυπου της ύφεσης στα κρατικά έσοδα και δαπάνες, αναμένουμε επί του παρόντος έλλειμμα προϋπολογισμού το 2020 περίπου 7,7% του ΑΕΠ, από πλεόνασμα περίπου 1,5% το 2019.
Αυτό συνεπάγεται πρωτογενές έλλειμμα σχεδόν 5% του ΑΕΠ, σημαντικά χαμηλότερο από τον προηγούμενο στόχο ενός πλεονασματικού 3,5% που συμφωνήθηκε με επίσημους πιστωτές.
Εκτός από τα μέτρα για τον μετριασμό του αντίκτυπου του COVID-19, ο προϋπολογισμός του 2020 περιελάμβανε μια σειρά μέτρων για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για την οικονομία.
Η απότομη επιδείνωση του ισοζυγίου θα οδηγήσει σε αύξηση του ακαθάριστου χρέους της γενικής κυβέρνησης σε περίπου 197% του ΑΕΠ το 2020 από περίπου 177% το 2019, πριν μειωθεί ξανά το 2021.
Ο οίκος προβλέπει το καθαρό χρέος να αυξηθεί το 2020 σε περίπου 181% του ΑΕΠ από περίπου 157% του ΑΕΠ το 2019, πριν μειωθεί στη συνέχεια.
Παρά το μέγεθος του χρέους της Ελλάδας, το κόστος εξυπηρέτησης του ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1,5% στο τέλος του έτους 2019, σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο κόστος αναχρηματοδότησης για την πλειονότητα των κρατικών κεφαλαίων στην κατηγορία «BB».
Προβλέπουμε ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας θα διευρυνθεί το 2020 σε περίπου 4,7% του ΑΕΠ, λόγω των χαμηλότερων τουριστικών και άλλων εξαγωγικών εσόδων, ενώ η πτώση των εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, θα μετριάσει αυτόν τον αντίκτυπο».
Τράπεζες
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν σημειώσει πρόοδο στη μείωση των NPEs, τα οποία στο τέλος του 2019 ανήλθαν σε περίπου 68 δισεκ. ευρώ (εξαιρουμένων των στοιχείων εκτός ισολογισμού), μειωμένα λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο από 107,2 δισεκατομμύρια ευρώ τον Μάρτιο του 2016.
Οι ελληνικές αρχές ξεκίνησαν ένα σύστημα προστασίας περιουσιακών στοιχείων που ονομάζεται Ηρακλής.
«Πιστεύουμε ότι τέτοια μέτρα θα βοηθήσουν στην επισκευή του νομισματικού μηχανισμού μετάδοσης και θα επιταχύνουν την οικονομική ανάκαμψη.
Ωστόσο, ως αποτέλεσμα του αντίκτυπου COVID-19, αναμένουμε μια αντιστροφή στη θετική τάση του νέου σχηματισμού NPE.
Πιστεύουμε επίσης ότι, σε αυτό το περιβάλλον, η πρόσφατη εφαρμογή του σχεδίου Ηρακλής είναι επίσης απίθανο να επιταχύνει τον αναμενόμενο ρυθμό της προβληματικής διάθεσης περιουσιακών στοιχείων.
Ωστόσο, η απόφαση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού να δώσει στις τράπεζες μεγαλύτερη ευελιξία για την ταξινόμηση NPE θα πρέπει να οδηγήσει σε λιγότερη πίεση στις αναφερόμενες μετρήσεις ποιότητας περιουσιακών στοιχείων.
Παρομοίως, η ΕΚΤ ανακοίνωσε αρκετά έκτακτα μέτρα για την παροχή προσωρινών κεφαλαίων και λειτουργικής αρωγής σε ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς και υποστήριξη ρευστότητας σε περίπτωση ανάγκης, σε ένα βαθμό ανακούφιση των κινδύνων για τα προφίλ χρηματοοικονομικού κινδύνου των ελληνικών τραπεζών.
Η ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια.
Από πριν από ένα χρόνο, οι τράπεζες δεν βασίζονται πλέον στην δαπανηρή βοήθεια ρευστότητας έκτακτης ανάγκης το ELA από την ΤτΕ και την ΕΚΤ.
Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διατηρούν την πρόσβαση στις γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, ενώ αυτές οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στο COVID-19, ιδίως στον τουρισμό, έχουν πρόσβαση σε ειδικές στοχευμένες γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III).
Οι προβλέψεις της Standard and Poor's για την Ελλάδα:
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών