Η μακροπρόθεσμη επίδραση του πολέμου της Μέσης Ανατολής είναι δύσκολο να προβλεφθεί…
Ανεξέλεγκτες διαστάσεις τείνει να λάβει ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει μεταξύ του Ισραήλ και της τρομοκρατικής οργάνωσης, επηρεάζοντας τη γεωπολιτική κονίστρα και γέρνοντας την πλάστιγγα υπέρ της Ρωσίας και της Κίνας…
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει με ανάλυσή της η Wall Street Journal, η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων αλλάζει, δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί πόροι λόγω της αστάθειας στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία εξαντλούνται, ενώ παράλληλα εκτονώνεται η πίεση προς τη Ρωσία και την Κίνα, για την οποία διανοίγεται ένας νέος ορίζοντας ευκαιριών.
Σε κάθε περίπτωση, λέει WSJ, η μακροπρόθεσμη επίδραση του πολέμου στη Μέση Ανατολή είναι δύσκολο να προβλεφθεί.
Πρώτα απ’ όλα, θα εξαρτηθεί από το εάν το Ισραήλ τελικά πετύχει τον δεδηλωμένο στόχο του να εξαλείψει τη Hamas ξεριζώνοντάς τη από τη Γάζα.
Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι το αν οι διπλωματικές σχέσεις του Ισραήλ και η θέση των δυτικών υποστηρικτών του θα επιβιώσουν των αυξανόμενων απωλειών αμάχων στη Γάζα και της επικείμενης φρίκης στον πυκνοκατοικημένο θύλακα.
Η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν προσπαθούν εδώ και καιρό να υπονομεύσουν το σύστημα που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και τώρα εκμεταλλεύονται το γεγονός πως η προσοχή των ΗΠΑ είναι στραμμένη αλλού…
«Αυτό που βλέπουμε είναι κομμάτι μιας μεταβαλλόμενης και κινούμενης παγκόσμιας τάξης», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Alexander Stubb, ο οποίος αυτήν τη στιγμή είναι υποψήφιος για την προεδρία της Φινλανδίας.
«Όταν οι ΗΠΑ εγκαταλείψουν τα κενά ισχύος, κάποιος πρόκειται να γεμίσει αυτά τα κενά».
Σίγουρα, οι Αμερικανοί έχουν ήδη επιστρέψει στη Μέση Ανατολή, επιδεικνύοντας το ρόλο τους ως απαραίτητου εταίρου του Ισραήλ και των βασικών αραβικών εθνών - μια δέσμευση που απολαμβάνει διακομματική στήριξη στις ΗΠΑ και διαλύει μέρος του αισθήματος απομόνωσης που είχε κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια.
Ρωσία
Ωστόσο, καθώς η προσοχή της Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στη Μέση Ανατολή, η Ρωσία είναι πιθανώς ο σαφέστερος ωφελούμενος από την εξάπλωση της αναταραχής.
Καταγγέλλοντας τους θανάτους Παλαιστινίων αμάχων -περίπου 2.750 σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση- η Μόσχα απολαμβάνει αυτό που αποκαλεί υποκρισία των δυτικών κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν καταδικάσει απερίφραστα τις ρωσικές σφαγές αμάχων στην Ουκρανία, αλλά ασκούν μόνο ήπια, έως καθόλου, κριτική για τις ισραηλινές ενέργειες στην Γάζα.
Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin, οι δυνάμεις του οποίου, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες αμάχους καθώς πολιορκούσαν την ουκρανική πόλη Μαριούπολη επί μήνες πέρυσι, συνέκρινε την ισραηλινή πολιορκία της Γάζας με εκείνη της γενέτειράς του Αγίας Πετρούπολης κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που τότε ονομαζόταν Λένινγκραντ.
Αυτό, στην ουσία, εξίσωσε τους Ισραηλινούς με τους ναζί.
Μια τέτοια γλώσσα, μια έντονη απόκλιση από την πάλαι ποτέ ζεστή σχέση του Putin με τον πρωθυπουργό Benjamin Netanyahu, είναι μέρος της διπλωματικής προσπάθειας της Ρωσίας να τοποθετήσει τη χώρα του ως ηγέτιδας δύναμης του παγκόσμιου κινήματος ενάντια στη «νεοαποικιακή πολιτική» της Δύσης.
«Οποιαδήποτε σύγκρουση που τραβάει την προσοχή από την Ουκρανία είναι υπέρ της Ρωσίας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Gabrielius Landsbergis.
«Οι Ρώσοι μπορεί να μην την ξεκίνησαν, αλλά έχουν τεράστιο συμφέρον να παρατείνουν τη σύγκρουση στο Ισραήλ όσο το δυνατόν περισσότερο.
Θα ήταν μια νίκη για τους Ρώσους στην Ουκρανία τακτικά και στρατηγικά, ενισχύοντας το αφήγημά τους ενάντια στον δυτικό κόσμο».
Κίνα
Η Κίνα, επίσης, έχει αγκαλιάσει την παλαιστινιακή υπόθεση με τρόπο που δεν είχε κάνει εδώ και δεκαετίες.
Οι άλλοτε εγκάρδιοι δεσμοί της με το Ισραήλ έχουν χαλάσει.
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Πεκίνου για την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας καθώς καταστέλλει τους Ουιγούρους στην περιοχή Σιντζιάνγκ, η Κίνα απέφυγε να χρησιμοποιήσει τη λέξη «τρομοκρατία», όπως περιέγραψε την επίθεση της Hamas, προς μεγάλη απογοήτευση του Ισραήλ - παρόλο που σκοτώθηκαν τέσσερις Κινέζοι πολίτες από τη Ηamas και τρεις ακόμη είναι όμηροί της, σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές.
«Η ουσία του θέματος είναι ότι δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη στον παλαιστινιακό λαό», δήλωσε την Πέμπτη ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Wang Yi, στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις από τότε που η εισβολή της Hamas πυροδότησε τον πόλεμο.
Καθώς το Πεκίνο προετοιμάζεται για μια πιθανή σύγκρουση με τις ΗΠΑ για το μέλλον της Ταϊβάν, η Κίνα επωφελείται από την προσοχή της Ουάσιγκτον που εκτρέπεται για άλλη μια φορά από τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή, λένε κινεζικοί παρατηρητές.
«Αυτό που έχει σημασία για την Κίνα είναι τα συμφέροντά της και, το πιο σημαντικό, ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να αποδυναμωθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η εικόνα τους», δήλωσε ο Antoine Bondaz, εμπειρογνώμονας στο Ίδρυμα Στρατηγικών Ερευνών στο Παρίσι.
«Θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν τις ΗΠΑ ως παράγοντα αστάθειας και την Κίνα ως παράγοντα ειρήνης.
Ο στόχος της Κίνας είναι να παρουσιαστεί στις αναπτυσσόμενες χώρες ως εναλλακτική και ως πιο ελκυστική εναλλακτική».
Ο πόλεμος που ξεκίνησε η Hamas προκαλεί επίσης ένα πλήγμα στον κύριο αντίπαλο της Κίνας στην Ασία, την Ινδία, η οποία έχει πλησιάσει πολύ περισσότερο το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια. Μόλις τον Σεπτέμβριο, η Ινδία και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν σχέδια για έναν εμπορικό διάδρομο που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη θα διασχίζει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία και το Ισραήλ και θα γίνει αντίπαλος του έργου Belt and Road της Κίνας.
Αλλά οι συνομιλίες για την εξομάλυνση στις σχέσεις Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας πάγωσαν λόγω του πολέμου της Γάζας και το μέλλον τους είναι πλέον αβέβαιο.
Ενέργεια…
Σε πολλά κράτη στην Ευρώπη, εκτός από την ένταση των περιφερειακών σχέσεων και την εκτροπή της προσοχής από την Ουκρανία, μια κλιμάκωση του πολέμου θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει ενεργειακή κρίση, ακρωτηριάζοντας ενδεχομένως τις εναλλακτικές στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο λύσεις της Μέσης Ανατολής.
Η αιματοχυσία στη Μέση Ανατολή ενέχει επίσης τον κίνδυνο βίας από ισλαμιστικές μαχητικές ομάδες στο εσωτερικό τους, όπως συνέβη κατά την εκστρατεία κατά του Ισλαμικού Κράτους το 2014.
Ήδη τεράστια πλήθη ξεχύνονται στους δρόμους των μεγάλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών και διαδηλώνουν υπέρ της Hamas.
«Όποτε συμβαίνει κάτι τόσο έντονο στη Λωρίδα της Γάζας ή στο Ισραήλ, έχει συνέπειες στην Ευρώπη», δήλωσε ο Thomas Gomart, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η επικάλυψη και η διαπλοκή διαφορετικών θεάτρων πολέμου.
Ποιο θα είναι το κεντρικό θέατρο για την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια;
Θα είναι η Μέση Ανατολή;
Θα είναι η Ουκρανία; ΟΚαύκασος; Το Ιράν;
Η εξέλιξη των κρίσεων είναι ραγδαία και για την Ευρώπη σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν πολύ βάναυσες προσαρμογές».
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει με ανάλυσή της η Wall Street Journal, η παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων αλλάζει, δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί πόροι λόγω της αστάθειας στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία εξαντλούνται, ενώ παράλληλα εκτονώνεται η πίεση προς τη Ρωσία και την Κίνα, για την οποία διανοίγεται ένας νέος ορίζοντας ευκαιριών.
Σε κάθε περίπτωση, λέει WSJ, η μακροπρόθεσμη επίδραση του πολέμου στη Μέση Ανατολή είναι δύσκολο να προβλεφθεί.
Πρώτα απ’ όλα, θα εξαρτηθεί από το εάν το Ισραήλ τελικά πετύχει τον δεδηλωμένο στόχο του να εξαλείψει τη Hamas ξεριζώνοντάς τη από τη Γάζα.
Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα είναι το αν οι διπλωματικές σχέσεις του Ισραήλ και η θέση των δυτικών υποστηρικτών του θα επιβιώσουν των αυξανόμενων απωλειών αμάχων στη Γάζα και της επικείμενης φρίκης στον πυκνοκατοικημένο θύλακα.
Η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν προσπαθούν εδώ και καιρό να υπονομεύσουν το σύστημα που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και τώρα εκμεταλλεύονται το γεγονός πως η προσοχή των ΗΠΑ είναι στραμμένη αλλού…
«Αυτό που βλέπουμε είναι κομμάτι μιας μεταβαλλόμενης και κινούμενης παγκόσμιας τάξης», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας Alexander Stubb, ο οποίος αυτήν τη στιγμή είναι υποψήφιος για την προεδρία της Φινλανδίας.
«Όταν οι ΗΠΑ εγκαταλείψουν τα κενά ισχύος, κάποιος πρόκειται να γεμίσει αυτά τα κενά».
Σίγουρα, οι Αμερικανοί έχουν ήδη επιστρέψει στη Μέση Ανατολή, επιδεικνύοντας το ρόλο τους ως απαραίτητου εταίρου του Ισραήλ και των βασικών αραβικών εθνών - μια δέσμευση που απολαμβάνει διακομματική στήριξη στις ΗΠΑ και διαλύει μέρος του αισθήματος απομόνωσης που είχε κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια.
Ρωσία
Ωστόσο, καθώς η προσοχή της Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στη Μέση Ανατολή, η Ρωσία είναι πιθανώς ο σαφέστερος ωφελούμενος από την εξάπλωση της αναταραχής.
Καταγγέλλοντας τους θανάτους Παλαιστινίων αμάχων -περίπου 2.750 σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση- η Μόσχα απολαμβάνει αυτό που αποκαλεί υποκρισία των δυτικών κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν καταδικάσει απερίφραστα τις ρωσικές σφαγές αμάχων στην Ουκρανία, αλλά ασκούν μόνο ήπια, έως καθόλου, κριτική για τις ισραηλινές ενέργειες στην Γάζα.
Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin, οι δυνάμεις του οποίου, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες αμάχους καθώς πολιορκούσαν την ουκρανική πόλη Μαριούπολη επί μήνες πέρυσι, συνέκρινε την ισραηλινή πολιορκία της Γάζας με εκείνη της γενέτειράς του Αγίας Πετρούπολης κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που τότε ονομαζόταν Λένινγκραντ.
Αυτό, στην ουσία, εξίσωσε τους Ισραηλινούς με τους ναζί.
Μια τέτοια γλώσσα, μια έντονη απόκλιση από την πάλαι ποτέ ζεστή σχέση του Putin με τον πρωθυπουργό Benjamin Netanyahu, είναι μέρος της διπλωματικής προσπάθειας της Ρωσίας να τοποθετήσει τη χώρα του ως ηγέτιδας δύναμης του παγκόσμιου κινήματος ενάντια στη «νεοαποικιακή πολιτική» της Δύσης.
«Οποιαδήποτε σύγκρουση που τραβάει την προσοχή από την Ουκρανία είναι υπέρ της Ρωσίας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Gabrielius Landsbergis.
«Οι Ρώσοι μπορεί να μην την ξεκίνησαν, αλλά έχουν τεράστιο συμφέρον να παρατείνουν τη σύγκρουση στο Ισραήλ όσο το δυνατόν περισσότερο.
Θα ήταν μια νίκη για τους Ρώσους στην Ουκρανία τακτικά και στρατηγικά, ενισχύοντας το αφήγημά τους ενάντια στον δυτικό κόσμο».
Κίνα
Η Κίνα, επίσης, έχει αγκαλιάσει την παλαιστινιακή υπόθεση με τρόπο που δεν είχε κάνει εδώ και δεκαετίες.
Οι άλλοτε εγκάρδιοι δεσμοί της με το Ισραήλ έχουν χαλάσει.
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Πεκίνου για την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας καθώς καταστέλλει τους Ουιγούρους στην περιοχή Σιντζιάνγκ, η Κίνα απέφυγε να χρησιμοποιήσει τη λέξη «τρομοκρατία», όπως περιέγραψε την επίθεση της Hamas, προς μεγάλη απογοήτευση του Ισραήλ - παρόλο που σκοτώθηκαν τέσσερις Κινέζοι πολίτες από τη Ηamas και τρεις ακόμη είναι όμηροί της, σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές.
«Η ουσία του θέματος είναι ότι δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη στον παλαιστινιακό λαό», δήλωσε την Πέμπτη ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Wang Yi, στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις από τότε που η εισβολή της Hamas πυροδότησε τον πόλεμο.
Καθώς το Πεκίνο προετοιμάζεται για μια πιθανή σύγκρουση με τις ΗΠΑ για το μέλλον της Ταϊβάν, η Κίνα επωφελείται από την προσοχή της Ουάσιγκτον που εκτρέπεται για άλλη μια φορά από τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή, λένε κινεζικοί παρατηρητές.
«Αυτό που έχει σημασία για την Κίνα είναι τα συμφέροντά της και, το πιο σημαντικό, ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να αποδυναμωθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η εικόνα τους», δήλωσε ο Antoine Bondaz, εμπειρογνώμονας στο Ίδρυμα Στρατηγικών Ερευνών στο Παρίσι.
«Θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν τις ΗΠΑ ως παράγοντα αστάθειας και την Κίνα ως παράγοντα ειρήνης.
Ο στόχος της Κίνας είναι να παρουσιαστεί στις αναπτυσσόμενες χώρες ως εναλλακτική και ως πιο ελκυστική εναλλακτική».
Ο πόλεμος που ξεκίνησε η Hamas προκαλεί επίσης ένα πλήγμα στον κύριο αντίπαλο της Κίνας στην Ασία, την Ινδία, η οποία έχει πλησιάσει πολύ περισσότερο το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια. Μόλις τον Σεπτέμβριο, η Ινδία και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν σχέδια για έναν εμπορικό διάδρομο που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη θα διασχίζει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία και το Ισραήλ και θα γίνει αντίπαλος του έργου Belt and Road της Κίνας.
Αλλά οι συνομιλίες για την εξομάλυνση στις σχέσεις Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας πάγωσαν λόγω του πολέμου της Γάζας και το μέλλον τους είναι πλέον αβέβαιο.
Ενέργεια…
Σε πολλά κράτη στην Ευρώπη, εκτός από την ένταση των περιφερειακών σχέσεων και την εκτροπή της προσοχής από την Ουκρανία, μια κλιμάκωση του πολέμου θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει ενεργειακή κρίση, ακρωτηριάζοντας ενδεχομένως τις εναλλακτικές στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο λύσεις της Μέσης Ανατολής.
Η αιματοχυσία στη Μέση Ανατολή ενέχει επίσης τον κίνδυνο βίας από ισλαμιστικές μαχητικές ομάδες στο εσωτερικό τους, όπως συνέβη κατά την εκστρατεία κατά του Ισλαμικού Κράτους το 2014.
Ήδη τεράστια πλήθη ξεχύνονται στους δρόμους των μεγάλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών και διαδηλώνουν υπέρ της Hamas.
«Όποτε συμβαίνει κάτι τόσο έντονο στη Λωρίδα της Γάζας ή στο Ισραήλ, έχει συνέπειες στην Ευρώπη», δήλωσε ο Thomas Gomart, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.
«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η επικάλυψη και η διαπλοκή διαφορετικών θεάτρων πολέμου.
Ποιο θα είναι το κεντρικό θέατρο για την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια;
Θα είναι η Μέση Ανατολή;
Θα είναι η Ουκρανία; ΟΚαύκασος; Το Ιράν;
Η εξέλιξη των κρίσεων είναι ραγδαία και για την Ευρώπη σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν πολύ βάναυσες προσαρμογές».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών