«Πολυκρίση»: αυτή ήταν η περιγραφή που έδωσε ο Jean - Claude Juncker για το πλέγμα των προκλήσεων που αντιμετώπιζε η Ευρωπαϊκή Ένωση το 2016, όταν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Την περασμένη εβδομάδα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπογράμμισε πως πολλά σύννεφα, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης, των ραγδαίων επιτοκιακών αυξήσεων και της επιβράδυνσης της Κίνας, έχουν συγκεντρωθεί πάνω από την παγκόσμια οικονομία.
Οι ξεχωριστές κρίσεις που αναδύθηκαν από πολλές διαφορετικές περιοχές και αγορές τώρα συνενώνονται: μπορεί να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια πολυκρίση σε παγκόσμια κλίμακα.
Και, πράγματι, είναι σπάνιο τόσο πολλοί κινητήρες της παγκόσμιας οικονομίας να μπλοκάρουν ταυτόχρονα: οι χώρες που αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο της είναι έτοιμες να σημειώσουν ύφεση φέτος ή το επόμενο έτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Πράγματι, οι προοπτικές της για τις μεγαλύτερες οικονομίες, των ΗΠΑ, της ευρωζώνης και της Κίνας, είναι ζοφερές.
Καθώς ο ρυθμός πληθωρισμού παγκοσμίως έχει σκαρφαλώσει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών, οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια με συγχρονισμό που δεν έχει παρατηρηθεί τις τελευταίες πέντε δεκαετίες.
Την ίδια στιγμή, το δολάριο έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Ζοφερές προβλέψεις
Αυτές οι δυνάμεις οδηγούν τις ζοφερές προβλέψεις και δημιουργούν νέες πιέσεις.
Οι αναδυόμενες οικονομίες έχουν επιβαρυνθεί με υψηλότερα χρέη εκφρασμένα σε δολάρια και αποδιοργανωτικές εκροές κεφαλαίων.
Εν τω μεταξύ, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων και το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί σε όλο τον κόσμο.
Πολλοί δείκτες πίεσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές αναβοσβήνουν επίσης κόκκινο, καθώς η ταχεία μείωση των επιτοκίων από τα χαμηλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει εκθέσει τα τρωτά σημεία.
Όπως απέδειξαν πρόσφατα τα βρετανικά συνταξιοδοτικά ταμεία, η δυναμική των πωλήσεων σε ό,τι αφορά την αγορά ομολόγων είναι ένας διαρκής κίνδυνος.
Οι αιτίες της παγκόσμιας δίνης είναι δύο ιστορικά διαδοχικά σοκ: η Covid-19 και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τα επιτόκια με τον πιο απότομο ρυθμό της από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ο Paul Volker Βόλκερ ήταν ο πρόεδρός της, για να εξουδετερώσει τον πληθωρισμό που υποκινήθηκε εν μέρει από τις πανδημικές μεταβιβαστικές πληρωμές και τα σημεία συμφόρησης στην προσφορά.
Εν τω μεταξύ, η εργαλειοποίηση των ροών φυσικού αερίου από τον Putin σημαίνει ότι η Ευρώπη υφίσταται ένα τεράστιο σοκ από τους όρους του εμπορίου ενώ η οικονομία της Κίνας υποφέρει από την πολιτική της μηδενικής Covid, παράλληλα με ένα κραχ στην αγορά ακινήτων.
Πράγματι, νέες ευπάθειες έχουν εμφανιστεί πριν καν επουλωθούν τα σημάδια της πανδημίας.
Οι πολλαπλοί και αλληλοενισχυόμενοι κραδασμοί έχουν αφήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να αναζητούν μια δύσκολη εξισορροπητική πράξη.
Για τις κυβερνήσεις, είναι μείζον οι προσπάθειες για τόνωση της ανάπτυξης και στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να μη ρίχνουν πλέον καύσιμο στην πληθωριστική φωτιά εκτροχιάζοντας τα δημοσιονομικά βάρη.
Όσο περισσότερο αυξάνονται τα επιτόκια, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος κατάρρευσης της στεγαστικής αγοράς και περαιτέρω πιέσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Ωστόσο, για τους κεντρικούς τραπεζίτες, η μη επαρκής σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής μπορεί να παγιώσει τον ήδη υψηλό πληθωρισμό.
Αν και δεν υπάρχουν απλές λύσεις, πρέπει κάποιοι να πάρουν μερικά μαθήματα.
Η σημερινή εύθραυστη κατάσταση της οικονομίας χρειάζεται μια καλά βαθμονομημένη και προσαρμοσμένη στους κινδύνους πολιτική.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγή.
Το ΔΝΤ βλέπει 25% πιθανότητα να περιπέσει η παγκόσμια οικονομία σε ύφεση, κάτω από το ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 2%.
Η επίδραση των παγκόσμιων κρίσεων εντείνει την ανάγκη οικοδόμησης ανθεκτικότητας.
Ενώ το τραπεζικό σύστημα ενισχύθηκε μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έκαναν πολύ λίγα για να ενισχύσουν το μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
www.bankingnews.gr
Αναβοσβήνουν «κόκκινο» οι δείκτες της παγκόσμιας οικονομίας - Ο κόσμος ενώπιον μιας «πολυκρίσης» πρωτόγνωρης κλίμακας
Οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια με συγχρονισμό που δεν έχει παρατηρηθεί τις τελευταίες πέντε δεκαετίες
Σχόλια αναγνωστών