Και ήταν ο πέμπτος συνεχόμενος τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης άνω του 2%, όπως διαπιστώνει η HSBC στη νέα της ανάλυση για τις ευρωπαϊκές αγορές, στην οποία και αναθεωρεί και πάλι τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη του ΑΕΠ, στο 8,8% για το 2021 (από 7,5%), το μειώνει ελαφρώς για το 2022 (4,5% από 5,0%) ενώ το 2023 έμεινε αμετάβλητο στο 4,0%.
Τουρισμός και κατανάλωση
Μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2021, το ελληνικό ΑΕΠ ήταν 1,2% υψηλότερο από τα επίπεδα πριν από την κρίση, με την HSBC να θεωρεί ότι ήταν ένα εντυπωσιακό επίτευγμα λαμβάνοντας υπόψη την εξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό (το 2019 ο κλάδος αντιπροσώπευε το 10% του ΑΕΠ σε ξένες εισπράξεις).
Ο ξένος τουρισμός, όμως, άρχισε να ανακάμπτει στο τέλος του καλοκαιριού, κάτι που είναι πιθανό να συνέβαλε στην ισχυρή εξαγωγική επίδοση (+12,6% τριμηνιαία).
Επίσης, η κατανάλωση (+1,1%) και οι επενδύσεις (+3,9%) είχαν καλές επιδόσεις.
Οι επενδύσεις είναι ήδη 20% υψηλότερες από τα προ κρίσης επίπεδα, παρόλο που παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα συνολικά (-40% σε σχέση με το 2010).
Η ισχυρή δυναμική ανάπτυξης είναι πιθανό να συνεχίστηκε το τελευταίο τρίμηνο του 2021.
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESI) ανέβηκε στο υψηλότερο επίπεδό του (στο ίδιο επίπεδο με τον Φεβρουάριο πέρυσι) από την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Και η τελευταία έρευνα PMI δείχνει σταθερά ανάπτυξη του ελληνικού μεταποιητικού κλάδου τον Νοέμβριο, με τον δείκτη στο 58,8, μόλις 0,1 μονάδες κάτω από τον Οκτώβριο.
Αυτό δεν ήταν πολύ μακριά από τα πολυετή υψηλά των 59,3 μονάδων του Αυγούστου, ακόμη και αν και οι μεγάλες καθυστερήσεις παράδοσης προμηθευτών και το αυξανόμενο κόστος των εισροών παρεμπόδιζαν την ανάπτυξη της παραγωγής.
Η επίδραση της Omicron
Ο καταναλωτικός τομέας, ωστόσο, παρουσιάζει κάποια σημάδια επιβράδυνσης.
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε μετά το καλοκαίρι και οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν καθώς αυξήθηκαν οι μολύνσεις από την COVID-19, οδηγώντας την κυβέρνηση να επιβάλει εκ νέου ορισμένους περιορισμούς.
Η πρόσφατη απότομη άνοδος του πληθωρισμού (4,0% σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο, το υψηλότερο επίπεδο σε πάνω από δέκα χρόνια) με αποτέλεσμα οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος να αυξάνονται σχεδόν κατά 40% θα μπορούσαν να ροκανίσουν τα διαθέσιμα εισοδήματα.
Η παραλλαγή Omicron και οι πιθανοί ανανεωμένοι περιορισμοί θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν την κατανάλωση στο τέλος του έτους.
Με ένα ποσοστό του εμβολιασμένου πληθυσμού μόλις περίπου 65% - ένα από τα χαμηλότερα στην ΕΕ - η Ελλάδα θα μπορούσε να εκτεθεί σε ταχεία αύξηση των λοιμώξεων.
Η κατανάλωση, ωστόσο, θα πρέπει να συνεχίσει να υποστηρίζεται από τη μείωση της ανεργίας (στο 12,9% τον Οκτώβριο, το χαμηλότερο σε περισσότερα από 11 χρόνια) και η απασχόληση αυξήθηκε σχεδόν κατά 200 χιλιάδες (5% του συνόλου), από πριν την πανδημία.
Οι τραπεζικές καταθέσεις λιανικής έχουν αυξηθεί κατά 15 δισ. ευρώ (σχεδόν κατά 15% και πάνω από 8% του ΑΕΠ) από πριν την πανδημία, επομένως η υπερβολική αποταμίευση των νοικοκυριών θα πρέπει να παρέχει ένα απόθεμα ασφαλείας.
Θέματα πολιτικής
Το δημοσιονομικό έλλειμμα και το χρέος της Ελλάδας εκτινάχθηκαν στα ύψη το 2020 (αντίστοιχα στο 10,1% και στο 206,3% του ΑΕΠ).
Μέχρι στιγμής, παρά την ισχυρή ανάκαμψη, το έλλειμμα παρέμεινε σε γενικές γραμμές σταθερά υψηλό, εν μέρει λόγω του πακέτου στήριξης από τις δασικές πυρκαγιές (0,3% του ΑΕΠ) και των μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της εκτίναξης των τιμών της ενέργειας.
Ο προϋπολογισμός του 2022 περιλαμβάνει επιπλέον μέτρα τόνωσης αξίας 2,2 δισ. ευρώ (ή 1,2% του ΑΕΠ).
Ο κύριος όγκος είναι η (αρχικά προσωρινή) κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση των εισφορών.
Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν επιδοτήσεις για νέους που εισέρχονται στην αγορά εργασίας και αλλά και ο χαμηλότερος ΦΠΑ για τον τουριστικό κλάδο, που έχει πληγεί σοβαρά από την κρίση.
Η ανακούφιση που σχετίζεται με τον COVID-19, τα μέτρα πρόκειται να μειωθούν από 15,8 δισ. ευρώ το 2021 σε 3,3 δισ. ευρώ το 2022, έτσι, το έλλειμμα θα συρρικνωθεί από 9,8% του ΑΕΠ στο 4,7%.
Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει κίνδυνος για μεγαλύτερο από το προβλεπόμενο έλλειμα το οποίο μπορεί να προκύψει από την πιθανή ενεργοποίηση των κρατικών εγγυήσεων που σχετίζονται με την COVID και την εκκρεμή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αναδρομική αποζημίωση για περικοπές στις επικουρικές συντάξεις.
Η κυβέρνηση σκοπεύει επίσης να χρησιμοποιήσει το 1,7% του ΑΕΠ των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και το 0,9% του ΑΕΠ των δανείων το 2022.
Η Ελλάδα θα λάβει 31 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης έως το 2026, κάτι που η κυβέρνηση πιστεύει ότι θα μπορούσε να αυξήσει το ΑΕΠ κατά 7% έως τότε.
Εν τω μεταξύ, το σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων προχωρά και πάλι μετά την επιβράδυνση λόγω της πανδημίας, τη στιγμή που ο προϋπολογισμός του 2022 προϋποθέτει έσοδα 2,2 δισ. ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις.
Κίνδυνοι
Η Ελλάδα συμπεριλήφθηκε στο Πανδημικό Πρόγραμμα Αγορών Τίτλων (PEPP) της ΕΚΤ παρά το γεγονός ότι δεν έχει επενδυτική βαθμίδα.
Η ΕΚΤ χορήγησε επίσης στην Ελλάδα προσωρινό waiver (μέχρι τον Ιούνιο του 2022), προκειμένου τα ελληνικά κρατικά ομόλογα (GGBs) να είναι επιλέξιμα ως εγγύηση στις νομισματικές χρηματοδοτικές πράξεις της κεντρικής τράπεζας.
Με το PEPP να λήγει τον Μάρτιο του 2022, η ΕΚΤ έχει δώσει άλλη μία εξαίρεση για την Ελλάδα, επιτρέποντάς της να είναι μέρος των πιο ευέλικτων επανεπενδύσων του PEPP έως το τέλος του 2024.
Αν και κάποιες αβεβαιότητες παραμένουν σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής αυτής της ευελιξίας στην πράξη, πράγμα που δείχνει μια ισχυρή δέσμευση από τις ευρωπαϊκές αρχές να μην αφήσουν πίσω την Ελλάδα κατά τη φάση ανάκαμψης από την κρίση, κάτι που μπορεί κάλλιστα να είναι αρκετό για να την προστατέψει μέχρι να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών