Τα παγκόσμια επιτόκια από το 2008 έως το 2020 ήταν μη φυσιολογικά, ήταν τα χαμηλότερα των τελευταίων 5.000 ετών
Υπήρχε ένα αξιοσημείωτο γράφημα στην τελευταία έκθεση Flow Show της Bank of America και του επικεφαλής αναλυτή της Michael Hartnett: αυτό της αγοράς ομολόγων.
Αφού κορυφώθηκε τον Ιούλιο του 2020, τους επόμενους 28 μήνες μειώθηκε κατά 25%, ποσοστό ρεκόρ.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ιστορικά δεδομένα της BofA χρονολογούνται πριν από 236 χρόνια μέχρι την ίδρυση της δημοκρατίας, αυτό είναι ένα τρομακτικό στατιστικό στοιχείο και μια οδυνηρή υπενθύμιση του μεγέθους του πόνου που επικρέμεται στον χρηματοοικονομικό κόσμο μετά από ένα πληθωριστικό σοκ, την άνοδο των επιτοκίων που λίγοι είδαν να έρχεται... ένα σοκ το οποίο η Deutsche Bank την περασμένη εβδομάδα ποσοτικοποίησε ως 70 τρισ. δολάρια στην αγορά σε χαρτοφυλάκια διάρκειας.
Ακόμη χειρότερα, η ιστορική αγορά ομολόγων υπογραμμίζει επίσης την αυξανόμενη αγωνία σε ορισμένες γωνιές της Wall Street για την ολοένα και πιο κλονισμένη κατάσταση των οικονομικών της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Ως αναφορά, χρειάστηκε η κυβέρνηση των ΗΠΑ μόλις 18 ημέρες για να προσθέσει χρέος άνω των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφού ανέβηκε για πρώτη φορά πάνω από τα 33 τρισεκατομμύρια δολάρια: ρυθμός "παραγωγής" 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων σε νέο χρέος σε λιγότερο από 2 μήνες.
Επίσης, χρειάστηκαν οι ΗΠΑ μέχρι τον Μάρτιο του 1975 για να συγκεντρώσουν τα πρώτα 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Απλώς έκαναν το ίδιο σε 18 ημέρες.
Οι προειδοποιήσεις είναι πολλές
Όπως γράφει ο δημοσιογράφος του Bloomberg Markets Live, Ye Xie, τα τεράστια ελλείμματα, όσο μπορεί να δει κανείς, φαινόταν καλά όταν η Federal Reserve είχε μηδενικά επιτόκια και έβαζε χρήματα σε ομόλογα αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε εβδομάδα.
Τα δωρεάν χρήματα μπορούν να καλύψουν πολλά προβλήματα.
Ωστόσο, με το σημερινό επιτόκιο του 5%, τα μαθηματικά γίνονται δύσκολα.
Το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης και, ως εκ τούτου, η προσφορά ομολόγων που χρειάζεται να πουλήσει, προστίθενται τόσο γρήγορα που μπορεί να κατακλύσει αυτό που από καιρό θεωρούνταν ακόρεστη ζήτηση για την ασφαλέστερη επένδυση στον κόσμο.
«Υπάρχει απλώς πάρα πολύ χρέος», λέει ο Ed Yardeni, ιδρυτής της Yardeni Research.
Και έτσι, συνεχίζει ο Xie, η τιμή του 10ετούς ομολόγου του Δημοσίου πέφτει, οδηγώντας την απόδοσή του στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών.
Οι επενδυτές, με άλλα λόγια, απαιτούν discount για να αγοράσουν το χρέος, μια δυναμική που ενισχύεται από την ξαφνική έξοδο της Fed από τη χαλαρή νομισματική πολιτική.
Η ποσοτική χαλάρωση, όπως ήταν γνωστό το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Fed, κατέστη αβάσιμη όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έκριναν ότι ο πληθωρισμός ήταν ο Νο. 1 εχθρός.
Απλώς διοχέτευσε πάρα πολλά μετρητά σε μια ήδη υπερθερμανθείσα οικονομία.
Οι κεντρικές τράπεζες στη Βραζιλία, την Κίνα, την Ιαπωνία, τη Σαουδική Αραβία και αλλού έχουν επίσης σταματήσει τις αγορές ομολόγων από τις ΗΠΑ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν προχωρήσει στην οριστική πώληση.
Κενό αγοραστών
Το κενό που δημιουργήθηκε από την αποχώρηση των κεντρικών τραπεζών ενδυναμώνει για άλλη μια φορά τις παραδοσιακές δυνάμεις στον τομέα της χρηματοδότησης: τράπεζες, hedge funds, ασφαλιστές.
Ο Yardeni αναφέρεται σε αυτή την ομάδα ως bond vigilantes, έναν όρο που επινόησε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1980.
Αυτήν τη στιγμή, λέει, έχουν επιστρέψει στο να παίζουν το δικό τους παιχνίδι, πιέζοντας τις τιμές των ομολόγων προς τα κάτω και τις αποδόσεις, και στέλνοντας μια προειδοποίηση στην Ουάσιγκτον να χαλιναγωγήσει το έλλειμμα και τον πληθωρισμό.
Δεν πρόκειται για την αθέτηση των χρεών των ΗΠΑ.
Η ιστορία γύρω από το ανώτατο όριο του χρέους και τις προθεσμίες κρατικής χρηματοδότησης είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, ακριβώς αυτό.
Η πραγματική ανησυχία είναι ότι, ακολουθώντας μια δημοσιονομική πολιτική που ανεβάζει τόσο πολύ τις αποδόσεις, η Ουάσιγκτον πιέζει τις εταιρείες και τους καταναλωτές σε όλη την Αμερική.
Οι αποδόσεις είναι πολύ υψηλές, πολύ γρήγορα κάτι στην οικονομία θα σπάσει, κάτι στο οποίο συμφωνούν τόσο η JPMorgan όσο και η Goldman Sachs.
Τον περασμένο Μάρτιο, συνέβη με την SVB, και ενώ τίποτα δεν διορθώθηκε, το πρόβλημα των τεράστιων απωλειών ομολόγων στις αγορές καλύφθηκε χάρη στη διευκόλυνση BTFP της Fed, η οποία σημειώνει νέα υψηλά ρεκόρ κάθε εβδομάδα από την έναρξή της.
O Yardeni ανησυχεί ότι θα συμβεί ξανά τώρα και δυνητικά θα παρασύρει την οικονομία σε μια οδυνηρή ύφεση.
«Φτάνουμε πολύ κοντά στο επίπεδο όπου κάτι μπορεί να σπάσει», λέει.
Βασικό επίπεδο για αυτόν: 5% στο 10ετές ομόλογο.
Εάν ξεπεραστεί, οι πιθανότητες ύφεσης αυξάνονται πραγματικά.
Η απόδοση έφτασε στο 4,89% την περασμένη εβδομάδα.
Μόλις δύο μήνες νωρίτερα, κυμαινόταν γύρω στο 4%.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν μόλις 0,3%.
Μνήμες 1987
Μια άλλη εντυπωσιακή αναφορά είναι ότι κάποια στιγμή το περασμένο τρίμηνο η άνοδος των αποδόσεων ήταν η μεγαλύτερη από την άνοδο που προκάλεσε το κραχ του χρηματιστηρίου το 1987.
Ο πόνος άρχισε να διαχέεται και αυτή τη φορά στις μετοχές, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό.
Τα εταιρικά ομόλογα έχουν επίσης υποχωρήσει ενώ το δολάριο έχει αυξηθεί έναντι των περισσότερων άλλων νομισμάτων.
Ακόμη και το πετρέλαιο, το οποίο ήταν σε μεγάλο βαθμό αδιαπέραστο από τις ευρύτερες οικονομικές δυνάμεις καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, απορροφήθηκε από τη δίνη της αγοράς ομολόγων, σημειώνοντας απώλειες που έσπασαν ένα ράλι πολλών μηνών.
Αυτό που κάνει αυτή τη στιγμή ακόμη πιο συγκλονιστική για τους βετεράνους της Wall Street είναι ότι διατάραξε τη σταθερότητα που ενορχηστρώθηκε από τη Fed για χρόνια στην αγορά ομολόγων.
Αυτή η κατάσταση, στην οποία οι αποδόσεις αναφοράς κυμαίνονταν γύρω στο 2% μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, είχε γίνει γνωστή ως το νέο φυσιολογικό.
Οι ΗΠΑ —και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου— είχαν εισέλθει σε μια εποχή χαμηλής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οπότε τα χαμηλά επιτόκια ήταν λογικά.
Λίγοι στη Wall Street είδαν πολλά που θα μπορούσαν να το αλλάξουν αυτό, ούτε όταν η πανδημία εξαπέλυσε έναν χείμαρρο κρατικών δαπανών.
Τώρα που η αλλαγή είναι εδώ με τόσο ριζοσπαστικό ρυθμό, πολλοί από τους καλύτερους και λαμπρότερους οικονομικούς αναλυτές ξαφνικά επικαλούνται κάθε είδους οικονομικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να διατηρήσουν υψηλές αποδόσεις για χρόνια: υπερθέρμανση του πλανήτη, μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, αποπαγκοσμιοποίηση, δημογραφικές αλλαγές και, φυσικά , η συνεχώς αυξανόμενη προσφορά κρατικών ομολόγων.
Tο πείραμα του ελεύθερου χρήματος της Αμερικής τελείωσε
«Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο με μόνιμα υψηλότερο κόστος κεφαλαίου και αυτό έχει συνέπειες», λέει ο Torsten Slok, επικεφαλής οικονομολόγος στην Apollo Global Management.
Τα χρόνια από το 2008 έως το 2020 ήταν μη φυσιολογικά, ακόμα κι αν κάποια στιγμή έφτασαν να είναι φυσιολογικά, λέει ο Slok.
Οι στρατηγικοί της Bank of America είδαν ένα άλλο ιστορικό ψήγμα για να εξηγήσουν: τα παγκόσμια επιτόκια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν τα χαμηλότερα των τελευταίων 5.000 ετών.
«Ο νέος κόσμος στον οποίο ζούμε», λέει ο Slok, «είναι πραγματικά ο κανονικός κόσμος στον οποίο βρισκόμασταν».
Είναι ένας κόσμος στον οποίο οι bond vigilantes του Yardeni, οι έμποροι ομολόγων, έχουν πολύ μεγαλύτερη φωνή, η Fed έχει μικρότερη φωνή και οι καταναλωτές, τα στελέχη εταιρειών και οι νομοθέτες της Ουάσιγκτον πρέπει να αντιμετωπίσουν μια σκληρή πραγματικότητα: το πείραμα του ελεύθερου χρήματος της Αμερικής τελείωσε.
Και ενώ είναι σίγουρα αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες επιδιώκουν, τουλάχιστον επιφανειακά, την επιστροφή στην παλιά κανονικότητα, το πρόβλημα είναι ότι εάν η Fed ελπίζει πραγματικά να αφήσει πίσω της τα χρόνια QE, καλύτερα να είναι κανείς προετοιμασμένος να χάσει επίσης περίπου 80% των κερδών του χρηματιστηρίου από το 2009.
Φυσικά, αυτό δεν θα συμβεί ποτέ, καθώς η εναλλακτική θα ήταν η μεγαλύτερη ύφεση στην παγκόσμια ιστορία, αυτή που μεταλλάσσεται αμέσως σε κοινωνική αναταραχή και εμφύλιο και παγκόσμιο πόλεμο.
www.bankingnews.gr
Αφού κορυφώθηκε τον Ιούλιο του 2020, τους επόμενους 28 μήνες μειώθηκε κατά 25%, ποσοστό ρεκόρ.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ιστορικά δεδομένα της BofA χρονολογούνται πριν από 236 χρόνια μέχρι την ίδρυση της δημοκρατίας, αυτό είναι ένα τρομακτικό στατιστικό στοιχείο και μια οδυνηρή υπενθύμιση του μεγέθους του πόνου που επικρέμεται στον χρηματοοικονομικό κόσμο μετά από ένα πληθωριστικό σοκ, την άνοδο των επιτοκίων που λίγοι είδαν να έρχεται... ένα σοκ το οποίο η Deutsche Bank την περασμένη εβδομάδα ποσοτικοποίησε ως 70 τρισ. δολάρια στην αγορά σε χαρτοφυλάκια διάρκειας.
Ακόμη χειρότερα, η ιστορική αγορά ομολόγων υπογραμμίζει επίσης την αυξανόμενη αγωνία σε ορισμένες γωνιές της Wall Street για την ολοένα και πιο κλονισμένη κατάσταση των οικονομικών της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Ως αναφορά, χρειάστηκε η κυβέρνηση των ΗΠΑ μόλις 18 ημέρες για να προσθέσει χρέος άνω των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφού ανέβηκε για πρώτη φορά πάνω από τα 33 τρισεκατομμύρια δολάρια: ρυθμός "παραγωγής" 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων σε νέο χρέος σε λιγότερο από 2 μήνες.
Επίσης, χρειάστηκαν οι ΗΠΑ μέχρι τον Μάρτιο του 1975 για να συγκεντρώσουν τα πρώτα 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Απλώς έκαναν το ίδιο σε 18 ημέρες.
Οι προειδοποιήσεις είναι πολλές
Όπως γράφει ο δημοσιογράφος του Bloomberg Markets Live, Ye Xie, τα τεράστια ελλείμματα, όσο μπορεί να δει κανείς, φαινόταν καλά όταν η Federal Reserve είχε μηδενικά επιτόκια και έβαζε χρήματα σε ομόλογα αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε εβδομάδα.
Τα δωρεάν χρήματα μπορούν να καλύψουν πολλά προβλήματα.
Ωστόσο, με το σημερινό επιτόκιο του 5%, τα μαθηματικά γίνονται δύσκολα.
Το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης και, ως εκ τούτου, η προσφορά ομολόγων που χρειάζεται να πουλήσει, προστίθενται τόσο γρήγορα που μπορεί να κατακλύσει αυτό που από καιρό θεωρούνταν ακόρεστη ζήτηση για την ασφαλέστερη επένδυση στον κόσμο.
«Υπάρχει απλώς πάρα πολύ χρέος», λέει ο Ed Yardeni, ιδρυτής της Yardeni Research.
Και έτσι, συνεχίζει ο Xie, η τιμή του 10ετούς ομολόγου του Δημοσίου πέφτει, οδηγώντας την απόδοσή του στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών.
Οι επενδυτές, με άλλα λόγια, απαιτούν discount για να αγοράσουν το χρέος, μια δυναμική που ενισχύεται από την ξαφνική έξοδο της Fed από τη χαλαρή νομισματική πολιτική.
Η ποσοτική χαλάρωση, όπως ήταν γνωστό το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Fed, κατέστη αβάσιμη όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έκριναν ότι ο πληθωρισμός ήταν ο Νο. 1 εχθρός.
Απλώς διοχέτευσε πάρα πολλά μετρητά σε μια ήδη υπερθερμανθείσα οικονομία.
Οι κεντρικές τράπεζες στη Βραζιλία, την Κίνα, την Ιαπωνία, τη Σαουδική Αραβία και αλλού έχουν επίσης σταματήσει τις αγορές ομολόγων από τις ΗΠΑ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν προχωρήσει στην οριστική πώληση.
Κενό αγοραστών
Το κενό που δημιουργήθηκε από την αποχώρηση των κεντρικών τραπεζών ενδυναμώνει για άλλη μια φορά τις παραδοσιακές δυνάμεις στον τομέα της χρηματοδότησης: τράπεζες, hedge funds, ασφαλιστές.
Ο Yardeni αναφέρεται σε αυτή την ομάδα ως bond vigilantes, έναν όρο που επινόησε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1980.
Αυτήν τη στιγμή, λέει, έχουν επιστρέψει στο να παίζουν το δικό τους παιχνίδι, πιέζοντας τις τιμές των ομολόγων προς τα κάτω και τις αποδόσεις, και στέλνοντας μια προειδοποίηση στην Ουάσιγκτον να χαλιναγωγήσει το έλλειμμα και τον πληθωρισμό.
Δεν πρόκειται για την αθέτηση των χρεών των ΗΠΑ.
Η ιστορία γύρω από το ανώτατο όριο του χρέους και τις προθεσμίες κρατικής χρηματοδότησης είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, ακριβώς αυτό.
Η πραγματική ανησυχία είναι ότι, ακολουθώντας μια δημοσιονομική πολιτική που ανεβάζει τόσο πολύ τις αποδόσεις, η Ουάσιγκτον πιέζει τις εταιρείες και τους καταναλωτές σε όλη την Αμερική.
Οι αποδόσεις είναι πολύ υψηλές, πολύ γρήγορα κάτι στην οικονομία θα σπάσει, κάτι στο οποίο συμφωνούν τόσο η JPMorgan όσο και η Goldman Sachs.
Τον περασμένο Μάρτιο, συνέβη με την SVB, και ενώ τίποτα δεν διορθώθηκε, το πρόβλημα των τεράστιων απωλειών ομολόγων στις αγορές καλύφθηκε χάρη στη διευκόλυνση BTFP της Fed, η οποία σημειώνει νέα υψηλά ρεκόρ κάθε εβδομάδα από την έναρξή της.
O Yardeni ανησυχεί ότι θα συμβεί ξανά τώρα και δυνητικά θα παρασύρει την οικονομία σε μια οδυνηρή ύφεση.
«Φτάνουμε πολύ κοντά στο επίπεδο όπου κάτι μπορεί να σπάσει», λέει.
Βασικό επίπεδο για αυτόν: 5% στο 10ετές ομόλογο.
Εάν ξεπεραστεί, οι πιθανότητες ύφεσης αυξάνονται πραγματικά.
Η απόδοση έφτασε στο 4,89% την περασμένη εβδομάδα.
Μόλις δύο μήνες νωρίτερα, κυμαινόταν γύρω στο 4%.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν μόλις 0,3%.
Μνήμες 1987
Μια άλλη εντυπωσιακή αναφορά είναι ότι κάποια στιγμή το περασμένο τρίμηνο η άνοδος των αποδόσεων ήταν η μεγαλύτερη από την άνοδο που προκάλεσε το κραχ του χρηματιστηρίου το 1987.
Ο πόνος άρχισε να διαχέεται και αυτή τη φορά στις μετοχές, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό.
Τα εταιρικά ομόλογα έχουν επίσης υποχωρήσει ενώ το δολάριο έχει αυξηθεί έναντι των περισσότερων άλλων νομισμάτων.
Ακόμη και το πετρέλαιο, το οποίο ήταν σε μεγάλο βαθμό αδιαπέραστο από τις ευρύτερες οικονομικές δυνάμεις καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, απορροφήθηκε από τη δίνη της αγοράς ομολόγων, σημειώνοντας απώλειες που έσπασαν ένα ράλι πολλών μηνών.
Αυτό που κάνει αυτή τη στιγμή ακόμη πιο συγκλονιστική για τους βετεράνους της Wall Street είναι ότι διατάραξε τη σταθερότητα που ενορχηστρώθηκε από τη Fed για χρόνια στην αγορά ομολόγων.
Αυτή η κατάσταση, στην οποία οι αποδόσεις αναφοράς κυμαίνονταν γύρω στο 2% μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, είχε γίνει γνωστή ως το νέο φυσιολογικό.
Οι ΗΠΑ —και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου— είχαν εισέλθει σε μια εποχή χαμηλής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οπότε τα χαμηλά επιτόκια ήταν λογικά.
Λίγοι στη Wall Street είδαν πολλά που θα μπορούσαν να το αλλάξουν αυτό, ούτε όταν η πανδημία εξαπέλυσε έναν χείμαρρο κρατικών δαπανών.
Τώρα που η αλλαγή είναι εδώ με τόσο ριζοσπαστικό ρυθμό, πολλοί από τους καλύτερους και λαμπρότερους οικονομικούς αναλυτές ξαφνικά επικαλούνται κάθε είδους οικονομικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να διατηρήσουν υψηλές αποδόσεις για χρόνια: υπερθέρμανση του πλανήτη, μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, αποπαγκοσμιοποίηση, δημογραφικές αλλαγές και, φυσικά , η συνεχώς αυξανόμενη προσφορά κρατικών ομολόγων.
Tο πείραμα του ελεύθερου χρήματος της Αμερικής τελείωσε
«Βρισκόμαστε σε έναν κόσμο με μόνιμα υψηλότερο κόστος κεφαλαίου και αυτό έχει συνέπειες», λέει ο Torsten Slok, επικεφαλής οικονομολόγος στην Apollo Global Management.
Τα χρόνια από το 2008 έως το 2020 ήταν μη φυσιολογικά, ακόμα κι αν κάποια στιγμή έφτασαν να είναι φυσιολογικά, λέει ο Slok.
Οι στρατηγικοί της Bank of America είδαν ένα άλλο ιστορικό ψήγμα για να εξηγήσουν: τα παγκόσμια επιτόκια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν τα χαμηλότερα των τελευταίων 5.000 ετών.
«Ο νέος κόσμος στον οποίο ζούμε», λέει ο Slok, «είναι πραγματικά ο κανονικός κόσμος στον οποίο βρισκόμασταν».
Είναι ένας κόσμος στον οποίο οι bond vigilantes του Yardeni, οι έμποροι ομολόγων, έχουν πολύ μεγαλύτερη φωνή, η Fed έχει μικρότερη φωνή και οι καταναλωτές, τα στελέχη εταιρειών και οι νομοθέτες της Ουάσιγκτον πρέπει να αντιμετωπίσουν μια σκληρή πραγματικότητα: το πείραμα του ελεύθερου χρήματος της Αμερικής τελείωσε.
Και ενώ είναι σίγουρα αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες επιδιώκουν, τουλάχιστον επιφανειακά, την επιστροφή στην παλιά κανονικότητα, το πρόβλημα είναι ότι εάν η Fed ελπίζει πραγματικά να αφήσει πίσω της τα χρόνια QE, καλύτερα να είναι κανείς προετοιμασμένος να χάσει επίσης περίπου 80% των κερδών του χρηματιστηρίου από το 2009.
Φυσικά, αυτό δεν θα συμβεί ποτέ, καθώς η εναλλακτική θα ήταν η μεγαλύτερη ύφεση στην παγκόσμια ιστορία, αυτή που μεταλλάσσεται αμέσως σε κοινωνική αναταραχή και εμφύλιο και παγκόσμιο πόλεμο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών