Θέματα ηθικού κινδύνου στα χρέη θέτει η Frankfurt Asset Management
Είναι πλέον... νόμος μια κυβέρνηση που έχει τεράστια ελλείμματα, να ζητά ακύρωση του χρέους της.
Και, βέβαια, αυτή τη φορά δεν είναι διαφορετική.
Τον Νοέμβριο, ο Riccardo Fraccaro, υφυπουργός της Ιταλίας και στενός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Giuseppe Conte, εξέφρασε την ιδέα της ακύρωσης των κρατικών ομολόγων που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και αγοράστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να συμβεί ποτέ, σύμφωνα με την ανάλυση της Frankfurt Asset Management, εταιρείας που ειδικεύεται σε ομόλογα υψηλής απόδοσης και μετοχικά κεφάλαια.
Οι λόγοι των εκκλήσεων
Εκτός του κυνισμού μιας τέτοιας πρότασης, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για ορισμένες κυβερνήσεις, ανέφερε η FAM.
Ο κυριότερος μεταξύ αυτών είναι ότι η ακύρωση του χρέους θα επέτρεπε την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής: κάποιος θα μπορούσε να τερματίσει την ποσοτική χαλάρωση, στην πράξη, προσποιούμενος ότι δεν συνέβη ποτέ, αυξάνοντας τα επιτόκια ξανά πιο κοντά στους κανόνες χωρίς φόβο ότι θα προκαλέσει οικονομική κατάρρευση.
Θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί ότι η αυξανόμενη ανισότητα που προκαλείται από τον πληθωρισμό τιμών περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε επίσης να τεθεί υπό έλεγχο.
Ουτοπία
Σύμφωνα με τη FAM, αυτό είναι ένα πολύ αισιόδοξο σενάριο.
Και ο λόγος είναι ο εξής:
Σε όλες τις προηγμένες οικονομίες, τα χρέη έχουν συσσωρευτεί.
Όλες αυτές οι χώρες, σε διάφορους βαθμούς, έχουν σημαντικά υψηλότερα βάρη από ό,τι το 2002.
Ωστόσο, όπως δείχνει το διάγραμμα, η φύση της τρέχουσας έκρηξης του χρέους διαφέρει θεαματικά από κράτος σε κράτος.
Η περίπτωση της Ελβετίας
Η Ελβετία είναι μια συγκεκριμένη περίπτωση: θεωρείται (σωστά) ως προμαχώνας της δημοσιονομικής σύνεσης.
Αλλά στην πραγματικότητα έχει περισσότερη μόχλευση από την Ιταλία όταν εξετάζει κανείς πηγές χρέους πέρα από το κράτος.
Τα ελβετικά στεγαστικά δάνεια, όπως φαίνεται, είναι πράγματι ένα τρομερό χρέος.
Και εδώ έγκειται το πρόβλημα.
Οι περισσότερες από τις εκκλήσεις για διαγραφή χρέους επικεντρώνονται στα κρατικά χρέη.
Όμως, ενώ αυτό θα επέτρεπε σε μια χώρα όπως η Ιταλία να χειριστεί τα υψηλότερα επιτόκια, το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για την Ελβετία - οι ελβετικοί ιδιοκτήτες σπιτιών θα παραμείνουν εξαιρετικά χρεωμένοι και θα αντιμετώπιζαν πραγματικές δυσκολίες σε ένα καθεστώς υψηλότερου επιτοκίου.
Μπορεί να ακυρωθεί το ιδιωτικό χρέος;
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι, με τις αγορές των κεντρικών τραπεζών, που περιλαμβάνουν όλο και περισσότερο εταιρικό χρέος, τίτλους με στεγαστικά δάνεια και άλλα περιουσιακά στοιχεία, κάποια στιγμή αρκετό χρέος από όλους τους οικονομικούς τομείς θα κατέχονται από αυτές ώστε να μπορούμε στη συνέχεια να το ακυρώσουμε.
Ακούγεται εύκολο... Αλλά δεν είναι.
Πώς θα μπορούσατε ενδεχομένως να δικαιολογήσει κανείς την ακύρωση του χρέους μιας εταιρείας υψηλής μόχλευσης και όχι της ανταγωνιστικής της εταιρείας, η οποία συμβαίνει να έχει μόνο τραπεζικά δάνεια αλλά χωρίς ομόλογα εκκρεμή που μπορεί να αγοράσει η κεντρική τράπεζα;
Για να μην αναφερθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της ακύρωσης του χρέους στην ανταγωνιστική θέση μιας άλλης εταιρείας, η οποία τυχαίνει να είναι απαλλαγμένη από χρέη.
Αυτό το ερώτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένης της αδυναμίας μικρότερων εταιρειών να αξιοποιήσουν τις αγορές ομολόγων - ειδικά στην Ευρώπη - πράγμα που σήμαινε ότι δεν επωφελήθηκαν άμεσα από την ποσοτική χαλάρωση, βάσει της οποίας αγοράστηκαν μόνο ομόλογα.
Ακύρωση και στεγαστικού χρέους;
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι μπορεί να εφαρμοστεί η ίδια λογική στα στεγαστικά δάνεια.
Θα μπορούσαν οι πολίτες που έχουν υποθήκες, πολλοί από τους οποίους τείνουν να προέρχονται από ομάδες υψηλότερου εισοδήματος, να ευνοούνται έναντι εκείνων που δεν έχουν;
Κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι το QE, αυξάνοντας τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, ευνοεί τους πλούσιους.
Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ υποστήριξαν επίσης ότι, αυξάνοντας την ανάπτυξη, η πολιτική βοηθά επίσης τους πιο ευάλωτους με τη μείωση της ανεργίας.
Η ακύρωση του χρέους, από την άλλη πλευρά, συνεπάγεται πολύ σαφείς επιλογές πολιτικής διανομής εισοδήματος από μη εκλεγμένους δημόσιους υπαλλήλους.
Συμπέρασμα
Από την εισοδηματική ανισότητα έως τη χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου πρέπει να βρίσκονται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας.
Αλλά η επίλυσή τους θα απαιτήσει εργαλεία εκτός από την ακύρωση χρεών, καταλήγει η FAM.
www.bankingnews.gr
Και, βέβαια, αυτή τη φορά δεν είναι διαφορετική.
Τον Νοέμβριο, ο Riccardo Fraccaro, υφυπουργός της Ιταλίας και στενός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Giuseppe Conte, εξέφρασε την ιδέα της ακύρωσης των κρατικών ομολόγων που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και αγοράστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να συμβεί ποτέ, σύμφωνα με την ανάλυση της Frankfurt Asset Management, εταιρείας που ειδικεύεται σε ομόλογα υψηλής απόδοσης και μετοχικά κεφάλαια.
Οι λόγοι των εκκλήσεων
Εκτός του κυνισμού μιας τέτοιας πρότασης, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για ορισμένες κυβερνήσεις, ανέφερε η FAM.
Ο κυριότερος μεταξύ αυτών είναι ότι η ακύρωση του χρέους θα επέτρεπε την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής: κάποιος θα μπορούσε να τερματίσει την ποσοτική χαλάρωση, στην πράξη, προσποιούμενος ότι δεν συνέβη ποτέ, αυξάνοντας τα επιτόκια ξανά πιο κοντά στους κανόνες χωρίς φόβο ότι θα προκαλέσει οικονομική κατάρρευση.
Θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί ότι η αυξανόμενη ανισότητα που προκαλείται από τον πληθωρισμό τιμών περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε επίσης να τεθεί υπό έλεγχο.
Ουτοπία
Σύμφωνα με τη FAM, αυτό είναι ένα πολύ αισιόδοξο σενάριο.
Και ο λόγος είναι ο εξής:
Σε όλες τις προηγμένες οικονομίες, τα χρέη έχουν συσσωρευτεί.
Όλες αυτές οι χώρες, σε διάφορους βαθμούς, έχουν σημαντικά υψηλότερα βάρη από ό,τι το 2002.
Ωστόσο, όπως δείχνει το διάγραμμα, η φύση της τρέχουσας έκρηξης του χρέους διαφέρει θεαματικά από κράτος σε κράτος.
Η περίπτωση της Ελβετίας
Η Ελβετία είναι μια συγκεκριμένη περίπτωση: θεωρείται (σωστά) ως προμαχώνας της δημοσιονομικής σύνεσης.
Αλλά στην πραγματικότητα έχει περισσότερη μόχλευση από την Ιταλία όταν εξετάζει κανείς πηγές χρέους πέρα από το κράτος.
Τα ελβετικά στεγαστικά δάνεια, όπως φαίνεται, είναι πράγματι ένα τρομερό χρέος.
Και εδώ έγκειται το πρόβλημα.
Οι περισσότερες από τις εκκλήσεις για διαγραφή χρέους επικεντρώνονται στα κρατικά χρέη.
Όμως, ενώ αυτό θα επέτρεπε σε μια χώρα όπως η Ιταλία να χειριστεί τα υψηλότερα επιτόκια, το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για την Ελβετία - οι ελβετικοί ιδιοκτήτες σπιτιών θα παραμείνουν εξαιρετικά χρεωμένοι και θα αντιμετώπιζαν πραγματικές δυσκολίες σε ένα καθεστώς υψηλότερου επιτοκίου.
Μπορεί να ακυρωθεί το ιδιωτικό χρέος;
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι, με τις αγορές των κεντρικών τραπεζών, που περιλαμβάνουν όλο και περισσότερο εταιρικό χρέος, τίτλους με στεγαστικά δάνεια και άλλα περιουσιακά στοιχεία, κάποια στιγμή αρκετό χρέος από όλους τους οικονομικούς τομείς θα κατέχονται από αυτές ώστε να μπορούμε στη συνέχεια να το ακυρώσουμε.
Ακούγεται εύκολο... Αλλά δεν είναι.
Πώς θα μπορούσατε ενδεχομένως να δικαιολογήσει κανείς την ακύρωση του χρέους μιας εταιρείας υψηλής μόχλευσης και όχι της ανταγωνιστικής της εταιρείας, η οποία συμβαίνει να έχει μόνο τραπεζικά δάνεια αλλά χωρίς ομόλογα εκκρεμή που μπορεί να αγοράσει η κεντρική τράπεζα;
Για να μην αναφερθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της ακύρωσης του χρέους στην ανταγωνιστική θέση μιας άλλης εταιρείας, η οποία τυχαίνει να είναι απαλλαγμένη από χρέη.
Αυτό το ερώτημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένης της αδυναμίας μικρότερων εταιρειών να αξιοποιήσουν τις αγορές ομολόγων - ειδικά στην Ευρώπη - πράγμα που σήμαινε ότι δεν επωφελήθηκαν άμεσα από την ποσοτική χαλάρωση, βάσει της οποίας αγοράστηκαν μόνο ομόλογα.
Ακύρωση και στεγαστικού χρέους;
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι μπορεί να εφαρμοστεί η ίδια λογική στα στεγαστικά δάνεια.
Θα μπορούσαν οι πολίτες που έχουν υποθήκες, πολλοί από τους οποίους τείνουν να προέρχονται από ομάδες υψηλότερου εισοδήματος, να ευνοούνται έναντι εκείνων που δεν έχουν;
Κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι το QE, αυξάνοντας τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων, ευνοεί τους πλούσιους.
Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες όπως η ΕΚΤ υποστήριξαν επίσης ότι, αυξάνοντας την ανάπτυξη, η πολιτική βοηθά επίσης τους πιο ευάλωτους με τη μείωση της ανεργίας.
Η ακύρωση του χρέους, από την άλλη πλευρά, συνεπάγεται πολύ σαφείς επιλογές πολιτικής διανομής εισοδήματος από μη εκλεγμένους δημόσιους υπαλλήλους.
Συμπέρασμα
Από την εισοδηματική ανισότητα έως τη χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας, τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου πρέπει να βρίσκονται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας.
Αλλά η επίλυσή τους θα απαιτήσει εργαλεία εκτός από την ακύρωση χρεών, καταλήγει η FAM.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών