Σχετικά Άρθρα
Προειδοποιεί η μεγαλύτερη εταιρία ενέργειας της Γερμανίας: Χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο δεν αντέχει η Γερμανία πάνω από δύο χειμώνες
Παραδοχή Breton (Commission): Η ΕΕ εξαρτάται απόλυτα από το ρωσικό φυσικό αέριο
Columbia University: Πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο θα βυθίσει την Ευρώπη σε βαθιά ύφεση – Μυωπικό το ΝΑΤΟ
Τι θα σημάνει η διακοπή των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου για τις ευρωπαϊκές οικονομίες;
Το ερώτημα διχάζει έντονα τους οικονομολόγους.
Όλοι συμφωνούν ότι θα υπάρξουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες, αλλά πόσο σοβαρές;
Οι προβλέψεις που διατυπώνονται κυμαίνονται από την ήπια ύφεση έως την οικονομική καταστροφή και τη μαζική ανεργία.
Ενώ οι Ευρωπαίοι συζητούν ευρέως για το αν μπορούν να τα καταφέρουν χωρίς το φυσικό αέριο της Ρωσίας και με ποιο κόστος, ελάχιστα έχουν ειπωθεί για το πώς η Ευρώπη θα προετοιμαστεί για τις ελλείψεις φυσικού αερίου εάν η Ρωσία κλείσει τη στρόφιγγα.
Οι Karsten Neuhoff και Isabella M. Weber από το German Institute for Economic Research του Βερολίνου (DIW Berlin), σε άρθρο τους στο Project Syndicate, πιστεύουν ότι η Ευρώπη θα μπορέσει να αντέξει το σοκ, εφόσον οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμφωνήσουν σε συγκεκριμένους στόχους εξοικονόμησης φυσικού αερίου σε επίπεδο ΕΕ και σε άλλα μέτρα έκτακτης ανάγκης προτού να είναι πολύ αργά.
Οι αναπόφευκτες σοβαρές ελλείψεις φυσικού αερίου θα απαιτήσουν μια ολοκληρωμένη πολιτική απάντηση η οποία όμως πρέπει να δρομολογηθεί τώρα, τονίζουν.
Τελειώνει ο χρόνος της Ευρώπης
Ήδη η Ρωσία ανέστειλε την παροχή φυσικού αερίου στην Πολωνία και τη Βουλγαρία, επομένως οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν έχουν στην πραγματικότητα άλλο χρόνο.
Πρέπει εδώ και τώρα να εστιάσουν σε μέτρα που θα τους βοηθήσουν να περιορίσουν τις δυσμενείς συνέπειες από την πολύ πιθανή πια έλλειψη φυσικού αερίου.
Όλοι οι προμηθευτές φυσικού αερίου –όχι μόνο οι παραγωγοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και οι γειτονικές χώρες που της παρέχουν φυσικό αέριο μέσω αγωγών αλλά και οι εξαγωγείς παγκόσμιου υγροποιημένου φυσικού αερίου– λειτουργούν ήδη με πλήρη δυναμικότητα.
Το αέριο που παραδίδεται κυρίως μέσω αγωγών από τη Ρωσία αποτελεί το 40% της προμήθειας της ΕΕ.
Σε περίπτωση διακοπής αυτής της παροχής –όπως και θα μπορούσε να γίνει– η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ θα πρέπει να μειωθεί σημαντικά.
Σε ποιο τρόπο μπορεί να γίνει η μείωση της κατανάλωσης στην Ευρώπη
Κατ' αρχήν, τρεις μηχανισμοί μπορούν να διευκολύνουν αυτή τη μειωμένη κατανάλωση: η αύξηση των τιμών, τα κυβερνητικά προγράμματα και η επιβολή δελτίου.
Όπως τονίζουν, ο μηχανισμός της αύξησης των τιμών από μόνος του δεν θα είναι επαρκής για τη διαχείριση των ελλείψεων.
Οι τιμές του φυσικού αερίου βρίσκονται ήδη σε επίπεδα ρεκόρ στην Ευρώπη και η εξοικονόμηση φυσικού αερίου απέχει πολύ από το να είναι επαρκής.
Περαιτέρω αυξήσεις των τιμών θα επιδείνωναν τον πληθωρισμό και θα έπλητταν περισσότερο τους φτωχούς.
Και επειδή η επιβολή δελτίου πρέπει να είναι η τελευταία λύση, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην ενδιάμεση επιλογή: τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες.
Σε μια πρόσφατη συζήτηση του German Institute for Economic Research του Βερολίνου (DIW Berlin), τέθηκε το αίτημα ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο ΕΕ για την εξοικονόμηση αερίου.
Τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά σχέδια δεν δίνουν λύση στην κρίση, γιατί θα οδηγήσουν στο κλείσιμο της ενεργοβόρου βιομηχανίας
Για να αντιμετωπιστούν οι διαφαινόμενες λαϊκιστικές προκλήσεις από τη δεξιά, οποιοδήποτε τέτοιο σχέδιο πρέπει να έχει την υποστήριξη του κοινού και να θεωρείται δίκαιο.
Χωρίς ευρεία συμμετοχή των ενδιαφερομένων και αλληλεγγύη σε επίπεδο ΕΕ, οι προνομιούχες ομάδες θα τα πάνε πολύ καλύτερα από άλλες, επιδεινώνοντας τις υπάρχουσες ανισότητες και οξύνοντας τις διαφορές εντός και μεταξύ των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Βεβαίως η ΕΕ έχει σχεδιάσει κάποιες πολιτικές έκτακτης ανάγκης για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και τις υποδομές, αλλά καμία τους δεν είναι κατάλληλη για να διαχειριστεί το πρόβλημα μιας κρίσης που είναι δυνατό να προκύψει από μια ξαφνική, πολύμηνη αναστολή των παραδόσεων ρωσικού φυσικού αερίου.
Οι περισσότεροι υπάρχοντες μηχανισμοί σχεδιάστηκαν για να αντιμετωπίσουν βραχυπρόθεσμες διακοπές που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα ή τεχνολογικές βλάβες, με σκοπό την προστασία των οικιακών καταναλωτών, και λειτουργούν μέσω της παροχής φυσικού αερίου με περιορισμούς και δελτίο στους βιομηχανικούς χρήστες.
Αν όμως η διακοπή των παραδόσεων φυσικού αερίου κρατήσει αρκετούς μήνες, θα πρέπει να κλείσουν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες της Ευρώπης κι αυτή δεν είναι μια βιώσιμη επιλογή.
Θα μπορούσε να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις, και μεταξύ των άλλων να αυξήσει την πίεση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, αυξάνοτνας τον πληθωρισμό και υπονομεύοντας την ανάπτυξη.
Πρέπει τα βάρη να μοιραστούν ανάμεσα σε νοικοκυριά, υπηρεσίες, βιομηχανία
Ως εκ τούτου, για να έχουμε εξοικονόμηση φυσικού αερίου σε επαρκή κλίμακα ώστε να αντισταθμιστούν οι ελλείψεις θα πρέπει να συνεισφέρουν όλες οι ομάδες χρηστών, φυσικού αερίου – οικιακοί καταναλωτές, υπηρεσίες και βιομηχανία.
Αυτό θα απαιτούσε σαφείς στόχους και δίκαιο καταμερισμό των βαρών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, μεταξύ των νοικοκυριών και μεταξύ οικιακών και βιομηχανικών χρηστών.
Αλλά για να είναι πολιτικά αποδεκτοί οι στόχοι πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης από σήμερα.
Επιπλέον, όσο υπάρχει ακόμη χρόνος, τα κτίρια με θέρμανση φυσικού αερίου θα πρέπει να εξοπλιστούν με πρόσθετη θερμομόνωση.
Πρόκειται για μια μεγάλης κλίμακας προσπάθεια που θα απαιτήσει ένα επενδυτικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης.
Μπορεί να επιτευχθεί πρόσθετη εξοικονόμηση από την επαναβαθμονόμηση των συστημάτων θέρμανσης.
Για παράδειγμα, ρυθμίζοντας το θερμοστάτη κατά 1° Κελσίου χαμηλότερα, οι Ευρωπαίοι μπορούν να μειώσουν τη χρήση αερίου για θέρμανση κατά 10%, ενώ περαιτέρω εξοικονόμηση μπορεί να επιτευχθεί αν αφήσουμε τα δωμάτια χωρίς θέρμανση.
Η Ευρώπη πρέπει τώρα αντί να συζητά για οικονομικές προβλέψεις, να αρχίσει να ετοιμάζεται για την «καταστροφή»
Το να ζητάμε από τους ανθρώπους να εξοικονομήσουν φυσικό αέριο εγείρει σημαντικά ζητήματα διανομής και νομιμότητας.
Για να κερδίσουν την υποστήριξη του κοινού, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναλάβουν συντονισμένη δράση.
Τα σχέδιά τους πρέπει να περιλαμβάνουν δίκαιους τρόπους κατανομής της προσπάθειας, υποστήριξης και καθοδήγησης για την εξοικονόμησης πόρων, μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και – εάν χρειάζεται – μηχανισμούς για την επιβολή της συμμόρφωσης.
Η διαδικασία θα είναι ευκολότερη και πιο αποτελεσματική εάν οι κυβερνήσεις της ΕΕ αποφασίσουν από κοινού τους στόχους εξοικονόμησης αερίου, με κάθε κράτος μέλος να δεσμεύει το δίκαιο μερίδιό του.
Εάν προκύψουν ελλείψεις χωρίς να υπάρχει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης, ο άτακτος επιμερισμός των βαρών είναι πιθανό να βλάψει δυσανάλογα τους πιο ευάλωτους.
Δεδομένου του ότι οι ενδιαφερόμενοι που εμπλέκονται είναι πολλοί, οι διαπραγματεύσεις για τα σχέδια έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να διεξαχθούν αμέσως.
Οι στόχοι και τα μέτρα εξοικονόμησης αερίου θα αποτελέσουν αναπόφευκτα τη ραχοκοκαλιά οποιασδήποτε απάντησης της ΕΕ στη διακοπή των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Τα σχέδια αυτά θα είναι πιο αξιόπιστα εάν συμφωνηθούν παράλληλα με σχέδια έκτακτης ανάγκης για τον περιορισμό της κατανάλωσης φυσικού αερίου και με πρόσθετα μέτρα αλληλεγγύης.
Η χάραξη οικονομικής πολιτικής πρέπει να ενστερνίζεται τη λογική της ετοιμότητας για καταστροφές, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και νομιμότητας.
Η μετατόπιση της εστίασης από τις οικονομικές προβλέψεις στην προετοιμασία για καταστροφές, πρέπει να γίνει εδώ και τώρα και θα αποδειχτεί κρίσιμη για την ικανότητα της Ευρώπης να αντέξει το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό κόστος μιας διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Το καθήκον των υπευθύνων χάραξης πολιτικής είναι να αναπτύξουν κάτι περισσότερο από μια πολιτική που θα βασίζεται στις ακριβές τιμές του φυσικού αερίου, και να διασφαλίσουν ότι όλοι συνεισφέρουν δίκαια και να περιορίσουν τη ζημιά όσο το δυνατόν περισσότερο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών