γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
"Η χαμηλότερη της αναμενόμενης συμμετοχή των ξένων κατόχων ελληνικού χρέους στο πρόγραμμα επαναγοράς σηματοδοτεί την πεποίθηση τους για την βελτιωμένη προοπτική της ελληνικής οικονομίας", αναφέρει στην τελευταία έκθεσή της "7 ημέρες Οικονομία" η Eurobank, σχολιάζοντας την έκβαση του buyback.
Όπως αναφέρει η Eurobank:
• Η μειωμένη συμμετοχή των ξένων επενδυτών δείχνει ότι περίπου τα 2/3 των ξένων κατόχων του ελληνικού χρέους είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η περαιτέρω διακράτηση των ελληνικών τίτλων.
• Οι ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν στο δίλημμα «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα» και αναμένεται να καλύψουν το κενό που αφήνουν οι ξένοι ομολογιούχοι.
• Μετά την απόσυρση χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ. ο κεντρικός στόχος είναι η υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η επανεκκίνηση της οικονομίας.
• Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών καθυστερεί και επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
• Το ποσοστό ανεργίας στο 26% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας ανάμεσα στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ.
Η επίτευξη του στόχου απόσυρσης χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ. θα εξασφαλίσει σημαντικό χρόνο για την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την επανεκκίνηση της οικονομίας
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα επαναγοράς του ελληνικού χρέους μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της 7ης Δεκεμβρίου 2012 ήταν σημαντική αλλά δεν προσέγγισε το στόχο για «απόσυρση» χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι στιγμής στις 07/12/2012 η συνολική συμμετοχή ανερχόταν σε €26 δισ. εκ των οποίων τα €10 δισ. προέρχονταν από τις ελληνικές τράπεζες και τα €16 δισ. από ξένους κατόχους ελληνικού χρέους. Υπενθυμίζουμε ότι το πρόγραμμα επαναγοράς αφορά τα ελληνικά ομόλογα συνολικού ύψους €62,3 δισ. που κυκλοφόρησαν μετά το PSI του Φεβρουαρίου του 2012 . Στόχος της κυβέρνησης ήταν η απόσυρση ονομαστικού χρέους €30 δισ. μέσω επαναγοράς με κεφάλαια συνολικού ύψους €10.2 δισ. Εκτιμούμε ότι ο συγκεκριμένος στόχος με βάση τις τελικές αποτιμήσεις του προγράμματος επαναγοράς των ομολόγων θα οδηγήσει σε μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ κατά περίπου 11,0 ποσοστιαίες μονάδες το 2020.
Η κυβέρνηση έκρινε πως υπάρχουν επιπλέον περιθώρια συμμετοχής στο πρόγραμμα επαναγοράς του ελληνικού χρέους και αποφάσισε να ανοίξει για δεύτερη φορά το Βιβλίο Προσφορών της επαναγοράς (με τους ίδιους όρους με την πρώτη φορά). Το Βιβλίο Προσφορών άνοιξε στις 10/12/2012 και θα κλείσει στις 17.00 στις 11/12/2012. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος επαναγοράς θα ακολουθήσει τηλεδιάσκεψη του Eurogroup για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Θετική αξιολόγηση θα διευκολύνει το Συμβούλιο Κορυφής της 13/12/2012 να επιτρέψει την εκταμίευση των πρώτων €34.7 δισ. από τη συνολική δόση των €43.7 δισ . Ανάλογη απόφαση αναμένουμε ότι θα λάβει και το ΔΝΤ μετά την 13/12/2012 πάλι με δεδομένη την επιτυχία του προγράμματος επαναγοράς. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι το ΔΝΤ έχει θέση ως προϋπόθεση για την συνέχιση της συμμετοχής του στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ελλάδας την εξασφάλιση βιώσιμων επίπεδων χρέους (δημόσιο χρέος <120% του ΑΕΠ το 2022).
Το πρόγραμμα επαναγοράς αποτελεί ένα δρόμο για την εξασφάλιση αυτής της βιωσιμότητας.
Αναμένουμε ότι μετά τη νέα παράταση του προγράμματος επαναγοράς θα επιτευχθεί ο στόχος απόσυρσης χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ.. Τα €4,0 δισ. που περίπου απομένουν θα εξασφαλισθούν με κυρίως μέσω της επιπλέον συμμετοχής των ελληνικών τραπεζών καθώς και πιθανής συμμετοχής κατόχων ελληνικού χρέους από το εξωτερικό.
Οι ελληνικές τράπεζες από το πρόγραμμα επαναγοράς χρέους θα απολέσουν σημαντικά κεφαλαιακά κέρδη αν λάβουμε ως δεδομένο ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία θα βελτιωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια (όπως προσδοκά η πλειονότητα των ξένων επενδυτών). Η αποτυχία του προγράμματος επαναγοράς όμως θα θέσει σε κίνδυνο την εκταμίευση της δόσης και την ανακεφαλαιοποίηση τους. Η κάλυψη του όποιου κενού που αφήνουν οι ξένοι επενδυτές θα καλυφθεί από τις ελληνικές τράπεζες.
Από την άλλη πλευρά, η μειωμένη συμμετοχή των ξένων επενδυτών δείχνει ότι περίπου τα 2/3 των ξένων κατόχων του ελληνικού χρέους είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η περαιτέρω διακράτηση των ελληνικών τίτλων. Πιστεύουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα συνεχίσει την εξυπηρέτηση του χρέους του τα επόμενα χρόνια και ότι στο μέλλον η τιμή των ελληνικών ομολόγων θα προσεγγίσει καλύτερα επίπεδα από αυτή που εξασφαλίζει το πρόγραμμα επαναγοράς σήμερα. Με άλλα λόγια, οι ξένοι επενδυτές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα επαναγοράς ήταν είτε αυτοί που δεν ήταν διατεθειμένοι να αναλάβουν ελληνικό κίνδυνο γιατί πιστεύουν ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία δε θα βελτιωθεί είτε αυτοί που αγόρασαν τους ελληνικούς τίτλους σε πολύ χαμηλά επίπεδα και αποσκοπούν σε βραχυπρόθεσμα κέρδη μόνο.
Η επιτυχία του προγράμματος επαναγοράς αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την ελληνική κυβέρνηση. Η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών βελτιώνει την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το περιθώριο επιτοκίου του ελληνικού 10-ετούς ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου στις 10/12/2012 ήταν στις 1250,2 μβ, στο χαμηλότερο επίπεδο μετά την εφαρμογή του PSI τον Μάρτιο του 2012. Κάτι τέτοιο δημιουργεί θετικό κλίμα στην αγορά και εξασφαλίζει τον απαραίτητο χρόνο για την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Όμως τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα. Την αμέσως επόμενη περίοδο η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς (μεταξύ άλλων) την φορολογική μεταρρύθμιση. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα προς ψήφιση στο κοινοβούλιο αλλάζει την φορολογική κλίμακα, καταργεί φοροαπαλλαγές και αυξάνει τους φόρους στους ελεύθερους επαγγελματίες. Παρόλο που αποτελεί μια ορθότερη αντιμετώπιση του προβλήματος σε σχέση με τα προσχέδια των προηγούμενων εβδομάδων δεν μπορεί από μόνο του να επιτύχει πολλά. Απαιτείται μια ουσιαστική και αποτελεσματική προσέγγιση στο θέμα της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής στο νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί μέσα στον Ιανουάριο του 2013 και αποτελεί προϋπόθεση για την καταβολή των υπόλοιπων 9.3 δις της δόσης των €43.7 δισ. Ουσιαστικές και αποτελεσματικές λύσεις είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν και σε μια σειρά από άλλους τομείς (ολοκλήρωση μεταρρύθμισης στον τομέα της υγείας, στο δικαστικό σώμα, στη δημόσια διοίκηση κτλ).
Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών καθυστερεί και επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2012, το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα σε ταμειακή βάση ήταν €9,4 δισ. καταγράφοντας μείωση κατά 53,4% σε ετήσια βάση. Το πρωτογενές ισοζύγιο για την ίδια περίοδο καταγράφει πλεόνασμα €2.3 δισ. σε ενοποιημένη ταμειακή βάση έναντι ελλείμματος €-4.2 δισ. για την ίδια περίοδο το 2011. Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013 το έλλειμμα του 2012 εκτιμάται στο -6,6% του ΑΕΠ ενώ το ΔΝΤ το εκτιμά στο -7,5% του ΑΕΠ (IMF Fiscal Monitor (09/10/2012)). Εκτιμούμε ότι ο στόχος που περιλαμβάνεται στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2013 είναι επιτεύξιμος με δεδομένη την εκταμίευση του πρώτου μέρους (€34.4 δισ.) της δόσης των €43.7 δισ. του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Κάτι τέτοιο ενισχύεται και από την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012. Το πρωτογενές ισοζύγιο της Κεντρικής Κυβέρνησης κατέγραψε έλλειμμα €- 1,5 δισ. ευρώ, από 6 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011 (μείωση -75,0% σε ετήσια βάση). Το συνολικό έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012 ήταν €-12,9 δισ., από €-21,5 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2011 (μείωση -40,0% σε ετήσια βάση).
Η εκτόξευση του ύψους των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου στα €8,7 δισ. στα τέλη Οκτωβρίου 2012 από €8,6 δισ. στα τέλη Σεπτεμβρίου 2012 είναι ανησυχητική αλλά αναμενόμενη. Το μεγαλύτερο μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αφορά υποχρεώσεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (€4,6 δισ.) και των νοσοκομείων (€1,9 δισ.). Σημειώστε ότι οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ανέρχονται στα €9.5 δισ. αν στα €8.7 δισ. που αναφέρθηκαν παραπάνω συμπεριληφθούν και τα €0.8 δισ. από εκκρεμείς επιστροφές φόρων.
Η αύξηση του συνόλου των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά €0,2 δισ. την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2012 μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην έλλειψη ρευστότητας του Ελληνικού Δημοσίου εξαιτίας των καθυστερήσεων των δόσεων του Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Ο αρχικός στόχος της κυβέρνησης (βλέπε Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013) ήταν να εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις σε δύο δόσεις (των €3,5 δισ. έκαστη) με την πρώτη να καταβάλλεται πριν από το τέλος του 2012 και την επόμενη μέσα στο 2013. Πλέον ο συγκεκριμένος στόχος απομακρύνεται εξαιτίας της τμηματικής καταβολής της δόσης, των στενών χρονικών περιθωρίων μέχρι το τέλος του 2012 αλλά και της μη ολοκλήρωσης δράσεων που αποτελούν προϋποθέσεις για την έγκαιρη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μικρό μέρος από τα €10.6 δισ. που προορίζεται για τις δημοσιονομικές ανάγκες του 2012 (από το συνολικό ποσό της δόσης των €34.4 δισ.) θα διατεθεί για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Ήδη από τις 27/11/2012 επισημαίναμε ότι το μέρος της δόσης που θα διατεθεί για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα είναι χαμηλότερο των €2.2 δισ.
Πιο συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας , ανακοίνωσε μια σειρά κριτηρίων που θα πρέπει να πληρούν οι φορείς της γενικής κυβέρνησης για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, όπως:
• Ο ορισμός Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών για κάθε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης(ν.3871/2010).
• Η δημιουργία και τήρηση πλήρους ηλεκτρονικού μητρώου δεσμεύσεων για τρεις τουλάχιστον μήνες ώστε να παρέχεται σαφής εικόνα σχετικά με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει κάθε φορέας της γενικής κυβέρνησης.
• Η ρητή δέσμευση σχετικά με τη μη - σώρευση νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
• Η αυστηρή τήρηση του μηνιαίου προϋπολογισμού τους και η προσαρμογή των πιστώσεων εξόδων στην πορεία υλοποίησης των εσόδων.
• Η εξόφληση μέρους των υφιστάμενων κατά την 31-12-2011 ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από ίδιους πόρους.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ολοκληρώσει την εφαρμογή των παραπάνω προϋποθέσεων στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τον Ιούνιο του 2012 (ημερομηνία αρχικής εκταμίευσης της δόσης) ώστε να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για την αποπληρωμή των οφειλών.
Με δεδομένα τα παραπάνω οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις θα εξοφληθούν με ιεραρχικό τρόπο. Με άλλα λόγια, οι παλαιότερες υποχρεώσεις εξυπηρετούνται άμεσα με την εξαίρεση νομικών ή άλλων παρόμοιων κολλημάτων ενώ στις συγκεκριμένες υποχρεώσεις συμπεριλαμβάνεται και η καταβολή του εφάπαξ 40.000 δημοσίων υπαλλήλων που εκκρεμεί από το 2009. Επίσης σε περιπτώσεις ύπαρξης φορολογικών ή ασφαλιστικών υποχρεώσεων εκ μέρους των δικαιούχων των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα γίνονται οι απαραίτητοι συμψηφισμοί.
Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων παρόλο που δίνει ανάσα στην οικονομία δεν είναι πανάκεια. Μέρος μόνο από τα εξοφλούμενα κεφάλαια αναμένεται να περάσει στην πραγματική οικονομία αφού μεγάλο μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αφορά εισαγωγές προϊόντων (π.χ. φάρμακα). Επιπλέον, η συνέχιση του κλίματος αβεβαιότητας για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι πιθανό να οδηγήσει μέρος των κεφαλαίων από την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τραπεζικούς λογαριασμούς του εσωτερικού ή του εξωτερικού. Μια βιώσιμη λύση για την βελτίωση της ρευστότητας απαιτεί πέρα από την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και επιπλέον μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας (βλέπε ΈΣΠΑ, επανεκκίνηση μεγάλων έργων κτλ).
www.bankingnews.gr
• Η μειωμένη συμμετοχή των ξένων επενδυτών δείχνει ότι περίπου τα 2/3 των ξένων κατόχων του ελληνικού χρέους είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η περαιτέρω διακράτηση των ελληνικών τίτλων.
• Οι ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν στο δίλημμα «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα» και αναμένεται να καλύψουν το κενό που αφήνουν οι ξένοι ομολογιούχοι.
• Μετά την απόσυρση χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ. ο κεντρικός στόχος είναι η υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η επανεκκίνηση της οικονομίας.
• Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών καθυστερεί και επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
• Το ποσοστό ανεργίας στο 26% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας ανάμεσα στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ.
Η επίτευξη του στόχου απόσυρσης χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ. θα εξασφαλίσει σημαντικό χρόνο για την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την επανεκκίνηση της οικονομίας
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα επαναγοράς του ελληνικού χρέους μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της 7ης Δεκεμβρίου 2012 ήταν σημαντική αλλά δεν προσέγγισε το στόχο για «απόσυρση» χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι στιγμής στις 07/12/2012 η συνολική συμμετοχή ανερχόταν σε €26 δισ. εκ των οποίων τα €10 δισ. προέρχονταν από τις ελληνικές τράπεζες και τα €16 δισ. από ξένους κατόχους ελληνικού χρέους. Υπενθυμίζουμε ότι το πρόγραμμα επαναγοράς αφορά τα ελληνικά ομόλογα συνολικού ύψους €62,3 δισ. που κυκλοφόρησαν μετά το PSI του Φεβρουαρίου του 2012 . Στόχος της κυβέρνησης ήταν η απόσυρση ονομαστικού χρέους €30 δισ. μέσω επαναγοράς με κεφάλαια συνολικού ύψους €10.2 δισ. Εκτιμούμε ότι ο συγκεκριμένος στόχος με βάση τις τελικές αποτιμήσεις του προγράμματος επαναγοράς των ομολόγων θα οδηγήσει σε μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ κατά περίπου 11,0 ποσοστιαίες μονάδες το 2020.
Η κυβέρνηση έκρινε πως υπάρχουν επιπλέον περιθώρια συμμετοχής στο πρόγραμμα επαναγοράς του ελληνικού χρέους και αποφάσισε να ανοίξει για δεύτερη φορά το Βιβλίο Προσφορών της επαναγοράς (με τους ίδιους όρους με την πρώτη φορά). Το Βιβλίο Προσφορών άνοιξε στις 10/12/2012 και θα κλείσει στις 17.00 στις 11/12/2012. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος επαναγοράς θα ακολουθήσει τηλεδιάσκεψη του Eurogroup για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Θετική αξιολόγηση θα διευκολύνει το Συμβούλιο Κορυφής της 13/12/2012 να επιτρέψει την εκταμίευση των πρώτων €34.7 δισ. από τη συνολική δόση των €43.7 δισ . Ανάλογη απόφαση αναμένουμε ότι θα λάβει και το ΔΝΤ μετά την 13/12/2012 πάλι με δεδομένη την επιτυχία του προγράμματος επαναγοράς. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι το ΔΝΤ έχει θέση ως προϋπόθεση για την συνέχιση της συμμετοχής του στο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ελλάδας την εξασφάλιση βιώσιμων επίπεδων χρέους (δημόσιο χρέος <120% του ΑΕΠ το 2022).
Το πρόγραμμα επαναγοράς αποτελεί ένα δρόμο για την εξασφάλιση αυτής της βιωσιμότητας.
Αναμένουμε ότι μετά τη νέα παράταση του προγράμματος επαναγοράς θα επιτευχθεί ο στόχος απόσυρσης χρέους ονομαστικής αξίας €30 δισ.. Τα €4,0 δισ. που περίπου απομένουν θα εξασφαλισθούν με κυρίως μέσω της επιπλέον συμμετοχής των ελληνικών τραπεζών καθώς και πιθανής συμμετοχής κατόχων ελληνικού χρέους από το εξωτερικό.
Οι ελληνικές τράπεζες από το πρόγραμμα επαναγοράς χρέους θα απολέσουν σημαντικά κεφαλαιακά κέρδη αν λάβουμε ως δεδομένο ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία θα βελτιωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια (όπως προσδοκά η πλειονότητα των ξένων επενδυτών). Η αποτυχία του προγράμματος επαναγοράς όμως θα θέσει σε κίνδυνο την εκταμίευση της δόσης και την ανακεφαλαιοποίηση τους. Η κάλυψη του όποιου κενού που αφήνουν οι ξένοι επενδυτές θα καλυφθεί από τις ελληνικές τράπεζες.
Από την άλλη πλευρά, η μειωμένη συμμετοχή των ξένων επενδυτών δείχνει ότι περίπου τα 2/3 των ξένων κατόχων του ελληνικού χρέους είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η περαιτέρω διακράτηση των ελληνικών τίτλων. Πιστεύουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα συνεχίσει την εξυπηρέτηση του χρέους του τα επόμενα χρόνια και ότι στο μέλλον η τιμή των ελληνικών ομολόγων θα προσεγγίσει καλύτερα επίπεδα από αυτή που εξασφαλίζει το πρόγραμμα επαναγοράς σήμερα. Με άλλα λόγια, οι ξένοι επενδυτές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα επαναγοράς ήταν είτε αυτοί που δεν ήταν διατεθειμένοι να αναλάβουν ελληνικό κίνδυνο γιατί πιστεύουν ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία δε θα βελτιωθεί είτε αυτοί που αγόρασαν τους ελληνικούς τίτλους σε πολύ χαμηλά επίπεδα και αποσκοπούν σε βραχυπρόθεσμα κέρδη μόνο.
Η επιτυχία του προγράμματος επαναγοράς αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την ελληνική κυβέρνηση. Η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών βελτιώνει την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το περιθώριο επιτοκίου του ελληνικού 10-ετούς ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου στις 10/12/2012 ήταν στις 1250,2 μβ, στο χαμηλότερο επίπεδο μετά την εφαρμογή του PSI τον Μάρτιο του 2012. Κάτι τέτοιο δημιουργεί θετικό κλίμα στην αγορά και εξασφαλίζει τον απαραίτητο χρόνο για την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Όμως τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα. Την αμέσως επόμενη περίοδο η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς (μεταξύ άλλων) την φορολογική μεταρρύθμιση. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα προς ψήφιση στο κοινοβούλιο αλλάζει την φορολογική κλίμακα, καταργεί φοροαπαλλαγές και αυξάνει τους φόρους στους ελεύθερους επαγγελματίες. Παρόλο που αποτελεί μια ορθότερη αντιμετώπιση του προβλήματος σε σχέση με τα προσχέδια των προηγούμενων εβδομάδων δεν μπορεί από μόνο του να επιτύχει πολλά. Απαιτείται μια ουσιαστική και αποτελεσματική προσέγγιση στο θέμα της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής στο νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί μέσα στον Ιανουάριο του 2013 και αποτελεί προϋπόθεση για την καταβολή των υπόλοιπων 9.3 δις της δόσης των €43.7 δισ. Ουσιαστικές και αποτελεσματικές λύσεις είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν και σε μια σειρά από άλλους τομείς (ολοκλήρωση μεταρρύθμισης στον τομέα της υγείας, στο δικαστικό σώμα, στη δημόσια διοίκηση κτλ).
Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών καθυστερεί και επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2012, το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα σε ταμειακή βάση ήταν €9,4 δισ. καταγράφοντας μείωση κατά 53,4% σε ετήσια βάση. Το πρωτογενές ισοζύγιο για την ίδια περίοδο καταγράφει πλεόνασμα €2.3 δισ. σε ενοποιημένη ταμειακή βάση έναντι ελλείμματος €-4.2 δισ. για την ίδια περίοδο το 2011. Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013 το έλλειμμα του 2012 εκτιμάται στο -6,6% του ΑΕΠ ενώ το ΔΝΤ το εκτιμά στο -7,5% του ΑΕΠ (IMF Fiscal Monitor (09/10/2012)). Εκτιμούμε ότι ο στόχος που περιλαμβάνεται στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2013 είναι επιτεύξιμος με δεδομένη την εκταμίευση του πρώτου μέρους (€34.4 δισ.) της δόσης των €43.7 δισ. του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Κάτι τέτοιο ενισχύεται και από την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012. Το πρωτογενές ισοζύγιο της Κεντρικής Κυβέρνησης κατέγραψε έλλειμμα €- 1,5 δισ. ευρώ, από 6 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011 (μείωση -75,0% σε ετήσια βάση). Το συνολικό έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012 ήταν €-12,9 δισ., από €-21,5 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2011 (μείωση -40,0% σε ετήσια βάση).
Η εκτόξευση του ύψους των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου στα €8,7 δισ. στα τέλη Οκτωβρίου 2012 από €8,6 δισ. στα τέλη Σεπτεμβρίου 2012 είναι ανησυχητική αλλά αναμενόμενη. Το μεγαλύτερο μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αφορά υποχρεώσεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (€4,6 δισ.) και των νοσοκομείων (€1,9 δισ.). Σημειώστε ότι οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ανέρχονται στα €9.5 δισ. αν στα €8.7 δισ. που αναφέρθηκαν παραπάνω συμπεριληφθούν και τα €0.8 δισ. από εκκρεμείς επιστροφές φόρων.
Η αύξηση του συνόλου των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά €0,2 δισ. την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2012 μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην έλλειψη ρευστότητας του Ελληνικού Δημοσίου εξαιτίας των καθυστερήσεων των δόσεων του Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Ο αρχικός στόχος της κυβέρνησης (βλέπε Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013) ήταν να εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις σε δύο δόσεις (των €3,5 δισ. έκαστη) με την πρώτη να καταβάλλεται πριν από το τέλος του 2012 και την επόμενη μέσα στο 2013. Πλέον ο συγκεκριμένος στόχος απομακρύνεται εξαιτίας της τμηματικής καταβολής της δόσης, των στενών χρονικών περιθωρίων μέχρι το τέλος του 2012 αλλά και της μη ολοκλήρωσης δράσεων που αποτελούν προϋποθέσεις για την έγκαιρη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μικρό μέρος από τα €10.6 δισ. που προορίζεται για τις δημοσιονομικές ανάγκες του 2012 (από το συνολικό ποσό της δόσης των €34.4 δισ.) θα διατεθεί για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Ήδη από τις 27/11/2012 επισημαίναμε ότι το μέρος της δόσης που θα διατεθεί για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα είναι χαμηλότερο των €2.2 δισ.
Πιο συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας , ανακοίνωσε μια σειρά κριτηρίων που θα πρέπει να πληρούν οι φορείς της γενικής κυβέρνησης για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, όπως:
• Ο ορισμός Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών για κάθε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης(ν.3871/2010).
• Η δημιουργία και τήρηση πλήρους ηλεκτρονικού μητρώου δεσμεύσεων για τρεις τουλάχιστον μήνες ώστε να παρέχεται σαφής εικόνα σχετικά με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει κάθε φορέας της γενικής κυβέρνησης.
• Η ρητή δέσμευση σχετικά με τη μη - σώρευση νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
• Η αυστηρή τήρηση του μηνιαίου προϋπολογισμού τους και η προσαρμογή των πιστώσεων εξόδων στην πορεία υλοποίησης των εσόδων.
• Η εξόφληση μέρους των υφιστάμενων κατά την 31-12-2011 ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων από ίδιους πόρους.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ολοκληρώσει την εφαρμογή των παραπάνω προϋποθέσεων στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τον Ιούνιο του 2012 (ημερομηνία αρχικής εκταμίευσης της δόσης) ώστε να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για την αποπληρωμή των οφειλών.
Με δεδομένα τα παραπάνω οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις θα εξοφληθούν με ιεραρχικό τρόπο. Με άλλα λόγια, οι παλαιότερες υποχρεώσεις εξυπηρετούνται άμεσα με την εξαίρεση νομικών ή άλλων παρόμοιων κολλημάτων ενώ στις συγκεκριμένες υποχρεώσεις συμπεριλαμβάνεται και η καταβολή του εφάπαξ 40.000 δημοσίων υπαλλήλων που εκκρεμεί από το 2009. Επίσης σε περιπτώσεις ύπαρξης φορολογικών ή ασφαλιστικών υποχρεώσεων εκ μέρους των δικαιούχων των ληξιπρόθεσμων οφειλών θα γίνονται οι απαραίτητοι συμψηφισμοί.
Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων παρόλο που δίνει ανάσα στην οικονομία δεν είναι πανάκεια. Μέρος μόνο από τα εξοφλούμενα κεφάλαια αναμένεται να περάσει στην πραγματική οικονομία αφού μεγάλο μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων αφορά εισαγωγές προϊόντων (π.χ. φάρμακα). Επιπλέον, η συνέχιση του κλίματος αβεβαιότητας για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι πιθανό να οδηγήσει μέρος των κεφαλαίων από την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τραπεζικούς λογαριασμούς του εσωτερικού ή του εξωτερικού. Μια βιώσιμη λύση για την βελτίωση της ρευστότητας απαιτεί πέρα από την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και επιπλέον μέτρα για την επανεκκίνηση της οικονομίας (βλέπε ΈΣΠΑ, επανεκκίνηση μεγάλων έργων κτλ).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών