El Erian: Η Κίνα ήταν δράκος… κάποτε - Σε πολλαπλή κρίση η οικονομία, άμεση ανάγκη για αλλαγή πορείας

Επί δεκαετίες η Κίνα αποτελούσε λαμπρό παράδειγμα σε ό,τι αφορά το πώς μπορεί να κεφαλαιοποιηθεί η παγκοσμιοποίηση ώστε να επιταχύνεται η εγχώρια οικονομική ανάπτυξη.
Αυτές τις μέρες, ωστόσο, η χώρα κινδυνεύει να γίνει αντιπαράδειγμα λόγω κακής διαχείρισης του φαινομένου της αποπαγκοσμιοποίησης… επισημαίνει με άρθρο του στο Project Syndicate ο γνωστός οικονομολόγος Mohamed El Erian.
Αν και οι πρόσφατες δυσκολίες της κινεζικής οικονομίας έχουν μερικά μοναδικά χαρακτηριστικά, απεικονίζουν τις αναπτυξιακές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλές ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες.
Δείχνουν επίσης ότι, παρότι η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι το παν, δεν μπορείτε να λύσετε και πολλά προβλήματα χωρίς αυτήν.
Αυτό το έτος υποτίθεται ότι θα σηματοδοτούσε μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη για τη Χώρα του Δράκου.
Αντίθετα, πολλοί αναλυτές αναγκάστηκαν τις τελευταίες ημέρες να αναθεωρήσουν επί τα χείρω τις προβλέψεις τους για την κινεζική ανάπτυξη και θα ακολουθήσουν και άλλοι.

Τρεις παράγοντες

Σύμφωνα με τον El Erian, αυτή η ολοένα και πιο απαισιόδοξη προοπτική μπορεί να αποδοθεί σε τρεις κύριους παράγοντες:

Πρώτον, όπως δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία για το εμπόριο, η παγκόσμια οικονομία δεν υποστηρίζει πλέον τη δυναμική ανάπτυξης στην Κίνα.
Τον Ιούνιο, οι κινεζικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά 12,4% (σε δολάρια) και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 6,8% - πολύ χειρότερα από την πρόβλεψη της αγοράς για μείωση των εξαγωγών κατά 10% και μείωση των εισαγωγών κατά 4,1%.
Αυτά τα απογοητευτικά στοιχεία είναι αποτέλεσμα της υποτονικής αύξησης της ζήτησης εκ μέρους της Ευρώπης και αλλού, καθώς επίσης και των κυρώσεων κατά της χώρας του Δράκου -ιδιαίτερα εκείνων που επιβλήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες- που δημιούργησαν έναν αυτοενισχυόμενο κύκλο ο οποίος περιόρισε τις προοπτικές ανάπτυξης.

Δεύτερον, οι κινεζικές αρχές φαίνεται διχασμένες μεταξύ δύο διαφορετικών προσεγγίσεων σε ό,τι αφορά την τόνωση της οικονομίας, με αποτέλεσμα μια μάλλον αναποφάσιστη πολιτική απάντηση.
Ενώ η κυβέρνηση φαίνεται διατεθειμένη να επιστρέψει στα μέτρα τόνωσης που εφάρμοσε στο παρελθόν, η πραγματική εφαρμογή ήταν περιορισμένη, λόγω ανησυχιών για όξυνση της αναποτελεσματικότητας και παρεμπόδιση του συνεχούς και γενικά τακτικού αποπληθωρισμού των φουσκών χρέους σε ορισμένους τομείς.
Αντίθετα, η τόσο αναγκαία εναλλακτική της απελευθέρωσης του οικονομικού δυναμισμού από τη βάση προς την κορυφή περιορίζεται από εγχώριες πολιτικές εκτιμήσεις, αφήνοντας την Κίνα «κολλημένη».
Εν τω μεταξύ, οι προκλήσεις της εσωτερικής πολιτικής επιδεινώνονται από διαρθρωτικούς παράγοντες, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η υψηλή ανεργία στους νέους και οι εναπομείναντες θύλακες υπερβολικής μόχλευσης.

Τρίτον, η άρση των περιοριστικών μέτρων που είχαν ληφθεί στο πλαίσιο της πολιτικής για μηδενική COVID-19 δεν οδήγησε σε αύξηση της ζήτησης εκ μέρους των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των ακινήτων.
Αντίθετα, η διαδικασία ήταν άνιση και πιο αδύναμη από τις προβλέψεις της συναίνεσης.
Ενώ το ΑΕΠ ανέκαμψε κατά 6,3% το δεύτερο τρίμηνο, η ανάπτυξη υστέρησε σε σχέση με τον ρυθμό ανάπτυξης 7,1% που ανέμεναν οι αναλυτές.
Δεδομένου ότι η ανάπτυξη στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ θα παραμείνει υποτονική στο άμεσο μέλλον, και με την παγκόσμια οικονομία να παραπαίει λόγω του πιο επιθετικού κύματος επιτοκιακών αυξήσεων από τις κεντρικές τράπεζες εδώ και αρκετές δεκαετίες, η Κίνα δεν μπορεί να υπολογίζει στην παγκοσμιοποίηση για να σώσει το παραπαίον αναπτυξιακό της μοντέλο.
Την ίδια στιγμή που οι εταιρείες επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού απομακρυνόμενες από την Κίνα, οι εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων έχουν επίσης περιοριστεί.
Επιπλέον, οι γεωπολιτικοί εμπορικοί και επενδυτικοί περιορισμοί είναι πιο πιθανό να αυξηθούν λόγω ανησυχιών που εκφράζονται για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Παγίδα μεσαίου εισοδήματος…

Από την άλλη, αντί να επιδιώκει σωτηρία από την εξωτερική ζήτηση, η Κίνα πρέπει να εστιάσει την προσοχή της στις εγχώριες πηγές ισχυρής και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Εν προκειμένω, η εφαρμογή πολιτικών μεταρρυθμίσεων έχει καθυστερήσει, αντίθετα με τη ρητορική των Κινέζων πολιτικών ηγετών.
Ομοίως, το πλαίσιο βιομηχανικής πολιτικής της χώρας δεν έχει ακόμη επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ των οδηγιών σε μακροεπίπεδο και της παροχής επαρκούς λειτουργικής αυτονομίας σε μικροεπίπεδο.
Για να αποφύγει την παγίδα του μεσαίου εισοδήματος, στην οποία επανειλημμένα έχουν καθηλωθεί αναδυόμενες οικονομίες, η Κίνα πρέπει να αποφύγει την ασυνέπεια της πολιτικής.
Για την ακρίβεια, λέει ο El Erian, με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις, είναι δύσκολο να επισημάνουμε κάποια μεγάλη οικονομία που κατάφερε να αποφύγει αυτήν την παγίδα τις τελευταίες δεκαετίες.
Ενώ η Κίνα αντιπροσωπεύει ένα ειδικό παράδειγμα αναπτυξιακών στρατηγικών «μπερδεμένης-μεσαίας», δεν είναι η μοναδική χώρα που κινδυνεύει να πέσει σε παγίδα ανάπτυξης.
Τόσο οι ανεπτυγμένες όσο και οι αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοιο κίνδυνο οικονομικής στασιμότητας ή, χειρότερα, οπισθοδρόμησης.
Με εξαίρεση τις ΗΠΑ, λίγες συστημικά σημαντικές οικονομίες έχουν αναγνωρίσει τη σημασία της εν συνόλω αναζωογόνησης των αναπτυξιακών τους στρατηγικών.
Και ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου οι πρόσφατες κυβερνητικές ενέργειες έχουν επικεντρωθεί στη δημιουργία υψηλότερης και πιο βιώσιμης ανάπτυξης, η διαδικασία εξακολουθεί να είναι επιρρεπής σε διακοπή λόγω ενός άλλου σφάλματος πολιτικής της Federal Reserve.

Αντιμετώπιση…

Σύμφωνα με τον El Erian, με την υιοθέτηση μιας προσέγγισης «μειωμένης μορφής», στο πλαίσιο ενός συνόλου ενεργειών που επικεντρώνονται σε τρεις βασικούς τομείς, απαιτείται:
Επανασχεδιασμός πιο αναποτελεσματικών μοντέλων ανάπτυξης, βελτίωση της εγχώριας οικονομικής διαχείρισης και ενίσχυση του συντονισμού και των απαντήσεων της παγκόσμιας πολιτικής.
«Παρά τα λάθη πολιτικής που έχουν βάλει τον κόσμο μας στην τρέχουσα πορεία του, έχουμε τώρα την ευκαιρία να λάβουμε υπόψη τα μαθήματα του παρελθόντος και του παρόντος και να χαράξουμε μια πιο ελπιδοφόρα πορεία για τις μελλοντικές γενιές» καταλήγει ο οικονομολόγος.

www.bankingnews.gr