Το δίκοπο μαχαίρι των αρνητικών επιτοκίων έχει διχάσει τις νομισματικές αρχές σε όλο τον κόσμο
Μπορεί οι νομισματικές αρχές ανά τον κόσμο να έχουν σταθεί, όπως συμφωνούν οι περισσότεροι αναλυτές, στο ύψος της μεγάλης κρίσης που έχει προκληθεί από την εμφάνιση του κορωνοϊού, όμως οι διαφορετικές προσεγγίσεις εξακολουθούν να διχάζουν.
Μόλις χθες, 13 Μαΐου 2020, ο επικεφαλής της Federal Reserve, Jerome Powell, σε ομιλία που έδωσε στο Peterson Institute for International Economics, επεσήμανε πως τα αρνητικά επιτόκια είναι ζήτημα που δεν απασχολεί προς το παρόν τη Fed.
Τα αρνητικά επιτόκια δεν είναι ένα ελκυστικό όπλο νομισματικής πολιτικής.
Έχουμε άλλα όπλα, ανέφερε ο Powell, απορρίπτοντας επί της ουσίας, την επί 6 χρόνια πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με αρνητικό καταθετικό επιτόκιο.
Βέβαια, λίγο νωρίτερα από τις δηλώσεις Powell, και «αγνοώντας» προφανώς ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες έως σήμερα έχουν καταγράψει απώλειες 25 δισ. ευρώ από τα αρνητικά καταθετικά επιτόκια, η ΕΚΤ, σε ανάλυσή της ανέφερε ότι τα αρνητικά καταθετικά επιτόκια δεν έπληξαν την κερδοφορία των τραπεζών, καθώς οι παρενέργειες αντισταθμίστηκαν από τα οφέλη.
Ανατρέποντας τους ισχυρισμούς που συχνά έκαναν οι τράπεζες ότι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ είναι ένας μεγάλος λόγος για τις αδύναμες αποδόσεις τους, οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ υπολόγισαν ότι η αμφιλεγόμενη πολιτική ήταν ένας «γενικά ουδέτερος» παράγοντας για την κερδοφορία των τραπεζών.
Και σε αυτήν την άποψη τείνει και ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump, ο οποίος, όπως έχει δηλώσει, εξακολουθεί να πιστεύει ακράδαντα πως η Fed θα έπρεπε να μειώσει τα κατευθυντήρια επιτόκιά της κάτω από το μηδέν.
Τι στάση όμως κρατούν οι τράπεζες;
Όπως έχουν επισημάνει οι περισσότεροι αναλυτές, τα αρνητικά επιτόκια σημαίνουν ότι μειώνονται τα έσοδα των τραπεζών, διότι αφενός διστάζουν να μεταφέρουν τα αρνητικά επιτόκια στους καταθέτες για να μην τους χάσουν, ενώ αντίθετα μεταφέρουν τη μείωση επιτοκίων στους δανειολήπτες για να τους διατηρήσουν.
Έτσι, έχουν συμπιέσει τα παραδοσιακά περιθώρια δανεισμού που δημιουργούν οι τράπεζες κερδίζοντας περισσότερα από τα δάνεια από ό,τι πληρώνουν στους καταθέτες και τους κατόχους ομολόγων.
Στην ουσία, οι τράπεζες με υπερβάλλουσα ρευστότητα, που στην ουσία δεν μπορούν να τη διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία λόγω έλλειψης ποιοτικών ευκαιριών, αντιμετωπίζουν επιπλέον κόστος που επηρεάζει την κερδοφορίας τους καθώς οφείλουν να πληρώνουν για να «παρκάρουν» τις καταθέσεις τους.
Επίσης, σε έναν κόσμο χαμηλών επιτοκίων, οι επενδυτές ωθούνται στο κυνήγι για υψηλότερες αποδόσεις, αναλαμβάνοντας μεγαλύτερους κινδύνους.
Αποτέλεσμα αυτού είναι οι πιθανότητες για δημιουργία «φούσκας» στις αγορές χρήματος ή ακινήτων να αυξάνουν.
Στον αντίλογο βέβαια, υπάρχει και η λύση ότι τα πολύ χαμηλά επιτόκια μειώνουν το κόστος του χρήματος και έτσι γίνονται πιο ελκυστικές οι επενδύσεις.
Μεταξύ των ωφελειών είναι ότι οι τράπεζες έχουν λάβει επιτόκια μηδενικού επιπέδου, οι προβλέψεις για επισφαλή δάνεια έχουν υποχωρήσει λόγω του φθηνότερου κόστους χρηματοδότησης και της υψηλότερης οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και αυξήθηκε η ζήτηση δανείων και η αύξησης της αξίας των χρεογράφων που κατείχαν.
Τα αρνητικά επιτόκια έχουν σίγουρα πολλαπλές συνέπειες στην οικονομία, πέρα από την αρνητική συνέπεια στην κερδοφορία των τραπεζών.
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι τέτοιου είδους νομισματική πολιτική δεν μπορεί να έχει διάρκεια, αν και αποτελεί σαφώς μια διαδικασία αντικινήτρων στη διακράτηση της ρευστότητας των τραπεζών, ώστε να διοχετευθούν οι καταθέσεις στην πραγματική οικονομία.
Ποιος τελικά έχει δίκιο;
Το να εστιάζεται η συζήτηση μόνο στα αρνητικά επιτόκια καταθέσεων αποτελεί τη μια όψη του νομίσματος.
Όπως επισήμανε η ανάλυση της ΕΚΤ, και ορθώς το επισήμανε, οι όποιες συνέπειες υπάρχουν από τα αρνητικά επιτόκια αντισταθμίζονται από άλλα οφέλη.
Με την υπάρχουσα νομισματική πολιτική μειώνεται σημαντικά το κόστος δανεισμού τόσο για τα κράτη όσο και για τους ιδιώτες δανειολήπτες.
Έτσι, το βασικότερο πρόβλημα των παρατεταμένων αρνητικών επιτοκίων αφορά τις τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να βρουν άλλους τρόπους ενίσχυσης της κερδοφορίας τους και των εσόδων τους.
www.bankingnews.gr
Μόλις χθες, 13 Μαΐου 2020, ο επικεφαλής της Federal Reserve, Jerome Powell, σε ομιλία που έδωσε στο Peterson Institute for International Economics, επεσήμανε πως τα αρνητικά επιτόκια είναι ζήτημα που δεν απασχολεί προς το παρόν τη Fed.
Τα αρνητικά επιτόκια δεν είναι ένα ελκυστικό όπλο νομισματικής πολιτικής.
Έχουμε άλλα όπλα, ανέφερε ο Powell, απορρίπτοντας επί της ουσίας, την επί 6 χρόνια πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με αρνητικό καταθετικό επιτόκιο.
Βέβαια, λίγο νωρίτερα από τις δηλώσεις Powell, και «αγνοώντας» προφανώς ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες έως σήμερα έχουν καταγράψει απώλειες 25 δισ. ευρώ από τα αρνητικά καταθετικά επιτόκια, η ΕΚΤ, σε ανάλυσή της ανέφερε ότι τα αρνητικά καταθετικά επιτόκια δεν έπληξαν την κερδοφορία των τραπεζών, καθώς οι παρενέργειες αντισταθμίστηκαν από τα οφέλη.
Ανατρέποντας τους ισχυρισμούς που συχνά έκαναν οι τράπεζες ότι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ είναι ένας μεγάλος λόγος για τις αδύναμες αποδόσεις τους, οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ υπολόγισαν ότι η αμφιλεγόμενη πολιτική ήταν ένας «γενικά ουδέτερος» παράγοντας για την κερδοφορία των τραπεζών.
Και σε αυτήν την άποψη τείνει και ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump, ο οποίος, όπως έχει δηλώσει, εξακολουθεί να πιστεύει ακράδαντα πως η Fed θα έπρεπε να μειώσει τα κατευθυντήρια επιτόκιά της κάτω από το μηδέν.
Τι στάση όμως κρατούν οι τράπεζες;
Όπως έχουν επισημάνει οι περισσότεροι αναλυτές, τα αρνητικά επιτόκια σημαίνουν ότι μειώνονται τα έσοδα των τραπεζών, διότι αφενός διστάζουν να μεταφέρουν τα αρνητικά επιτόκια στους καταθέτες για να μην τους χάσουν, ενώ αντίθετα μεταφέρουν τη μείωση επιτοκίων στους δανειολήπτες για να τους διατηρήσουν.
Έτσι, έχουν συμπιέσει τα παραδοσιακά περιθώρια δανεισμού που δημιουργούν οι τράπεζες κερδίζοντας περισσότερα από τα δάνεια από ό,τι πληρώνουν στους καταθέτες και τους κατόχους ομολόγων.
Στην ουσία, οι τράπεζες με υπερβάλλουσα ρευστότητα, που στην ουσία δεν μπορούν να τη διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία λόγω έλλειψης ποιοτικών ευκαιριών, αντιμετωπίζουν επιπλέον κόστος που επηρεάζει την κερδοφορίας τους καθώς οφείλουν να πληρώνουν για να «παρκάρουν» τις καταθέσεις τους.
Επίσης, σε έναν κόσμο χαμηλών επιτοκίων, οι επενδυτές ωθούνται στο κυνήγι για υψηλότερες αποδόσεις, αναλαμβάνοντας μεγαλύτερους κινδύνους.
Αποτέλεσμα αυτού είναι οι πιθανότητες για δημιουργία «φούσκας» στις αγορές χρήματος ή ακινήτων να αυξάνουν.
Στον αντίλογο βέβαια, υπάρχει και η λύση ότι τα πολύ χαμηλά επιτόκια μειώνουν το κόστος του χρήματος και έτσι γίνονται πιο ελκυστικές οι επενδύσεις.
Μεταξύ των ωφελειών είναι ότι οι τράπεζες έχουν λάβει επιτόκια μηδενικού επιπέδου, οι προβλέψεις για επισφαλή δάνεια έχουν υποχωρήσει λόγω του φθηνότερου κόστους χρηματοδότησης και της υψηλότερης οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και αυξήθηκε η ζήτηση δανείων και η αύξησης της αξίας των χρεογράφων που κατείχαν.
Τα αρνητικά επιτόκια έχουν σίγουρα πολλαπλές συνέπειες στην οικονομία, πέρα από την αρνητική συνέπεια στην κερδοφορία των τραπεζών.
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι τέτοιου είδους νομισματική πολιτική δεν μπορεί να έχει διάρκεια, αν και αποτελεί σαφώς μια διαδικασία αντικινήτρων στη διακράτηση της ρευστότητας των τραπεζών, ώστε να διοχετευθούν οι καταθέσεις στην πραγματική οικονομία.
Ποιος τελικά έχει δίκιο;
Το να εστιάζεται η συζήτηση μόνο στα αρνητικά επιτόκια καταθέσεων αποτελεί τη μια όψη του νομίσματος.
Όπως επισήμανε η ανάλυση της ΕΚΤ, και ορθώς το επισήμανε, οι όποιες συνέπειες υπάρχουν από τα αρνητικά επιτόκια αντισταθμίζονται από άλλα οφέλη.
Με την υπάρχουσα νομισματική πολιτική μειώνεται σημαντικά το κόστος δανεισμού τόσο για τα κράτη όσο και για τους ιδιώτες δανειολήπτες.
Έτσι, το βασικότερο πρόβλημα των παρατεταμένων αρνητικών επιτοκίων αφορά τις τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να βρουν άλλους τρόπους ενίσχυσης της κερδοφορίας τους και των εσόδων τους.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών