Η απουσία «μαύρων ιπποτών» καθαυτών δεν μειώνει τους κινδύνους για τους Δυτικούς εμπνευστές μονομερών κυρώσεων, παρά την ποικιλομορφία και την ιδιαιτερότητα τρίτων χωρών, γράφει ο διευθυντής του προγράμματος Valdai Club, Ivan Timofeev
Μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δυτικοί εμπνευστές των οικονομικών κυρώσεων είναι η δημιουργία ενός συνασπισμού κρατών που είναι πρόθυμες να εφαρμόσουν τα περιοριστικά μέτρα.
Μια κοινή θέση στην ερευνητική βιβλιογραφία για το θέμα είναι ότι η παρουσία ενός τέτοιου συνασπισμού ενισχύει την αποτελεσματικότητα της πίεσης των κυρώσεων - όσο περισσότερες χώρες υποστηρίζουν τις κυρώσεις, τόσο πιο δύσκολο είναι αυτές να παρακαμφθούν.
Η εμφάνιση των «μαύρων ιπποτών», δηλαδή κρατών που σκόπιμα τορπιλίζουν τα καθεστώτα κυρώσεων, ωστόσο, μπορεί να υποτιμήσει σημαντικά τις επενέργειες από τις επιβληθείσες κυρώσεις
Έτσι, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η εμπορική απομόνωση της Κούβας από τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη μεγάλης κλίμακας συνεργασία της Αβάνας με την ΕΣΣΔ.
Ακόμη και όταν επέβαλαν κυρώσεις σε περιφερειακές δυνάμεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρόλο που ήταν υπερδύναμη, αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν συνασπισμούς για την υποστήριξη των καθεστώτων τους.
Όταν προσπαθούσε να εφαρμόσει την αμερικανική πολιτική των κυρώσεων κατά του Ιράν, η αμερικανική διπλωματία εργάστηκε ενεργά μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προσπαθώντας, με επιτυχία, να συγχρονίσει τις μονομερείς κυρώσεις της με πολυμερή περιοριστικά μέτρα.
Παρόμοια βήματα έγιναν και για τη Βόρεια Κορέα.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι κυρώσεις πέτυχαν τους στόχους τους μόνο εν μέρει ή καθόλου.
Η πυρηνική συμφωνία του Ιράν κατέρρευσε ως αποτέλεσμα των μονομερών ενεργειών της κυβέρνησης Trump και η Βόρεια Κορέα εφάρμοσε τελικά τόσο πυραυλικά όσο και πυρηνικά προγράμματα.
Οι αποστάσεις των τρίτων χωρών
Μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία και το επακόλουθο «τσουνάμι κυρώσεων» που ξεκίνησε κατά της Ρωσίας από τη συλλογική Δύση, το θέμα του συνασπισμού ήταν και πάλι στην ημερήσια διάταξη.
Ένα μεγάλο πρόβλημα για τους εμπνευστές των κυρώσεων ήταν τρίτες χώρες που διατηρούν αποστάσεις από την αντιπαράθεση με τη Ρωσία.
Έτσι, ενώ Βρετανοί ειδικοί δηλώνουν ότι οι κυρώσεις περιπλέκουν τη λειτουργία του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος και της οικονομίας συνολικά, υποστηρίζουν ότι δεν έχουν αποτέλεσμα στην επίλυση πολιτικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Η καταστρατήγηση των κυρώσεων μέσω τρίτων χωρών είναι ένας από τους λόγους.
Αν και τρίτες χώρες δεν υποστηρίζουν ανοιχτά την παράκαμψη των κυρώσεων, οι δικαιοδοσίες τους επιτρέπουν τη διατήρηση των συναλλαγών που είναι απαραίτητες για τη Ρωσία.
Η Μόσχα χρησιμοποιεί την εμπειρία του Ιράν στην παράκαμψη των κυρώσεων και επίσης οικοδομεί συνεργασία μαζί του (καθώς και με άλλες οικονομικές δικαιοδοσίες που υπόκεινται σε κυρώσεις) σε διάφορους τομείς.
Η θέση και ο ρόλος τρίτων χωρών στη δυτική πολιτική κυρώσεων κατά της Ρωσίας έχει αρκετά χαρακτηριστικά.
Πρώτα απ 'όλα, αυτό που εντυπωσιάζει είναι η σχεδόν πλήρης απουσία «μαύρων ιπποτών», τουλάχιστον στη μορφή με την οποία υπήρχαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Οι χώρες της παγκόσμιας πλειοψηφίας έχουν αποστασιοποιηθεί από τις δυτικές κυρώσεις και δεν τις έχουν εφαρμόσει.
Συναλλάσσονται με τη Ρωσία όταν τους είναι κερδοφόρο.
Δεν χρειάζεται όμως να μιλάμε για στοχευμένη και μεγάλης κλίμακας υποστήριξη προς τη Ρωσία ακόμα.
Πολλές από αυτές τις χώρες έχουν τις δικές τους σχέσεις με τη Δύση και μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
Αυτή η κατάσταση πραγμάτων είναι εν μέρει φυσιολογική, δεδομένου ότι η ίδια η Ρωσία είναι μεγάλη δύναμη, ενώ η έννοια του «μαύρου ιππότη» προέκυψε στο πλαίσιο των σχέσεων μικρών ή λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών υπό κυρώσεις με μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ ή η ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Ο ρόλος της Κίνας και οι δευτερογενείς κυρώσεις
Το 2022, η Ρωσία αποδείχθηκε ότι ήταν ο μεγαλύτερος ιστορικά στόχος οικονομικών περιορισμών ποτέ, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.
Η «παγκόσμια πλειοψηφία» απείχε από αυτές.
Ωστόσο, το να τους αποκαλούμε «μαύρους ιππότες» είναι ακόμα πρόωρο - αλλά όχι ουτοπικό, γράφει ο Διευθυντής Προγράμματος του Valdai Club, Ivan Timofeev.
Ωστόσο, η απουσία «μαύρων ιπποτών» δεν εμπόδισε τη Ρωσία να οικοδομήσει πολύπλευρες σχέσεις με τρίτες χώρες και το επίπεδο και η φύση των σχέσεών τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να είναι θεμελιωδώς διαφορετικά.
Έτσι, η Κίνα βρίσκεται σε κατάσταση αυξανόμενου ανταγωνισμού με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σήμερα, το Πεκίνο έχει γίνει βασικός εμπορικός εταίρος της Ρωσίας και ο όγκος του διμερούς εμπορίου σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Ο μεγάλος αριθμός κινεζικών εταιρειών που εμπίπτουν σε δευτερεύουσες κυρώσεις των ΗΠΑ (για παράδειγμα, στο πρόσφατο πακέτο κυρώσεων στις 12 Ιουνίου) φαίνεται επίσης φυσικός.
Ωστόσο, δεκάδες εταιρείες από την Τουρκία (έναν σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (εταίρο ασφαλείας των ΗΠΑ) και την Κύπρο (μέλος της ΕΕ) βρίσκονται τώρα υπό δευτεγογενείς κυρώσεις.
Με άλλα λόγια, η παράκαμψη των κυρώσεων είναι αρκετά δυνατή εντός των δικαιοδοσιών των συμμάχων ή εταίρων των ΗΠΑ. Η κατάσταση αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών εταιρειών που έχουν δημιουργηθεί ειδικά, συχνά συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες.
Οι αρχές των επιμέρους χωρών είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να ελέγξουν πλήρως αυτές τις συναλλαγές.
Τελικά, ο κίνδυνος δευτερευουσών κυρώσεων αφορά την εταιρεία και όχι τη χώρα, αν και τέτοιες ενέργειες μπορεί επίσης να έχουν συνέπειες για τα κράτη με τη μορφή αυστηρότερων ελέγχων στις εξαγωγές.
Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εισαγάγει έναν νομικό μηχανισμό που καθιστά δυνατό τον αυστηρότερο έλεγχο των εξαγωγών σε εκείνες τις χώρες που κάνουν τα στραβά μάτια στους περιορισμούς των εξαγωγών της ΕΕ που στοχεύουν τη Ρωσία.
Από την άλλη πλευρά, η κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα εξακολουθεί να τους επιτρέπει να επηρεάζουν τις επιχειρήσεις από χώρες που δεν έχουν ενταχθεί στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Στα τέλη του 2023, οι αρχές των ΗΠΑ δημιούργησαν έναν νομικό μηχανισμό που επιτρέπει την επιβολή δευτερευουσών κυρώσεων κατά ξένων τραπεζών που πραγματοποιούν συναλλαγές υπέρ του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος ή για ορισμένα αγαθά διπλής χρήσης (τα οποία δεν είναι αμιγώς αμυντικά αλλά μπορεί να έχουν στρατιωτική χρήση.
Τον Ιούνιο του 2024, η ερμηνεία της έννοιας του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος επεκτάθηκε σε τράπεζες που υπόκεινταν στο παρελθόν σε κυρώσεις. Δηλαδή, μια ξένη τράπεζα κινδυνεύει να αντιμετωπίσει δευτερεύουσες κυρώσεις εάν ο αντισυμβαλλόμενός της είναι οποιαδήποτε ρωσική τράπεζα που έχει υποστεί κυρώσεις.
Παρόμοιοι περιορισμοί εμφανίστηκαν στο δέκατο τέταρτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ.
Το 2024 αναφέρθηκαν δυσκολίες στην ολοκλήρωση συναλλαγών, για παράδειγμα, μέσω κινεζικών τραπεζών ή αύξηση του κόστους τέτοιων συναλλαγών, αλλά οι ρωσικές αρχές δεν θεωρούν ότι τα προβλήματα είναι σημαντικά - και ούτε έχει φανεί κάτι τέτοιο.
Οι προμήθειες μέσω τρίτων χωρών
Οι πολυάριθμες τακτικές για την παράκαμψη των κυρώσεων με τη μορφή προμηθειών μέσω τρίτων χωρών δεν είναι ακόμα το πιο σοβαρό πρόβλημα για τη Δύση
Οι δευτερεύουσες κυρώσεις, οι ποινικές υποθέσεις εναντίον όσων εμπλέκονται στην καταστρατήγηση και οι διοικητικές έρευνες για ακούσιες παραβιάσεις αυξάνουν το κόστος του κινδύνου και μαζί το κόστος των αγαθών που εισέρχονται στη Ρωσία.
Δεν θα είναι δυνατή η διακοπή των προμηθειών τους, αλλά το κόστος για τους Ρώσους καταναλωτές μπορεί να αυξηθεί.
Μια πολύ πιο σοβαρή πρόκληση είναι η συνεπής πολιτική της Μόσχας για την οικοδόμηση μηχανισμών συναλλαγών ανεξάρτητων από τη δυτική χρηματοοικονομική υποδομή. Α
υτή είναι μια μακρά, πολλαπλών επιπέδων διαδικασία που δεν είναι πάντα η βέλτιστη.
Έτσι, οι διακανονισμοί σε εθνικά νομίσματα είναι ωφέλιμοι στις σχέσεις με μεγάλες οικονομίες, αλλά δημιουργούν προβλήματα υπερβολικής συσσώρευσης μεμονωμένων νομισμάτων σε σχεση με μικρότερες χώρες.
Ωστόσο, οι ρωσικές αρχές θα προωθήσουν επίμονα τέτοιους μηχανισμούς τόσο σε διμερή όσο και σε πολυμερή βάση.
Στο άμεσο μέλλον, οι νέοι μηχανισμοί είναι απίθανο να αποτελέσουν πρόβλημα για τη συνεχιζόμενη κυριαρχία των διακανονισμών σε δολάρια ΗΠΑ. Ωστόσο, το ίδιο το γεγονός της βλάστησής τους με τη συμμετοχή μιας μεγάλης οικονομίας όπως η ρωσική θα δημιουργεί όλο και περισσότερες ζώνες πέρα από τον έλεγχο των οικονομικών αρχών των δυτικών χωρών.
Επιπλέον, τα νέα συστήματα πληρωμών δεν θα είναι απαραίτητα ενοποιημένα και κάθετα ολοκληρωμένα.
Μπορούν να λύσουν διαφορετικά προβλήματα και διαφέρουν ως προς τις παραμέτρους και τις αρχές λειτουργίας τους.
Για παράδειγμα, η σύνδεση μηχανισμών πληρωμών μεταξύ Ρωσίας και Ιράν για την αμοιβαία χρήση καρτών μπορεί να γίνει παράλληλα με την ανάπτυξη χρηματοοικονομικής υποδομής με την Κίνα και ταυτόχρονα με την προώθηση συστήματος διακανονισμού συναλλαγών στο πλαίσιο των BRICS.
Και τα τρία προβλήματα είναι θεμελιωδώς διαφορετικά και μπορούν να λυθούν με διαφορετικές ταχύτητες.
Ωστόσο, η πρόοδος στην επίλυσή τους θα μειώσει την ικανότητα των δυτικών χωρών να χρησιμοποιούν τις οικονομικές τους δυνατότητες για πολιτικούς σκοπούς. Η απουσία (ακόμη) «μαύρων ιπποτών» δεν μειώνει τους κινδύνους για τους δυτικούς εμπνευστές των μονομερών κυρώσεων, παρά την ποικιλομορφία και την ιδιαιτερότητα τρίτων χωρών.
www.bankingnews.gr
Μια κοινή θέση στην ερευνητική βιβλιογραφία για το θέμα είναι ότι η παρουσία ενός τέτοιου συνασπισμού ενισχύει την αποτελεσματικότητα της πίεσης των κυρώσεων - όσο περισσότερες χώρες υποστηρίζουν τις κυρώσεις, τόσο πιο δύσκολο είναι αυτές να παρακαμφθούν.
Η εμφάνιση των «μαύρων ιπποτών», δηλαδή κρατών που σκόπιμα τορπιλίζουν τα καθεστώτα κυρώσεων, ωστόσο, μπορεί να υποτιμήσει σημαντικά τις επενέργειες από τις επιβληθείσες κυρώσεις
Έτσι, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η εμπορική απομόνωση της Κούβας από τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη μεγάλης κλίμακας συνεργασία της Αβάνας με την ΕΣΣΔ.
Ακόμη και όταν επέβαλαν κυρώσεις σε περιφερειακές δυνάμεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρόλο που ήταν υπερδύναμη, αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν συνασπισμούς για την υποστήριξη των καθεστώτων τους.
Όταν προσπαθούσε να εφαρμόσει την αμερικανική πολιτική των κυρώσεων κατά του Ιράν, η αμερικανική διπλωματία εργάστηκε ενεργά μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προσπαθώντας, με επιτυχία, να συγχρονίσει τις μονομερείς κυρώσεις της με πολυμερή περιοριστικά μέτρα.
Παρόμοια βήματα έγιναν και για τη Βόρεια Κορέα.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι κυρώσεις πέτυχαν τους στόχους τους μόνο εν μέρει ή καθόλου.
Η πυρηνική συμφωνία του Ιράν κατέρρευσε ως αποτέλεσμα των μονομερών ενεργειών της κυβέρνησης Trump και η Βόρεια Κορέα εφάρμοσε τελικά τόσο πυραυλικά όσο και πυρηνικά προγράμματα.
Οι αποστάσεις των τρίτων χωρών
Μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία και το επακόλουθο «τσουνάμι κυρώσεων» που ξεκίνησε κατά της Ρωσίας από τη συλλογική Δύση, το θέμα του συνασπισμού ήταν και πάλι στην ημερήσια διάταξη.
Ένα μεγάλο πρόβλημα για τους εμπνευστές των κυρώσεων ήταν τρίτες χώρες που διατηρούν αποστάσεις από την αντιπαράθεση με τη Ρωσία.
Έτσι, ενώ Βρετανοί ειδικοί δηλώνουν ότι οι κυρώσεις περιπλέκουν τη λειτουργία του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος και της οικονομίας συνολικά, υποστηρίζουν ότι δεν έχουν αποτέλεσμα στην επίλυση πολιτικών προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Η καταστρατήγηση των κυρώσεων μέσω τρίτων χωρών είναι ένας από τους λόγους.
Αν και τρίτες χώρες δεν υποστηρίζουν ανοιχτά την παράκαμψη των κυρώσεων, οι δικαιοδοσίες τους επιτρέπουν τη διατήρηση των συναλλαγών που είναι απαραίτητες για τη Ρωσία.
Η Μόσχα χρησιμοποιεί την εμπειρία του Ιράν στην παράκαμψη των κυρώσεων και επίσης οικοδομεί συνεργασία μαζί του (καθώς και με άλλες οικονομικές δικαιοδοσίες που υπόκεινται σε κυρώσεις) σε διάφορους τομείς.
Η θέση και ο ρόλος τρίτων χωρών στη δυτική πολιτική κυρώσεων κατά της Ρωσίας έχει αρκετά χαρακτηριστικά.
Πρώτα απ 'όλα, αυτό που εντυπωσιάζει είναι η σχεδόν πλήρης απουσία «μαύρων ιπποτών», τουλάχιστον στη μορφή με την οποία υπήρχαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Οι χώρες της παγκόσμιας πλειοψηφίας έχουν αποστασιοποιηθεί από τις δυτικές κυρώσεις και δεν τις έχουν εφαρμόσει.
Συναλλάσσονται με τη Ρωσία όταν τους είναι κερδοφόρο.
Δεν χρειάζεται όμως να μιλάμε για στοχευμένη και μεγάλης κλίμακας υποστήριξη προς τη Ρωσία ακόμα.
Πολλές από αυτές τις χώρες έχουν τις δικές τους σχέσεις με τη Δύση και μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
Αυτή η κατάσταση πραγμάτων είναι εν μέρει φυσιολογική, δεδομένου ότι η ίδια η Ρωσία είναι μεγάλη δύναμη, ενώ η έννοια του «μαύρου ιππότη» προέκυψε στο πλαίσιο των σχέσεων μικρών ή λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών υπό κυρώσεις με μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ ή η ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Ο ρόλος της Κίνας και οι δευτερογενείς κυρώσεις
Το 2022, η Ρωσία αποδείχθηκε ότι ήταν ο μεγαλύτερος ιστορικά στόχος οικονομικών περιορισμών ποτέ, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.
Η «παγκόσμια πλειοψηφία» απείχε από αυτές.
Ωστόσο, το να τους αποκαλούμε «μαύρους ιππότες» είναι ακόμα πρόωρο - αλλά όχι ουτοπικό, γράφει ο Διευθυντής Προγράμματος του Valdai Club, Ivan Timofeev.
Ωστόσο, η απουσία «μαύρων ιπποτών» δεν εμπόδισε τη Ρωσία να οικοδομήσει πολύπλευρες σχέσεις με τρίτες χώρες και το επίπεδο και η φύση των σχέσεών τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να είναι θεμελιωδώς διαφορετικά.
Έτσι, η Κίνα βρίσκεται σε κατάσταση αυξανόμενου ανταγωνισμού με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σήμερα, το Πεκίνο έχει γίνει βασικός εμπορικός εταίρος της Ρωσίας και ο όγκος του διμερούς εμπορίου σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Ο μεγάλος αριθμός κινεζικών εταιρειών που εμπίπτουν σε δευτερεύουσες κυρώσεις των ΗΠΑ (για παράδειγμα, στο πρόσφατο πακέτο κυρώσεων στις 12 Ιουνίου) φαίνεται επίσης φυσικός.
Ωστόσο, δεκάδες εταιρείες από την Τουρκία (έναν σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (εταίρο ασφαλείας των ΗΠΑ) και την Κύπρο (μέλος της ΕΕ) βρίσκονται τώρα υπό δευτεγογενείς κυρώσεις.
Με άλλα λόγια, η παράκαμψη των κυρώσεων είναι αρκετά δυνατή εντός των δικαιοδοσιών των συμμάχων ή εταίρων των ΗΠΑ. Η κατάσταση αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών εταιρειών που έχουν δημιουργηθεί ειδικά, συχνά συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες.
Οι αρχές των επιμέρους χωρών είτε δεν μπορούν είτε δεν θέλουν να ελέγξουν πλήρως αυτές τις συναλλαγές.
Τελικά, ο κίνδυνος δευτερευουσών κυρώσεων αφορά την εταιρεία και όχι τη χώρα, αν και τέτοιες ενέργειες μπορεί επίσης να έχουν συνέπειες για τα κράτη με τη μορφή αυστηρότερων ελέγχων στις εξαγωγές.
Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εισαγάγει έναν νομικό μηχανισμό που καθιστά δυνατό τον αυστηρότερο έλεγχο των εξαγωγών σε εκείνες τις χώρες που κάνουν τα στραβά μάτια στους περιορισμούς των εξαγωγών της ΕΕ που στοχεύουν τη Ρωσία.
Από την άλλη πλευρά, η κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα εξακολουθεί να τους επιτρέπει να επηρεάζουν τις επιχειρήσεις από χώρες που δεν έχουν ενταχθεί στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Στα τέλη του 2023, οι αρχές των ΗΠΑ δημιούργησαν έναν νομικό μηχανισμό που επιτρέπει την επιβολή δευτερευουσών κυρώσεων κατά ξένων τραπεζών που πραγματοποιούν συναλλαγές υπέρ του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος ή για ορισμένα αγαθά διπλής χρήσης (τα οποία δεν είναι αμιγώς αμυντικά αλλά μπορεί να έχουν στρατιωτική χρήση.
Τον Ιούνιο του 2024, η ερμηνεία της έννοιας του ρωσικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος επεκτάθηκε σε τράπεζες που υπόκεινταν στο παρελθόν σε κυρώσεις. Δηλαδή, μια ξένη τράπεζα κινδυνεύει να αντιμετωπίσει δευτερεύουσες κυρώσεις εάν ο αντισυμβαλλόμενός της είναι οποιαδήποτε ρωσική τράπεζα που έχει υποστεί κυρώσεις.
Παρόμοιοι περιορισμοί εμφανίστηκαν στο δέκατο τέταρτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ.
Το 2024 αναφέρθηκαν δυσκολίες στην ολοκλήρωση συναλλαγών, για παράδειγμα, μέσω κινεζικών τραπεζών ή αύξηση του κόστους τέτοιων συναλλαγών, αλλά οι ρωσικές αρχές δεν θεωρούν ότι τα προβλήματα είναι σημαντικά - και ούτε έχει φανεί κάτι τέτοιο.
Οι προμήθειες μέσω τρίτων χωρών
Οι πολυάριθμες τακτικές για την παράκαμψη των κυρώσεων με τη μορφή προμηθειών μέσω τρίτων χωρών δεν είναι ακόμα το πιο σοβαρό πρόβλημα για τη Δύση
Οι δευτερεύουσες κυρώσεις, οι ποινικές υποθέσεις εναντίον όσων εμπλέκονται στην καταστρατήγηση και οι διοικητικές έρευνες για ακούσιες παραβιάσεις αυξάνουν το κόστος του κινδύνου και μαζί το κόστος των αγαθών που εισέρχονται στη Ρωσία.
Δεν θα είναι δυνατή η διακοπή των προμηθειών τους, αλλά το κόστος για τους Ρώσους καταναλωτές μπορεί να αυξηθεί.
Μια πολύ πιο σοβαρή πρόκληση είναι η συνεπής πολιτική της Μόσχας για την οικοδόμηση μηχανισμών συναλλαγών ανεξάρτητων από τη δυτική χρηματοοικονομική υποδομή. Α
υτή είναι μια μακρά, πολλαπλών επιπέδων διαδικασία που δεν είναι πάντα η βέλτιστη.
Έτσι, οι διακανονισμοί σε εθνικά νομίσματα είναι ωφέλιμοι στις σχέσεις με μεγάλες οικονομίες, αλλά δημιουργούν προβλήματα υπερβολικής συσσώρευσης μεμονωμένων νομισμάτων σε σχεση με μικρότερες χώρες.
Ωστόσο, οι ρωσικές αρχές θα προωθήσουν επίμονα τέτοιους μηχανισμούς τόσο σε διμερή όσο και σε πολυμερή βάση.
Στο άμεσο μέλλον, οι νέοι μηχανισμοί είναι απίθανο να αποτελέσουν πρόβλημα για τη συνεχιζόμενη κυριαρχία των διακανονισμών σε δολάρια ΗΠΑ. Ωστόσο, το ίδιο το γεγονός της βλάστησής τους με τη συμμετοχή μιας μεγάλης οικονομίας όπως η ρωσική θα δημιουργεί όλο και περισσότερες ζώνες πέρα από τον έλεγχο των οικονομικών αρχών των δυτικών χωρών.
Επιπλέον, τα νέα συστήματα πληρωμών δεν θα είναι απαραίτητα ενοποιημένα και κάθετα ολοκληρωμένα.
Μπορούν να λύσουν διαφορετικά προβλήματα και διαφέρουν ως προς τις παραμέτρους και τις αρχές λειτουργίας τους.
Για παράδειγμα, η σύνδεση μηχανισμών πληρωμών μεταξύ Ρωσίας και Ιράν για την αμοιβαία χρήση καρτών μπορεί να γίνει παράλληλα με την ανάπτυξη χρηματοοικονομικής υποδομής με την Κίνα και ταυτόχρονα με την προώθηση συστήματος διακανονισμού συναλλαγών στο πλαίσιο των BRICS.
Και τα τρία προβλήματα είναι θεμελιωδώς διαφορετικά και μπορούν να λυθούν με διαφορετικές ταχύτητες.
Ωστόσο, η πρόοδος στην επίλυσή τους θα μειώσει την ικανότητα των δυτικών χωρών να χρησιμοποιούν τις οικονομικές τους δυνατότητες για πολιτικούς σκοπούς. Η απουσία (ακόμη) «μαύρων ιπποτών» δεν μειώνει τους κινδύνους για τους δυτικούς εμπνευστές των μονομερών κυρώσεων, παρά την ποικιλομορφία και την ιδιαιτερότητα τρίτων χωρών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών