Τις τελευταίες 10ετίες, μειώνεται αισθητά η χρήση του δολαρίου στις συναλλαγές
Υπάρχουν μια χούφτα προκλήσεις για την κορυφαία θέση του δολαρίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, σύμφωνα με ερευνητές του Brookings Institution.
Σε πρόσφατο σημείωμά του, το think tank επεσήμανε τη μεταβαλλόμενη θέση του δολαρίου ΗΠΑ στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, με τη χρήση του δολαρίου να μειώνεται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες. Ενώ το δολάριο εξακολουθεί να κυριαρχεί στα αποθεματικά των κεντρικών τραπεζών και στο παγκόσμιο εμπόριο, το νόμισμα θα αντιπροσωπεύει το 59% όλων των παγκόσμιων αποθεματικών στις αρχές του 2024, από 71% των αποθεματικών το 1999, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Εν τω μεταξύ, το μερίδιο των μη παραδοσιακών συναλλαγματικών διαθεσίμων, αυξήθηκε. Νομίσματα, όπως το δολάριο Αυστραλίας, το ελβετικό φράγκο και το κινεζικό γουάν αντιπροσώπευαν το 11% του συνόλου των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών στις αρχές του 2024, από 2% που είχε καταγραφεί το 1999, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ.
Αυτή η πτώση έχει προκαλέσει φόβο στους επενδυτές ότι το δολάριο θα μπορούσε σύντομα να εκτοπιστεί από τη θέση του ως ο κορυφαίος στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ενώ οι περισσότεροι ειδικοί λένε ότι αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί σύντομα, το think tank δήλωσε ότι η κυρίαρχη θέση του δολαρίου αντιμετωπίζει βασικές προκλήσεις, επισημαίνοντας τέσσερις παράγοντες.
1. Κυρώσεις των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ άρχισαν να εφαρμόζουν κυρώσεις κατά της Ρωσίας και των συμμάχων της μετά την έναρξη της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022. Αυτό προκάλεσε μια προσπάθεια απο-δολαριοποίησης στη Ρωσία και σε άλλα έθνη BRICS, τα οποία έχουν υποδείξει ότι επιθυμούν να απομακρυνθούν από το δολάριο ως αντίδραση στους δυτικούς εμπορικούς περιορισμούς.
Η Ρωσία, ειδικότερα, έχει λάβει μέτρα για την έντονη απο-δολαριοποίηση της οικονομίας της, με τη χώρα να υιοθετεί μια συναλλαγματική ισοτιμία γουάν προς ρούβλι, να προτείνει ένα αντίπαλο νόμισμα για το δολάριο και φέρεται να πρωτοστατεί σε μια εναλλακτική πλατφόρμα πληρωμών που δεν θα εξαρτάται από το δολάριο.
Η Κίνα, η οποία είδε τις εταιρείες της να πλήττονται με δευτερεύουσες κυρώσεις από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, έχει επίσης σηματοδοτήσει μια στροφή μακριά από το δολάριο, προωθώντας το γουάν της ως εναλλακτική λύση.
«Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιότροπες με τις κυρώσεις, ενεργούν μονομερώς και αποτυγχάνουν να αναπτύξουν ένα δόγμα οικονομικής κρατικής τεχνικής, το δολάριο θα μπορούσε να εκθρονιστεί», ανέφεραν οι ερευνητές του Brookings, επικαλούμενοι σχόλια της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Janet Yellen.
2. Το χρέος των ΗΠΑ
Το αυξανόμενο χρέος στις ΗΠΑ θα μπορούσε να κάνει τους κατόχους συναλλάγματος πιο επιφυλακτικούς απέναντι στο δολάριο, ειδικά αν υπάρχουν ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ μπορεί να μην είναι σε θέση να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
Παρόλο που το υπόλοιπο του χρέους των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη ξεπεράσει τα μη βιώσιμα επίπεδα, ο ταχύς ρυθμός δαπανών της κυβέρνησης δεν έχει κάνει πολλά για να διευκολύνει τις αγορές.
Η Fitch, για παράδειγμα, υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ πέρυσι, επικαλούμενη «σταθερή επιδείνωση των προτύπων διακυβέρνησης». «Διαφωνώντας για τις πιστώσεις, το Κογκρέσο έχει κλείσει την κυβέρνηση αρκετές φορές. Περαιτέρω πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να διαβρώσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο δολάριο», ανέφεραν οι ερευνητές.
3. Βελτιωμένη τεχνολογία πληρωμών
Τα πιο προηγμένα συστήματα πληρωμών έχουν διευκολύνει την ανταλλαγή μη παραδοσιακών νομισμάτων. Αυτό θα μπορούσε να επιβαρύνει τη ζήτηση για το δολάριο ΗΠΑ, το οποίο παραδοσιακά θεωρείται το πιο ελκυστικό μέσο συναλλαγής.
«Συνήθως, η μετατροπή αυτών των νομισμάτων σε δολάρια, και αντίστροφα, ήταν ευκολότερη και φθηνότερη από την ανταλλαγή τους μεταξύ τους. Αλλά η Κίνα και η Ινδία, για παράδειγμα, σύντομα δεν θα χρειάζεται πλέον να ανταλλάσσουν τα αντίστοιχα νομίσματά τους με δολάρια για να διεξάγουν φτηνά τις συναλλαγές τους. Αντίθετα, η απευθείας ανταλλαγή ρενμίνμπι με ρουπίες θα γίνει φθηνότερη. Κατά συνέπεια, η εξάρτηση από τα «νομίσματα-οχήματα», ιδίως το δολάριο, θα μειωθεί», ανέφερε σε προηγούμενο σημείωμά του ο Eswar Prasad, ανώτερος συνεργάτης του Brookings Institution.
4. Ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών
Τα ψηφιακά νομίσματα που εκδίδονται από τις κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν επίσης να διευκολύνουν και να καταστήσουν φθηνότερα τα μη παραδοσιακά νομίσματα. Η Κίνα αναπτύσσει ένα τέτοιο CBDC και το CIPS, το σύστημα διασυνοριακών διατραπεζικών πληρωμών της Κίνας, «αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς» τα τελευταία χρόνια, σημειώνει το think tank.
Η Fed έχει δημιουργήσει το δικό της δίκτυο άμεσων πληρωμών, αλλά δεν έχει προχωρήσει στη δημιουργία ενός CBDC, με τον Powell να υποδεικνύει πέρυσι ότι ένα ψηφιακό νόμισμα θα απαιτούσε έγκριση από τους νομοθέτες. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να μείνουν πίσω από άλλες χώρες, όπου η τεχνολογία ψηφιακών πληρωμών αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, δήλωσαν οι ερευνητές του Brookings Institution.
www.bankingnews.gr
Σε πρόσφατο σημείωμά του, το think tank επεσήμανε τη μεταβαλλόμενη θέση του δολαρίου ΗΠΑ στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, με τη χρήση του δολαρίου να μειώνεται σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες. Ενώ το δολάριο εξακολουθεί να κυριαρχεί στα αποθεματικά των κεντρικών τραπεζών και στο παγκόσμιο εμπόριο, το νόμισμα θα αντιπροσωπεύει το 59% όλων των παγκόσμιων αποθεματικών στις αρχές του 2024, από 71% των αποθεματικών το 1999, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Εν τω μεταξύ, το μερίδιο των μη παραδοσιακών συναλλαγματικών διαθεσίμων, αυξήθηκε. Νομίσματα, όπως το δολάριο Αυστραλίας, το ελβετικό φράγκο και το κινεζικό γουάν αντιπροσώπευαν το 11% του συνόλου των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών στις αρχές του 2024, από 2% που είχε καταγραφεί το 1999, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ.
Αυτή η πτώση έχει προκαλέσει φόβο στους επενδυτές ότι το δολάριο θα μπορούσε σύντομα να εκτοπιστεί από τη θέση του ως ο κορυφαίος στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ενώ οι περισσότεροι ειδικοί λένε ότι αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί σύντομα, το think tank δήλωσε ότι η κυρίαρχη θέση του δολαρίου αντιμετωπίζει βασικές προκλήσεις, επισημαίνοντας τέσσερις παράγοντες.
1. Κυρώσεις των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ άρχισαν να εφαρμόζουν κυρώσεις κατά της Ρωσίας και των συμμάχων της μετά την έναρξη της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022. Αυτό προκάλεσε μια προσπάθεια απο-δολαριοποίησης στη Ρωσία και σε άλλα έθνη BRICS, τα οποία έχουν υποδείξει ότι επιθυμούν να απομακρυνθούν από το δολάριο ως αντίδραση στους δυτικούς εμπορικούς περιορισμούς.
Η Ρωσία, ειδικότερα, έχει λάβει μέτρα για την έντονη απο-δολαριοποίηση της οικονομίας της, με τη χώρα να υιοθετεί μια συναλλαγματική ισοτιμία γουάν προς ρούβλι, να προτείνει ένα αντίπαλο νόμισμα για το δολάριο και φέρεται να πρωτοστατεί σε μια εναλλακτική πλατφόρμα πληρωμών που δεν θα εξαρτάται από το δολάριο.
Η Κίνα, η οποία είδε τις εταιρείες της να πλήττονται με δευτερεύουσες κυρώσεις από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, έχει επίσης σηματοδοτήσει μια στροφή μακριά από το δολάριο, προωθώντας το γουάν της ως εναλλακτική λύση.
«Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιότροπες με τις κυρώσεις, ενεργούν μονομερώς και αποτυγχάνουν να αναπτύξουν ένα δόγμα οικονομικής κρατικής τεχνικής, το δολάριο θα μπορούσε να εκθρονιστεί», ανέφεραν οι ερευνητές του Brookings, επικαλούμενοι σχόλια της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Janet Yellen.
2. Το χρέος των ΗΠΑ
Το αυξανόμενο χρέος στις ΗΠΑ θα μπορούσε να κάνει τους κατόχους συναλλάγματος πιο επιφυλακτικούς απέναντι στο δολάριο, ειδικά αν υπάρχουν ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ μπορεί να μην είναι σε θέση να αποπληρώσουν τις οφειλές τους.
Παρόλο που το υπόλοιπο του χρέους των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη ξεπεράσει τα μη βιώσιμα επίπεδα, ο ταχύς ρυθμός δαπανών της κυβέρνησης δεν έχει κάνει πολλά για να διευκολύνει τις αγορές.
Η Fitch, για παράδειγμα, υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ πέρυσι, επικαλούμενη «σταθερή επιδείνωση των προτύπων διακυβέρνησης». «Διαφωνώντας για τις πιστώσεις, το Κογκρέσο έχει κλείσει την κυβέρνηση αρκετές φορές. Περαιτέρω πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να διαβρώσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο δολάριο», ανέφεραν οι ερευνητές.
3. Βελτιωμένη τεχνολογία πληρωμών
Τα πιο προηγμένα συστήματα πληρωμών έχουν διευκολύνει την ανταλλαγή μη παραδοσιακών νομισμάτων. Αυτό θα μπορούσε να επιβαρύνει τη ζήτηση για το δολάριο ΗΠΑ, το οποίο παραδοσιακά θεωρείται το πιο ελκυστικό μέσο συναλλαγής.
«Συνήθως, η μετατροπή αυτών των νομισμάτων σε δολάρια, και αντίστροφα, ήταν ευκολότερη και φθηνότερη από την ανταλλαγή τους μεταξύ τους. Αλλά η Κίνα και η Ινδία, για παράδειγμα, σύντομα δεν θα χρειάζεται πλέον να ανταλλάσσουν τα αντίστοιχα νομίσματά τους με δολάρια για να διεξάγουν φτηνά τις συναλλαγές τους. Αντίθετα, η απευθείας ανταλλαγή ρενμίνμπι με ρουπίες θα γίνει φθηνότερη. Κατά συνέπεια, η εξάρτηση από τα «νομίσματα-οχήματα», ιδίως το δολάριο, θα μειωθεί», ανέφερε σε προηγούμενο σημείωμά του ο Eswar Prasad, ανώτερος συνεργάτης του Brookings Institution.
4. Ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών
Τα ψηφιακά νομίσματα που εκδίδονται από τις κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν επίσης να διευκολύνουν και να καταστήσουν φθηνότερα τα μη παραδοσιακά νομίσματα. Η Κίνα αναπτύσσει ένα τέτοιο CBDC και το CIPS, το σύστημα διασυνοριακών διατραπεζικών πληρωμών της Κίνας, «αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς» τα τελευταία χρόνια, σημειώνει το think tank.
Η Fed έχει δημιουργήσει το δικό της δίκτυο άμεσων πληρωμών, αλλά δεν έχει προχωρήσει στη δημιουργία ενός CBDC, με τον Powell να υποδεικνύει πέρυσι ότι ένα ψηφιακό νόμισμα θα απαιτούσε έγκριση από τους νομοθέτες. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να μείνουν πίσω από άλλες χώρες, όπου η τεχνολογία ψηφιακών πληρωμών αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, δήλωσαν οι ερευνητές του Brookings Institution.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών