O Εγκέλαδος ψηφίζει στην Τουρκία, θα «ρίξουν» οι σεισμοί τον Εrdogan; - Ποιος ο ρόλος των Αμερικανών

Στον απόηχο των καταστροφικών σεισμών που έπληξαν τη νοτιοανατολική Τουρκία, έχει ξεκινήσει μια μεγάλη επιχείρηση συγκάλυψης ευθυνών, προκειμένου να διασωθεί η φήμη του Προέδρου Recep Tayyip Erdogan.
Οι κατασκευές, και όχι η μεταποίηση, ήταν εδώ και πολύ καιρό το χαρακτηριστικό της διακυβέρνησής του.
Αλλά όπως στην Ιεριχώ, τα τείχη κατέρρευσαν…
Με μια οικονομία σε ελεύθερη πτώση και τις γενικές εκλογές να λαμβάνουν ελαφρά αναβολή, η μοίρα του Erdogan βρίσκεται στα χέρια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μια εύθραυστη οικονομία

Ήδη από τον Μάρτιο του 2014, ο οικονομικός αναλυτής Jesse Colombo προειδοποίησε ότι η οικονομία της Τουρκίας προσιδιάζει με φούσκα, καθώς βασίζεται σε έναν συνδυασμό εισροών ξένων κεφαλαίων και εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων.
Και, μοιραία, τώρα οδεύει προς… κατάρρευση.
Πριν από τον σεισμό, η άνθηση των υποδομών οδήγησε όχι μόνο σε νέους δρόμους, γέφυρες, τρένα υψηλής ταχύτητας, αεροδρόμια, νοσοκομεία και σχολεία, αλλά και σε κτίρια κατοικιών, ουρανοξύστες, εμπορικά κέντρα και ξενοδοχεία.
Η τουρκική λίρα συγκρατούνταν με συμφωνίες swaps, με χώρες όπως το Κατάρ, την Κίνα, τη Νότια Κορέα και τα Εμιράτα, αλλά και με παρασκηνιακές παρεμβάσεις.
Ταυτόχρονα, το αυξανόμενο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας μειώθηκε λόγω αγνώστου προέλευσης εισροών κεφαλαίων που καταγράφηκαν ως «καθαρά λάθη και παραλείψεις».

Τα τείχη πέφτουν...

Δύο ημέρες μετά τους σεισμούς, το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης έκλεισε εξαιτίας της ελεύθερης πτώσης στον δείκτη αναφοράς.
Και άνοιξε ξανά για να ανακτήσει τις απώλειες.
Η κυβέρνηση έδωσε επίσης εντολή στα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταμεία να αυξήσουν τις τουρκικές μετοχές που διακρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους από 10% σε 30% για να το στηρίξουν.
Κατά την επίσκεψή του στη σεισμόπληκτη ζώνη, ο Erdogan βρισκόταν ήδη σε άμυνα.
Παρότι παραδέχτηκε «ελλείψεις» σε ό,τι αφορά την απάντηση της κυβέρνησης, σπεύδοντας να προλάβει την κριτική δηλώνοντας, «Δεν μπορώ να αποτρέψω ανθρώπους που διεξάγουν αρνητικές εκστρατείες για πολιτικά συμφέροντα».
Πάντως, η κατάρρευση των κτιρίων στη ζώνη του σεισμού αποκαλύπτει αστάθεια.
Αυτό υποστηρίζεται από στοιχεία ότι, πριν από τις γενικές εκλογές του 2018, που εξέλεξαν τον Erdogan ως πρόεδρο, σχεδόν 295.000 κτίρια στις πληγείσες επαρχίες εξαιρέθηκαν από την τήρηση των κατασκευαστικών κανονισμών.
Συνολικά, αυτή η κατασκευαστική αμνηστία επεκτάθηκε σε 3,1 εκατομμύρια κτίρια σε όλη τη χώρα.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Ekrem Imamoglu, σημείωσε ότι το κράτος έχει χορηγήσει αμνηστία σε 317.000 κτίρια στη μεγαλούπολη, επομένως υπάρχουν τώρα 90.000 κτίρια που κινδυνεύουν να καταρρεύσουν σε περίπτωση μεγάλου σεισμού.
Αυτό είναι πιθανό, καθώς η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται στη ζώνη ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας σε αντίθεση με τη ζώνη ρήγματος της Ανατολικής Ανατολίας, όπου σημειώθηκαν οι πρόσφατοι σεισμοί.
Οι ζημιές από τον σεισμό δεν είναι αναπόφευκτες, ούτε πρέπει να είναι τόσο καταστροφικές.
Τέσσερα νοσοκομεία στις περιοχές του σεισμού γλίτωσαν από ζημιές επειδή χρησιμοποιήθηκαν συσκευές σεισμικής μόνωσης κατά την κατασκευή.
Αυτές οι συσκευές, που κοστίζουν περίπου 4.000 δολάρια η καθεμία - θα είχαν κάνει σημαντική διαφορά αν είχαν εγκατασταθεί σε άλλα κτίρια πριν από τους σεισμούς.

Ανάληψη ευθύνης

Υπάρχουν δύο βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν:
Πρώτον, τι συνέβη με τους φόρους του σεισμού, που υπολογίζονται επίσημα σε 88 δισεκατομμύρια λίρες (4,6 δισεκατομμύρια δολάρια), που εισπράχθηκαν από τον τελευταίο μεγάλο σεισμό το 1999, για να αποφευχθεί η σημερινή καταστροφή;
Ο Erdogan σχετικά με αυτό το θέμα απαντά με υπεκφυγές.
Και, δεύτερον, ποιος φέρει την ευθύνη για τη μη τήρηση των οικοδομικών προδιαγραφών;
Εδώ, ο Erdogan σταματάει να μιλά… καθώς μάλιστα κυκλοφορεί βίντεο στο οποίο καυχιέται για την οικοδομική αμνηστία που χορηγήθηκε σε κτίρια στο επίκεντρο του σεισμού, το Καραχμανμαράς.
Σε μια προσπάθεια μετατόπισης της ευθύνης, ιδρύθηκαν τα Γραφεία Διερεύνησης Εγκλημάτων Σεισμού, τα οποία μέχρι στιγμής έχουν οδηγήσει σε νομικές ενέργειες σε βάρος 134 υπόπτων, κυρίως εργολάβων.
Όσο για τον Erdogan, ισχυρίστηκε ότι το 98% των κτιρίων που κατέρρευσαν χτίστηκαν πριν από το 1999, δηλαδή πριν από τον προηγούμενο σεισμό και, επομένως, ήταν ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης.
Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι τουλάχιστον τα μισά από τα κτίρια που κατέρρευσαν χτίστηκαν μετά το 2001.
Επιπλέον, ένα βίντεο δείχνει ότι κτίρια κοντά στο επίκεντρο χτίστηκαν το 2004, δύο χρόνια μετά την άνοδο της κυβέρνησης του AKP στην εξουσία.

Η Αμερική σπεύδει προς διάσωση…

Εκτός από την αποστολή δύο Ομάδων Αστικής Έρευνας και Διάσωσης και μιας Ομάδας Αντιμετώπισης Βοήθειας σε Καταστροφές, οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν οδηγίες σε ένα αεροπλανοφόρο, το USS George H.W. Bush, να κινηθεί προς την Τουρκία, σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη για πρόσθετη βοήθεια.
Ωστόσο, επηρεασμένος από εθνικιστικούς κύκλους, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μevlut Cavusoglu, αρνήθηκε τη βοήθεια.
Ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken επισκέφθηκε την Τουρκία και συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του στην Άγκυρα.
Το ζήτημα της βοήθειας των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση της σεισμόπληκτης ζώνης είναι υπό εξέταση…
Μένει να βρεθεί η λεπτή γραμμή ισορροπίας μεταξύ της ανθρωπιστικής βοήθειας και της διασφάλισης της επιβίωσης του καθεστώτος Erdogan.

www.bankingnews.gr