Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας εξακολουθεί να βρίσκεται 20% κάτω από την κορύφωσή του στις 6 Μαρτίου...
Σε σκοτεινά μονοπάτια φαίνεται πως εισέρχονται τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μεσούσης της σοβούσας τραπεζικής κρίσης, που απειλεί με «αυστηρότερα πρότυπα δανεισμού, τα οποία με τη σειρά τους επιβαρύνουν το ΑΕΠ», σύμφωνα με όσα αναφέρει με πρόσφατο ενημερωτικό της σημείωμα η Goldman Sachs.
Ειδικότερα, στον απόηχο των κλυδωνισμών σε Credit Suisse και Deutsche Bank, ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας βρίσκεται 20% κάτω από την κορύφωσή του στις 6 Μαρτίου.
Αυτή η αδυναμία αντανακλά, εκτός των άλλων, τη μείωση των επιτοκίων κατά τη διάρκεια της επίμαχης περιόδου (τα επιτόκια παραμένουν βασικός μοχλός απόδοσης του κλάδου).
Όπως φαίνεται στο Γράφημα 3, η τιμολόγηση του επιτοκίου πολιτικής της ΕΚΤ για τον Δεκέμβριο έχει μειωθεί περίπου 70 μονάδες βάσης από τις 6 Μαρτίου.
Παρ’ όλα αυτά, λέει η Goldman Sachs, οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες, με τον δείκτη Common Equity Tier 1 (CET1) να είναι στο 14,7%.
Επιπλέον, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) για τον κλάδο παραμένει κοντά σε ιστορικό χαμηλό επίπεδο, στο 2,3% (Γράφημα 4).
Τέλος, όπως φαίνεται στο Γράφημα 5, ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας1 (LCR) είναι πολύ πάνω από το ρυθμιστικό ελάχιστο (100%), στο 162%.
Σημειώνεται ότι η κερδοφορία των τραπεζών είναι πιθανό να παραμείνει πάνω από τους ιστορικούς μέσους όρους φέτος, παρόλο που τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια αναμένεται να κορυφωθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Τρία βασικά κανάλια
Η πίεση στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη μέσω τριών βασικών καναλιών:
α) Συναισθηματικό σοκ: Οι ανησυχίες για τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος θα οδηγήσουν σε προληπτικές ενέργειες σύμφωνα με τις οποίες i) τα νοικοκυριά θα αυξήσουν τις αποταμιεύσεις και θα περιορίσουν την κατανάλωση και ii) οι επιχειρήσεις θα μειώσουν την παραγωγή και θα μειώσουν το εργατικό τους δυναμικό.
β) Αυστηρότερες οικονομικές συνθήκες και υψηλότερο κόστος κεφαλαίου. Παρά την πρόσφατη πίεση της αγοράς, οι χρηματοοικονομικές συνθήκες στη ζώνη του ευρώ παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες (+3 μονάδες βάσης) και ελαφρώς υψηλότερες στο Ηνωμένο Βασίλει (+20 μονάδες βάσης).
Η πτώση των μετοχών και η διεύρυνση των εταιρικών περιθωρίων αντισταθμίστηκαν από τα χαμηλότερα επιτόκια των κρατικών ομολόγων.
Ως εκ τούτου, οι αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες δεν έχουν επιβαρύνει το ΑΕΠ μέχρι στιγμής.
Ακόμα κι έτσι όμως, οι πολύ αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντική επιβράδυνση του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τη Goldman Sachs, πράγματι, μια επίμονη σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών κατά περίπου 100 μονάδες βάσης θα μπορούσε να μειώσει τη μεγέθυνση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατά 1 ποσοστιαία μονάδα.
γ) Μείωση του δανεισμού λόγω αυστηρότερων πιστωτικών προτύπων. Το άγχος των τραπεζών συνήθως οδηγεί σε αυστηρότερους όρους δανεισμού, μειώνοντας έτσι την πιστωτική επέκταση.
Στην πραγματικότητα, το τραπεζικό άγχος μπορεί να είναι έμμεσα ισοδύναμο με μια αύξηση των επιτοκίων πολιτικής (ή λίγες), αλλά είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί.
Από το δεύτερο εξάμηνο του 2022, ο τραπεζικός δανεισμός υφίσταται πιέσεις στη ζώνη του ευρώ.
Σύμφωνα, μάλιστα, με το δυσμενές σενάριο της αμερικανικής τράπεζας, τα πιστωτικά περιθώρια θα διευρυνθούν, οδηγώντας σε αυστηροποίηση των στάνταρ δανεισμού τέτοια όπως αυτή που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του χρέους (~20 μονάδες).
Ο αντίκτυπος στην πραγματική οικονομία
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η αυστηροποίηση των προτύπων δανεισμού κατά 10 μονάδες βάσης μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ κατά 25 μονάδες βάσης και στη Βρετανία κατά 50 μονάδες βάσης.
Τοιουτοτρόπως, η ανάπτυξη θα μπορούσε να μειωθεί κατά 10 μονάδες βάσης στη ζώνη του ευρώ και 25 μονάδες βάσης στη Βρετανία.
Ως εκ τούτου, για το 2023, στην Ευρωζώνη αναμένεται ανάπτυξη 0,6% (έναντι 0,7% προηγουμένως) και -0,3% στη Βρετανία (έναντι -0,1%).
Αναλογικά συνεπάγεται μεγαλύτερο πλήγμα αν προκύψει το αρνητικό σενάριο, με σχεδόν μηδενική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ και συρρίκνωση 1,1% στη Βρετανία.
Μια πτώση του ΑΕΠ θα μπορούσε να μειώσει άμεσα τον βασικό πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ κατά 0,05%-0,25% το επόμενο έτος και 0,1%-0,5% στη Βρετανία.
Αυτό θα βοηθούσε να προσεγγιστεί ο κοινός στόχος για πληθωρισμό 2%, ενδεχομένως μειώνοντας την πίεση προς τις κεντρικές τράπεζες για επιθετική αύξηση επιτοκίων.
Τι θα κάνουν ΕΚΤ και BoE
Αν και έχουν επίγνωση των ανησυχιών για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι κεντρικές τράπεζες παραμένουν εστιασμένες στη μείωση του πληθωρισμού στον στόχο του 2%.
Τον Μάρτιο, τόσο η ΕΚΤ όσο και η BoE συνέχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια κατά 50 και 25 μονάδες βάσης, αντίστοιχα.
Στη ζώνη του ευρώ, το επιτόκιο καταθέσεων έχει πλέον φτάσει στο 3,0% και το επιτόκιο τραπεζών του Ηνωμένου Βασιλείου είναι 4,25%.
«Αν δεν υποχωρήσουν οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι, θα υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων κατά τη διάρκεια του έτους» αναφέρει η Goldman Sachs.
Σε κάθε περίπτωση, «αναμένουμε από την ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια σε ένα εύρος μεταξύ 3,5-4,0% (μέσο 3,75%) και η ΤτΕ να αυξήσει τα επιτόκια σε ένα εύρος μεταξύ 4,25-4,75% (μέσο 4,5%)».
Και οι δύο κεντρικές τράπεζες θεωρούν ισχυρά τα τραπεζικά τους συστήματα, με ισχυρές θέσεις ρευστότητας. Για την ΕΚΤ, η προτιμώμενη οδός δράσης για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής αστάθειας δεν είναι τα επιτόκια, αλλά μάλλον «άλλα μέσα» —όπως TPI, TLTRO, QE κ.λπ.— με στόχο την παροχή ρευστότητας και τη διατήρηση ομαλής νομισματικής πολιτικής.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, στον απόηχο των κλυδωνισμών σε Credit Suisse και Deutsche Bank, ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας βρίσκεται 20% κάτω από την κορύφωσή του στις 6 Μαρτίου.
Αυτή η αδυναμία αντανακλά, εκτός των άλλων, τη μείωση των επιτοκίων κατά τη διάρκεια της επίμαχης περιόδου (τα επιτόκια παραμένουν βασικός μοχλός απόδοσης του κλάδου).
Όπως φαίνεται στο Γράφημα 3, η τιμολόγηση του επιτοκίου πολιτικής της ΕΚΤ για τον Δεκέμβριο έχει μειωθεί περίπου 70 μονάδες βάσης από τις 6 Μαρτίου.
Παρ’ όλα αυτά, λέει η Goldman Sachs, οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες, με τον δείκτη Common Equity Tier 1 (CET1) να είναι στο 14,7%.
Επιπλέον, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) για τον κλάδο παραμένει κοντά σε ιστορικό χαμηλό επίπεδο, στο 2,3% (Γράφημα 4).
Τέλος, όπως φαίνεται στο Γράφημα 5, ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας1 (LCR) είναι πολύ πάνω από το ρυθμιστικό ελάχιστο (100%), στο 162%.
Σημειώνεται ότι η κερδοφορία των τραπεζών είναι πιθανό να παραμείνει πάνω από τους ιστορικούς μέσους όρους φέτος, παρόλο που τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια αναμένεται να κορυφωθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Τρία βασικά κανάλια
Η πίεση στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη μέσω τριών βασικών καναλιών:
α) Συναισθηματικό σοκ: Οι ανησυχίες για τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος θα οδηγήσουν σε προληπτικές ενέργειες σύμφωνα με τις οποίες i) τα νοικοκυριά θα αυξήσουν τις αποταμιεύσεις και θα περιορίσουν την κατανάλωση και ii) οι επιχειρήσεις θα μειώσουν την παραγωγή και θα μειώσουν το εργατικό τους δυναμικό.
β) Αυστηρότερες οικονομικές συνθήκες και υψηλότερο κόστος κεφαλαίου. Παρά την πρόσφατη πίεση της αγοράς, οι χρηματοοικονομικές συνθήκες στη ζώνη του ευρώ παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες (+3 μονάδες βάσης) και ελαφρώς υψηλότερες στο Ηνωμένο Βασίλει (+20 μονάδες βάσης).
Η πτώση των μετοχών και η διεύρυνση των εταιρικών περιθωρίων αντισταθμίστηκαν από τα χαμηλότερα επιτόκια των κρατικών ομολόγων.
Ως εκ τούτου, οι αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες δεν έχουν επιβαρύνει το ΑΕΠ μέχρι στιγμής.
Ακόμα κι έτσι όμως, οι πολύ αυστηρότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντική επιβράδυνση του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τη Goldman Sachs, πράγματι, μια επίμονη σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών κατά περίπου 100 μονάδες βάσης θα μπορούσε να μειώσει τη μεγέθυνση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατά 1 ποσοστιαία μονάδα.
γ) Μείωση του δανεισμού λόγω αυστηρότερων πιστωτικών προτύπων. Το άγχος των τραπεζών συνήθως οδηγεί σε αυστηρότερους όρους δανεισμού, μειώνοντας έτσι την πιστωτική επέκταση.
Στην πραγματικότητα, το τραπεζικό άγχος μπορεί να είναι έμμεσα ισοδύναμο με μια αύξηση των επιτοκίων πολιτικής (ή λίγες), αλλά είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί.
Από το δεύτερο εξάμηνο του 2022, ο τραπεζικός δανεισμός υφίσταται πιέσεις στη ζώνη του ευρώ.
Σύμφωνα, μάλιστα, με το δυσμενές σενάριο της αμερικανικής τράπεζας, τα πιστωτικά περιθώρια θα διευρυνθούν, οδηγώντας σε αυστηροποίηση των στάνταρ δανεισμού τέτοια όπως αυτή που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του χρέους (~20 μονάδες).
Ο αντίκτυπος στην πραγματική οικονομία
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, η αυστηροποίηση των προτύπων δανεισμού κατά 10 μονάδες βάσης μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ κατά 25 μονάδες βάσης και στη Βρετανία κατά 50 μονάδες βάσης.
Τοιουτοτρόπως, η ανάπτυξη θα μπορούσε να μειωθεί κατά 10 μονάδες βάσης στη ζώνη του ευρώ και 25 μονάδες βάσης στη Βρετανία.
Ως εκ τούτου, για το 2023, στην Ευρωζώνη αναμένεται ανάπτυξη 0,6% (έναντι 0,7% προηγουμένως) και -0,3% στη Βρετανία (έναντι -0,1%).
Αναλογικά συνεπάγεται μεγαλύτερο πλήγμα αν προκύψει το αρνητικό σενάριο, με σχεδόν μηδενική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ και συρρίκνωση 1,1% στη Βρετανία.
Μια πτώση του ΑΕΠ θα μπορούσε να μειώσει άμεσα τον βασικό πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ κατά 0,05%-0,25% το επόμενο έτος και 0,1%-0,5% στη Βρετανία.
Αυτό θα βοηθούσε να προσεγγιστεί ο κοινός στόχος για πληθωρισμό 2%, ενδεχομένως μειώνοντας την πίεση προς τις κεντρικές τράπεζες για επιθετική αύξηση επιτοκίων.
Τι θα κάνουν ΕΚΤ και BoE
Αν και έχουν επίγνωση των ανησυχιών για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι κεντρικές τράπεζες παραμένουν εστιασμένες στη μείωση του πληθωρισμού στον στόχο του 2%.
Τον Μάρτιο, τόσο η ΕΚΤ όσο και η BoE συνέχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια κατά 50 και 25 μονάδες βάσης, αντίστοιχα.
Στη ζώνη του ευρώ, το επιτόκιο καταθέσεων έχει πλέον φτάσει στο 3,0% και το επιτόκιο τραπεζών του Ηνωμένου Βασιλείου είναι 4,25%.
«Αν δεν υποχωρήσουν οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι, θα υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων κατά τη διάρκεια του έτους» αναφέρει η Goldman Sachs.
Σε κάθε περίπτωση, «αναμένουμε από την ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια σε ένα εύρος μεταξύ 3,5-4,0% (μέσο 3,75%) και η ΤτΕ να αυξήσει τα επιτόκια σε ένα εύρος μεταξύ 4,25-4,75% (μέσο 4,5%)».
Και οι δύο κεντρικές τράπεζες θεωρούν ισχυρά τα τραπεζικά τους συστήματα, με ισχυρές θέσεις ρευστότητας. Για την ΕΚΤ, η προτιμώμενη οδός δράσης για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής αστάθειας δεν είναι τα επιτόκια, αλλά μάλλον «άλλα μέσα» —όπως TPI, TLTRO, QE κ.λπ.— με στόχο την παροχή ρευστότητας και τη διατήρηση ομαλής νομισματικής πολιτικής.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών