Oι Ευρωπαίοι καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Ευρωκοινοβούλιο...
Ως μία τις πιο σημαντικές ευρωεκλογές που έχουν υπάρξει ποτέ περιγράφει η Goldman Sachs στην έκθεσή της «EU Election—A New Parliament, Not a New Policy Agenda» όχι λόγω κοινοβουλίου, αλλά λόγω του επείγοντος να εφαρμοστεί η τρέχουσα ατζέντα πολιτικής.
Η Ευρώπη είναι οικονομικά θνησιγενής και σε κατάσταση περικύκλωσης, χρειάζεται επειγόντως αλλαγές… είναι το νόημα όσων αναφέρει η τράπεζα.
Ειδικότερα, στις 6-9 Ιουνίου, οι Ευρωπαίοι καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Ευρωκοινοβούλιο.
Όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, αυτές οι εκλογές θα αποτελέσουν ένα ενδιάμεσο βήμα προτού τα θεμελιώδη όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κληθούν να συζητήσουν συγκεκριμένες αλλαγές πολιτικής για την αντιμετώπιση του διαρθρωτικού χάσματος επενδύσεων και παραγωγικότητας που έχει προκύψει μεταξύ της ευρωζώνης και των ΗΠΑ.
Δύο διαρθρωτικά κενά και μία υστέρηση
Η νέα Επιτροπή της ΕΕ θα επικεντρωθεί σε τρεις προτεραιότητες πολιτικής:
1) Την υστέρηση παραγωγικότητας της Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ.
2) Τις απαιτούμενες αλλαγές στις στρατηγικές της βιομηχανίας και της ενιαίας αγοράς
3) Την εξυγίανση και την κατεύθυνση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών.
Η ευρωπαϊκή παραγωγικότητα υστερεί σε σχέση με την αμερικανική, διότι δύο διαρθρωτικές κενά θα συνεχίσουν να επιβαρύνουν την ανάπτυξή της στο μέλλον:
Το πρώτο χάσμα οφείλεται στο δημογραφικό: υπάρχουν 10 περισσότερα άτομα άνω των 65 ετών για κάθε 100 άτομα στον ενεργό πληθυσμό άνω των 20 ετών (αναλογία εξάρτησης ηλικιωμένων) στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Επιπλέον, στην Ευρώπη θα υπάρχουν 5 επιπλέον άτομα άνω των 65 ετών για κάθε 100 ενεργούς εργαζομένους σε κάθε δεκαετία έως το 2050.
Η αύξηση της μετανάστευσης στην Ευρώπη (και στις ΗΠΑ) δεν θα αποτελέσει διαρθρωτική λύση, καθώς οφείλεται κυρίως στην εισροή Ουκρανών προσφύγων λόγω της εισβολής στη Ρωσία.
Στην ΕΕ, τα τρία τέταρτα των εταιρειών αναφέρουν δυσκολίες σε ό,τι αφορά την πρόσληψη υπαλλήλων με τις κατάλληλες δεξιότητες.
Με τις γηράσκουσες κοινωνίες, η Ευρώπη θα δυσκολευτεί να βρει αυτές τις δεξιότητες εντός της.
Το δεύτερο χάσμα έχει να κάνει με το υψηλότερο επίπεδο βιομηχανικών επενδύσεων των ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης από το 2011.
«Για περισσότερα από 10 χρόνια, η Ευρώπη έχει επενδύσει κατά μέσο όρο 1,5 π.μ. του ΑΕΠ λιγότερο από τις ΗΠΑ.
Παρότι η ανάκαμψη στην Ιταλία και τη Γαλλία υποδηλώνει ότι το επενδυτικό χάσμα μπορεί να συρρικνωθεί βραχυπρόθεσμα, ότι είναι απίθανο να κλείσει εκτός εάν η ανάκαμψη της επένδυσης γίνει ευρείας βάσης» επισημαίνει η αμερικανική τράπεζα.
Δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου αυτού του σκηνικού, πως η αύξηση της παραγωγικότητας των ΗΠΑ ήταν ταχύτερη από την Ευρώπη πριν από την πανδημία, αλλά η οικονομία της ΕΕ επιβραδύνθηκε καθώς η ήπειρος ήλθε αντιμέτωπη με οξεία ενεργειακή κρίση.
Εάν δεν αντιμετωπιστούν τα τρέχοντα διαρθρωτικά κενά και δεν αναζωογονηθεί η παραγωγικότητα, το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ θα αποστασιοποιηθεί από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ κατά 5 επιπλέον εκατοστιαίες μονάδες πριν από το τέλος της δεκαετίας.
Επανασχεδιασμός Βιομηχανικής Πολιτικής
Ενόψει των εκλογών, η συζήτηση για τη βιομηχανική πολιτική επικεντρώθηκε σε δύο εκθέσεις τις οποίες είχε αναθέσει η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η έκθεση Letta εστίασε στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, ενώ η έκθεση Draghi, που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, αφορά τη στρατηγική για την κάλυψη του επενδυτικού χάσματος.
Και οι δύο εκθέσεις αναφέρονται στην αναγνώριση του ρόλου που έπαιξε η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά στην ενίσχυση της εσωτερικής ανταγωνιστικότητας, αλλά μετατοπίζουν το επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής στην αύξηση των επενδύσεων και στην αύξηση της παραγωγικότητας.
Οι τρεις αδυναμίες
Η έκθεση Draghi εντοπίζει τρεις αδυναμίες στην ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική.
Η πρώτη είναι ότι η Ευρώπη δεν αξιοποιεί τη δεύτερη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά στον κόσμο για να επιτρέψει οικονομίες κλίμακας μέσω της ενοποίησης.
Οι μεγάλοι ανταγωνιστές σε άλλες περιοχές εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι δραστηριοποιούνται σε ηπειρωτικές οικονομίες για να «δημιουργήσουν κλίμακα, να αυξήσουν τις επενδύσεις και να κατακτήσουν μερίδια αγοράς».
Με παρόμοιο μέγεθος αγοράς, ο ευρωπαϊκός κατακερματισμός έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο αριθμό εταιρειών σε στρατηγικούς τομείς όπως η άμυνα, όπου «οι 5 κορυφαίοι παίκτες αντιπροσωπεύουν το 45% της αγοράς έναντι 90% στις ΗΠΑ», ή οι τηλεπικοινωνίες, όπου «λειτουργούν 34 ομάδες κινητών δικτύων έναντι τριών στις ΗΠΑ και τεσσάρων στην Κίνα».
Πρόσφατες μελέτες επισημαίνουν ότι η συγκέντρωση της βιομηχανίας έχει αυξηθεί στην Ευρώπη από το 2000, αλλά σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Η δεύτερη αδυναμία της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής είναι η ανεπαρκής παροχή δημόσιων αγαθών.
Μόλις πρόσφατα, με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, άρχισε να αντιμετωπίζεται ο κίνδυνος υποπροσφοράς δημόσιων αγαθών σε σχέση με τις ανάγκες της ΕΕ.
Ωστόσο, κρίσιμες υποδομές, όπως τα ενεργειακά δίκτυα ή τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, δεν είναι σε θέση να προσελκύσουν επαρκή ιδιωτική χρηματοδότηση.
Η τρίτη αδυναμία είναι η έλλειψη συντονισμού της ΕΕ για την εξασφάλιση της προμήθειας βασικών πόρων και εισροών.
Η τρέχουσα στρατηγική αφήνει σε μεγάλο βαθμό αυτό τον χώρο σε ιδιωτικούς φορείς, οι οποίοι έχουν να ανταγωνιστούν κυβερνήσεις από άλλες περιοχές που ηγούνται άμεσα ή συντονίζουν ολόκληρη την αλυσίδα.
Ο νόμος περί κρίσιμων πρώτων υλών είναι ένα πρώτο βήμα για την ΕΕ, αλλά έχει αποδειχθεί ανεπαρκής για την παροχή «κοινών προμηθειών, ασφαλούς διαφοροποιημένης προμήθειας, συγκέντρωσης και χρηματοδότησης και αποθήκευσης αποθεμάτων».
Το κύριο εμπόδιο στην αλλαγή στρατηγικής που προτείνει η έκθεση Draghi είναι το κόστος χρηματοδότησής της.
Καθεμία από τις κύριες αδυναμίες απαιτεί χρηματοδότηση μεγάλων επενδύσεων και νέων πόρων.
Παρότι η ακριβής ποσοτικοποίηση θα είναι διαθέσιμη μόλις οριστικοποιηθεί η έκθεση, ο Πρόεδρος Draghi έχει ήδη προβάλει την ανάγκη κινητοποίησης πρόσθετων κεφαλαίων άνω των 500 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά απίθανο να πραγματοποιηθεί αλλαγή πολιτικής προς αυτή την κατεύθυνση προτού ανανεωθούν όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Ένωση Κεφαλαιαγορών: Ανανεωμένη Υποστήριξη
Όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, παρότι η αναθεώρηση της βιομηχανικής πολιτικής είναι σε αναμονή ενόψει των εκλογών στην ΕΕ, η προώθηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (CMU) τυγχάνει υποστήριξης από τους ευρωπαίους φορείς χάραξης πολιτικής μετά τη σύσταση της Συνόδου Κορυφής για το ευρώ τον Μάρτιο.
Εκτός του ότι είναι ένας από τους κύριους πυλώνες πολιτικής στην έκθεση Letta, η ομάδα εμπειρογνωμόνων του Γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών συζήτησε επίσης πώς να υπάρξει εμβάθυνση στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές.
Μεταξύ των διαφορετικών προτάσεων στη γαλλική έκθεση, η ίσως πιο σημαντική ήταν η επανέναρξη των «Ευρωπαϊκών Μακροπρόθεσμων Επενδυτικών Ταμείων και η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Σημείου Πρόσβασης».
Η βασική ιδέα είναι ότι η χρηματοδότηση του διαρθρωτικού μετασχηματισμού της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν μπορεί να αφαιρεθεί από την κινητοποίηση ιδιωτικών αποταμιεύσεων.
Ωστόσο, ο σχεδιασμός ενός ηπειρωτικού μακροπρόθεσμου αποταμιευτικού προϊόντος απαιτεί την κατάργηση του κατακερματισμού των κεφαλαιαγορών που στο παρελθόν εμπόδιζαν την εισαγωγή ενός «πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος».
«Η κανονιστική εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μια ευεργετική φορολογική μεταχείριση σε συνδυασμό με ένα ελάχιστο όριο – 80% ή περισσότερο – για επενδύσεις σε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσε να απελευθερώσει, σύμφωνα με την έκθεση, σημαντικές μακροπρόθεσμες εισροές» καταλήγει η Goldman Sachs.
www.bankingnews.gr
Η Ευρώπη είναι οικονομικά θνησιγενής και σε κατάσταση περικύκλωσης, χρειάζεται επειγόντως αλλαγές… είναι το νόημα όσων αναφέρει η τράπεζα.
Ειδικότερα, στις 6-9 Ιουνίου, οι Ευρωπαίοι καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Ευρωκοινοβούλιο.
Όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, αυτές οι εκλογές θα αποτελέσουν ένα ενδιάμεσο βήμα προτού τα θεμελιώδη όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κληθούν να συζητήσουν συγκεκριμένες αλλαγές πολιτικής για την αντιμετώπιση του διαρθρωτικού χάσματος επενδύσεων και παραγωγικότητας που έχει προκύψει μεταξύ της ευρωζώνης και των ΗΠΑ.
Δύο διαρθρωτικά κενά και μία υστέρηση
Η νέα Επιτροπή της ΕΕ θα επικεντρωθεί σε τρεις προτεραιότητες πολιτικής:
1) Την υστέρηση παραγωγικότητας της Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ.
2) Τις απαιτούμενες αλλαγές στις στρατηγικές της βιομηχανίας και της ενιαίας αγοράς
3) Την εξυγίανση και την κατεύθυνση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών.
Η ευρωπαϊκή παραγωγικότητα υστερεί σε σχέση με την αμερικανική, διότι δύο διαρθρωτικές κενά θα συνεχίσουν να επιβαρύνουν την ανάπτυξή της στο μέλλον:
Το πρώτο χάσμα οφείλεται στο δημογραφικό: υπάρχουν 10 περισσότερα άτομα άνω των 65 ετών για κάθε 100 άτομα στον ενεργό πληθυσμό άνω των 20 ετών (αναλογία εξάρτησης ηλικιωμένων) στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Επιπλέον, στην Ευρώπη θα υπάρχουν 5 επιπλέον άτομα άνω των 65 ετών για κάθε 100 ενεργούς εργαζομένους σε κάθε δεκαετία έως το 2050.
Η αύξηση της μετανάστευσης στην Ευρώπη (και στις ΗΠΑ) δεν θα αποτελέσει διαρθρωτική λύση, καθώς οφείλεται κυρίως στην εισροή Ουκρανών προσφύγων λόγω της εισβολής στη Ρωσία.
Στην ΕΕ, τα τρία τέταρτα των εταιρειών αναφέρουν δυσκολίες σε ό,τι αφορά την πρόσληψη υπαλλήλων με τις κατάλληλες δεξιότητες.
Με τις γηράσκουσες κοινωνίες, η Ευρώπη θα δυσκολευτεί να βρει αυτές τις δεξιότητες εντός της.
Το δεύτερο χάσμα έχει να κάνει με το υψηλότερο επίπεδο βιομηχανικών επενδύσεων των ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης από το 2011.
«Για περισσότερα από 10 χρόνια, η Ευρώπη έχει επενδύσει κατά μέσο όρο 1,5 π.μ. του ΑΕΠ λιγότερο από τις ΗΠΑ.
Παρότι η ανάκαμψη στην Ιταλία και τη Γαλλία υποδηλώνει ότι το επενδυτικό χάσμα μπορεί να συρρικνωθεί βραχυπρόθεσμα, ότι είναι απίθανο να κλείσει εκτός εάν η ανάκαμψη της επένδυσης γίνει ευρείας βάσης» επισημαίνει η αμερικανική τράπεζα.
Δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου αυτού του σκηνικού, πως η αύξηση της παραγωγικότητας των ΗΠΑ ήταν ταχύτερη από την Ευρώπη πριν από την πανδημία, αλλά η οικονομία της ΕΕ επιβραδύνθηκε καθώς η ήπειρος ήλθε αντιμέτωπη με οξεία ενεργειακή κρίση.
Εάν δεν αντιμετωπιστούν τα τρέχοντα διαρθρωτικά κενά και δεν αναζωογονηθεί η παραγωγικότητα, το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ θα αποστασιοποιηθεί από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ κατά 5 επιπλέον εκατοστιαίες μονάδες πριν από το τέλος της δεκαετίας.
Επανασχεδιασμός Βιομηχανικής Πολιτικής
Ενόψει των εκλογών, η συζήτηση για τη βιομηχανική πολιτική επικεντρώθηκε σε δύο εκθέσεις τις οποίες είχε αναθέσει η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η έκθεση Letta εστίασε στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, ενώ η έκθεση Draghi, που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, αφορά τη στρατηγική για την κάλυψη του επενδυτικού χάσματος.
Και οι δύο εκθέσεις αναφέρονται στην αναγνώριση του ρόλου που έπαιξε η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά στην ενίσχυση της εσωτερικής ανταγωνιστικότητας, αλλά μετατοπίζουν το επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής στην αύξηση των επενδύσεων και στην αύξηση της παραγωγικότητας.
Οι τρεις αδυναμίες
Η έκθεση Draghi εντοπίζει τρεις αδυναμίες στην ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική.
Η πρώτη είναι ότι η Ευρώπη δεν αξιοποιεί τη δεύτερη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά στον κόσμο για να επιτρέψει οικονομίες κλίμακας μέσω της ενοποίησης.
Οι μεγάλοι ανταγωνιστές σε άλλες περιοχές εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι δραστηριοποιούνται σε ηπειρωτικές οικονομίες για να «δημιουργήσουν κλίμακα, να αυξήσουν τις επενδύσεις και να κατακτήσουν μερίδια αγοράς».
Με παρόμοιο μέγεθος αγοράς, ο ευρωπαϊκός κατακερματισμός έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο αριθμό εταιρειών σε στρατηγικούς τομείς όπως η άμυνα, όπου «οι 5 κορυφαίοι παίκτες αντιπροσωπεύουν το 45% της αγοράς έναντι 90% στις ΗΠΑ», ή οι τηλεπικοινωνίες, όπου «λειτουργούν 34 ομάδες κινητών δικτύων έναντι τριών στις ΗΠΑ και τεσσάρων στην Κίνα».
Πρόσφατες μελέτες επισημαίνουν ότι η συγκέντρωση της βιομηχανίας έχει αυξηθεί στην Ευρώπη από το 2000, αλλά σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Η δεύτερη αδυναμία της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής είναι η ανεπαρκής παροχή δημόσιων αγαθών.
Μόλις πρόσφατα, με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, άρχισε να αντιμετωπίζεται ο κίνδυνος υποπροσφοράς δημόσιων αγαθών σε σχέση με τις ανάγκες της ΕΕ.
Ωστόσο, κρίσιμες υποδομές, όπως τα ενεργειακά δίκτυα ή τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, δεν είναι σε θέση να προσελκύσουν επαρκή ιδιωτική χρηματοδότηση.
Η τρίτη αδυναμία είναι η έλλειψη συντονισμού της ΕΕ για την εξασφάλιση της προμήθειας βασικών πόρων και εισροών.
Η τρέχουσα στρατηγική αφήνει σε μεγάλο βαθμό αυτό τον χώρο σε ιδιωτικούς φορείς, οι οποίοι έχουν να ανταγωνιστούν κυβερνήσεις από άλλες περιοχές που ηγούνται άμεσα ή συντονίζουν ολόκληρη την αλυσίδα.
Ο νόμος περί κρίσιμων πρώτων υλών είναι ένα πρώτο βήμα για την ΕΕ, αλλά έχει αποδειχθεί ανεπαρκής για την παροχή «κοινών προμηθειών, ασφαλούς διαφοροποιημένης προμήθειας, συγκέντρωσης και χρηματοδότησης και αποθήκευσης αποθεμάτων».
Το κύριο εμπόδιο στην αλλαγή στρατηγικής που προτείνει η έκθεση Draghi είναι το κόστος χρηματοδότησής της.
Καθεμία από τις κύριες αδυναμίες απαιτεί χρηματοδότηση μεγάλων επενδύσεων και νέων πόρων.
Παρότι η ακριβής ποσοτικοποίηση θα είναι διαθέσιμη μόλις οριστικοποιηθεί η έκθεση, ο Πρόεδρος Draghi έχει ήδη προβάλει την ανάγκη κινητοποίησης πρόσθετων κεφαλαίων άνω των 500 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά απίθανο να πραγματοποιηθεί αλλαγή πολιτικής προς αυτή την κατεύθυνση προτού ανανεωθούν όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στο τέλος του τρέχοντος έτους.
Ένωση Κεφαλαιαγορών: Ανανεωμένη Υποστήριξη
Όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, παρότι η αναθεώρηση της βιομηχανικής πολιτικής είναι σε αναμονή ενόψει των εκλογών στην ΕΕ, η προώθηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (CMU) τυγχάνει υποστήριξης από τους ευρωπαίους φορείς χάραξης πολιτικής μετά τη σύσταση της Συνόδου Κορυφής για το ευρώ τον Μάρτιο.
Εκτός του ότι είναι ένας από τους κύριους πυλώνες πολιτικής στην έκθεση Letta, η ομάδα εμπειρογνωμόνων του Γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών συζήτησε επίσης πώς να υπάρξει εμβάθυνση στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές.
Μεταξύ των διαφορετικών προτάσεων στη γαλλική έκθεση, η ίσως πιο σημαντική ήταν η επανέναρξη των «Ευρωπαϊκών Μακροπρόθεσμων Επενδυτικών Ταμείων και η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Σημείου Πρόσβασης».
Η βασική ιδέα είναι ότι η χρηματοδότηση του διαρθρωτικού μετασχηματισμού της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν μπορεί να αφαιρεθεί από την κινητοποίηση ιδιωτικών αποταμιεύσεων.
Ωστόσο, ο σχεδιασμός ενός ηπειρωτικού μακροπρόθεσμου αποταμιευτικού προϊόντος απαιτεί την κατάργηση του κατακερματισμού των κεφαλαιαγορών που στο παρελθόν εμπόδιζαν την εισαγωγή ενός «πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος».
«Η κανονιστική εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μια ευεργετική φορολογική μεταχείριση σε συνδυασμό με ένα ελάχιστο όριο – 80% ή περισσότερο – για επενδύσεις σε ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσε να απελευθερώσει, σύμφωνα με την έκθεση, σημαντικές μακροπρόθεσμες εισροές» καταλήγει η Goldman Sachs.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών