Σε υποβάθμιση του outlook της Iταλίας από θετικό σε σταθερό προχώρησε η Standard & Poor's την Τρίτη 26 Ιουλίου 2022, επιβεβαιώνοντας την αξιολόγηση BΒΒ για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, οι σταθερές προοπτικές αντανακλούν τους κινδύνους οι οποίοι ελλοχεύουν για την ιταλική οικονομία και τα δημόσια οικονομικά της λόγω της επιβράδυνσης ή της αντιστροφής σε ό,τι αφορά την υλοποίηση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με τις προγραμματισμένες εκταμιεύσεις του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ.
Η αναθεώρηση των προοπτικών αντανακλά επίσης τον συνδυασμό υψηλού πληθωρισμού και κινδύνων για τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας, γεγονός που καθιστά δύσκολη την προβολή των μελλοντικών επιδόσεων των δημόσιων οικονομικών.
Αυτά αντισταθμίζονται εν μέρει από τον πλούσιο διαφοροποιημένο ιδιωτικό τομέα της Ιταλίας, τη συμμετοχή της στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση και την ισχύ του εξωτερικού ισολογισμού της.
Σύμφωνα με την S&P, οι προοπτικές της ιταλικής οικονομίας θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν αν η επερχόμενη κυβέρνηση προχωρήσει στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και συνεχίσει την πορεία της δημοσιονομικής εξυγίανσης ώστε να αντιμετωπιστεί ο βραχνάς του υψηλού χρέους.
Στον αντίποδα, η αξιολόγηση θα μπορούσε να αναθεωρηθεί επί τα χείρω εάν η οικονομία της Ιταλίας περιέλθει σε παρατεταμένη ύφεση,. Ένα παρατεταμένο πληθωριστικό σοκ, παράλληλα με την αδύναμη ανάπτυξη, θα αποτελούσε επίσης κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά.
Η αιτία της υποβάθμισης…
Στις 21 Ιουλίου, ο Ιταλός πρόεδρος Sergio Mattarella διέλυσε το κοινοβούλιο, μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Μario Draghi ως απάντηση στην απόφαση των μελών του συνασπισμού Εθνικής Ενότητας να αποσύρουν την υποστήριξή τους.
Τώρα αναμένεται ότι η Ιταλία θα διεξαγάγει πρόωρες εκλογές στις 25 Σεπτεμβρίου.
Μέχρι τότε, ο Mario Draghi θα εκτελεί χρέη πρωθυπουργού.
Εν όψει της μετάβασης, δεν προβλέπονται άμεσοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι.
Ωστόσο, η διάλυση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας σε μια αβέβαιη στιγμή για την ευρωπαϊκή οικονομία, εγκυμονεί κίνδυνο για την αύξηση του ιταλικού ΑΕΠ, η οποία υστερεί σε σχέση με άλλες οικονομίες του G7.
Αυτοί οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν την πιθανότητα μια επερχόμενη κυβέρνηση να καθυστερήσει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ενσωματωθεί στο Piano Nazionale di Ripresa e Resilienza της Ιταλίας (PNRR).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι από τον Ιούλιο του 2022 η Ιταλία έχει εκπληρώσει το 10% των ορόσημων και στόχων από τους οποίους εξαρτώνται τα υπόλοιπα κεφάλαια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) - περίπου 7,6% του ιταλικού ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, η επερχόμενη κυβέρνηση θα μπορούσε να εφαρμόσει μόνο επιλεκτικά τα ορόσημα και τους στόχους που απαιτούνται για τη λήψη των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις και τα 96 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια που δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Επίσης, οι πρόωρες εκλογές είναι πιθανό να απομακρύνουν την εστίαση από τις βασικές μεταρρυθμίσεις, ενώ ως έως τα τέλη Νοεμβρίου θα έχει οριστικοποιηθεί ο προϋπολογισμός του 2023.
Τέλος, δεν μπορεί να αποκλειστεί πλήρης διακοπή των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία αργότερα αυτό το έτος, κάτι που πιθανότατα θα πυροδοτήσει ύφεση για την Ιταλία το 2023 και το 2024.
Σημειώνεται πως η δημοσιονομική πολιτική πιθανότατα θα καταστεί λιγότερο διευκολυντική, ενώ τα υψηλότερα επιτόκια θα ενισχύσουν τους πιστωτικούς όρους.
Σε αυτό το πλαίσιο, η S&P αναθεώρησε επί τα χείρω την πρόβλεψή της για το ιταλικό ΑΕΠ το 2022 σε 2,8% από 3,1%.
Επίσης, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα μειωθεί στο 6,3% του ΑΕΠ έναντι του στόχου της κυβέρνησης για 5,6%.
Τέλος, το καθαρό χρέος της γενικής κυβέρνησης θα φθάσει λίγο κάτω από το 138% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022 έναντι 141,5% του ΑΕΠ στο τέλος του 2021.
Ο κύριος μοχλός της μείωσης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ για φέτος είναι η εκτίμησή μας ότι ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ της Ιταλίας θα αυξηθεί κατά 4,6% το 2022.
Τον Ιούνιο, ο ιταλικός ΔΤΚ άγγιξε το 8,0% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο εδώ και πολλές δεκαετίες, με τις τιμές της ενέργειας να αυξάνονται κατά 48,6% σε ετήσια βάση και τις τιμές των μη επεξεργασμένων τροφίμων υψηλότερες κατά 9,6% σε ετήσια βάση. Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό εξαρτώνται από τη γεωπολιτική και τη δυναμική των μισθών στην ιταλική οικονομία.
Παρά τη στενή αγορά εργασίας, ιδιαίτερα για τις υπηρεσίες, υπάρχουν περιορισμένες ενδείξεις ανοδικής πίεσης στους μισθούς.
Στον ορίζοντα, μια νέα κυβέρνηση είναι πιθανό να εξετάσει την αύξηση του κατώτατου μισθού.
ΤPI…
Η πιστοληπτική ικανότητα της Ιταλίας επωφελείται από τη συμμετοχή της στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
Στις 21 Ιουλίου, η ΕΚΤ παρείχε λεπτομέρειες σχετικά με το νεοσύστατο Μέσο Προστασίας Μεταφοράς (TPI), με στόχο την αντιμετώπιση του νομισματικού κατακερματισμού εντός της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
Στο πλαίσιο του TPI, η κεντρική τράπεζα μπορεί να αγοράσει κρατικά ομόλογα, συμπεριλαμβανομένων των ιταλικών, με διάρκεια έως και 10 έτη, εάν κρίνει ότι η τιμολόγηση της αγοράς είναι άτακτη ή αδικαιολόγητη.
Στις 30 Ιουνίου, τα ρευστά διαθέσιμα του ιταλικού δημόσιου ταμείου (σε μεγάλο βαθμό μετρητά που κατατέθηκαν στην Banca d'Italia) ανήλθαν συνολικά σε 84,6 δισ. ευρώ (4,6% του ΑΕΠ).
Κατά τα επόμενα τρία χρόνια, το Υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να μειώσει τα επίπεδα ρευστοποιήσιμων περιουσιακών του στοιχείων στα προ πανδημίας επίπεδα περίπου 2% του ΑΕΠ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών