Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Βραχύβιος ο μήνας του μέλιτος για τους Εργατικούς στη Βρετανία – Τεράστιες οι δημοσιονομικές προκλήσεις, έρχεται φοροκαταιγίδα

Βραχύβιος ο μήνας του μέλιτος για τους Εργατικούς στη Βρετανία – Τεράστιες οι δημοσιονομικές προκλήσεις, έρχεται φοροκαταιγίδα
Ο εργατικοί είναι αντιμέτωποι με μια δύσκολη κληρονομιά
Η Βρετανία ξύπνησε με μια κυβέρνηση Εργατικών για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια - μια κυβέρνηση που θα έχει σημαντική πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Όμως, όπως λέει η ING, ο μήνας του μέλιτος για τον επερχόμενο πρωθυπουργό Keir Starmer θα είναι βραχύβιος.
Το δε Εργατικό Κόμμα θα πρέπει να έχει ήδη το βλέμμα του στις επόμενες εκλογές το 2029 - αν και αυτή η ημερομηνία φαίνεται τώρα πολύ μακριά.
Να σημειωθεί πως το εκλογικό σύστημα First Past the Post της Βρετανίας έδειξε πώς μπορεί να προκαλέσει τεράστιες διακυμάνσεις, σε ένα περιβάλλον όπου τα δύο μεγάλα κόμματα λαμβάνουν όλο και μικρότερο ποσοστό επί των συνολικών ψήφων.
Το Κόμμα των Εργατικών κέρδισε μόλις 34% των ψήφων - μόλις δύο ποσοστιαίες μονάδες από το 2019, οπότε διεκδίκησε το ήμισυ των εδρών.
Ο Κier Starmen δεν πρέπει να θεωρεί τίποτα δεδομένο και η πίεση πάνω του θα είναι τεράστια.
Συνεπώς, όταν πρόκειται για τα δημόσια οικονομικά, η νέα καγκελάριος Rachel Reeves αντιμετωπίζει μια διόλου αξιοζήλευτη κληρονομιά.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι αντιμέτωπο με έλλειμμα 4,4% και δημόσιο χρέος που πλησιάζει το 100% του ΑΕΠ.
«Η πρώτη προτεραιότητα του Εργατικού Κόμματος, υποψιαζόμαστε, θα είναι να βρει έναν τρόπο να τερματιστούν οι προγραμματισμένες περικοπές της προηγούμενης κυβέρνησης στις δημόσιες δαπάνες.
Άλλωστε είχε υποσχεθεί ότι δεν θα υπάρξει επιστροφή στη λιτότητα» σημειώνει ο ολλανδικός οίκος.
Αν τα υπάρχοντα σχέδια του Υπουργείου Οικονομικών αφεθούν αμετάβλητα, θα υπάρξουν περικοπές τουλάχιστον 3% ετησίως σε κυβερνητικές υπηρεσίες - εκτός των «προστατευόμενων περιοχών» όπως η υγεία ή η άμυνα.
Αυτά τα σχέδια ενέχουν προκλήσεις - ιδιαίτερα αν σκεφτεί κανείς ότι οι πολίτες έχουν δει περικοπές σε δαπάνες άνω του 20% την τελευταία δεκαετία.
Το τίμημα για τον τερματισμό αυτών των περικοπών ανέρχεται περίπου σε 20 δισεκατομμύρια £ ετησίως.
Το μανιφέστο των Εργατικών, που κάνουν τη δική τους κοστολόγηση, υπολείπεται πολύ αυτού του αριθμού.
Οι αυξήσεις εσόδων ανέρχονται σε λιγότερο από το 50% του ΑΕΠ.
Εκ πρώτης όψεως, οι επιλογές φαίνονται περιορισμένες.
Οι Εργατικοί απέκλεισαν το ενδεχόμενο αύξησης φόρων, που αντιστοιχούν στο 80% των δημόσιων εσόδων.
Capture_203.JPG
Το κόμμα έχει δεσμευτεί να διατηρήσει αμετάβλητο τον σημαντικότερο από τους δημοσιονομικούς κανόνες και, ως έχουν, αυτοί οι κανόνες θα τηρηθούν μόνο με τα μικρότερα περιθώρια.
«Ακόμα κι έτσι, πιστεύουμε» λέει η ING, «ότι η εύρεση των χρημάτων που απαιτούνται για να αντιστραφούν αυτές οι προγραμματισμένες περικοπές δαπανών θα είναι δύσκολη».

Tέσσερις επιλογές

Σύμφωνα με την ING, οι Εργατικοί έχουν τέσσερις επιλογές που θα πρέπει να εξετάσουν σοβαρά ενόψει του πρώτου προϋπολογισμού τους.

Επιλογή 1 - Να τροποποιήσουν τους δημοσιονομικούς κανόνες για να ξεκλειδώσουν περισσότερα μετρητά:
Ένας από τους τρεις ισχύοντες κανόνες υπαγορεύει ότι το έλλειμμα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3% σε πέντε χρόνια.
Το Εργατικό Κόμμα θέλει να τον τροποποιήσει για να δώσει περισσότερο χώρο για επενδύσεις.
Όποια και αν είναι τα συν και τα πλην, μια τέτοια αλλαγή φαίνεται επί του παρόντος μη συνετή.
Κι αυτό γιατί υπάρχει διαφορετικός κανόνας που δεσμεύει επί του παρόντος τα δημόσια οικονομικά.
Αυτός ο κανόνας υπαγορεύει ότι το χρέος θα πρέπει να αρχίσει να μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ σε πέντε χρόνια.
Επί του παρόντος, το OBR (Γενική Γραμματεία Εσόδων) κρίνει ότι αυτός ο κανόνας θα τηρηθεί με το μικρότερο περιθώριο.
Οι Εργατικοί υπόσχονται να διατηρήσουν αυτόν τον κανόνα ως έχει, αλλά ο πειρασμός για αλλαγή θα είναι τεράστιος.
Η απλή τροποποίηση του ορισμού του χρέους που χρησιμοποιείται σε αυτόν τον κανόνα θα μπορούσε να ξεκλειδώσει άνω των 20 δισεκατομμυρίων λιρών ετησίως.
Η τρέχουσα μέτρηση επηρεάζεται αρνητικά από την ποσοτική σύσφιξη της Τράπεζας της Αγγλίας, κάνοντας τεχνητά τα δημόσια οικονομικά να φαίνονται πιο σφιχτά από ό,τι στην πραγματικότητα.
Η επιστροφή στον πιο συμβατικό ορισμό του δημόσιου χρέους θα ξεκλειδώσει τα χρήματα που απαιτούνται για τον τερματισμό αυτών των περικοπών δαπανών.

Επιλογή 2 - Αξιοποίηση της ευελιξίας των υφιστάμενων δημοσιονομικών κανόνων:
Εάν οι Εργατικοί δεν θέλουν να κάνουν αλλαγές στους κανόνες, τότε να θυμάστε ότι οι κανόνες παρέχουν ήδη στο Υπουργείο Οικονομικών εκπληκτική ευελιξία.
Διαδοχικοί καγκελάριοι διαπίστωσαν ότι οι αυξήσεις των δαπανών (ή πιο πρόσφατα, οι φορολογικές περικοπές) είναι δυνατές βάσει των δημοσιονομικών κανόνων, εάν είναι προσωρινές.
Αυτό μπορεί να ακούγεται κυνικό και δεν είναι ιδανικό.

Επιλογή 3 - Αύξηση φόρων: Στον πρώτο προϋπολογισμό του, πιθανώς στα μέσα Σεπτεμβρίου, πολλοί υποπτεύονται ότι το Εργατικό Κόμμα θα μπορούσε να κάνει μεγάλο αριθμό μικρών αλλαγών σε λιγότερο γνωστούς φόρους και συναφείς φορολογικές ελαφρύνσεις.
Αυτό μπορεί κάλλιστα να περιλαμβάνει αλλαγές σε τομείς όπως ο φόρος επί των κεφαλαιουχικών κερδών και επί των μεταφερόμενων τόκων.
Τέτοιες αλλαγές δεν πρόκειται να αλλάξουν το παιχνίδι, δεδομένου ότι αποτελούν ένα σχετικά μικρό μερίδιο των συνολικών εσόδων.

Επιλογή 4 - Δανεισμός για επενδύσεις: Ο επιπλέον δανεισμός δεν είναι από μόνος του βιώσιμη οδός για τον τερματισμό αυτών των περικοπών στις καθημερινές δημόσιες δαπάνες.
Αλλά οι Εργατικοί επιδιώκουν να ενισχύσουν τις δημόσιες επενδύσεις, ως ποσοστό του ΑΕΠ.
«Το κόμμα έχει βουτήξει το δάχτυλό του στο νερό στο μανιφέστο του με την υπόσχεση να δανειστεί 3,5 δισ. £.» λέει η ING.
Αυτό είναι μια σταγόνα στον ωκεανό, αλλά είναι ίσως μια δήλωση πρόθεσης. Υποθέτοντας ότι ο δανεισμός γίνεται μέσα σε ένα αξιόπιστο πλαίσιο και συνδέεται εγγενώς με παραγωγικές επενδύσεις σε υποδομές, οι αγορές χρέους είναι απίθανο να υποχωρήσουν με τον τρόπο που έκαναν το 2022.

Αυτές οι επιλογές είναι μόνο βραχυπρόθεσμες

Συνδυασμός των παραπάνω θα επέτρεπε στο Εργατικό Κόμμα να προχωρήσει στις προγραμματισμένες περικοπές δαπανών χωρίς να χρειάζεται να κάνει πιο ριζικές αλλαγές στον πρώτο προϋπολογισμό και αναθεώρηση των δαπανών.
Το πρόβλημα είναι ότι καμία από αυτές δεν προσφέρει μακροπρόθεσμη λύση.
Μπορεί απλώς να καθυστερήσει την ανάγκη επανεξέτασης πιο ουσιαστικών αυξήσεων φόρων.
Η υγειονομική περίθαλψη, για την οποία η υπάρχουσα χρηματοδότηση είναι πιθανό να υπολείπεται πολύ των σχεδίων της προηγούμενης κυβέρνησης να αυξήσει το εργατικό δυναμικό του NHS, θα κοστίσει δεκάδες δισεκατομμύρια.
Η πλατφόρμα των Εργατικών δεσμεύει λιγότερα από 2 δισεκατομμύρια λίρες για την υγεία.
Οι Εργατικοί ελπίζουν ότι πολλά θα επιτευχθούν με την απλή ανάπτυξη της οικονομίας.
Κάτι τέτοιο θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα και θα βοηθήσει στη χρηματοδότηση των δημόσιων υπηρεσιών.
Και ευτυχώς για τη νέα καγκελάριο, μερικά από αυτά συμβαίνουν ήδη.
Η ανάπτυξη του πρώτου τριμήνου έφτασε στο 0,7% και η οικονομία πιθανότατα θα αναπτυχθεί κατά 0,4-0,5% το δεύτερο.
Η ισχυρή αύξηση των πραγματικών μισθών θα επιτρέψει στην οικονομία να αναπτυχθεί περαιτέρω - αν και με ελαφρώς βραδύτερο ρυθμό, το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Η οικονομία αισθάνεται καθυστερημένα το όφελος από τις χαμηλότερες τιμές του φυσικού αερίου.
Αλλά αυτό είναι τελικά μια βραχυπρόθεσμη κυκλική ιστορία.
Μακροπρόθεσμα, οι Εργατικοί ελπίζουν να αξιοποιήσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, ιδιαίτερα σε πράσινους τομείς, για να τονώσουν την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη.
Η Rachel Reeves έχει, δικαίως, επισημάνει πρωτοβουλίες όπως οι δημοπρασίες Contract for Difference που έχουν συμβάλει ουσιαστικά στην αύξηση των επενδύσεων στην υπεράκτια αιολική ενέργεια τα τελευταία χρόνια.
Αυτά έχουν δείξει τα πλεονεκτήματα ενός αξιόπιστου και καλά δομημένου πλαισίου πολιτικής για τη δημιουργία μακροπρόθεσμων επενδύσεων.
Η συστηματική υποαπόδοση των επιχειρηματικών επενδύσεων του Ηνωμένου Βασιλείου σε σχέση με τις αντίστοιχές του μετά το δημοψήφισμα για το Brexit μπορεί συχνά να αναχθεί στην πολιτική αστάθεια.
Πιο πρόσφατα, ωστόσο, αυτή η τάση έχει αντιστραφεί και το Ηνωμένο Βασίλειο ξεπέρασε τις επενδύσεις των ομοτίμων του G7 τα τελευταία δύο έως τρία χρόνια. Ορισμένα από αυτά θα συνδέονται με τα φορολογικά κίνητρα που αναφέρθηκαν προηγουμένων.
Αλλά η μεγαλύτερη βεβαιότητα σχετικά με τις εμπορικές σχέσεις με την ΕΕ αναμφίβολα θα βοηθήσει, ακόμη και αν η ίδια η συμφωνία περιελάμβανε περισσότερη γραφειοκρατία από ό,τι είχαν συνηθίσει οι επιχειρήσεις στο παρελθόν.

Οι αυξήσεις φόρων μπορεί να γίνουν η μόνη επιλογή

Εάν οι Εργατικοί δεν μπορούν να δημιουργήσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης που ελπίζουν, τότε πιο σημαντικές αυξήσεις φόρων μπορεί να γίνουν η μόνη επιλογή.
Οι αντίπαλοι των Εργατικών θα επισημάνουν το γεγονός ότι οι φόροι είναι ήδη ιστορικά υψηλοί.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ, τα έσοδα είναι τα υψηλότερα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μεγάλο βαθμό λόγω του πρόσκαιρου παγώματος στους φόρους εισοδήματος και των επιπτώσεων του υψηλότερου πληθωρισμού.
Αλλά ίσως η ιστορία να μην είναι ο πιο αξιόπιστος οδηγός.
Η φορολογική επιβάρυνση αναπόφευκτα αυξάνεται δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων διαρθρωτικών προκλήσεων.
Όπως υπενθυμίζει η ING, μπορεί να χρειαστούν υψηλότεροι φόροι για την επίτευξη επιπέδων παροχής δημόσιων υπηρεσιών που παρατηρούνται αλλού στην Ευρώπη.
Ό,τι κι αν συμβεί, η πρόκληση που αντιμετωπίζει η νέα κυβέρνηση των Εργατικών είναι τεράστια.
Οι επενδυτές, αν και πολύ πιο χαλαροί σχετικά με τα δημόσια οικονομικά του Ηνωμένου Βασιλείου από ό,τι ήταν κάποτε, θα παρακολουθούν στενά.

Στερλίνα

Σε ό,τι αφορά την πορεία της στερλίνας η ING σημειώνει πως μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση υποδηλώνουν αποδυνάμωση των θεμελιωδών οικονομικών μεγεθών για τη στερλίνα και κάποια πίεση.
Εκτιμά πως η ισοτιμία στερλίνας - δολαρίου θα κινηθεί στο 1,25 και η ισοτιμία ευρώ - στερλίνας στο 0,86 εάν η BoE μειώσει τα επιτόκια το καλοκαίρι. Οι κίνδυνοι σε αυτές τις προβλέψεις προέρχονται κυρίως από ένα δυνητικά ασθενέστερο δολάριο ΗΠΑ, λόγω των πιο ήπιων δεδομένων των ΗΠΑ, για παράδειγμα, ή από το ασθενέστερο ευρώ (δεδομένης της πολιτικής κατάστασης της ΕΕ) και λιγότερο από έναν γύρο ισχύς της στερλίνας.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης