DBRS: Ο Ηρακλής θα παραταθεί - Τεράστια η συμβολή του στις ελληνικές τράπεζες

Την μεγάλη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των ελληνικών τραπεζών εξαίρει η DBRS, τονίζοντας ότι ο κλάδος αξιοποίησε σωστά το Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων - Ηρακλής (HAPS), με τον δείκτη NPLs στις τέσσερις συστημικές τράπεζες (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς) να μειώνεται επιτυχώς στο 7,0% από 41,4% σε δύο χρόνια.
Μάλιστα, δεδομένου του περιβάλλοντος που παραμένει γεμάτο προκλήσεις, η DBRS εκτιμά ότι ο "Ηρακλής" θα συνεχίσει να υφίσταται, παίρνοντας νέα παράταση.

Μείωση των NPLs στους Ισολογισμούς των Ελληνικών Τραπεζών

Οι συστημικές ελληνικές τράπεζες πέτυχαν τεράστια μείωση του συνδυασμένου δείκτη NPLs στο 7,0% (15 δισ. ευρώ) το 4ο τρίμηνο του 2021 από 41,4% (84 δισ. ευρώ) το πρώτο τρίμηνο του 2019, με τη βοήθεια κυρίως του HAPS που ξεκίνησε στα τέλη του 2019 και, τον Απρίλιο του 2021, παρατάθηκε κατά 18 μήνες έως τον Οκτώβριο του 2022.
Η επιταχυνόμενη μείωση των NPLs στους ισολογισμούς των τραπεζών είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες για τις τράπεζες.
Ενώ τα κεφαλαιακά μαξιλάρια των τραπεζών διαβρώθηκαν, μέσω της ενεργούς διαχείρισης των προβληματικών στοιχείων, παρέμειναν αρκετά πάνω από τις ελάχιστες απαιτήσεις.
Επίσης, τα μορατόρια που είχαν τεθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2020 ξεθώριασαν αρκετά γρήγορα, καθώς στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2020, 22,2 δισεκατομμύρια ευρώ δανείων που κατείχαν οι τέσσερις κορυφαίες ελληνικές τράπεζες βρίσκονταν υπό αναστολή, ενώ μέχρι το τέλος του τέταρτου τριμήνου του 2020, ο αριθμός αυτός είχε μειωθεί σε ευρώ 4,1 δισ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 0,1 δισ. ευρώ στο τέλος του 4ου τριμήνου 2021.


Βελτιώνεται η ορατότητα

Σύμφωνα με την DBRS, υπάρχει μεγαλύτερη ορατότητα στις τέσσερις συστημικές τράπεζες, οι οποίες είναι σχεδόν ίσες σε μέγεθος και κατά μέσο όρο με πάνω από 70 δισ. ευρώ συνολικού ενεργητικού ανά τράπεζα.
Συγκριτικά, η πέμπτη μεγαλύτερη τράπεζα, η Attica Bank, έχει συνολικό ενεργητικό κάτω των 4 δισ. ευρώ, με τις υπόλοιπες λιανικές και συνεταιριστικές τράπεζες να είναι σημαντικά μικρότερες σε μέγεθος.
Υπάρχει λιγότερη ορατότητα για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα αυτών των μικρότερων τραπεζών και τον βαθμό στον οποίο θα μπορούσαν να κάνουν χρήση του προγράμματος HAPS.
Το πρόγραμμα HAPS λήγει τον Οκτώβριο του 2022, έχοντας συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των συστημικών τραπεζών.
Ωστόσο, υπάρχει συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σχετικά με την ταχύτητα και τον όγκο πιθανής μελλοντικής επιδείνωσης των περιουσιακών στοιχείων στους τραπεζικούς ισολογισμούς.
Οι πληθωριστικές πιέσεις, η άνοδος των τιμών της ενέργειας (αρχικά λόγω διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού, που ενισχύθηκαν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία), πιθανά σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό θα ασκήσουν πίεση στον καταναλωτή και στις επιχειρήσεις.
Μένει να δούμε πώς αυτές οι πιέσεις θα αντιμετωπιστούν από τα πρόσθετα κυβερνητικά μέτρα και την προγραμματισμένη εισροή περίπου 70 δισεκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα χρόνια από το Ταμείο Ανάκαμψης (NGEU)και τον προϋπολογισμό των διαρθρωτικών ταμείων 2021–27.
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με την εκτίμηση της DBRS, το ελληνικό πρόγραμμα Ηρακλής θα μπορούσε να παραταθεί πέρα ​​από την τρέχουσα λήξη του Οκτωβρίου 2022.
Μετά από εμπειρίες σε άλλες χώρες με αυξημένο βάρος NPLs, όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία, οι μελλοντικές πωλήσεις NPL στην Ελλάδα θα καλύψουν τις πωλήσεις χαρτοφυλακίου από υπάρχουσες συναλλαγές (άμεσες αγορές ή τιτλοποιήσεις εκτός HAPS).



Μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε εταιρείες servicers

Η ευθύνη επεξεργασίας των NPLs μεταβιβάστηκε από τις τράπεζες στις 23 εταιρείες εξυπηρέτησης πιστώσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα βάσει του Ν. 4354/2015, όπως ισχύει, και της πράξης εκτελεστικής επιτροπής 118/19.05.2017 (Μάιος 2022).
Η τριμηνιαία δημοσίευση της Τράπεζας της Ελλάδος για τα δάνεια που εξυπηρετούνται από εταιρείες εξυπηρέτησης πιστώσεων δείχνει περίπου 79,7 δισεκατομμύρια ευρώ δανείων (σε ονομαστική αξία) σε εκκρεμότητα στο τέλος Δεκεμβρίου 2021.
Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μετά την περαιτέρω πώληση των NPLs.
Ενώ υπάρχουν 23 εταιρείες εξυπηρέτησης πιστώσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, την πλειονότητα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων διαχειρίζεται μικρότερος αριθμός που περιλαμβάνει τις doValue, Intrum, Cepal και Quant.
Οι περισσότεροι από αυτούς τους εξυπηρετητές έχουν αποκτήσει πλατφόρμες εξυπηρέτησης από ελληνικές τράπεζες.
Η DoValue απέκτησε το 80% των μετοχών της Eurobank FPS το 3ο τρίμηνο του 2020, η Cepal αποχωρίστηκε από την Alpha Bank της οποίας το 80% να πουλήθηκε στην Davidson Kempner τον Φεβρουάριο του 2021 και η Intrum που απέκτησε το 80% της πλατφόρμας εξυπηρέτησης της Τράπεζας Πειραιώς τον Οκτώβριο του 2019.



Συμπέρασμα

Τα τελευταία χρόνια, οι ελληνικές τράπεζες πούλησαν σημαντικό ποσό NPLs και ανακεφαλαιοποιήθηκαν.
Η ευθύνη για την επεξεργασία αυτών των NPLs μεταβιβάστηκε στις εταιρείες εξυπηρέτησης πιστώσεων.
Δεδομένου του ιδιωτικού χαρακτήρα των ελληνικών συναλλαγών HAPS, δεν υπάρχει ορατότητα ως προς την απόδοση των συναλλαγών μέχρι σήμερα και τον τρόπο σύγκρισης των ανακτήσεων με τα αρχικά επιχειρηματικά σχέδια.
Οι εισροές περίπου 70 δισ. ευρώ από τα μεταρρυθμιστικά ταμεία της NGEU και τα διαρθρωτικά ταμεία από τον προϋπολογισμό των διαρθρωτικών ταμείων 2021–2027 που αναμένονται τα επόμενα έξι χρόνια, η ανοδική τάση στις τιμές των κατοικιών, η μείωση της ανεργίας και η αύξηση του ΑΕΠ θα επηρεάσουν θετικά την ποιότητα του ενεργητικού στους ισολογισμούς των τραπεζών και την εκκαθάριση των υφιστάμενων NPLs.
Από την άλλη πλευρά, βραχυπρόθεσμα, οι πιέσεις τιμών (σε μεγάλο βαθμό που προέρχονται από τις υψηλές τιμές της ενέργειας και τις ελλείψεις προσφοράς), που εντάθηκαν από τις επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία ασκούν αυξημένη πίεση στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Το πόσο καιρό θα συνεχιστεί αυτή η πίεση στις τιμές και ο τρόπος με τον οποίο αντισταθμίζεται με τα προγράμματα προστασίας των καταναλωτών και την υποστήριξη των επιχειρήσεων θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της γραμμής τάσης στον σχηματισμό νέων NPL και στην απόδοση αυτών.
Το πρόγραμμα HAPS λήγει τον Οκτώβριο του 2022.
Την εποχή της ανανέωσης του ιταλικού προγράμματος GACS για άλλους 12 μήνες, τον Μάιο του 2021, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ιταλία για τις τράπεζες που καλύπτονται από τον πίνακα ελέγχου κινδύνων της EBA ήταν περίπου 4%.
Συγκριτικά, ο δείκτης αυτός διαμορφώθηκε στο 7% στο τέλος του τέταρτου τριμήνου 2021 για την Ελλάδα.
Υπάρχουν φήμες ότι το ιταλικό πρόγραμμα GACS ενδέχεται να παραταθεί περαιτέρω με αυστηρότερους όρους, όπως υψηλότερο όριο αξιολόγησης και μειωμένη κρατική εγγύηση.
Δεδομένων των προκλήσεων που δημιουργούνται από τις αυξήσεις των τιμών και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κατά τη γνώμη της DBRS, μπορεί να είναι πρόωρο να καταργηθεί ένα αποτελεσματικό εργαλείο όπως το HAPS κατά την προγραμματισμένη λήξη του τον Οκτώβριο του 2022.

www.bankingnews.gr