Υπερβολικές κρίνει, σε αδρές γραμμές, τις προσδοκίες ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία και τη Νότια Ευρώπη με μοχλό τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης η Goldman Sachs, αφού η επιτυχία του πρωτοφανούς κατά τ’ άλλα δημοσιονομικού πακέτου θα κριθεί εν πολλοίς από την πορεία της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που θα καταβάλουν τα κράτη μέλη.
Σε κάθε περίπτωση, δεδομένων των σημαντικών κενών που παρατηρήθηκαν ειδικά στη χώρα μας πριν από την ύφεση του κορωνοϊού, το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ και η έμφαση που δίνεται στην πραγματοποίηση επενδύσεων θα παράσχουν σημαντική ενίσχυση για την επίτευξη βιώσιμης ανάκαμψης.
Eν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα παρουσιάζει, όπως δείχνει και το παρακάτω διάγραμμα, το μεγαλύτερο επενδυτικό κενό εντός Ευρωζώνης.
Πάντως, με το 65% της τρέχουσας κατανομής του Ταμείου να έχει ως κύριο σημείο αναφοράς τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η πρόοδος που θα σημειωθεί θα κρίνει την επιτυχία της δημοσιονομικής στήριξης στα κράτη μέλη.
Ειδικότερα, το Ταμείο Ανάκαμψης, που συνιστά το 90% του προγράμματος NextGenerationEU, ύψους 807 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα, αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο βήμα προς τα εμπρός, σε μια μακρά τάση μετατόπισης των προτεραιοτήτων της ΕΕ.
Ως γνωστόν, ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός απομακρύνθηκε από την Κοινή Αγροτική Πολιτική για να στηρίξει διαρθρωτικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Αυτή η τελευταία πρόοδος αφορά δύο οικονομικά σκέλη, τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια (338 δισεκατομμύρια ευρώ και 386 δισεκατομμύρια ευρώ, αντίστοιχα) ενώ παράλληλα έχει δύο περιφερειακούς προσανατολισμούς, τη Νότια και την Ανατολική Ευρώπη.
Σχεδόν το 65% (308 δισ. ευρώ) του Ταμείου Ανάκαμψης που διατίθεται επί του παρόντος κατευθύνεται στη Νότια Ευρώπη (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα), καθιστώντας αυτήν την περιοχή το κύριο σημείο αναφοράς αυτής της μετατόπισης (Σχήμα 2).
Μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις
Προκειμένου να εκτιμηθεί ο κίνδυνος υλοποίησης, η Goldman Sachs αναλύει τα επενδυτικά προγράμματα και τις σχετικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των χωρών του Νότου, όπου και θα διανεμηθεί σχεδόν το 65% (308 δισ. ευρώ) των συνολικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα).
Σε αυτό το πλαίσιο διαπιστώνεται ότι η Ιταλία και η Ισπανία επικεντρώνονται σε πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις, αντίστοιχα, πέρα από την τη ευρύτερη στήριξη των διαρθρωτικών αλλαγών από την αρχή του προγράμματος.
Αυτό είναι συνεπές με το προκαταρκτικό χρονοδιάγραμμα των διαρθρωτικών τους μεταρρυθμίσεων.
Από την άλλη, Πορτογαλία και Ελλάδα εστιάζουν στις υφιστάμενες διαρθρωτικές προκλήσεις της οικονομίας τους ιδιαίτερα την περίοδο 2022 - 2023.
Στη δε Ελλάδα, οι πράσινες και οι ψηφιακές επενδύσεις θα κλιμακωθούν στο δεύτερο μέρος του Ταμείου Ανάκαμψης
Σε ό,τι αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα μας, αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με την αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης.
Η Πορτογαλία σχεδιάζει να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση έως το τέλος του 2022, ενώ η Ελλάδα τις διανέμει σε ολόκληρο το 2025 λόγω του συνόλου των προκλήσεων και της βαθύτερης εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα.
Ωστόσο, παρότι τα σχέδια για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις φαίνεται να είναι ρεαλιστικά, αναδύονται δύο προκλήσεις που έχουν να κάνουν με την έγκαιρη εφαρμογή τους.
Η πρώτη πρόκληση σχετίζεται με την πιθανή αποτυχία βελτίωσης της ποιότητας της διακυβέρνησης στο αρχικό στάδιο του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ η δεύτερη έχει να κάνει με τη διατήρηση της καλής κατανομής των επενδυτικών κεφαλαίων προϊόντος του χρόνου, ώστε να αποφευχθούν πιθανοί περιορισμοί παραγωγικής ικανότητας που θα μπορούσαν να αποδειχθούν τροχοπέδη στην επιχειρούμενη προσπάθεια ανάκαμψης.
Κοινές προκλήσεις και προτεραιότητες
Κατά τ’ άλλα, επισημαίνεται πως οι μεγάλοι και επίμονοι επενδυτικοί κύκλοι όπως αυτός που αναμένεται από το Ταμείο Ανάκαμψης απαιτούν συνήθως ανακατανομή του εργατικού δυναμικού.
Αυτή η ανάγκη μπορεί να καταλήξει να είναι ιδιαίτερα επίπονη και να εγκυμονεί κινδύνου καθώς επικαλύπτεται με την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, αναφέρει η Goldman Sachs.
Η εξωτερική μετατόπιση της καμπύλης Beveridge - η αρνητική σχέση μεταξύ των ποσοστών κενών θέσεων εργασίας και της ανεργίας - που παρατηρήθηκε μέχρι το 2019 υποδηλώνει ότι η αγορά εργασίας αντιμετώπιζε μια ανεργία διαρθρωτικής φύσεως, με τους εργοδότες να αναζητούν χέρια αλλά να μη βρίσκουν το κατάλληλο δυναμικό.
Η ανάγκη για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό φαίνεται ιδιαίτερα έντονη στην Ελλάδα, όπου η αναντιστοιχία δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας κυμαίνεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Χρηματοδότηση
Ως γνωστόν το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτείται μέσω της έκδοσης χρέους, με αποτέλεσμα η ΕΕ να γίνει ο μεγαλύτερος υπερεθνικός εκδότης παγκοσμίως.
Σύμφωνα λοιπόν με την Goldman Sachs, τυχόν επίδραση των καθυστερήσεων υλοποίησης μεταρρυθμίσεων στη Νότια Ευρώπη και δη στην Ελλάδα και στην Ιταλία παραμένει η πιο σημαντική σε σύγκριση με τους δύο άλλους παράγοντες κινδύνου: την καθυστέρηση στην έγκριση και την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων στην Πολωνία και την Ουγγαρία και την πλεονάζουσα οικονομική ικανότητα που εξακολουθεί να απομένει επειδή μόνο πέντε χώρες εκμεταλλεύτηκαν τα διαθέσιμα δάνεια ύψους 350 δισ. ευρώ. 
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών