Η απώλεια της αμερικανικής ηγεμονίας στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου δημιουργεί νέους κερδισμένους και χαμένους και οι τελευταίοι επιθυμούν μια «εθνικοποίηση» της οικονομικής πολιτικής μέσω εμπορικών δασμών και πολέμων για να προστατεύσουν τα κέρδη τους
Σε ένα πράγμα φαίνεται να συμφωνούν οι διεκδικητές της προεδρίας των ΗΠΑ: Τόσο ο Donald Trump όσο και ο Joe Biden επέβαλαν υψηλούς δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα και σε άλλες χώρες.
Αυτού του είδους οι προστατευτικές πολιτικές απομακρύνονται από τις πολιτικές του προηγούμενου μισού αιώνα που ευνοούσαν το «ελεύθερο εμπόριο» (λιγότερη ή ελάχιστη κρατική παρέμβαση στη λειτουργία των διεθνών αγορών).
Αυτό που πρέπει να δούμε είναι ότι η στροφή στον προστατευτισμό από την πολιτική ελίτ δεν προήλθε από το ενδιαφέρον τους για τα συμφέροντα των εργαζομένων αλλά από την νέα γεωπολιτική πραγματικότητα.
Οι απώλεια της αμερικανικής ηγεμονίας στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου δημιουργεί νέους κερδισμένους και χαμένους και οι τελευταίοι επιθυμούν μια «εθνικοποίηση» της οικονομικής πολιτικής μέσω εμπορικών δασμών και εμπορικών πολέμων για να προστατεύσουν τα κέρδη τους.
Αλλωστε, η επιστροφή των θέσεων εργασίας την οποία χρησιμοποιούν ως όχημα για την επιβολή προστατευτικών πολιτικών είναι… παραμύθι και απλώς άλλαξε η δομή των συμφερόντων που ασκούν έλεγχο στην επικοινωνίας και την πολιτική στη Δύση.
Η Ανατολή ή αλλιώς ο Παγκόσμιος Νότος – μόνο να ωφεληθεί έχει από την απρόσκοπη διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου σε πολυμερή βάση.
Οι πολιτικές ελεύθερων συναλλαγών διευκόλυναν την «παγκοσμιοποίηση», όπως περιγράφηκε το μετά το 1970 κύμα στις επενδύσεις των αμερικανικών εταιρειών στο εξωτερικό: παραγωγή και διανομή , μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων και συγχώνευση με ξένες επιχειρήσεις .
Οι πρόεδροι πριν από τον Trump είχαν επιμείνει ότι το ελεύθερο εμπόριο και η παγκοσμιοποίηση εξυπηρετούσαν καλύτερα τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Τόσο η Δημοκρατική όσο και η Ρεπουμπλικανική κυβέρνηση είχαν υποστηρίξει με ενθουσιασμό αυτή την αρχή.
Η κυρίαρχη ιδεολογία έλεγε ότι τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης για τις αμερικανικές εταιρείες θα «διαχυθούν» και στην υπόλοιπη κοινωνία.
Οι παγκοσμιοποιούμενες αμερικανικές εταιρείες χρησιμοποίησαν μέρος των κερδών τους για να ανταμείψουν και τα δύο μεγάλα κόμματα των ΗΠΑ με δωρεές και άλλες εκλογικές ενισχύσεις και λόμπι.
Οι δύο τελευταίοι πρόεδροί αντέστρεψαν αυτή τη θέση.
Οικονομικός εθνικισμός
Ενάντια στο ελεύθερο εμπόριο, Trump και Biden ευνόησαν τις πολλαπλές κρατικές παρεμβάσεις στο διεθνές εμπόριο, ιδίως την επιβολή όπου δεν υπήρχαν και την αύξηση των υπαρχόντων δασμών.
Αντί να υποστηρίξουν το ελεύθερο εμπόριο και την παγκοσμιοποίηση, προώθησαν τον οικονομικό εθνικισμό.
Όπως και οι προκάτοχοί τους, ο Trump και ο Biden εξαρτιόνταν από την οικονομική υποστήριξη από την εταιρική Αμερική καθώς και από ψήφους από την τάξη των εργαζομένων.
Πολλές αμερικανικές εταιρείες ακόμη και όσες πλούτισαν είχαν αλλάξει τις προσδοκίες τους για τα κέρδη ως απάντηση στον ανταγωνισμό που αντιμετώπιζαν από νέες, ισχυρές εταιρείες εκτός ΗΠΑ.
Το τελευταίο εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια των διεύρυνσης των συνθηκών ελεύθερου εμπορίου/παγκοσμιοποίησης μετά το 1970, με εξέχουσα περίπτωησ την Κίνα.
Οι αμερικανικές εταιρείες απαιτούσαν (μικρότερη ή μεγαλύτερη) προστασία από αυτούς τους ανταγωνιστές.
Ως εκ τούτου, χρηματοδότησαν τις σταδιακές μετατοπίσεις της «κοινής γνώμης» προς τον οικονομικό εθνικισμό.
Trump και Biden υιοθέτησαν έτσι πολιτικές υπέρ των δασμών που προστάτευαν τα κέρδη πολλών εταιρειών - και όχι τα εισοδήμαα των εργαζομένων.
Αυτές οι πολιτικές απευθύνονταν επίσης σε εκείνους για τους οποίους ο οικονομικός εθνικισμός πρόσφερε νέες ιδεολογικές ευκαιρίες.
Για παράδειγμα, πολλοί στις ΗΠΑ αντιλήφθηκαν τη σχετική πτώση της ισχύος των ΗΠΑ και των συμμάχων τους G7 στην παγκόσμια οικονομία και τη σχετική άνοδο της Κίνας και των συμμάχων της BRICS.
Χαιρέτησαν μια επιθετική αντίδραση σε αυτή την εξέλιξη με τη μορφή δασμολογικών και εμπορικών πολέμων.
Τόσο οι εταιρείες (συμπεριλαμβανομένων των Μέσων Μαζικής Ένημέρωσης) όσο και οι υποτελείς τους πολιτικοί εργάστηκαν για να χτίσουν τη λαϊκή υποστήριξη και την υποστήριξη των ψηφοφόρων.
Αυτό χρειαζόταν για να περάσουν η φορολόγηση, οι επιδοτήσεις, οι δασμοί και άλλοι νόμοι που θα υλοποιούσαν τη στροφή προς τον οικονομικό εθνικισμό.
Ένα βασικό επιχείρημα ήταν ότι «οι δασμοί προστατεύουν τις θέσεις εργασίας».
Ξεκίνησε μια πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στους υπερασπιστές του «ελεύθερου εμπορίου» και εκείνους που απαιτούσαν «προστασία».
Η στροφή και οι πομφόλυγες...
Αυτές τις μέρες, οι περισσότεροι υποψήφιοι και κόμματα εκτελούν αυτό το συγκεκριμένο ιδεολογικό καθήκον για τον καπιταλισμό: να πείσουν τους Αμερικανούς ότι οι δασμοί προστατεύουν τις θέσεις εργασίας.
Σημειώστε, ωστόσο, ότι 50 χρόνια πριν από το 2015 περίπου, τα ίδια κόμματα και οι υποψήφιοί τους επιτελούσαν ως επί το πλείστον το αντίθετο ιδεολογικό καθήκον.
Στη συνέχεια κατήγγειλαν τους δασμούς ως περιττές, αναποτελεσματικές και αντιπαραγωγικές κρατικές παρεμβάσεις.
Οι «ελεύθερες διεθνείς αγορές», επέμεναν, θα ήταν πολύ καλύτερες για τους εργάτες και τους καπιταλιστές.
Ωστόσο, δεν χρειάζεται και δεν έπρεπε να μας ξεγελάσουν τότε ή τώρα.
Κανένας από τους δύο ιδεολογικούς ισχυρισμούς δεν είναι αληθινός. Το ελεύθερο εμπόριο κερδίζει ορισμένες βιομηχανίες, αλλά όχι άλλες.
Όσοι έχουν κέρδος βασίζονται στην εξαγωγή των προϊόντων τους σε ξένες αγορές, επενδύουν εκεί ή βασίζονται στην εισαγωγή προϊόντων από εκεί. Ομοίως, οι δασμοί ωφελούν ορισμένες βιομηχανίες (αυτές που προστατεύουν), αλλά όχι άλλες.
Καθώς οι βιομηχανίες εξελίσσονται και αλλάζουν, το ίδιο συμβαίνει και με
τις σχέσεις τους με το διεθνές εμπόριο.
Αντίστοιχα, αλλάζει η στάση τους απέναντι στο ελεύθερο εμπόριο και έναντι των δασμών.
Τα όπλα για την επιβολή στην πολιτική τάξη
Οι καπιταλιστικές οικονομίες σχεδόν πάντα φέρνουν το ελεύθερο εμπόριο ενάντια στις βιομηχανίες υπέρ των δασμών.
Οι μάχες τους ποικίλλουν από ανοιχτές, δημόσιες και έντονες έως ήσυχες και κάτω από το τραπέζι.
Τα όπλα τους περιλαμβάνουν δωροδοκίες, δωρεές και άλλου είδους συμφωνίες που προσφέρονται σε πολιτικούς κυρίως από τους εργοδότες στις ενδιαφερόμενες βιομηχανίες.
Και οι δύο πλευρές ανταγωνίζονται επίσης για να προσελκύσουν την υποστήριξη του κοινού και ιδιαίτερα των ψηφοφόρων — την «κοινή γνώμη» — προκειμένου να επιβάλουν πολιτικές.
Οι εργοδότες σε κάθε πλευρά ξοδεύουν εκατομμύρια για να πείσουν την τάξη των εργαζομένων να στηρίξουν την πλευρά τους.
Οι πολιτικοί συνήθως χωρίζουν ανάλογα με το ποια πλευρά προσφέρει περισσότερες δωρεές, απειλεί να ασκήσει ισχυρή αντιπολίτευση στις επόμενες εκλογές είτε έχει ξοδέψει περισσότερα για να διαμορφώσει την κοινή γνώμη.
Κάθε πλευρά επιδιώκει να επικρατήσει, να κάνει τις κυβερνητικές πολιτικές να ευνοούν το ελεύθερο έναντι δασμολογικά προστατευμένο εμπόριο.
Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η ατελείωτη προπαγάνδα από πολιτικούς, ηγέτες επιχειρήσεων, δημοσιογράφους και ακαδημαϊκούς στην προοπτική της μιας πλευράς με την ελπίδα και την προσδοκία ότι θα γίνει «κοινή λογική».
Τα επιχειρήματα κάθε πλευράς καθοδηγούνται από το οικονομικό συμφέρον των αντίστοιχων βιομηχανιών τους και όχι από οποιαδήποτε κοινή δέσμευση για την «αλήθεια» σχετικά με τους δασμούς έναντι του ελεύθερου εμπορίου.
Όπως δείχνουμε παρακάτω, η αλήθεια είναι ακριβώς ότι ούτε οι δασμοί ούτε το αντίθετό τους, το ελεύθερο εμπόριο, προστατεύουν απαραίτητα τις θέσεις εργασίας.
Στην καλύτερη περίπτωση, και οι δύο προστατεύουν ορισμένες θέσεις εργασίας με τίμημα την απώλεια άλλων.
Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε -και επομένως δεν μπορούμε να μετρήσουμε- όλες τις επιπτώσεις στα κέρδη ή τις θέσεις εργασίας που προκαλούνται είτε από το ελεύθερο εμπόριο είτε από τον προστατευτισμό.
Επομένως, οι πολιτικοί δεν μπορούν να γνωρίζουν ποιο θα είναι το καθαρό αποτέλεσμα στις θέσεις εργασίας είτε από τις ελεύθερες είτε από προστατευόμενες εμπορικές πολιτικές των κυβερνήσεων.
Τα κινεζικά ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα
Ένα απλό παράδειγμα μπορεί να διευκρινίσει τα βασικά σημεία.
Οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες πωλούν επί του παρόντος ηλεκτρικά οχήματα υψηλής ποιότητας (EV), αυτοκίνητα και φορτηγά, παγκοσμίως, σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές.
Αυτά τα EV μπορούν να βρεθούν σε δρόμους σε όλο τον κόσμο, αλλά όχι στις ΗΠΑ.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, μέχρι πρόσφατα, εφαρμόστηκε δασμός 27,5% στις ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, εάν η τιμή εισόδου ενός κινεζικού EV ήταν, ας πούμε, 30.000 δολ. θα κόστιζε σε έναν αγοραστή από τις ΗΠΑ 30.000 $ + δασμούς 27,5% (επιπλέον 8.250 δολ. ) για μια συνολική τιμή στις ΗΠΑ 38.250 δολ..
Πρόσφατα, ο Πρόεδρος Biden αύξησε αυτόν τον δασμό από το 27,5% στο 100%, αυξάνοντας έτσι την τιμή του κινεζικού ηλεκτρικού αυτοκινήτου για πιθανούς αγοραστές από τις ΗΠΑ στα 60.000 δολάρια.
Η ΕΕ σχεδιάζει παρομοίως να αυξήσει τους δασμούς της έναντι των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων από 10% σε 48%, αυξάνοντας έτσι την τιμή στους πιθανούς αγοραστές της ΕΕ στα 44.400 δολάρια.
Αυτοί οι δασμοί προστατεύουν τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων εντός των ΗΠΑ και της ΕΕ ακριβώς επειδή αυτοί οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων δεν χρειάζεται να προσθέσουν κανένα δασμό στις τιμές που χρεώνουν.
Έτσι, για παράδειγμα, εάν τα EV που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και την ΕΕ κόστιζαν 40.000 $, θα ήταν μη ανταγωνιστικά με τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα με τιμή 30.000 $.
Οι προοπτικές κέρδους για αυτούς θα ήταν δυσοίωνες.
Με τους δασμούς που επιβλήθηκαν τώρα από τις ΗΠΑ και προτείνονται από την ΕΕ, οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων τους βλέπουν τα κέρδη τους.
Οι κατασκευαστές στην ΕΕ μπορούν να αυξήσουν την τιμή του EV από 40.000 δολ. σε, ας πούμε, 43.000 δολ., και να εξακολουθούν να είναι φθηνότερα από τις κινεζικές εισαγωγές EV που υποφέρουν από τους προγραμματισμένους δασμούς της ΕΕ και επομένως η τιμή τους στα 44.400 δολ..
Οι κατασκευαστές EV στις ΗΠΑ μπορούν να αυξήσουν τις τιμές τους, ας πούμε, στα 50.000 δολάρια, βελτιώνοντας απότομα τα κέρδη τους, ενώ εξακολουθούν να υπερτερούν των κινεζικών EV με τιμή 60.000 δολ. (συμπεριλαμβανομένου του δασμού 100%).
Αποκλείοντας την επιρροή από άλλους παράγοντες (πιθανή αυτοματοποίηση, αλλαγή προτιμήσεων για αυτοκίνητα κ.λπ.), μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι αυξημένοι δασμοί αύξησαν τα κέρδη των κατασκευαστών EV εντός των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι οι εν λόγω οι δασμοί έσωσαν επίσης θέσεις εργασίας σε αυτούς τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων των ΗΠΑ.
Αλλά αυτό δεν είναι ποτέ το τέλος της ιστορίας.
Οι θέσεις εργασίας EV δεν είναι οι μόνες εργασίες που επηρεάζονται από τους αυξημένους δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα.
Για παράδειγμα, πολλές εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες αγοράζουν στόλους ηλεκτρικών οχημάτων.
Πολλοί ανταγωνίζονται με εταιρείες εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών που αγοράζουν παρομοίως τέτοιους στόλους ως εισροές τους.
Οι αυξημένοι δασμοί των ΗΠΑ πλήττουν σοβαρά τις εταιρείες που αγοράζουν στόλο ηλεκτρικών οχημάτων εντός των ΗΠΑ.
Οι εταιρείες εντός των ΗΠΑ δεν μπορούν να αγοράσουν κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα για 30.000 δολάρια το καθένα.
Πρέπει να πληρώσουν πολύ περισσότερα για τα EV που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ που προστατεύονται από δασμούς.
Σε πλήρη αντίθεση, οι ανταγωνιστές τους εκτός των ΗΠΑ μπορούν να αγοράσουν κινεζικά EV στην πολύ φθηνότερη τιμή των 30.000 δολαρίων.
Ως εκ τούτου, οι εξωτερικοί ανταγωνιστές μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές για όποια προϊόντα πωλούν, επειδή απολαμβάνουν χαμηλότερο (επειδή χωρίς δασμούς) κόστος εισροών.
Αυτές οι εταιρείες θα κερδίσουν αγοραστές για τα προϊόντα τους σε όλο τον κόσμο εις βάρος των ανταγωνιστών τους εντός των ΗΠΑ.
Οι θέσεις εργασίας πιθανότατα θα χαθούν σε τέτοιες ανταγωνιστικά μειονεκτούσες επιχειρήσεις εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ενώ η αύξηση των δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να προστάτευσε τους αμερικανούς εργαζομένους σε παραγωγούς ηλεκτρικών οχημάτων εντός των ΗΠΑ, στέρησε επίσης άλλους εργαζομένους στις ΗΠΑ από θέσεις εργασίας σε άλλες βιομηχανίες των ΗΠΑ που βρίσκονται ανταγωνιστικά σε μειονεκτική θέση εξαιτίας των δασμολογικών βαρών.
Ενταση των πληθωριστικών πιέσεων
Στα παραπάνω παραδείγματα, οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων στις ΗΠΑ και την ΕΕ μπορούν και πιθανότατα θα αυξήσουν τις τιμές τους λόγω της δασμολογικής προστασίας.
Με αυτόν τον τρόπο, οι δασμοί τείνουν να επιδεινώσουν τον πληθωρισμό.
Οι αυξημένες τιμές με τη σειρά τους τείνουν να βλάψουν τις εξαγωγές.
Οι μειωμένες εξαγωγές συνήθως σημαίνουν μειωμένες θέσεις εργασίας.
Ακόμη περισσότεροι παράγοντες διαμορφώνουν τα αποτελέσματα των δασμών στην εργασία.
Συχνά «ξεχνιούνται» τα πιθανά αντίποινα από άλλες χώρες που επηρεάζονται.
Τα στοιχεία δείχνουν ήδη αντίποινα κινεζικών δασμών που επιβάλλονται στις εισαγωγές αμερικανικών οχημάτων μεγάλου κινητήρα.
Εάν συμβεί αυτό, οι αμερικανικές εξαγωγές στην Κίνα θα συρρικνωθούν ή θα τερματιστούν.
Οι θέσεις εργασίας που συνεπάγονται αυτές οι εξαγωγές θα τερματιστούν επίσης, αντισταθμίζοντας τα κέρδη θέσεων εργασίας από τους δασμούς που επιβλήθηκαν στα κινεζικά EV.
Δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο κύριος στόχος των δασμολογικών πολιτικών των ΗΠΑ και της ΕΕ, είναι σημαντικό να δούμε πώς η Κίνα μπορεί να αντιδράσει με τρόπους που απειλούν μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Η Κίνα έχει πλέον περικυκλωθεί με επιτυχία με συμμάχους στους BRICS (συνολικά 11 χώρες).
Η ανακατεύθυνση των εξαγωγών
Η επιβολή δασμών δίνει κίνητρα στην Κίνα να αντισταθμίσει το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο αυτής της ζημίας μετατοπίζοντας την παραγωγή της στον κόσμο εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ και ιδιαίτερα στους εταίρους της BRICS.
Καθώς η Κίνα ανακατευθύνει τις εξαγωγές της, αυτό θα επηρεάσει επίσης από πού θα προέρχονται οι εισαγωγές της.
Όλες αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν πολλές βιομηχανίες των ΗΠΑ και της ΕΕ και τις θέσεις εργασίας που διατηρούν.
Οι ειλικρινείς και τίμιοι οικονομολόγοι σηκώνουν τους ώμους και επικαλούνται υψηλή αβεβαιότητα όταν ρωτούνται εάν οι δασμοί θα «προστατέψουν» τις θέσεις εργασίας.
Ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά ή δωροδοκημένο για να δώσει μια οριστική απάντηση, η ειλικρίνεια το αποκλείει.
Ωστόσο, οι πολιτικοί που επιθυμούν να πάρουν ψήφους υποσχόμενοι ότι ένας δασμός που θα επιβάλουν θα προστατεύσει τις θέσεις εργασίας μπορεί να είναι ήσυχοι.
Θα βρουν εύκολα οικονομολόγους που θα τους δώσουν ή θα τους... πουλήσουν τις απαντήσεις που θέλουν να ακούσουν.
Οι επιπτώσεις αυτής της ανάλυσης για την εργατική τάξη των ΗΠΑ είναι σημαντικές. Ο αγώνας μεταξύ των ελεύθερων εμπόρων και των προστατευτικών φέρνει αντιμέτωπες τις μεταβαλλόμενες συμμαχίες των καπιταλιστών εργοδοτών.
Μια συμμαχία καπιταλιστών εργοδοτών πολεμά μια άλλη για να κερδίσει τις ψήφους της εργατικής τάξης.
Κάθε πλευρά προωθεί την ψευδή της αφήγηση σχετικά με το ποια είναι η
καλύτερη πολιτική για θέσεις εργασίας.
Η εργατική τάξη δεν πρέπει να ξεγελιέται ή να αποσπάται η προσοχή από αυτούς τους αγώνες ελεύθερου εμπορίου ενάντια στον προστατευτισμό μεταξύ των καπιταλιστών.
Όποιος τα κερδίσει παραμένει πρωτίστως με γνώμονα το κέρδος.
Ο τελικός αντίκτυπος στις θέσεις εργασίας δεν αποτελεί προτεραιότητα για καμία από αυτές. Δεν ήταν ποτέ.
Συνεπώς, συμφέρον των εργαζομένων είναι η διαμόρφωση μιας διεθνούς τάξης πολυμερούς όπου η ισορροπία των δυνάμεων θα καθιστά δυνατή την επιβολή δικαίων κανόνων στο διεθνές εμπόρια και σεβασμό στην οικονομική κυριαρχία
www.bankingnews.gr
Αυτού του είδους οι προστατευτικές πολιτικές απομακρύνονται από τις πολιτικές του προηγούμενου μισού αιώνα που ευνοούσαν το «ελεύθερο εμπόριο» (λιγότερη ή ελάχιστη κρατική παρέμβαση στη λειτουργία των διεθνών αγορών).
Αυτό που πρέπει να δούμε είναι ότι η στροφή στον προστατευτισμό από την πολιτική ελίτ δεν προήλθε από το ενδιαφέρον τους για τα συμφέροντα των εργαζομένων αλλά από την νέα γεωπολιτική πραγματικότητα.
Οι απώλεια της αμερικανικής ηγεμονίας στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου δημιουργεί νέους κερδισμένους και χαμένους και οι τελευταίοι επιθυμούν μια «εθνικοποίηση» της οικονομικής πολιτικής μέσω εμπορικών δασμών και εμπορικών πολέμων για να προστατεύσουν τα κέρδη τους.
Αλλωστε, η επιστροφή των θέσεων εργασίας την οποία χρησιμοποιούν ως όχημα για την επιβολή προστατευτικών πολιτικών είναι… παραμύθι και απλώς άλλαξε η δομή των συμφερόντων που ασκούν έλεγχο στην επικοινωνίας και την πολιτική στη Δύση.
Η Ανατολή ή αλλιώς ο Παγκόσμιος Νότος – μόνο να ωφεληθεί έχει από την απρόσκοπη διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου σε πολυμερή βάση.
Οι πολιτικές ελεύθερων συναλλαγών διευκόλυναν την «παγκοσμιοποίηση», όπως περιγράφηκε το μετά το 1970 κύμα στις επενδύσεις των αμερικανικών εταιρειών στο εξωτερικό: παραγωγή και διανομή , μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων και συγχώνευση με ξένες επιχειρήσεις .
Οι πρόεδροι πριν από τον Trump είχαν επιμείνει ότι το ελεύθερο εμπόριο και η παγκοσμιοποίηση εξυπηρετούσαν καλύτερα τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Τόσο η Δημοκρατική όσο και η Ρεπουμπλικανική κυβέρνηση είχαν υποστηρίξει με ενθουσιασμό αυτή την αρχή.
Η κυρίαρχη ιδεολογία έλεγε ότι τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης για τις αμερικανικές εταιρείες θα «διαχυθούν» και στην υπόλοιπη κοινωνία.
Οι παγκοσμιοποιούμενες αμερικανικές εταιρείες χρησιμοποίησαν μέρος των κερδών τους για να ανταμείψουν και τα δύο μεγάλα κόμματα των ΗΠΑ με δωρεές και άλλες εκλογικές ενισχύσεις και λόμπι.
Οι δύο τελευταίοι πρόεδροί αντέστρεψαν αυτή τη θέση.
Οικονομικός εθνικισμός
Ενάντια στο ελεύθερο εμπόριο, Trump και Biden ευνόησαν τις πολλαπλές κρατικές παρεμβάσεις στο διεθνές εμπόριο, ιδίως την επιβολή όπου δεν υπήρχαν και την αύξηση των υπαρχόντων δασμών.
Αντί να υποστηρίξουν το ελεύθερο εμπόριο και την παγκοσμιοποίηση, προώθησαν τον οικονομικό εθνικισμό.
Όπως και οι προκάτοχοί τους, ο Trump και ο Biden εξαρτιόνταν από την οικονομική υποστήριξη από την εταιρική Αμερική καθώς και από ψήφους από την τάξη των εργαζομένων.
Πολλές αμερικανικές εταιρείες ακόμη και όσες πλούτισαν είχαν αλλάξει τις προσδοκίες τους για τα κέρδη ως απάντηση στον ανταγωνισμό που αντιμετώπιζαν από νέες, ισχυρές εταιρείες εκτός ΗΠΑ.
Το τελευταίο εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια των διεύρυνσης των συνθηκών ελεύθερου εμπορίου/παγκοσμιοποίησης μετά το 1970, με εξέχουσα περίπτωησ την Κίνα.
Οι αμερικανικές εταιρείες απαιτούσαν (μικρότερη ή μεγαλύτερη) προστασία από αυτούς τους ανταγωνιστές.
Ως εκ τούτου, χρηματοδότησαν τις σταδιακές μετατοπίσεις της «κοινής γνώμης» προς τον οικονομικό εθνικισμό.
Trump και Biden υιοθέτησαν έτσι πολιτικές υπέρ των δασμών που προστάτευαν τα κέρδη πολλών εταιρειών - και όχι τα εισοδήμαα των εργαζομένων.
Αυτές οι πολιτικές απευθύνονταν επίσης σε εκείνους για τους οποίους ο οικονομικός εθνικισμός πρόσφερε νέες ιδεολογικές ευκαιρίες.
Για παράδειγμα, πολλοί στις ΗΠΑ αντιλήφθηκαν τη σχετική πτώση της ισχύος των ΗΠΑ και των συμμάχων τους G7 στην παγκόσμια οικονομία και τη σχετική άνοδο της Κίνας και των συμμάχων της BRICS.
Χαιρέτησαν μια επιθετική αντίδραση σε αυτή την εξέλιξη με τη μορφή δασμολογικών και εμπορικών πολέμων.
Τόσο οι εταιρείες (συμπεριλαμβανομένων των Μέσων Μαζικής Ένημέρωσης) όσο και οι υποτελείς τους πολιτικοί εργάστηκαν για να χτίσουν τη λαϊκή υποστήριξη και την υποστήριξη των ψηφοφόρων.
Αυτό χρειαζόταν για να περάσουν η φορολόγηση, οι επιδοτήσεις, οι δασμοί και άλλοι νόμοι που θα υλοποιούσαν τη στροφή προς τον οικονομικό εθνικισμό.
Ένα βασικό επιχείρημα ήταν ότι «οι δασμοί προστατεύουν τις θέσεις εργασίας».
Ξεκίνησε μια πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στους υπερασπιστές του «ελεύθερου εμπορίου» και εκείνους που απαιτούσαν «προστασία».
Η στροφή και οι πομφόλυγες...
Αυτές τις μέρες, οι περισσότεροι υποψήφιοι και κόμματα εκτελούν αυτό το συγκεκριμένο ιδεολογικό καθήκον για τον καπιταλισμό: να πείσουν τους Αμερικανούς ότι οι δασμοί προστατεύουν τις θέσεις εργασίας.
Σημειώστε, ωστόσο, ότι 50 χρόνια πριν από το 2015 περίπου, τα ίδια κόμματα και οι υποψήφιοί τους επιτελούσαν ως επί το πλείστον το αντίθετο ιδεολογικό καθήκον.
Στη συνέχεια κατήγγειλαν τους δασμούς ως περιττές, αναποτελεσματικές και αντιπαραγωγικές κρατικές παρεμβάσεις.
Οι «ελεύθερες διεθνείς αγορές», επέμεναν, θα ήταν πολύ καλύτερες για τους εργάτες και τους καπιταλιστές.
Ωστόσο, δεν χρειάζεται και δεν έπρεπε να μας ξεγελάσουν τότε ή τώρα.
Κανένας από τους δύο ιδεολογικούς ισχυρισμούς δεν είναι αληθινός. Το ελεύθερο εμπόριο κερδίζει ορισμένες βιομηχανίες, αλλά όχι άλλες.
Όσοι έχουν κέρδος βασίζονται στην εξαγωγή των προϊόντων τους σε ξένες αγορές, επενδύουν εκεί ή βασίζονται στην εισαγωγή προϊόντων από εκεί. Ομοίως, οι δασμοί ωφελούν ορισμένες βιομηχανίες (αυτές που προστατεύουν), αλλά όχι άλλες.
Καθώς οι βιομηχανίες εξελίσσονται και αλλάζουν, το ίδιο συμβαίνει και με
τις σχέσεις τους με το διεθνές εμπόριο.
Αντίστοιχα, αλλάζει η στάση τους απέναντι στο ελεύθερο εμπόριο και έναντι των δασμών.
Τα όπλα για την επιβολή στην πολιτική τάξη
Οι καπιταλιστικές οικονομίες σχεδόν πάντα φέρνουν το ελεύθερο εμπόριο ενάντια στις βιομηχανίες υπέρ των δασμών.
Οι μάχες τους ποικίλλουν από ανοιχτές, δημόσιες και έντονες έως ήσυχες και κάτω από το τραπέζι.
Τα όπλα τους περιλαμβάνουν δωροδοκίες, δωρεές και άλλου είδους συμφωνίες που προσφέρονται σε πολιτικούς κυρίως από τους εργοδότες στις ενδιαφερόμενες βιομηχανίες.
Και οι δύο πλευρές ανταγωνίζονται επίσης για να προσελκύσουν την υποστήριξη του κοινού και ιδιαίτερα των ψηφοφόρων — την «κοινή γνώμη» — προκειμένου να επιβάλουν πολιτικές.
Οι εργοδότες σε κάθε πλευρά ξοδεύουν εκατομμύρια για να πείσουν την τάξη των εργαζομένων να στηρίξουν την πλευρά τους.
Οι πολιτικοί συνήθως χωρίζουν ανάλογα με το ποια πλευρά προσφέρει περισσότερες δωρεές, απειλεί να ασκήσει ισχυρή αντιπολίτευση στις επόμενες εκλογές είτε έχει ξοδέψει περισσότερα για να διαμορφώσει την κοινή γνώμη.
Κάθε πλευρά επιδιώκει να επικρατήσει, να κάνει τις κυβερνητικές πολιτικές να ευνοούν το ελεύθερο έναντι δασμολογικά προστατευμένο εμπόριο.
Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η ατελείωτη προπαγάνδα από πολιτικούς, ηγέτες επιχειρήσεων, δημοσιογράφους και ακαδημαϊκούς στην προοπτική της μιας πλευράς με την ελπίδα και την προσδοκία ότι θα γίνει «κοινή λογική».
Τα επιχειρήματα κάθε πλευράς καθοδηγούνται από το οικονομικό συμφέρον των αντίστοιχων βιομηχανιών τους και όχι από οποιαδήποτε κοινή δέσμευση για την «αλήθεια» σχετικά με τους δασμούς έναντι του ελεύθερου εμπορίου.
Όπως δείχνουμε παρακάτω, η αλήθεια είναι ακριβώς ότι ούτε οι δασμοί ούτε το αντίθετό τους, το ελεύθερο εμπόριο, προστατεύουν απαραίτητα τις θέσεις εργασίας.
Στην καλύτερη περίπτωση, και οι δύο προστατεύουν ορισμένες θέσεις εργασίας με τίμημα την απώλεια άλλων.
Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε -και επομένως δεν μπορούμε να μετρήσουμε- όλες τις επιπτώσεις στα κέρδη ή τις θέσεις εργασίας που προκαλούνται είτε από το ελεύθερο εμπόριο είτε από τον προστατευτισμό.
Επομένως, οι πολιτικοί δεν μπορούν να γνωρίζουν ποιο θα είναι το καθαρό αποτέλεσμα στις θέσεις εργασίας είτε από τις ελεύθερες είτε από προστατευόμενες εμπορικές πολιτικές των κυβερνήσεων.
Τα κινεζικά ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα
Ένα απλό παράδειγμα μπορεί να διευκρινίσει τα βασικά σημεία.
Οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες πωλούν επί του παρόντος ηλεκτρικά οχήματα υψηλής ποιότητας (EV), αυτοκίνητα και φορτηγά, παγκοσμίως, σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές.
Αυτά τα EV μπορούν να βρεθούν σε δρόμους σε όλο τον κόσμο, αλλά όχι στις ΗΠΑ.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, μέχρι πρόσφατα, εφαρμόστηκε δασμός 27,5% στις ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, εάν η τιμή εισόδου ενός κινεζικού EV ήταν, ας πούμε, 30.000 δολ. θα κόστιζε σε έναν αγοραστή από τις ΗΠΑ 30.000 $ + δασμούς 27,5% (επιπλέον 8.250 δολ. ) για μια συνολική τιμή στις ΗΠΑ 38.250 δολ..
Πρόσφατα, ο Πρόεδρος Biden αύξησε αυτόν τον δασμό από το 27,5% στο 100%, αυξάνοντας έτσι την τιμή του κινεζικού ηλεκτρικού αυτοκινήτου για πιθανούς αγοραστές από τις ΗΠΑ στα 60.000 δολάρια.
Η ΕΕ σχεδιάζει παρομοίως να αυξήσει τους δασμούς της έναντι των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων από 10% σε 48%, αυξάνοντας έτσι την τιμή στους πιθανούς αγοραστές της ΕΕ στα 44.400 δολάρια.
Αυτοί οι δασμοί προστατεύουν τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων εντός των ΗΠΑ και της ΕΕ ακριβώς επειδή αυτοί οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων δεν χρειάζεται να προσθέσουν κανένα δασμό στις τιμές που χρεώνουν.
Έτσι, για παράδειγμα, εάν τα EV που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και την ΕΕ κόστιζαν 40.000 $, θα ήταν μη ανταγωνιστικά με τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα με τιμή 30.000 $.
Οι προοπτικές κέρδους για αυτούς θα ήταν δυσοίωνες.
Με τους δασμούς που επιβλήθηκαν τώρα από τις ΗΠΑ και προτείνονται από την ΕΕ, οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων τους βλέπουν τα κέρδη τους.
Οι κατασκευαστές στην ΕΕ μπορούν να αυξήσουν την τιμή του EV από 40.000 δολ. σε, ας πούμε, 43.000 δολ., και να εξακολουθούν να είναι φθηνότερα από τις κινεζικές εισαγωγές EV που υποφέρουν από τους προγραμματισμένους δασμούς της ΕΕ και επομένως η τιμή τους στα 44.400 δολ..
Οι κατασκευαστές EV στις ΗΠΑ μπορούν να αυξήσουν τις τιμές τους, ας πούμε, στα 50.000 δολάρια, βελτιώνοντας απότομα τα κέρδη τους, ενώ εξακολουθούν να υπερτερούν των κινεζικών EV με τιμή 60.000 δολ. (συμπεριλαμβανομένου του δασμού 100%).
Αποκλείοντας την επιρροή από άλλους παράγοντες (πιθανή αυτοματοποίηση, αλλαγή προτιμήσεων για αυτοκίνητα κ.λπ.), μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι αυξημένοι δασμοί αύξησαν τα κέρδη των κατασκευαστών EV εντός των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι οι εν λόγω οι δασμοί έσωσαν επίσης θέσεις εργασίας σε αυτούς τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων των ΗΠΑ.
Αλλά αυτό δεν είναι ποτέ το τέλος της ιστορίας.
Οι θέσεις εργασίας EV δεν είναι οι μόνες εργασίες που επηρεάζονται από τους αυξημένους δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα.
Για παράδειγμα, πολλές εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες αγοράζουν στόλους ηλεκτρικών οχημάτων.
Πολλοί ανταγωνίζονται με εταιρείες εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών που αγοράζουν παρομοίως τέτοιους στόλους ως εισροές τους.
Οι αυξημένοι δασμοί των ΗΠΑ πλήττουν σοβαρά τις εταιρείες που αγοράζουν στόλο ηλεκτρικών οχημάτων εντός των ΗΠΑ.
Οι εταιρείες εντός των ΗΠΑ δεν μπορούν να αγοράσουν κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα για 30.000 δολάρια το καθένα.
Πρέπει να πληρώσουν πολύ περισσότερα για τα EV που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ που προστατεύονται από δασμούς.
Σε πλήρη αντίθεση, οι ανταγωνιστές τους εκτός των ΗΠΑ μπορούν να αγοράσουν κινεζικά EV στην πολύ φθηνότερη τιμή των 30.000 δολαρίων.
Ως εκ τούτου, οι εξωτερικοί ανταγωνιστές μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές για όποια προϊόντα πωλούν, επειδή απολαμβάνουν χαμηλότερο (επειδή χωρίς δασμούς) κόστος εισροών.
Αυτές οι εταιρείες θα κερδίσουν αγοραστές για τα προϊόντα τους σε όλο τον κόσμο εις βάρος των ανταγωνιστών τους εντός των ΗΠΑ.
Οι θέσεις εργασίας πιθανότατα θα χαθούν σε τέτοιες ανταγωνιστικά μειονεκτούσες επιχειρήσεις εντός των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ενώ η αύξηση των δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να προστάτευσε τους αμερικανούς εργαζομένους σε παραγωγούς ηλεκτρικών οχημάτων εντός των ΗΠΑ, στέρησε επίσης άλλους εργαζομένους στις ΗΠΑ από θέσεις εργασίας σε άλλες βιομηχανίες των ΗΠΑ που βρίσκονται ανταγωνιστικά σε μειονεκτική θέση εξαιτίας των δασμολογικών βαρών.
Ενταση των πληθωριστικών πιέσεων
Στα παραπάνω παραδείγματα, οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων στις ΗΠΑ και την ΕΕ μπορούν και πιθανότατα θα αυξήσουν τις τιμές τους λόγω της δασμολογικής προστασίας.
Με αυτόν τον τρόπο, οι δασμοί τείνουν να επιδεινώσουν τον πληθωρισμό.
Οι αυξημένες τιμές με τη σειρά τους τείνουν να βλάψουν τις εξαγωγές.
Οι μειωμένες εξαγωγές συνήθως σημαίνουν μειωμένες θέσεις εργασίας.
Ακόμη περισσότεροι παράγοντες διαμορφώνουν τα αποτελέσματα των δασμών στην εργασία.
Συχνά «ξεχνιούνται» τα πιθανά αντίποινα από άλλες χώρες που επηρεάζονται.
Τα στοιχεία δείχνουν ήδη αντίποινα κινεζικών δασμών που επιβάλλονται στις εισαγωγές αμερικανικών οχημάτων μεγάλου κινητήρα.
Εάν συμβεί αυτό, οι αμερικανικές εξαγωγές στην Κίνα θα συρρικνωθούν ή θα τερματιστούν.
Οι θέσεις εργασίας που συνεπάγονται αυτές οι εξαγωγές θα τερματιστούν επίσης, αντισταθμίζοντας τα κέρδη θέσεων εργασίας από τους δασμούς που επιβλήθηκαν στα κινεζικά EV.
Δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο κύριος στόχος των δασμολογικών πολιτικών των ΗΠΑ και της ΕΕ, είναι σημαντικό να δούμε πώς η Κίνα μπορεί να αντιδράσει με τρόπους που απειλούν μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Η Κίνα έχει πλέον περικυκλωθεί με επιτυχία με συμμάχους στους BRICS (συνολικά 11 χώρες).
Η ανακατεύθυνση των εξαγωγών
Η επιβολή δασμών δίνει κίνητρα στην Κίνα να αντισταθμίσει το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο αυτής της ζημίας μετατοπίζοντας την παραγωγή της στον κόσμο εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ και ιδιαίτερα στους εταίρους της BRICS.
Καθώς η Κίνα ανακατευθύνει τις εξαγωγές της, αυτό θα επηρεάσει επίσης από πού θα προέρχονται οι εισαγωγές της.
Όλες αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν πολλές βιομηχανίες των ΗΠΑ και της ΕΕ και τις θέσεις εργασίας που διατηρούν.
Οι ειλικρινείς και τίμιοι οικονομολόγοι σηκώνουν τους ώμους και επικαλούνται υψηλή αβεβαιότητα όταν ρωτούνται εάν οι δασμοί θα «προστατέψουν» τις θέσεις εργασίας.
Ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά ή δωροδοκημένο για να δώσει μια οριστική απάντηση, η ειλικρίνεια το αποκλείει.
Ωστόσο, οι πολιτικοί που επιθυμούν να πάρουν ψήφους υποσχόμενοι ότι ένας δασμός που θα επιβάλουν θα προστατεύσει τις θέσεις εργασίας μπορεί να είναι ήσυχοι.
Θα βρουν εύκολα οικονομολόγους που θα τους δώσουν ή θα τους... πουλήσουν τις απαντήσεις που θέλουν να ακούσουν.
Οι επιπτώσεις αυτής της ανάλυσης για την εργατική τάξη των ΗΠΑ είναι σημαντικές. Ο αγώνας μεταξύ των ελεύθερων εμπόρων και των προστατευτικών φέρνει αντιμέτωπες τις μεταβαλλόμενες συμμαχίες των καπιταλιστών εργοδοτών.
Μια συμμαχία καπιταλιστών εργοδοτών πολεμά μια άλλη για να κερδίσει τις ψήφους της εργατικής τάξης.
Κάθε πλευρά προωθεί την ψευδή της αφήγηση σχετικά με το ποια είναι η
καλύτερη πολιτική για θέσεις εργασίας.
Η εργατική τάξη δεν πρέπει να ξεγελιέται ή να αποσπάται η προσοχή από αυτούς τους αγώνες ελεύθερου εμπορίου ενάντια στον προστατευτισμό μεταξύ των καπιταλιστών.
Όποιος τα κερδίσει παραμένει πρωτίστως με γνώμονα το κέρδος.
Ο τελικός αντίκτυπος στις θέσεις εργασίας δεν αποτελεί προτεραιότητα για καμία από αυτές. Δεν ήταν ποτέ.
Συνεπώς, συμφέρον των εργαζομένων είναι η διαμόρφωση μιας διεθνούς τάξης πολυμερούς όπου η ισορροπία των δυνάμεων θα καθιστά δυνατή την επιβολή δικαίων κανόνων στο διεθνές εμπόρια και σεβασμό στην οικονομική κυριαρχία
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών