Νέο πλήγμα στην κερδοφορία των τραπεζών και δη των ελληνικών αναμένεται να επιφέρουν οι πρόσφατες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το πρόγραμμα χορήγησης φθηνής ρευστότητας (TLTROs), σύμφωνα με τη Scope Ratings.
Eιδικότερα, η απόφαση της ΕΚΤ να τερματίσει πρόωρα το πρόγραμμα TLTRO, ύψους 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, δίνοντας κίνητρα στις τράπεζες να αποπληρώσουν τα κεφάλαια τα οποία έχουν δανειστεί, αρχής γενομένης από τον Νοέμβριο, ολοκληρώνει σχεδόν μια δεκαετία επέκτασης του ισολογισμού και σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή παραδείγματος.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, οι περισσότερες τράπεζες βρίσκονται σε καλή κατάσταση, λέει η Scope και συμπληρώνει:
Μάλιστα, πολλές θα είχαν αποπληρώσει τα δάνεια με την πλεονάζουσα ρευστότητά τους από τον Ιούνιο του 2023, ούτως ή άλλως.
Πολλές άντλησαν κεφάλαια TLTRO μόνο για να επωφεληθούν από κίνητρα που έχουν ήδη λήξει και ή για να καλύψουν ρυθμιστικές απαιτήσεις όπως ο δείκτης καθαρής σταθερής χρηματοδότησης (NSFR).
Οι δείκτες κάλυψης ρευστότητας (LCR) και NSFR είναι πολύ πάνω από τις ελάχιστες ρυθμιστικές απαιτήσεις (βλ. Διάγραμμα 1), υποδηλώνοντας άφθονη ρευστότητα.
Έτσι, παρότι οι δείκτες χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών τραπεζών θα μειωθούν τους επόμενους μήνες, αυτό θα αντικατοπτρίζει μια εξομάλυνση του συστήματος και όχι άλλη μια κρίση.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον γερμανικό οίκο, η ξαφνική «αλλαγή πλεύσης» της ΕΚΤ αποδυναμώνει την αξιοπιστία του TLTRO ως εργαλείου - ακόμη και αν οι αλλαγές είναι συνεπείς με τον επιδιωκόμενο προσανατολισμό της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Οι νέοι όροι που συνδέουν το κόστος δανεισμού για τα TLTRO με το επιτόκιο της διευκόλυνσης καταθέσεων για τις περισσότερες τράπεζες διασφαλίζουν ότι τα αυξανόμενα επιτόκια πολιτικής μεταδίδονται μέσω του συστήματος.
Ο χαμηλότερος δανεισμός TLTRO μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ανισορροπιών στις χρηματαγορές απελευθερώνοντας collateral.
Για όσο διάστημα η ΕΚΤ συνεχίζει να επανεπενδύει τα ομόλογά της στο πλαίσιο των προγραμμάτων αγοράς περιουσιακών στοιχείων της, σημαντική πλεονάζουσα ρευστότητα θα παραμείνει στο σύστημα που θα αμείβεται.
«Δεν αναμένουμε από τις τράπεζες να αποπληρώσουν νωρίς ολόκληρο το TLTRO δανεισμό τους, επομένως η ρευστότητα θα μειωθεί σταδιακά τα επόμενα τρίμηνα» αναφέρει η Scope.
Βέβαια, η λιγότερη τραπεζική ρευστότητα συνεπάγεται περαιτέρω αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών εν μέσω οικονομικής επιβράδυνσης.
Η Έρευνα για τον Τραπεζικό Δανεισμό της ΕΚΤ δείχνει ήδη ότι οι τράπεζες έχουν αυστηροποιήσει τα πιστωτικά τους πρότυπα και ότι η ζήτηση δανείων συρρικνώνεται.
Οι κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη επιφέρει σημαντική οικονομική σύσφιξη φέτος και υπάρχει ο κίνδυνος η αύξηση των ασφαλίστρων χρηματοδότησης να ενισχύσει περαιτέρω αυτήν την τάση, ειδικά καθώς μικρότερες τράπεζες στην Ιταλία ή την Ισπανία – όπου τα κεφάλαια είναι περιορισμένα – αρχίζουν να αναζητούν ρευστότητα στην αγορά.
Τα αποθεματικά κατανέμονται άνισα στις τράπεζες της ζώνης του ευρώ και υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ χωρών και μεμονωμένων τραπεζών (βλ. Διάγραμμα 2).
Ενώ οι μεγάλες τράπεζες παρουσιάζουν σημαντικά ποσά πλεονάζουσας ρευστότητας και διαφορετικές βάσεις χρηματοδότησης, οι μικρότερες τράπεζες ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά, ειδικά σε περιοχές με χαμηλότερες πλεονάζουσες καταθέσεις, όπως η Ισπανία, η Ιταλία ή η Ελλάδα.
Οι τράπεζες μπορεί επίσης να θελήσουν να διατηρήσουν υψηλότερα επίπεδα πλεονάζουσας ρευστότητας ενόψει των εκροών καταθέσεων καθώς τα επιτόκια αυξάνονται.
Πιο ισχυρές οι τράπεζες σε Γερμανία, Γαλλία, Μπενελούξ
Ως εκ τούτου, «αναμένουμε ότι οι πρόωρες αποπληρωμές θα επικεντρωθούν στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Μπενελούξ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% των TLTRO και οι οποίες θα εξακολουθήσουν να διατηρούν σημαντικά πλεονάζοντα αποθεματικά ακόμη και μετά την πλήρη εξάλειψη των TLTRO τους.
Σημειώνουμε επίσης ότι οι γερμανικές, γαλλικές και αυστριακές τράπεζες ήταν φέτος πιο ενεργές στην έκδοση καλυμμένων ομολόγων σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, καλλιεργώντας το έδαφος για τις αποπληρωμές.
Για τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του ευρώ, το αποτέλεσμα είναι λιγότερο σαφές, ειδικά στην Ιταλία όπου οι αναλήψεις TLTRO υπερβαίνουν τις καταθέσεις των τραπεζών στην Τράπεζα της Ιταλίας.
Οι ιταλικές τράπεζες παραδοσιακά είχαν πρόσβαση στην εγχώρια αγορά καταθέσεων, στην οποία μπορούν να στραφούν, αλλά μπορεί επίσης να χρειαστεί να μετακυλίσουν το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης στους πελάτες τους.
Σε ορισμένες αγορές, τα TLTRO θα μπορούσαν να παραμείνουν ελκυστικά καθώς αυξάνονται οι αποδόσεις και τα spread.
Και αυτό θέτει το ερώτημα: πόσο ρεαλιστικό είναι να καταργηθούν πλήρως όλα τα TLTRO χωρίς εναλλακτικές επιλογές;» καταλήγει η Scope Ratings.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών