Η Αφρική βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ακόμη μεγάλη πρόκληση, τον ασταμάτητο πληθωρισμό, αναφέρει σε άρθρο του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), που δημοσιεύεται στο blog του -υπογράφουν οι Marijn Bolhuis, Peter Kovacs.
Όπως σημειώνεται, η υποσαχάρια Αφρική αντιμετωπίζει ένα από τα πιο δύσκολα οικονομικά περιβάλλοντα εδώ και χρόνια, που χαρακτηρίζεται από αργή ανάκαμψη από την πανδημία, αύξηση των τιμών τροφίμων και ενέργειας και υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους. Ένα από τα πιο επείγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή είναι η ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα υψηλά επίπεδα πληθωρισμού της δεκαετίας -τα οποία είναι καταστροφικά για τα εισοδήματα και την επισιτιστική ασφάλεια- υποστηρίζοντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη.
Ενώ υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των χωρών, ο μέσος ρυθμός πληθωρισμού στην περιοχή αυξήθηκε σχεδόν στο 9% τον Αύγουστο. Και παρόλο που η άνοδος ήταν λιγότερο δραματική από ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου, και οι κινητήριες δυνάμεις είναι διαφορετικές, ο πληθωρισμός είναι σχεδόν διπλάσιος στα προ-πανδημικά επίπεδα, διακινδυνεύοντας την κοινωνική και πολιτική αστάθεια και επιδεινώνοντας την επισιτιστική ανασφάλεια.
Παρά την ανάκαμψη πέρυσι, οι επιπτώσεις από την πανδημία κράτησαν την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα στην υποσαχάρια Αφρική σχετικά αργή. Το ΔΝΤ αναμένει η ανάπτυξη στην περιοχή να επιβραδυνθεί το 2022. Οι περισσότερες χώρες της περιοχής δεν έχουν τους πόρους για να υποστηρίξουν και να τονώσουν την ανάπτυξη, σε έντονη αντίθεση με τις πλουσιότερες χώρες αλλού που θα μπορούσαν να εισφέρουν τρισεκατομμύρια δολάρια στις οικονομίες τους.
Στην υποσαχάρια Αφρική, ο πληθωρισμός οφείλεται λιγότερο στην εγχώρια δραστηριότητα από ό,τι στις προηγμένες οικονομίες. Αντίθετα, οι εξωτερικές εξελίξεις έχουν διαμορφώσει την πορεία του πληθωρισμού από την έναρξη της πανδημίας. Περιλαμβάνουν την απότομη άνοδο των παγκόσμιων τιμών των εμπορευμάτων, τις διακυμάνσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας, τις διακοπές της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού και τις φυσικές καταστροφές.
Στην περίπτωση των τροφίμων, οι τιμές βασικών προϊόντων όπως ο καλαμπόκι και το σιτάρι, έχουν αυξηθεί από το 2019, συμβάλλοντας στα δύο τρίτα του συνολικού πληθωρισμού σε εύθραυστα κράτη και στο μισό σε άλλα μέρη της περιοχής. Οι υψηλότερες παγκόσμιες τιμές ενέργειας και το ισχυρό δολάριο έχουν επίσης τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό έμμεσα, μέσω των μεταφορών και των εμπορεύσιμων αγαθών, όπως τα προϊόντα οικιακής χρήσης.
Αντίθετα, σημειώθηκαν μόνο μέτριες αυξήσεις για τις τιμές αγαθών και υπηρεσιών που αντανακλούν τις περισσότερες πιέσεις της εγχώριας ζήτησης, τα λεγόμενα μη εμπορεύσιμα προϊόντα που περιλαμβάνουν συνήθως οποιεσδήποτε υπηρεσίες τοπικής παραγωγής, όπως στους τομείς της φιλοξενίας, της υγείας ή της εκπαίδευσης.
Με τα τρόφιμα και την ενέργεια να αντιπροσωπεύουν το ήμισυ της κατανάλωσης των νοικοκυριών στην υποσαχάρια Αφρική, το κόστος ζωής σε όλη την περιοχή έχει αυξηθεί. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το 12% του πληθυσμού της περιοχής θα αντιμετωπίσει οξεία επισιτιστική ανασφάλεια μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Ως εκ τούτου, πολλές χώρες έχουν στραφεί σε επιδοτήσεις και φορολογικές περικοπές για να μετριάσουν τη συμπίεση των εισοδημάτων των νοικοκυριών. Αυτά τα μέτρα θα πρέπει να είναι προσωρινά και όσο το δυνατόν καλύτερα στοχευμένα για να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπό τους και να ελαχιστοποιήσουν το κόστος τους σε ήδη εκτεινόμενους προϋπολογισμούς.
Οι κεντρικές τράπεζες σε όλη την περιοχή είχαν ήδη αρχίσει να αυξάνουν τα επιτόκια ως απάντηση στον αυξανόμενο πληθωρισμό, τις εκροές κεφαλαίων και την υποτίμηση του νομίσματος που προέκυψε από τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής στις προηγμένες οικονομίες. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τη Γκάνα, το Μαλάουι, τη Μοζαμβίκη, τη Νιγηρία, την Ουγκάντα και τις οικονομικές και νομισματικές ενώσεις τόσο για την Κεντρική όσο και για τη Δυτική Αφρική.
Οι νομισματικές αρχές βρίσκονται επίσης αντιμέτωπες με έναν ολοένα και πιο ευαίσθητο συμβιβασμό: η αύξηση των επιτοκίων για να διατηρήσει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο θα κινδυνεύσει να πνίξει την πίστωση για επενδύσεις, να καταπιέσει την οικονομική δραστηριότητα και να μειώσει τα εισοδήματα. Εν τω μεταξύ, η δημοσιονομική εξυγίανση και η παγκόσμια επιβράδυνση επιβαρύνουν την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα.
Αυτό σημαίνει ότι οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να προχωρήσουν με προσοχή και να αυξήσουν σταδιακά τα επιτόκια, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ανάκαμψη. Αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν πρέπει επίσης να εφησυχάζουν: χώρες όπου οι πιέσεις στην εγχώρια ζήτηση είναι έντονες ή ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλός μπορεί να χρειαστεί να σφίξουν πιο γρήγορα ή πιο αποφασιστικά.
Το ίδιο ισχύει για χώρες όπου η αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής είναι ασθενής, το νόμισμα υποτιμάται γρήγορα ή τα συναλλαγματικά αποθέματα συρρικνώνονται. Ενώ οι χώρες με σταθερές ή βαριά διαχείριση συναλλαγματικών ισοτιμιών έχουν, μέχρι στιγμής, χαμηλότερο πληθωρισμό από αυτές με πιο ευέλικτα καθεστώτα, η ικανότητά τους να ελέγχουν τον ρυθμό των αυξήσεων των επιτοκίων περιορίζεται από τη νομισματική τους ρύθμιση.
Υπάρχουν ορισμένες ανησυχίες ότι η νομισματική πολιτική θα μπορούσε να είναι ακόμη πολύ διευκολυντική, δεδομένου ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων δεν συμβάδισαν με τον πληθωρισμό. Ο συντονισμός πολιτικής μπορεί να βοηθήσει. Η δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να διαδραματίσει ρόλο σε χώρες όπου η πολιτική είναι πολύ χαλαρή, όπως και ένας συνδυασμός αυξήσεων επιτοκίων και υποτίμησης του νομίσματος.
Δεδομένης της εύθραυστης ανάκαμψης της υποσαχάριας Αφρικής, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι πιέσεις στην εγχώρια ζήτηση δεν ήταν μέχρι στιγμής σημαντική κινητήρια δύναμη του πληθωρισμού, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να προχωρήσουν με προσοχή τους επόμενους μήνες, παρακολουθώντας στενά τον πληθωρισμό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών