Σχετικά Άρθρα
H Ουκρανία παρουσιάζει fake news για τις απώλειες της Ρωσίας – Γιατί χτύπησαν οι ρώσοι το εμπορικό κέντρο στο Κίεβο;
ΝΑΤΟ: Αδιέξοδο στην Ουκρανία - Καμιά πλευρά δεν υποχωρεί, οι Ρώσοι θα γίνουν πιο επικίνδυνοι
Απειλές Ρωσίας κατά ΗΠΑ: Σε ρήξη οι διπλωματικές σχέσεις - Ασυγχώρητες οι δηλώσεις Biden κατά Putin περί «εγκληματία πολέμου»
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιουργεί νέα δεδομένα στην παγκόσμια διπλωματική σκακιέρα. Βέβαια όσο συνεχίζονται οι μάχες και δεν έχει επιτευχθεί πολιτική διευθέτηση, είναι ακόμα δύσκολο να πούμε σε ποιο βαθμό καθένα από τα δυο κράτη μέρη θα μπορέσει να επιτύχει τους πολιτικούς στόχους για τους οποίους έχει ήδη πληρωθεί τεράστιο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές και τεράστιες ζημιές στην οικονομία.
Όμως, τα το περίγραμμα των αλλαγών ισχύος για τους παγκόσμιους και περιφερειακούς παράγοντες -την ΕΕ, τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ιαπωνία, το Ιράν και άλλους- είναι πιο σαφείς.
Απώλειες και κέρδη για την ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τις πιο σοβαρές απώλειες και κόστος. Συνδέονται με τη ρήξη πολυάριθμων εμπορικών και οικονομικών δεσμών με τη Ρωσία. Η κύρια πρόκληση είναι η αντικατάσταση του ρωσικού πετρελαίου, φυσικού αερίου, μετάλλων και ορισμένων άλλων εμπορευμάτων στην ευρωπαϊκή αγορά. Αυτή η διαδικασία θα απαιτήσει συγκέντρωση πόρων και πολιτική βούληση.
Τα επόμενα χρόνια, θα επηρεάσει την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Η εκτόπιση των ρωσικών πρώτων υλών, επώδυνο μεν μέτρο αλλά εφικτό. Για το πετρέλαιο, αυτή η διαδικασία μπορεί να πάει πιο γρήγορα, για το αέριο, πιο αργά.
Υπάρχουν διαφορές χωρών εντός της ΕΕ, καθώς η εξάρτηση από τις ρωσικές πρώτες ύλες είναι ετερογενής.
Ενσωμάτωση μεταναστών
Η ΕΕ φέρει σήμερα το βαρύτερο βάρος της αντιμετώπισης των Ουκρανών προσφύγων. Ο υπολογισμός τους εξακολουθεί να είναι δύσκολος, δεδομένης της ταχέως μεταβαλλόμενης κατάστασης, αλλά είναι ήδη ξεκάθαρο ότι μιλάμε για εκατομμύρια. Οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν το καθήκον της υποδοχής, της παροχής, της προσαρμογής και, ενδεχομένως, της ενσωμάτωσης των μεταναστών. Οι κοινωνικές δαπάνες σε πολλές χώρες της Ένωσης θα αυξηθούν.
Ωστόσο, και εδώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδεικνύεται ωφελούμενος μεσοπρόθεσμα. Οι χώρες της ΕΕ, ιδίως η Γερμανία, έχουν συσσωρεύσει τεράστια εμπειρία στην εργασία με μετανάστες. Οι Ουκρανοί μετανάστες είναι πολιτιστικά κοντά στις περισσότερες, αν όχι όλες, χώρες της ΕΕ, σε αντίθεση με τα προηγούμενα κύματα μετανάστευσης από τις ισλαμικές χώρες. Είναι πιο μορφωμένοι. Η οικονομία της ΕΕ δέχεται μια πλούσια δημογραφική ένεση.
Αμυντικές δαπάνες
Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ θα αυξήσουν ενεργά τις αμυντικές δαπάνες.
Η ΕΕ παραμένει μικρότερος εταίρος του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ο στρατιωτικός-πολιτικός ρόλος των επιμέρους χωρών-μελών θα αυξηθεί σημαντικά.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί και πάλι η Γερμανία, η οποία έχει μεγάλες δυνατότητες για αύξηση των αμυντικών δαπανών, εκσυγχρονισμό του στρατού και ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας.
Το εξαιρετικά ανεπτυγμένο στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα των χωρών της ΕΕ θα έχει μακροπρόθεσμο κέρδος.
Οι ΗΠΑ, εκ πρώτης όψεως, επιβαρύνονται με σημαντικά χαμηλότερο κόστος από την ΕΕ, αν και η απόρριψη του ρωσικού πετρελαίου μπορεί να οδηγήσει σε τοπικές δυσκολίες και αύξηση των τιμών των καυσίμων. Τα κύρια προβλήματα για την Ουάσιγκτον βρίσκονται σε άλλους τομείς.
Η απότομη κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία εκτρέπει ξανά τους πόρους από την περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού.
Αμερικανική παρουσία στην Ευρώπη
Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αυξήσουν τη στρατιωτική τους παρουσία στην Ευρώπη, πράγμα που σημαίνει ότι η συγκέντρωση των πόρων για τον περιορισμό της Κίνας μειώνεται τώρα.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να περιορίσει τη Μόσχα, αλλά ταυτόχρονα να ενεργήσει εντός συγκεκριμένων ορίων, φοβούμενη μια επιδείνωση εδώ και τώρα.
Ο έλεγχος της έντασης της σύγκρουσης, η αποτροπή της ανεξέλεγκτης κλιμάκωσής της φαίνεται να είναι βασική προτεραιότητα.
Η νέα ποιότητα αντιπαράθεσης της δύσης με τη Μόσχα καθιστά δυνατή τη σημαντική αύξηση της εσωτερικής «πειθαρχίας» του ΝΑΤΟ και την επίτευξη πιο σημαντικής συμβολής των ευρωπαϊκών χωρών στην κοινή ασφάλεια.
Σε κάθε περίπτωση η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα επιφέρει και ανάλογη ενίσχυση των αμυντικών βιομηχανιών, σε αύξηση των κερδών του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος…
Ενεργειακές εταιρείες ΗΠΑ
Ο ενεργειακός τομέας των ΗΠΑ κερδίζει. Στο άμεσο μέλλον θα «κατακτήσει» σημαντικό μέρος της ευρωπαϊκής αγοράς.
Επίσης, θα είναι πλέον πιο εύκολο για τους Αμερικανούς να μειώσουν τον ρόλο της Ρωσίας στις παγκόσμιες αγορές όπλων.
Η Κίνα και η Ινδία θα παραμείνουν κύριοι αγοραστές.
Όμως ο ανταγωνισμός στις λοιπές αγορές θα γίνει πιο δύσκολος για τη Μόσχα.
Η θέση της Κίνας
Η Κίνα έχει μεγάλο περιθώριο ελιγμών. Σε αντίθεση με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, το τρέχον κόστος για την Κίνα θα είναι ελάχιστο. Δεδομένων των μεγάλης κλίμακας αντιρωσικών κυρώσεων, η Κίνα μπορεί να διεκδικήσει σημαντικό μέρος της ρωσικής αγοράς που οι δυτικοί αφήνουν.
Οι ρωσικοί ενεργειακοί πόροι θα είναι πλέον πιο προσβάσιμοι στην Κίνα και η τιμή τους είναι πιθανό να είναι πολύ χαμηλότερη από πριν.
Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν δυσκολίες με τις υποδομές (για παράδειγμα με τους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου) για την παράδοσή τους στην κινεζική αγορά.
Η Κίνα μπορεί να γίνει ο σημαντικότερος οικονομικός εταίρος της Ρωσίας και μια τέτοια εταιρική σχέση θα είναι ασύμμετρη υπέρ της.
Ταυτόχρονα το Πεκίνο ενισχύει περαιτέρω τη σταθερότητα στα βόρεια και βορειοανατολικά σύνορά του.
Η εταιρική σχέση μεταξύ Ρωσίας και Κίνας γίνεται αδιαμφισβήτητη.
Η Κίνα αποκτά νέες διευρυμένες δυνατότητες για ενίσχυση της επιρροής στην Κεντρική Ασία.
Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η Κίνα θα επιτελέσει σημαντικό έργο για να βελτιώσει τη δική της οικονομική ασφάλεια σε περίπτωση παρόμοιων επιπλοκών με τη Δύση.
Ζημίες για την Ιαπωνία
Για την Ιαπωνία, το ισοζύγιο κερδών και ζημιών βραχυπρόθεσμα είναι μάλλον αρνητικό.
Η προοπτική μιας συνθήκης ειρήνης με τη Ρωσία γίνεται εξαιρετικά ασαφής.
Ακόμη και πριν από τη νέα φάση αντιπαράθεσης, ήταν σαφές ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν φτάσει σε αδιέξοδο.
Δεν υπήρχε καν νύξη για κάποια πρόοδο, αλλά η θεωρητική πιθανότητα παρέμενε.
Μετά το 2014, το Τόκιο ακολούθησε μια ισορροπημένη και ρεαλιστική πολιτική, επιβάλλοντας συμβολικές κυρώσεις, διατηρώντας όμως τη ρωσική αγορά και εποικοδομητικές σχέσεις με τη ρωσική ηγεσία. Μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022, αυτή η ιδέα έδωσε τη θέση της στην αλληλεγγύη με τις ενέργειες των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Η Ιαπωνία θα υποστεί κάποιες απώλειες λόγω της απώλειας της ρωσικής αγοράς και της αντικατάστασης των ρωσικών πρώτων υλών.
Αλλά δεν είναι κρίσιμοι για το Τόκιο. Το πιο σημαντικό είναι ότι η επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία, όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, θα γίνει σημαντικό κίνητρο για την τελική αναθεώρηση του μεταπολεμικού παραδείγματος της χρήσης των ενόπλων δυνάμεων.
Η Ιαπωνία, εκτιμούν αναλυτές, θα ακολουθήσει με μεγαλύτερη σιγουριά τον δρόμο της ανάκτησης του καθεστώτος μιας πλήρους στρατιωτικής-πολιτικής δύναμης. Η λύση στο πρόβλημα των «βόρειων εδαφών» θα εξετάζεται όλο και περισσότερο με στρατιωτικό τρόπο.
Οι επιπτώσεις για την Ινδία
Η Ινδία επηρεάζεται λιγότερο από την τρέχουσα κρίση. Το Δελχί διατηρεί διάλογο με τη Μόσχα και θα αντισταθεί στις προσπάθειες τρίτων χωρών να επηρεάσουν τη στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία. Ωστόσο, η θέση των δυτικών κατασκευαστών όπλων στη χώρα ενδέχεται να ενισχυθεί. Η άνοδος της Κίνας στο πλαίσιο της κρίσης αποτελεί πρόβλημα για την Ινδία. Αλλά οι αλλαγές δύσκολα μπορούν να ονομαστούν θεμελιώδεις.
Ανδρέας Πετσίνης
a.petsinis@bankingnews.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών