Σχετικά Άρθρα
Fitch Ratings στο BN: Εφιάλτης ο κορωνοϊός για την Ελλάδα - Ποιους παράγοντες θα λάβουμε υπόψη στην αξιολόγηση στις 16 Ιουλίου
O αμερικανικός οίκος Fitch Ratings επιβεβαίωσε στις 16 Ιουλίου 2021 την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε ΒΒ, διατηρώντας σταθερό το outlook.
Η απόφαση της Fitch δεν περιλάμβανε εκπλήξεις παρά τις πολιτικές πιέσεις που είχαν ασκηθεί.
Σε κάθε περίπτωση, οι αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας αντικατοπτρίζουν την αδύναμη αναπτυξιακή της δυναμική σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, τα υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) στον τραπεζικό τομέα, το υψηλό χρέος της κυβέρνησης και το καθαρό εξωτερικό χρέος.
Η σταθερή προοπτική αντικατοπτρίζει τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, μετά το σοβαρό σοκ που προκάλεσε η πανδημική κρίση του κορωνοϊού, παρά τους σημαντικούς κινδύνους για τις οικονομικές προοπτικές.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης ήταν 9,7% του ΑΕΠ το 2020,
Για το 2021 η Fitch αναμένει έλλειμμα 9,5%, δεδομένης της άνευ προηγουμένου στήριξης της οικονομίας, ως απάντησης στην πανδημία.
Επισημαίνεται ότι η Fitch αναθεώρησε επί τα χείρω την εκτίμησή της για το έλλειμμα το 2021, από 7,2% τον Ιανουάριο.
Βάσει του προγράμματος σταθερότητας της ελληνικής κυβέρνησης, η στήριξη που σχετίζεται με την Covid-19 θα επιδεινώσει το έλλειμμα κατά 14,3 δισεκατομμύρια ευρώ (8,3% του προβλεπόμενου ΑΕΠ) το 2021.
Στη συνέχεια, όμως, το δημόσιο έλλειμμα θα μειωθεί το 2022 στο 4,8%, καθώς τα μέτρα στήριξης αίρονται σταδιακά ενώ από την άλλη η οικονομική ανάκαμψη υποστηρίζει τα έσοδα.
Το έλλειμμα αναμένεται, κατόπιν, να μειωθεί έτι περαιτέρω το 2023, στο 2,8%.
Το δημόσιο χρέος έφτασε το 205,6% του ΑΕΠ το 2020.
Οι προβλέψεις του αμερικανικού οίκου για τα δημόσια οικονομικά είναι σύμφωνες με τον λόγο του χρέους προς ΑΕΠ, που κορυφώθηκε το 2021, στο 207%.
Όπως αναμένεται, ο δείκτης χρέους θα μειωθεί τα επόμενα δύο χρόνια, φτάνοντας το 192,6% έως το 2023.
Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας αυξήθηκε απότομα λόγω της πανδημίας
Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας αυξήθηκε απότομα λόγω της πανδημίας και θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ταυτόχρονα, όμως, συντρέχουν προϋποθέσεις που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητά του.
Το απόθεμα ρευστότητας είναι σημαντικό - περίπου στο 19% του προβλεπόμενου ΑΕΠ.
Ο ευνοϊκός χαρακτήρας του μεγαλύτερου ποσοστού του χρέους σημαίνει ότι το κόστος εξυπηρέτησής του είναι χαμηλό (πρόβλεψη τόκων προς έσοδα το 2021 στο 6%).
Επίσης, η μέση διάρκειά του είναι μεγάλη και το ως επί το πλείστον σταθερό επιτόκιό του μειώνουν τους όποιους κινδύνους.
Σε κάθε περίπτωση, πολύ σημαντική συνθήκη είναι πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει συμπεριλάβει τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου στο πανδημικό πρόγραμμα (PEPP).
Με βάση το ποσοστό κεφαλαίου της Ελλάδας στην ΕΚΤ, αυτό επιτρέπει την αγορά ομολόγων αξίας έως και 37 δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 22% του ΑΕΠ) στη δευτερογενή αγορά από το Ευρωσύστημα.
Από τα τέλη Μαΐου 2021, το Ευρωσύστημα έχει αγοράσει ομόλογα 25,7 δισεκ. ευρώ.
Αυτό παρέχει αποτελεί μια πρόσθετη πηγή ευελιξίας σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση του χρέους, συμβάλλοντας στην εξυπηρέτησή του.
Τους τελευταίους έξι μήνες, η Ελλάδα έχει εκδώσει έναν συνδυασμό τεσσάρων μακροπρόθεσμων ομολόγων με χαμηλά επιτόκια (0,9% ενός 10ετούς ομολόγου τον Ιούνιο 2021).
Η ελληνική οικονομία έχει αποδώσει καλύτερα από ό, τι περίμενε η Fitch τους τελευταίους έξι μήνες, παρά την επιβολή εκ νέου περιορισμών στην προσωπική και επιχειρηματική δραστηριότητα από το φθινόπωρο 2020 και τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους λόγω των κρουσμάτων της Covid 19.
Η οικονομία συρρικνώθηκε 8,2% το 2020, έναντι εκτίμησης για συρρίκνωση 10,2%, προτού επεκταθεί το 2,5% ανά τρίμηνο το α' τρίμηνο του 2021.
Οι βραχυπρόθεσμοι δείκτες δείχνουν έντονη δραστηριότητα το β' τρίμηνο του 2021.
Σύμφωνα με τη Fitch, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ (NGEU) που θα διατεθούν στην Ελλάδα ως επιχορηγήσεις θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται μέσα στο 2021, ενισχύοντας τις προοπτικές ανάπτυξης.
Ανάπτυξη 4,3% το 2021
Η Fitch αναθεώρησε την πρόβλεψή της για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2021 σε 4,3%, από 3%, με βάση το αποτέλεσμα του α' και του β΄τριμήνου 2021.
Αναμένει δε ότι η οικονομία θα ανακάμψει περαιτέρω το 2022 σημειώνοντας ανάπτυξη 5,3%, χάρη στα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης (NGEU).
Η πρόβλεψη αύξησης του ΑΕΠ το 2022 οφείλεται στην πιθανώς ομαλότερη πορεία σε ό,τι αφορά τη χρήση των κεφαλαίων NGEU.
Για το 2023 ο οίκος αναμένει ανάπτυξη πάνω από 3,5%.
Ο κύριος βραχυπρόθεσμος κίνδυνος για τις προβλέψεις της Fitch είναι ότι η αύξηση των κρουσμάτων θα οδηγήσει σε νέους περιορισμούς και θα αποθαρρύνει τους ξένους τουρίστες να ταξιδέψουν στην Ελλάδα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ένας ακόμα κίνδυνος είναι ο αντίκτυπος της πανδημίας στην αγορά εργασίας, μετά την άρση των μέτρων στήριξης.
Ένα δομικά υψηλότερο ποσοστό ανεργίας θα μπορούσε να επηρεάσει το αναπτυξιακό δυναμικό της οικονομίας.
Η συνιστώσα δανείων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ελληνικής κυβέρνησης έχει ανώτατο όριο 12,7 δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 7% του ΑΕΠ του 2019).
Η απότομη συρρίκνωση των εσόδων από υπηρεσίες που σχετίζονται με τον Τουρισμό οδήγησε σε σημαντική διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών το 2020 σε 6,7% του ΑΕΠ, από 1,5% το 2019.
Σε αυτό το κλίμα αναμένεται μέτρια μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών τα επόμενα τρία χρόνια, σε 5,7% το 2021 και 4,3% έως το 2023.
Το καθαρό εξωτερικό χρέος αυξήθηκε απότομα το 2020, στο 169,1% του ΑΕΠ.
Οι κίνδυνοι που απορρέουν από το υψηλό εξωτερικό χρέος της Ελλάδας μετριάζονται από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του χρέους διακρατείται από τον δημόσιο τομέα της ΕΕ.
Παραμένει αδύναμος ο τραπεζικός τομέας
Ο τραπεζικός τομέας παραμένει αδύναμος σε σχέση με το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας, αλλά έχουν υπάρξει βελτιώσεις στους δείκτες ποιότητας περιουσιακών στοιχείων.
Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) μειώθηκε σε 30,1% από 40,6% κατά τη διάρκεια του 2020 και παρέμεινε, σε γενικές γραμμές, αμετάβλητος το α' τρίμηνο του 2021.
Η πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) από τις συστημικές ελληνικές τράπεζες επέφερε θετικές ενέργειες αξιολόγησης. με αποτέλεσμα τη βελτίωση του δείκτη τραπεζικού συστήματος Fitch σε «b» από «ccc».
Περαιτέρω μειώσεις στα NPEs θα υποστηριχθούν από την πρόσφατη επέκταση του προγράμματος «Ηρακλής» της ελληνικής κυβέρνησης για ακόμα 18 μήνες έως τον Οκτώβριο του 2022, με ανώτατο όριο εγγυήσεων 24 δισ. ευρώ (περίπου 14% του ΑΕΠ).
Ενώ αναμένει εισροή νέων NPEs λόγω της πανδημίας, η Fitch εξακολουθεί να εκτιμά σημαντική μείωση του δείκτη NPLs το 2021.
Τι έλεγε η Fitch στη συνέντευξη που είχε δώσει στο bankingnews.gr στις 9 Ιουλίου 2021
Στην ανάγκη να μειωθεί ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ εστιάζει o αμερικανικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch Ratings, που αναφέρει πως, βραχυπρόθεσμα, ο σημαντικότερος κίνδυνος τον οποίο έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία είναι η χειροτέρευση της υγειονομικής κατάστασης, με πιθανή αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού.
Παράλληλα, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια ευκαιρία για την ενίσχυση της ανάπτυξης βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, ενώ υπάρχουν παράγοντες που μετριάζουν τους κινδύνους και την πιθανότητα δημοσιονομικού εκτροχιασμού από την αύξηση του δανεισμού.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, είναι μείζον να εξυγιάνουν ακόμα περισσότερο τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους, αλλά και να αρχίσουν να παρέχουν περισσότερα δάνεια.
Η συνέντευξη του Director Sovereign Analytical Team της Fitch Ratings, Alex Muscatelli, στον Νίκο Μπαρτζελιώτη
Στις 16 Ιουλίου, η Fitch Ratings αναμένεται να αξιολογήσει την ελληνική οικονομία. Ποια είναι τα κριτήριά σας; Πόσο πιθανό είναι να αναβαθμιστεί η Ελλάδα μέσα στο 2021; Τι πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση για την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας;
Πράγματι, θα αξιολογήσουμε την Ελλάδα στις 16 Ιουλίου, με βάση τα γεγονότα και τις εξελίξεις που υπήρξαν στη χώρα και στα δημόσια οικονομικά της τους τελευταίους έξι μήνες.
Παράλληλα, θα εκτιμήσουμε τι μπορεί να συμβεί τα επόμενα δύο με τρία χρόνια.
Το outlook της Ελλάδας είναι σταθερό, στο επίπεδο αξιολόγησης ΒΒ.
Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επί τα βελτίω αναθεώρηση τόσο της αξιολόγησης όσο και της προοπτικής
Πρώτα απ’ όλα, σε ό,τι αφορά το κομμάτι των δημόσιων οικονομικών, πιθανή καθοδική πορεία του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ θα μπορούσε να οδηγήσει σε θετική δράση, όπως επίσης και ο ενδεχόμενος θετικός αντίκτυπος του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μετά το σοκ που προκάλεσε η πανδημική κρίση του κορωνοϊού.
Από την άλλη, υπάρχουν παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αρνητική δράση.
Για παράδειγμα, πιθανή αποτυχία μείωσης του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ, λόγω της χρονικής επιμήκυνσης της δημοσιονομικής επέκτασης και της οικονομικής συρρίκνωσης, θα αποτελούσε αρνητικό καταλύτη.
Επίσης, μεταξύ αυτών των παραγόντων εξετάζουμε ενδεχόμενες δυσμενείς εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα που αυξάνουν τους κινδύνους για τα δημόσια οικονομικά, αλλά και στοιχεία τα οποία μπορεί να δείχνουν ότι το σοκ του κορωνοϊού έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Θα μπορούσατε να αναφέρετε τους κυριότερους κινδύνους με τους οποίους η ελληνική οικονομία θα έρθει αντιμέτωπη το 2021;
Βραχυπρόθεσμα, ο σημαντικότερος κίνδυνος που έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία είναι η χειροτέρευση της υγειονομικής κατάστασης, με πιθανή αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού λόγω των νέων παραλλάξεών του.
Φυσικά, κάτι τέτοιο θα έχει συνέπειες όχι μόνο στην εγχώρια οικονομία, αλλά και στους εμπορικούς εταίρους, εξαιτίας των ταξιδιωτικών περιορισμών.
Αν, όμως, η Ελλάδα αποφύγει τους κινδύνους, η οικονομία της θα σημειώσει ισχυρή ανάκαμψη το 2021 - ειδικά το β’ εξάμηνο.
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, τα πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας; Είναι το Ταμείο Ανάκαμψης η λύση για το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας ή έχουν καλλιεργηθεί υπερβολικές προσδοκίες;
Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια ευκαιρία για την ενίσχυση της ανάπτυξης βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα και ενδεχομένως να βελτιώσουν τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας μακροπρόθεσμα, χωρίς να επηρεάσουν τα δημόσια οικονομικά, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη συνιστώσα των επιχορηγήσεων, οι οποίες αναμένεται να ανέλθουν σε περίπου 18 δισ. ευρώ έως το 2026, δηλαδή περίπου 10% του ΑΕΠ του 2019.
Την ίδια στιγμή, το επίπεδο του χρέους είναι πάρα πολύ υψηλό, αλλά υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μετριάζουν τους κινδύνους και την πιθανότητα δημοσιονομικού εκτροχιασμού: μεγάλο μέρος του το διακρατά ο δημόσιος τομέας, υπάρχει μεγάλη ρευστότητα ενώ έχει μακρά λήξη.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν μειώσει θεαματικά τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους (NPEs). Θεωρείτε ότι χρειάζονται περισσότερα κεφάλαια;
Η βελτίωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων που έχουν εγγράψει οι συστημικές τράπεζες στους ισολογισμούς τους και η παροχή περισσότερων πιστώσεων στον ιδιωτικό τομέα είναι παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θετική αναθεώρηση των αξιολογήσεων ή των προοπτικών της Ελλάδας.
Περαιτέρω πρόοδος στην ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων θα επιφέρει υψηλότερο επίπεδο κρατικών εγγυήσεων που σχετίζονται με συστήματα προστασίας περιουσιακών στοιχείων.
Θα αξιολογήσουμε την ισορροπία αυτών των παραγόντων στην ανάλυσή μας.
Η συνέντευξη στα αγγλικά
-On July 16, Fitch Ratings will evaluate Greek economy. What are your criteria? What are the chances of an upgrade on Greece within this year?
-What Greek government should do to achieve the primary goal of investment grade?
Yes, we will be reviewing Greece’s ratings on 16 July, taking into account developments in the Greek economy and public finances over the past six months, and our view of developments over the next two to three years. The Outlook on Greece’s ratings is Stable, at the BB rating level.
But there are factors that could lead to an improvement to both the rating and the outlook. First of all, on the public finances, seeing the government debt to GDP ratio returning to a firm downward path could lead to positive action. Also, a positive assessment of the impact of Next Generation EU on the Greek economy’s growth potential following the coronavirus shock could also lead to positive action.
There are also factors that could lead to negative rating action. A failure to reduce government debt/GDP ratio, due to a longer period of fiscal easing and economic contraction, for example. Also among these factors, we consider adverse developments in the banking sector which increase risks to the public finances, and evidence of a long-lasting negative impact of the coronavirus shock on the economy’s long-term potential.
Could you name the main risks that Greece will have to face in 2021?
In the short term the major risk to the Greek economy comes from a possible worsening of the health situation through an increase in coronavirus infections, probably related to new variants of the virus. This could have an impact not just on the domestic economy, but could also affect Greece’s trading partners, through restrictions on travel that would impact the tourist season. If this risk does not materialise, we see the Greek economy recovering strongly this year, especially in the second half.
What are the advantages of Greek economy, in your opinion? Is the Recovery Fund of the EU a possible solution to Greece’s fiscal problems or are the expectations too high?
The NGEU funds will be an opportunity to boost growth in the short- to medium-term and possibly improve the long-term performance of the Greek economy without impacting on the public finances, at least for the grants component – this will amount to around EUR18bn until 2026, that is around 10% of 2019 GDP. At the same time, the level of public debt is very high, but there are a number of factors that mitigate the risks from a very high level of debt – a large share of concessional debt, making debt-servicing costs relatively low, a large cash buffer and a long average maturity of debt.
Greek banks have reduced NPEs in a drastic way. Do you think more funds are needed?
Renewed progress on asset quality improvement by the systemic banks, and leading to improved credit provision to the private sector, is another factor that could lead to an improvement in Greece’s ratings or outlook. Further progress on asset quality brings about a higher level of government guarantees related to asset protection schemes. We will assess the balance of these factors in our analysis.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών