Επί σχεδόν οκτώ δεκαετίες, το προνομιακό νομισματικό καθεστώς παρείχε στις ΗΠΑ σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κόστους δανεισμού και της σημαντικής επιρροής στο παγκόσμιο εμπόριο
Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία συγκλόνισε τον κόσμο, πυροδοτώντας μια από τις μεγαλύτερες συγκρούσεις στην Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Λαμβάνει χώρα, την ίδια ώρα, όχι μόνο μια γεωπολιτική αναδιάταξη ισχύος, αλλά και μια ανατροπή της νομισματικής ειρήνης που είχε επιβληθεί από τη Δύση μεταπολεμικά με το δολάριο να καθίσταται αναξιόπιστο νόμισμα και να αμφισβητείται η κυριαρχία του στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η ταχεία απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, συμπεριλαμβανομένου του παγώματος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ανέδειξε την τεράστια δύναμη που κατέχουν οι ΗΠΑ μέσω της θέσης του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Για σχεδόν οκτώ δεκαετίες, αυτό το καθεστώς παρείχε στις ΗΠΑ σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα και στήριξε την ηγεμονία τους στη φιλελεύθερη τάξη, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κόστους δανεισμού και της σημαντικής επιρροής στο παγκόσμιο εμπόριο.
Ωστόσο, η σύγκρουση στην Ουκρανία οδήγησε πολλές χώρες, συμμάχους και αντιπάλους, να επανεξετάσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο.
Κράτη όπως η Κίνα και η Ρωσία μεταξύ άλλων χωρών BRICS+ είναι πλέον πιο αποφασισμένες να αμφισβητήσουν την κυριαρχία του δολαρίου και να μειώσουν την έκθεσή τους στην αμερικανική οικονομική επιρροή.
Η ικανότητα των ΗΠΑ να χρησιμοποιούν το δολάριο ως εργαλείο οικονομικού πολέμου, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές δημοσιονομικές προκλήσεις, θέτει σημαντικούς κινδύνους για το μέλλον του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, σύμφωνα με δημοσίευμα του Forbes.
1. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ: Μια αυξανόμενη ανησυχία για την οικονιμική σταθερότητα
Οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά δημοσιονομικά ελλείμματα εδώ και χρόνια, χωρίς σαφές σχέδιο για την αναστροφή αυτής της τάσης.
Μόνο το οικονομικό έτος 2023, το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού αυξήθηκε κατά σχεδόν 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, λόγω της ανόδου του κόστους τόκων για το χρέος και της αύξησης των κρατικών δαπανών για την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση και την άμυνα.
Με το δημόσιο χρέος να ξεπερνά πλέον τα 35 τρισεκατομμύρια δολάρια, οι πληρωμές τόκων από μόνες τους θα μπορούσαν να διαβρώσουν την παγκόσμια εμπιστοσύνη στο δολάριο.
Παρά αυτή την ανησυχητική τάση, δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο για την ανάταξη των δημοσιονομικών δεδομένων, καθιστώντας απίθανο να βελτιωθεί σύντομα η κατάσταση.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ ως % του ονομαστικού ΑΕΠ
2. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ: Διαβρώνει την εμπιστοσύνη στο νόμισμα
Εκτός από το δημοσιονομικό τους έλλειμμα, οι ΗΠΑ παρουσιάζουν σημαντικό εμπορικό έλλειμμα, εισάγοντας συνεχώς περισσότερα από όσα εξάγουν – μια τάση που διατηρείται για σχεδόν πέντε δεκαετίες.
Το 2022, το εμπορικό έλλειμμα έφτασε στο ρεκόρ των 948 δισεκατομμυρίων δολαρίων και το 2023 ήταν 773 δισεκατομμύρια δολάρια, υπογραμμίζοντας την εξάρτηση της χώρας από ξένα αγαθά και υπηρεσίες.
Αυτή η επίμονη ανισορροπία αναγκάζει τις ΗΠΑ να δανείζονται από ξένους πιστωτές, αυξάνοντας περαιτέρω το δημόσιο χρέος - και το μόνο που μπορεί να κάνει η νομισματιοποίηση του από την κεντρική τράπεζα.
Ενώ αυτό το εμπορικό έλλειμμα ήταν βιώσιμο λόγω της παγκόσμιας εμπιστοσύνης στο δολάριο, ένα συνεχές έλλειμμα θα μπορούσε σταδιακά να διαβρώσει αυτήν την εμπιστοσύνη.
Εμπορικό Ισοζύγιο Αγαθών και Υπηρεσιών των ΗΠΑ σε δισεκατομμύρια
3. Γεωπολιτικές αλλαγές: Η πρόκληση από τους BRICS+
Η απάντηση των ΗΠΑ στη ρωσική επιχείρηση στην Ουκρανία, ιδιαίτερα το πάγωμα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ενίσχυσε τις παγκόσμιες ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους υπερβολικής εξάρτησης από το δολάριο.
Για πολλά κράτη, αυτή η ενέργεια υπογράμμισε την τεράστια ισχύ που κατέχουν οι ΗΠΑ στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Σε απάντηση, ο όμιλος BRICS+ —που αποτελείται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αφρική, το Ιράν και άλλους— έχει γίνει μια τρομερή δύναμη, επιταχύνοντας γρήγορα τις προσπάθειες να μειώσει την εξάρτησή τους από το δολάριο.
Απο κοινού, οι BRICS+ αντιπροσωπεύουν έναν συνδυασμένο πληθυσμό 3,64 δισεκατομμυρίων και περίπου 30 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ, καθιστώντας το έναν σημαντικό συνασπισμό με επιρροή στην παγκόσμια οικονομία.
Η Κίνα, ως βασικός παίκτης στο BRICS+, ηγείται της επιβάρυνσης προωθώντας τη χρήση του νομίσματός της, του γιουάν, στο διεθνές εμπόριο και σφυρηλατώντας ενεργά συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων με άλλα κράτη.
Επιπλέον, η Ρωσία, η Κίνα και πολλά άλλα μέλη του BRICS+ έχουν αυξήσει ταχέως τα αποθέματά τους σε χρυσό της κεντρικής τράπεζας, ένα σαφές μήνυμα της αυξανόμενης δυσφορίας τους με τη διατήρηση ενός σημαντικού μέρους των αποθεματικών τους σε δολάρια ΗΠΑ.
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι ξένες κεντρικές τράπεζες αύξησαν σημαντικά τις αγορές χρυσού, με μόνο το 2022 να έχουν αποκτήσει πάνω από 1.136 μετρικούς τόνους - το υψηλότερο επίπεδο από το 1967.
Ταυτόχρονα, το μερίδιο του δολαρίου ΗΠΑ στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα έχει μειωθεί από περίπου 71% στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε περίπου 58,4% έως το τέλος του 2022, αντανακλώντας μια αποφασιστική τάση προς τη διαφοροποίηση των αποθεματικών που οδηγείται από την αυξανόμενη επιρροή του μπλοκ BRICS+.
«Το θέμα της εγκατάλειψης του δολαρίου δεν είναι ζήτημα αν το θέλουμε ή όχι. Είναι θέμα αν το χρειαζόμαστε ή όχι. Και δεν το χρειαζόμαστε», δήλωσε ο
Vladimir Putin, τον Ιούνιο 2022
«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δημιουργήσει ένα πιο δίκαιο και πιο ισορροπημένο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η διαφοροποίηση των αποθεματικών νομισμάτων είναι ένα κρίσιμο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση», δηλωσε ο Xi Jinping Τζινπίνγκ στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS, Σεπτέμβριος 2023
Ανοδικές προοπτικές για τον χρυσό
Εάν το δολάριο χάσει τη θέση του ως κορυφαίο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, είναι πιθανό να υποχωρήσει σε αξία, με σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές.
Ο χρυσός παραμένει η καλύτερη επιλογή για τους επενδυτές που θέλουν να προστατευτούν από αυτόν τον κίνδυνο και η παγκόσμια ζήτηση γι' αυτόν είναι εμφανής σε αντίθεση με τα δολάρια.
Ενώ το δολάριο απολαμβάνει εδώ και καιρό τη θέση του ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις.
Η κυριαρχία του δολαρίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παγκόσμια εμπιστοσύνη, και εάν αυτή η εμπιστοσύνη διαβρωθεί, θα ήταν δύσκολο να αποκατασταθεί. Ο προϋπολογισμός και τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές αλλαγές —ιδιαίτερα την αυξανόμενη επιρροή των χωρών BRICS+— υποδηλώνουν ότι η κυριαρχία του δολαρίου μπορεί να κινδυνεύει.
Οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για τις πιθανές επιπτώσεις ενός ασθενέστερου δολαρίου, με σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες ειδικά στον χρυσό.
www.bankingnews.gr
Λαμβάνει χώρα, την ίδια ώρα, όχι μόνο μια γεωπολιτική αναδιάταξη ισχύος, αλλά και μια ανατροπή της νομισματικής ειρήνης που είχε επιβληθεί από τη Δύση μεταπολεμικά με το δολάριο να καθίσταται αναξιόπιστο νόμισμα και να αμφισβητείται η κυριαρχία του στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η ταχεία απάντηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, συμπεριλαμβανομένου του παγώματος των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ανέδειξε την τεράστια δύναμη που κατέχουν οι ΗΠΑ μέσω της θέσης του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Για σχεδόν οκτώ δεκαετίες, αυτό το καθεστώς παρείχε στις ΗΠΑ σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα και στήριξε την ηγεμονία τους στη φιλελεύθερη τάξη, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κόστους δανεισμού και της σημαντικής επιρροής στο παγκόσμιο εμπόριο.
Ωστόσο, η σύγκρουση στην Ουκρανία οδήγησε πολλές χώρες, συμμάχους και αντιπάλους, να επανεξετάσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο.
Κράτη όπως η Κίνα και η Ρωσία μεταξύ άλλων χωρών BRICS+ είναι πλέον πιο αποφασισμένες να αμφισβητήσουν την κυριαρχία του δολαρίου και να μειώσουν την έκθεσή τους στην αμερικανική οικονομική επιρροή.
Η ικανότητα των ΗΠΑ να χρησιμοποιούν το δολάριο ως εργαλείο οικονομικού πολέμου, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές δημοσιονομικές προκλήσεις, θέτει σημαντικούς κινδύνους για το μέλλον του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, σύμφωνα με δημοσίευμα του Forbes.
1. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ: Μια αυξανόμενη ανησυχία για την οικονιμική σταθερότητα
Οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά δημοσιονομικά ελλείμματα εδώ και χρόνια, χωρίς σαφές σχέδιο για την αναστροφή αυτής της τάσης.
Μόνο το οικονομικό έτος 2023, το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού αυξήθηκε κατά σχεδόν 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, λόγω της ανόδου του κόστους τόκων για το χρέος και της αύξησης των κρατικών δαπανών για την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση και την άμυνα.
Με το δημόσιο χρέος να ξεπερνά πλέον τα 35 τρισεκατομμύρια δολάρια, οι πληρωμές τόκων από μόνες τους θα μπορούσαν να διαβρώσουν την παγκόσμια εμπιστοσύνη στο δολάριο.
Παρά αυτή την ανησυχητική τάση, δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο για την ανάταξη των δημοσιονομικών δεδομένων, καθιστώντας απίθανο να βελτιωθεί σύντομα η κατάσταση.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ ως % του ονομαστικού ΑΕΠ
2. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ: Διαβρώνει την εμπιστοσύνη στο νόμισμα
Εκτός από το δημοσιονομικό τους έλλειμμα, οι ΗΠΑ παρουσιάζουν σημαντικό εμπορικό έλλειμμα, εισάγοντας συνεχώς περισσότερα από όσα εξάγουν – μια τάση που διατηρείται για σχεδόν πέντε δεκαετίες.
Το 2022, το εμπορικό έλλειμμα έφτασε στο ρεκόρ των 948 δισεκατομμυρίων δολαρίων και το 2023 ήταν 773 δισεκατομμύρια δολάρια, υπογραμμίζοντας την εξάρτηση της χώρας από ξένα αγαθά και υπηρεσίες.
Αυτή η επίμονη ανισορροπία αναγκάζει τις ΗΠΑ να δανείζονται από ξένους πιστωτές, αυξάνοντας περαιτέρω το δημόσιο χρέος - και το μόνο που μπορεί να κάνει η νομισματιοποίηση του από την κεντρική τράπεζα.
Ενώ αυτό το εμπορικό έλλειμμα ήταν βιώσιμο λόγω της παγκόσμιας εμπιστοσύνης στο δολάριο, ένα συνεχές έλλειμμα θα μπορούσε σταδιακά να διαβρώσει αυτήν την εμπιστοσύνη.
Εμπορικό Ισοζύγιο Αγαθών και Υπηρεσιών των ΗΠΑ σε δισεκατομμύρια
3. Γεωπολιτικές αλλαγές: Η πρόκληση από τους BRICS+
Η απάντηση των ΗΠΑ στη ρωσική επιχείρηση στην Ουκρανία, ιδιαίτερα το πάγωμα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ενίσχυσε τις παγκόσμιες ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους υπερβολικής εξάρτησης από το δολάριο.
Για πολλά κράτη, αυτή η ενέργεια υπογράμμισε την τεράστια ισχύ που κατέχουν οι ΗΠΑ στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Σε απάντηση, ο όμιλος BRICS+ —που αποτελείται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αφρική, το Ιράν και άλλους— έχει γίνει μια τρομερή δύναμη, επιταχύνοντας γρήγορα τις προσπάθειες να μειώσει την εξάρτησή τους από το δολάριο.
Απο κοινού, οι BRICS+ αντιπροσωπεύουν έναν συνδυασμένο πληθυσμό 3,64 δισεκατομμυρίων και περίπου 30 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ, καθιστώντας το έναν σημαντικό συνασπισμό με επιρροή στην παγκόσμια οικονομία.
Η Κίνα, ως βασικός παίκτης στο BRICS+, ηγείται της επιβάρυνσης προωθώντας τη χρήση του νομίσματός της, του γιουάν, στο διεθνές εμπόριο και σφυρηλατώντας ενεργά συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων με άλλα κράτη.
Επιπλέον, η Ρωσία, η Κίνα και πολλά άλλα μέλη του BRICS+ έχουν αυξήσει ταχέως τα αποθέματά τους σε χρυσό της κεντρικής τράπεζας, ένα σαφές μήνυμα της αυξανόμενης δυσφορίας τους με τη διατήρηση ενός σημαντικού μέρους των αποθεματικών τους σε δολάρια ΗΠΑ.
Τα τελευταία δύο χρόνια, οι ξένες κεντρικές τράπεζες αύξησαν σημαντικά τις αγορές χρυσού, με μόνο το 2022 να έχουν αποκτήσει πάνω από 1.136 μετρικούς τόνους - το υψηλότερο επίπεδο από το 1967.
Ταυτόχρονα, το μερίδιο του δολαρίου ΗΠΑ στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα έχει μειωθεί από περίπου 71% στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε περίπου 58,4% έως το τέλος του 2022, αντανακλώντας μια αποφασιστική τάση προς τη διαφοροποίηση των αποθεματικών που οδηγείται από την αυξανόμενη επιρροή του μπλοκ BRICS+.
«Το θέμα της εγκατάλειψης του δολαρίου δεν είναι ζήτημα αν το θέλουμε ή όχι. Είναι θέμα αν το χρειαζόμαστε ή όχι. Και δεν το χρειαζόμαστε», δήλωσε ο
Vladimir Putin, τον Ιούνιο 2022
«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δημιουργήσει ένα πιο δίκαιο και πιο ισορροπημένο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η διαφοροποίηση των αποθεματικών νομισμάτων είναι ένα κρίσιμο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση», δηλωσε ο Xi Jinping Τζινπίνγκ στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS, Σεπτέμβριος 2023
Ανοδικές προοπτικές για τον χρυσό
Εάν το δολάριο χάσει τη θέση του ως κορυφαίο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, είναι πιθανό να υποχωρήσει σε αξία, με σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές.
Ο χρυσός παραμένει η καλύτερη επιλογή για τους επενδυτές που θέλουν να προστατευτούν από αυτόν τον κίνδυνο και η παγκόσμια ζήτηση γι' αυτόν είναι εμφανής σε αντίθεση με τα δολάρια.
Ενώ το δολάριο απολαμβάνει εδώ και καιρό τη θέση του ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις.
Η κυριαρχία του δολαρίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παγκόσμια εμπιστοσύνη, και εάν αυτή η εμπιστοσύνη διαβρωθεί, θα ήταν δύσκολο να αποκατασταθεί. Ο προϋπολογισμός και τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές αλλαγές —ιδιαίτερα την αυξανόμενη επιρροή των χωρών BRICS+— υποδηλώνουν ότι η κυριαρχία του δολαρίου μπορεί να κινδυνεύει.
Οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για τις πιθανές επιπτώσεις ενός ασθενέστερου δολαρίου, με σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες ειδικά στον χρυσό.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών