Η κρίση κρατικού χρέους συγκεντρώνει πιθανότητες να επανέλθει στην Ελλάδα και να αποτελέσει τροχοπέδη για την πορεία της εγχώριας οικονομίας προς την κανονικότητα, αφού τα δημοσιονομικά ελλείμματα, το μείγμα πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης, το δημογραφικό και η αδύναμη ανάπτυξη, μακροπρόθεσμα, μπορεί σβήσουν το φως που καίει αχνά, όπως υπονοεί η Scope Ratings.
Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων αυξήθηκαν απότομα τον Φεβρουάριο, αντανακλώντας μια ευρύτερη άνοδο στους τίτλους χρέους στη ζώνη του ευρώ και προεξοφλώντας, σε μεγάλο βαθμό, αύξηση επιτοκίων πριν από το τέλος του έτους.
Βέβαια, ο κίνδυνος πρόκλησης σοβαρού χρηματοοικονομικού κατακερματισμού παραμένει χαμηλός.
Η ευελιξία, ως βασικό στοιχείο της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ μέσω του πανδημικού προγράμματος (PEPP), η ενίσχυση της δημοσιονομικής ολοκλήρωσης και τα βελτιωμένα προφίλ χρέους περιορίζουν τα spreads.
Ως είναι φυσικό, όμως, σε αυτό το μακροοικονομικό τοπίο, η Ελλάδα φαίνεται να είναι απόλυτα εξαρτώμενη από την κεντρική τράπεζα, ώστε να διατηρηθούν οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης, δεδομένων της ανάγκης μείωσης του χρέους και της περιορισμένης πρόσβασης στην αγορά κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2012.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τη Scope, δεν φαίνεται να αναδύεται στις αγορές χρέους κάποιο ενδεχόμενο περαιτέρω χρηματοοικονομικού κατακερματισμού βραχυπρόθεσμα, αφού τα μέτρα ελάφρυνσης της ΕΚΤ παραμένουν ως εργαλειοθήκη, ενώ θετική επίδραση αναμένεται να έχει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Από την άλλη, μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, άλλες προκλήσεις θα επηρεάσουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, όπως οι δυσμενείς δημογραφικές τάσεις και η μέτρια έως αδύναμη οικονομική ανάπτυξη.
Ελλείψει περαιτέρω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, τέτοιοι διαρθρωτικοί παράγοντες μπορεί να εξελιχθούν σε τροχοπέδη.
Σημειώνεται δε πως, στο πλαίσιο μελλοντικών αυξήσεων επιτοκίων και ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής, θα αυξηθεί η ευπάθεια της ελληνικής οικονομίας σε χρηματοοικονομικούς κλυδωνισμούς που μπορεί να προκαλέσουν διαφόρων ειδών σοκ…
Αυξάνονται τα ασφάλιστρα κινδύνου στην περιφέρεια της ζώνης του ευρώ
Τα ασφάλιστρα κινδύνου στις περιφερειακές χώρες της ζώνης του ευρώ (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία), όπως αποτιμώνται με τη διαφορά απόδοσης των 10ετών κρατικών ομολόγων τους έναντι των ισοδύναμων γερμανικών ομολόγων, έχουν αυξηθεί από το τέλος του 2021, αντανακλώντας τις προσδοκίες για αυστηρότερη νομισματική πολιτική μετά την επιβεβαίωση των αποφάσεων της ΕΚΤ τον Φεβρουάριο για τον τερματισμό του PEPP τον Μάρτιο του 2022.
Η αύξηση επιταχύνθηκε αισθητά τις τελευταίες εβδομάδες, αφού οι αποφάσεις της ΕΚΤ τον Φεβρουάριο επιβεβαίωσαν την αναμενόμενη παύση των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP τον Μάρτιο.
Το άλμα απόδοσης είναι ορατό ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας, με το ασφάλιστρο κινδύνου να αποσυνδέεται από αυτό της Ιταλίας.
Αυτό αντικατροπτρίζει τον αποκλεισμό των τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου από το Πρόγραμμα Αγορών Δημοσίου Τομέα (PSPP), το οποίο παραμένει ενεργό, κάτι που αντισταθμίζεται όμως από το PEPP.
Οι υπερχρεωμένες κυβερνήσεις της ζώνης του ευρώ, όπως η Ελλάδα, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αγορές περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ και είναι πιο ευαίσθητες στην αύξηση του κόστους χρηματοδότησης.
Σημειώνεται ότι το PEPP και το PSPP της κεντρικής τράπεζας οδήγησαν μαζί σε ισχυρή ζήτηση τη δευτερογενή αγορά, χαμηλό κόστος δανεισμού και σημαντική μεταφορά του δημόσιου χρέους στον ισολογισμό της κεντρικής τράπεζας.
Αυτά τα προγράμματα υποστήριξαν τη ρευστότητα και επέτρεψαν στην ελληνική οικονομία να ανταποκριθεί στην πανδημική κρίση με αντικυκλικές δημοσιονομικές πολιτικές, προστατεύοντας τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά από τον αντίκτυπο του σοκ του κορωνοϊού.
Σύμφωνα με τη Scope Ratings, η κρίση της Covid-19 έχει επιταχύνει τη χρηματοοικονομική σύγκλιση στη ζώνη του ευρώ σε διάφορες πτυχές, μεταξύ άλλων μέσω εργαλείων νομισματικής πολιτικής όπως το PEPP, με βασικά στοιχεία όπως η ευελιξία στους όγκους αγορών ανά χώρα και οι παραιτήσεις από απαιτήσεις εξασφαλίσεων για τη συμπερίληψη ελληνικών τίτλων στο πρόγραμμα.
Ωστόσο, όλα αυτά στο μέλλον θα αρθούν… αφού υπάρχουν πιέσεις για εξομάλυνση. 
Επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του χρέους και στην αξιολόγηση
Στην ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους στην οποία προβαίνει η Scope «επισκέπτεται» εναλλακτικά σενάρια: από τις πιο δυσμενείς μέχρι τις πιο αισιόδοξες υποθέσεις..
Ο αντίκτυπος των υψηλότερων επιτοκίων πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο ευνοϊκότερων δομών χρέους για τις χώρες της περιφέρειας στη ζώνη του ευρώ.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη τα επόμενα τρία έως πέντε χρόνια.
Με την επιστροφή του πληθωρισμού, οι πραγματικές αποδόσεις παραμένουν αρνητικές, παρά την πρόσφατη άνοδο στα ασφάλιστρα κινδύνου.
Ωστόσο, στο δυσμενές σενάριο, αναγνωρίζονται καθοδικοί κίνδυνοι, λόγω του υψηλού πληθωρισμού, ως προς τη μελλοντική ανάπτυξη, του αυξανόμενου κόστους χρηματοδότησης, αλλά και της νομισματικής σύσφιξης.
Όπως αναφέρει ο γερμανικός οίκος, στο μέλλον, η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα είναι ένας άλλος κίνδυνος που θα μπορούσε να υπονομεύσει την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με το Ταμείο Ανάκαμψης, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στη συνοχή της ζώνης του ευρώ.
Μεσομακροπρόθεσμα, λοιπόν, θα προκύψουν άλλες προκλήσεις όσον αφορά την ικανότητα της κυβέρνησης στην Ελλάδα, να διατηρήσει τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, εξαιτίας των δυσμενών δημογραφικών τάσεων της χώρας και της μέτριας έως αδύναμης δυνητικής ανάπτυξης.
Χωρίς την εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων, αυτοί οι διαρθρωτικοί παράγοντες θα εμποδίσουν οποιαδήποτε ουσιαστική μείωση του χρέους, η οποία στο πλαίσιο μελλοντικών αυξήσεων επιτοκίων και ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής, θα αυξήσει την ευπάθεια της ελληνικής οικονομίας σε χρηματοοικονομικούς κλυδωνισμούς, καταλήγει η Scope Ratings.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών