γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Μονόδρομο για την Ελλάδα χαρακτηρίζει την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων η Εurobank, στη νέα έκθεσή της "7 ημέρες Οικονομία".
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά:
• Μείωση του κινδύνου της ελληνικής οικονομίας που αποτυπώνεται στη ραγδαία πτώση των περιθωρίων αποδόσεων (σε επίπεδα χαμηλότερα των 700 μβ για πρώτη φορά από το 2010).
• Η συγκατάθεση της τρόικας για την ευνοϊκή μεταχείριση των εκκρεμών επιστροφών φόρων προηγούμενων ετών σε σχέση με το έλλειμμα, επιβεβαιώνουν την θετική διάθεση να παραβλεφθούν αρνητικές ατέλειες λόγω της προόδου που έχει συντελεστεί μέχρι στιγμής.
• Τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 δεν επιτρέπουν σημαντικά περιθώρια αισιοδοξίας για τα έσοδα. Ο ρόλος της Γραμματείας Εσόδων και της αναβάθμισης του πληροφοριακού συστήματος των εφοριών θα είναι κρίσιμος για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2013.
Η δημοσίευση της τριμηνιαίας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την 2η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (η Έκθεση στη συνέχεια) μαζί με την εκταμίευση της δόσης των €4,2 δισ. που αντιστοιχεί στην χρηματοδότηση για το 1ο τρίμηνο του 2012 σε συνδυασμό με τους πρόδρομους δείκτες , σηματοδοτούν την βελτίωση του κλίματος για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Για πρώτη φορά, η ολοκλήρωση μιας τριμηνιαίας αξιολόγησης από την τρόικα δεν συνοδεύεται από δημοσιονομικά ή άλλα μέτρα, προειδοποιήσεις για μέτρα ή διαρθρωτικές αλλαγές που δεν εφαρμόσθηκαν κτλ.
Στην Έκθεση φυσικά αναγνωρίζονται και καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις:
1. στη μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης
2. στη μεταρρύθμιση του Ελληνικού Δημοσίου
3. στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της υγείας
Όμως, η πρόοδος που επιτεύχθηκε μέχρι τα μέσα Μαΐου 2013 είναι σημαντική. Παράλληλα, οι παραπάνω εξελίξεις δείχνουν ότι η εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση. Η τελευταία δείχνει ότι είναι διατεθειμένη να ολοκληρώσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και αυτό αναγνωρίζεται ήδη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ είναι ο τομέας των φορολογικών εσόδων όπου η σημαντική πρόοδος αφορά την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Εσόδων καθώς και των ηλεκτρονικών υποδομών των φορολογικών εσόδων (TAXISNET).
Παράλληλα, στην Έκθεση δεν μεταβλήθηκαν ούτε οι προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια, ούτε οι αντίστοιχοι δημοσιονομικοί στόχοι. Αναγνωρίζεται η προσπάθεια της κυβέρνησης να καλύψει το δημοσιονομικό κενό για την περίοδο 2013-14 από μέτρα που είχαν αποφασιστεί στο παρελθόν αλλά δεν εφαρμόστηκαν.
Στην Έκθεση αναγνωρίζεται η ανάγκη λήψης νέων μέτρων σε μελλοντική αξιολόγηση (με πιο πιθανή αυτή του Οκτωβρίου 2013) για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού για την περίοδο 2015-16. Το κενό αυτό εκτιμάται περίπου στο 2,1% του ΑΕΠ. Θεωρούμε ότι η διαφαινόμενη στρατηγική της κυβέρνησης να καλύψει το συγκεκριμένο κενό με την υπεραπόδοση του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 και 2014 έχει σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας. Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο να:
• αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα
• αποφευχθούν αρνητικές εκπλήξεις από την πλευρά των δαπανών ή των εκκρεμών επιστροφών φόρων που αφορούν προηγούμενα έτη.
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων προηγούμενων ετών αποτελούν ένα κρίσιμο σημείο στην ανάλυση της Έκθεσης που δείχνει τη μεταστροφή του κλίματος για την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τις συνεχιζόμενες αδυναμίες του μηχανισμού ελέγχου των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τους τελευταίους μήνες του 2012 είχαν δημοσιευθεί πληροφορίες σχετικά με εκκρεμείς επιστροφές φόρων που αφορούσαν το 2012 και προηγούμενα έτη και οι οποίες δεν είχαν καταγραφεί στους σχετικούς λογαριασμούς της Γενικής Κυβέρνησης επειδή δεν είχε ολοκληρωθεί ο έλεγχος τους από τις εφορίες . Η επιβεβαίωση αυτών των δημοσιευμάτων και η περίληψη των συγκεκριμένων εκκρεμών επιστροφών φόρων στο έλλειμμα του 2012 (και των προηγούμενων ετών) είναι πιθανό να άλλαζε το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2012.
Στην ‘Έκθεση για πρώτη φορά αναγνωρίζεται ότι πράγματι έχουν διαπιστωθεί εκκρεμείς επιστροφές φόρων συνολικού ύψους €2,1 δισ. που αφορούν το 2012 και προηγούμενα έτη . Ένα σημαντικό μέρος από τις συγκεκριμένες εκκρεμείς επιστροφές είναι δημοσιονομικά ουδέτερο αφού αφορά ενδοκυβερνητικές συναλλαγές. Το υπόλοιπο όμως έχει δημοσιονομική επίπτωση και θα έπρεπε να καταγραφεί στο έλλειμμα του έτους που αντιστοιχεί. Σύμφωνα με την Έκθεση, η μη καταγραφή των εκκρεμών επιστροφών στα αντίστοιχα ελλείμματα των προηγούμενων ετών αποδίδεται σε τεχνικές αστοχίες του συστήματος καταγραφής δημοσιονομικών στοιχείων που η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα επιλύσει από εδώ και πέρα. Παράλληλα, αναφέρεται ότι οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις θα καταγραφούν στο έλλειμμα του 2013 αλλά επειδή πρόκειται για δαπάνες που δε θα επαναληφθούν δεν θα αλλάξουν τον δημοσιονομικό στόχο του 2013 και δεν θα επιφέρουν νέα μέτρα.
Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη απόφαση της τρόικας δείχνει ξεκάθαρα την αλλαγή του κλίματος για την ελληνική κυβέρνηση. Στο παρελθόν, τέτοιες αρνητικές εκπλήξεις επηρέασαν αρνητικά το έλλειμμα. Βέβαια για άλλη μια φορά είναι αναγκαίο να επαναλάβουμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει ν’ αποκτήσει πλήρη έλεγχο των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης τόσο όσον αφορά τις μελλοντικές δαπάνες όσο και αυτές που αφορούν το παρελθόν.
Αναμένουμε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα, τόσο του 2012, όσο και των προηγούμενων ετών, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Eurostat, θα μεταβληθεί. Θα υπάρχει συνεπώς απόκλιση στο έλλειμμα που θα ανακοινώνει η Eurostat και στο έλλειμμα των στόχων του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας. Κάτι ανάλογο συμβαίνει ήδη με τη στήριξη προς τον χρηματοοικονομικό τομέα.
Η αγορά αποτιμά θετικά τις τελευταίες εξελίξεις. Το περιθώριο της απόδοσης των 10-ετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι των αποδόσεων των αντιστοίχων γερμανικών τίτλων συνεχίζει την έντονα πτωτική του πορεία μετά το υψηλό των 1157,2 μ.β. που σημειώθηκε στις 27 Μαρτίου 2013 . Η πτωτική πορεία του περιθωρίου εντάθηκε μετά την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο αξιολογήσεων Fitch την προηγούμενη εβδομάδα (από CCC σε Β-) . Την 21η Μαΐου 2013 το περιθώριο των ελληνικών 10ετών ομολόγων ήταν στις 682,2 μ.β. μειωμένο κατά 111,9 μ.β. ή -14,1% σε εβδομαδιαία βάση. Τα περιθώρια αποδόσεων των ελληνικών 10-ετών ομολόγων ήταν περίπου στις 680 μ.β. τον Οκτώβριο. Τότε – πέντε μήνες μετά την υπογραφή και έναρξη εφαρμογής του 1ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας – είχε αρχίσει να γίνεται κατανοητό πως η ελληνική κρίση της άνοιξης του 2010 δεν ήταν ένα πρόσκαιρο φαινόμενο που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί εύκολα .
Η καμπύλη αποδόσεων των τίτλων του ελληνικού δημοσίου ομαλοποιείται. Την 21η Μαίου 2013 η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ήταν 8,20% χαμηλότερη από την απόδοση του 30-ετούς ομολόγου (8,25%). Η τάση αυτή αν συνεχιστεί δείχνει ότι η αγορά για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010 αποτιμά τον κίνδυνο πτώχευσης σε χαμηλά επίπεδα. Σημειώστε ότι ο κίνδυνος πτώχευσης αφορά τους τίτλους που διαπραγματεύονται στην δευτερογενή αγορά και όχι το χρέος του επίσημου τομέα.
Από την άλλη, δε θα πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι οι παραπάνω θετικές εξελίξεις δεν έχουν μέχρι στιγμής ορατό αντίκρισμα στα στοιχεία για την πραγματική οικονομία. Η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ (ιδίως μεταξύ των νέων και των γυναικών). Η βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών θα αποτελέσει το κρίσιμο στοίχημα για την ελληνική οικονομία για τους επόμενους 12 μήνες.
Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν ελλειμματικό κατά €2,4 δισ., μειωμένο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά -73,2%. Σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ2013-16) το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένο κατά -57,3%.
Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 ήταν για πρώτη φορά μέσα στο 2013 ελλειμματικό και διαμορφώθηκε στα €0,3 δις αλλά μειωμένο κατά -80,9% σε ετήσια βάση και κατά -90,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι παραπάνω εξελίξεις σίγουρα δεν αποτελούν θετικές ειδήσεις. Θα μπορούσαν μάλιστα τα αντίστοιχα ισοζύγια να ήταν ακόμη πιο αρνητικά αν η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιούσε, για άλλη μια φορά, την πρακτική της μείωσης:
• των επιστροφών φόρων,
• των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ),
• των πρωτογενών δαπανών.
Πιο αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 ανήλθαν σε €14,0 δισ. μειωμένα κατά -4,4% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται αυξημένα κατά 0,9%. Οι επιστροφές φόρων για τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -65,2% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 κατά -62,6% . Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο ΜΠΔΣ 2013-16 τότε η μείωση των καθαρών εσόδων θα ανερχόταν σε –8,6% σε ετήσια βάση και -3,6% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν η συγκεκριμένη πρακτική μόνο προσωρινά οφέλη έχει. Οι μειωμένες επιστροφές φόρων τους δύο πρώτους μήνες του έτους απλά αυξάνουν το ποσό που πρέπει να επιστραφεί τους υπόλοιπους δέκα μήνες ή σε αντίθετη περίπτωση θα επιβαρύνουν τους δημοσιονομικούς στόχους της χρονιάς.
Για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013, τα συνολικά φορολογικά έσοδα ήταν χαμηλότερα κατά -2,9% του αντίστοιχου μηνιαίου στόχου του ΜΠΔΣ 2013-16 ενώ η μείωση σε ετήσια βάση ήταν -10.6%. Τα έσοδα από τους άμεσους φόρους ήταν ελαφρώς αυξημένα κατά 0,4% σε σχέση με το μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 αλλά μειωμένα κατά -4,2% σε ετήσια βάση. Τα συνολικά έσοδα από τον ΦΠΑ ήταν μειωμένα κατά -5,4% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 και μειωμένα κατά -14,4% σε ετήσια βάση.
Αναμένουμε ότι οι πρόσφατες ρυθμίσεις για εκκρεμείς φόρους καθώς και η ενισχυμένη Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων θα συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση των εσόδων . Τα έσοδα του ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 15,0% σε ετήσια βάση και 40,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 (εξαιτίας των αυξημένων εισροών από την Ε.Ε. για αιτήσεις πληρωμών που είχαν υποβληθεί στο τέλος του 2012).
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 ανήλθαν σε €17,3 δισ. μειωμένες κατά -28,8% σε ετήσια βάση και -8,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν €14,7 δισ. μειωμένες κατά -12,3% σε ετήσια βάση αλλά και -9,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Η πρακτική της συγκράτησης των πρωτογενών δαπανών κάτω από τους μηνιαίους στόχους τους όπως αυτοί ορίζονται στον Προϋπολογισμό 2013 συνεχίζεται.
Οι δαπάνες για τόκους ήταν μειωμένες κατά -71,4% σε ετήσια βάση εξαιτίας της εφαρμογής του PSI τον Μάρτιο του 2012 και του ότι οι τόκοι των νέων ομολόγων που εκδόθηκαν τότε, πληρώνονται κάθε Φεβρουάριο ξεκινώντας από τον Φεβρουάριο του 2013. Οι δαπάνες για τόκους της περιόδου Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 εμφανίζουν πολύ μικρή μείωση (-0,3%) σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -12,6% σε ετήσια βάση. Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -45,4% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια ακόμη επανάληψη της συνηθισμένης πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Η εβδομάδα που έρχεται
• 22-29 Μαΐου 2013: Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να έχει ολοκληρώσει όλα εκείνες τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καταβολή της δόσης του 2ου τριμήνου του 2013 (€3,2 δισ. σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup της 13ης Μαίου 2013). Σύμφωνα με την Έκθεση οι μεταρρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν :
1. Την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά
2. Την ολοκλήρωση του πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς μέσω του ορισμού της σχετικής επιτροπής.
3. Την παρουσίαση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος σύμφωνα με τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες.
www.bankingnews.gr
• Μείωση του κινδύνου της ελληνικής οικονομίας που αποτυπώνεται στη ραγδαία πτώση των περιθωρίων αποδόσεων (σε επίπεδα χαμηλότερα των 700 μβ για πρώτη φορά από το 2010).
• Η συγκατάθεση της τρόικας για την ευνοϊκή μεταχείριση των εκκρεμών επιστροφών φόρων προηγούμενων ετών σε σχέση με το έλλειμμα, επιβεβαιώνουν την θετική διάθεση να παραβλεφθούν αρνητικές ατέλειες λόγω της προόδου που έχει συντελεστεί μέχρι στιγμής.
• Τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 δεν επιτρέπουν σημαντικά περιθώρια αισιοδοξίας για τα έσοδα. Ο ρόλος της Γραμματείας Εσόδων και της αναβάθμισης του πληροφοριακού συστήματος των εφοριών θα είναι κρίσιμος για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2013.
Η δημοσίευση της τριμηνιαίας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την 2η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (η Έκθεση στη συνέχεια) μαζί με την εκταμίευση της δόσης των €4,2 δισ. που αντιστοιχεί στην χρηματοδότηση για το 1ο τρίμηνο του 2012 σε συνδυασμό με τους πρόδρομους δείκτες , σηματοδοτούν την βελτίωση του κλίματος για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Για πρώτη φορά, η ολοκλήρωση μιας τριμηνιαίας αξιολόγησης από την τρόικα δεν συνοδεύεται από δημοσιονομικά ή άλλα μέτρα, προειδοποιήσεις για μέτρα ή διαρθρωτικές αλλαγές που δεν εφαρμόσθηκαν κτλ.
Στην Έκθεση φυσικά αναγνωρίζονται και καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις:
1. στη μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης
2. στη μεταρρύθμιση του Ελληνικού Δημοσίου
3. στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της υγείας
Όμως, η πρόοδος που επιτεύχθηκε μέχρι τα μέσα Μαΐου 2013 είναι σημαντική. Παράλληλα, οι παραπάνω εξελίξεις δείχνουν ότι η εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση. Η τελευταία δείχνει ότι είναι διατεθειμένη να ολοκληρώσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και αυτό αναγνωρίζεται ήδη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ είναι ο τομέας των φορολογικών εσόδων όπου η σημαντική πρόοδος αφορά την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Εσόδων καθώς και των ηλεκτρονικών υποδομών των φορολογικών εσόδων (TAXISNET).
Παράλληλα, στην Έκθεση δεν μεταβλήθηκαν ούτε οι προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια, ούτε οι αντίστοιχοι δημοσιονομικοί στόχοι. Αναγνωρίζεται η προσπάθεια της κυβέρνησης να καλύψει το δημοσιονομικό κενό για την περίοδο 2013-14 από μέτρα που είχαν αποφασιστεί στο παρελθόν αλλά δεν εφαρμόστηκαν.
Στην Έκθεση αναγνωρίζεται η ανάγκη λήψης νέων μέτρων σε μελλοντική αξιολόγηση (με πιο πιθανή αυτή του Οκτωβρίου 2013) για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού για την περίοδο 2015-16. Το κενό αυτό εκτιμάται περίπου στο 2,1% του ΑΕΠ. Θεωρούμε ότι η διαφαινόμενη στρατηγική της κυβέρνησης να καλύψει το συγκεκριμένο κενό με την υπεραπόδοση του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 και 2014 έχει σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας. Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο να:
• αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα
• αποφευχθούν αρνητικές εκπλήξεις από την πλευρά των δαπανών ή των εκκρεμών επιστροφών φόρων που αφορούν προηγούμενα έτη.
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων προηγούμενων ετών αποτελούν ένα κρίσιμο σημείο στην ανάλυση της Έκθεσης που δείχνει τη μεταστροφή του κλίματος για την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τις συνεχιζόμενες αδυναμίες του μηχανισμού ελέγχου των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τους τελευταίους μήνες του 2012 είχαν δημοσιευθεί πληροφορίες σχετικά με εκκρεμείς επιστροφές φόρων που αφορούσαν το 2012 και προηγούμενα έτη και οι οποίες δεν είχαν καταγραφεί στους σχετικούς λογαριασμούς της Γενικής Κυβέρνησης επειδή δεν είχε ολοκληρωθεί ο έλεγχος τους από τις εφορίες . Η επιβεβαίωση αυτών των δημοσιευμάτων και η περίληψη των συγκεκριμένων εκκρεμών επιστροφών φόρων στο έλλειμμα του 2012 (και των προηγούμενων ετών) είναι πιθανό να άλλαζε το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2012.
Στην ‘Έκθεση για πρώτη φορά αναγνωρίζεται ότι πράγματι έχουν διαπιστωθεί εκκρεμείς επιστροφές φόρων συνολικού ύψους €2,1 δισ. που αφορούν το 2012 και προηγούμενα έτη . Ένα σημαντικό μέρος από τις συγκεκριμένες εκκρεμείς επιστροφές είναι δημοσιονομικά ουδέτερο αφού αφορά ενδοκυβερνητικές συναλλαγές. Το υπόλοιπο όμως έχει δημοσιονομική επίπτωση και θα έπρεπε να καταγραφεί στο έλλειμμα του έτους που αντιστοιχεί. Σύμφωνα με την Έκθεση, η μη καταγραφή των εκκρεμών επιστροφών στα αντίστοιχα ελλείμματα των προηγούμενων ετών αποδίδεται σε τεχνικές αστοχίες του συστήματος καταγραφής δημοσιονομικών στοιχείων που η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα επιλύσει από εδώ και πέρα. Παράλληλα, αναφέρεται ότι οι συγκεκριμένες υποχρεώσεις θα καταγραφούν στο έλλειμμα του 2013 αλλά επειδή πρόκειται για δαπάνες που δε θα επαναληφθούν δεν θα αλλάξουν τον δημοσιονομικό στόχο του 2013 και δεν θα επιφέρουν νέα μέτρα.
Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη απόφαση της τρόικας δείχνει ξεκάθαρα την αλλαγή του κλίματος για την ελληνική κυβέρνηση. Στο παρελθόν, τέτοιες αρνητικές εκπλήξεις επηρέασαν αρνητικά το έλλειμμα. Βέβαια για άλλη μια φορά είναι αναγκαίο να επαναλάβουμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει ν’ αποκτήσει πλήρη έλεγχο των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης τόσο όσον αφορά τις μελλοντικές δαπάνες όσο και αυτές που αφορούν το παρελθόν.
Αναμένουμε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα, τόσο του 2012, όσο και των προηγούμενων ετών, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Eurostat, θα μεταβληθεί. Θα υπάρχει συνεπώς απόκλιση στο έλλειμμα που θα ανακοινώνει η Eurostat και στο έλλειμμα των στόχων του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας. Κάτι ανάλογο συμβαίνει ήδη με τη στήριξη προς τον χρηματοοικονομικό τομέα.
Η αγορά αποτιμά θετικά τις τελευταίες εξελίξεις. Το περιθώριο της απόδοσης των 10-ετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι των αποδόσεων των αντιστοίχων γερμανικών τίτλων συνεχίζει την έντονα πτωτική του πορεία μετά το υψηλό των 1157,2 μ.β. που σημειώθηκε στις 27 Μαρτίου 2013 . Η πτωτική πορεία του περιθωρίου εντάθηκε μετά την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο αξιολογήσεων Fitch την προηγούμενη εβδομάδα (από CCC σε Β-) . Την 21η Μαΐου 2013 το περιθώριο των ελληνικών 10ετών ομολόγων ήταν στις 682,2 μ.β. μειωμένο κατά 111,9 μ.β. ή -14,1% σε εβδομαδιαία βάση. Τα περιθώρια αποδόσεων των ελληνικών 10-ετών ομολόγων ήταν περίπου στις 680 μ.β. τον Οκτώβριο. Τότε – πέντε μήνες μετά την υπογραφή και έναρξη εφαρμογής του 1ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας – είχε αρχίσει να γίνεται κατανοητό πως η ελληνική κρίση της άνοιξης του 2010 δεν ήταν ένα πρόσκαιρο φαινόμενο που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί εύκολα .
Η καμπύλη αποδόσεων των τίτλων του ελληνικού δημοσίου ομαλοποιείται. Την 21η Μαίου 2013 η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ήταν 8,20% χαμηλότερη από την απόδοση του 30-ετούς ομολόγου (8,25%). Η τάση αυτή αν συνεχιστεί δείχνει ότι η αγορά για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010 αποτιμά τον κίνδυνο πτώχευσης σε χαμηλά επίπεδα. Σημειώστε ότι ο κίνδυνος πτώχευσης αφορά τους τίτλους που διαπραγματεύονται στην δευτερογενή αγορά και όχι το χρέος του επίσημου τομέα.
Από την άλλη, δε θα πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι οι παραπάνω θετικές εξελίξεις δεν έχουν μέχρι στιγμής ορατό αντίκρισμα στα στοιχεία για την πραγματική οικονομία. Η ανεργία εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ (ιδίως μεταξύ των νέων και των γυναικών). Η βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών θα αποτελέσει το κρίσιμο στοίχημα για την ελληνική οικονομία για τους επόμενους 12 μήνες.
Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν ελλειμματικό κατά €2,4 δισ., μειωμένο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά -73,2%. Σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ2013-16) το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένο κατά -57,3%.
Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 ήταν για πρώτη φορά μέσα στο 2013 ελλειμματικό και διαμορφώθηκε στα €0,3 δις αλλά μειωμένο κατά -80,9% σε ετήσια βάση και κατά -90,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι παραπάνω εξελίξεις σίγουρα δεν αποτελούν θετικές ειδήσεις. Θα μπορούσαν μάλιστα τα αντίστοιχα ισοζύγια να ήταν ακόμη πιο αρνητικά αν η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιούσε, για άλλη μια φορά, την πρακτική της μείωσης:
• των επιστροφών φόρων,
• των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ),
• των πρωτογενών δαπανών.
Πιο αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 ανήλθαν σε €14,0 δισ. μειωμένα κατά -4,4% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται αυξημένα κατά 0,9%. Οι επιστροφές φόρων για τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -65,2% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 κατά -62,6% . Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο ΜΠΔΣ 2013-16 τότε η μείωση των καθαρών εσόδων θα ανερχόταν σε –8,6% σε ετήσια βάση και -3,6% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν η συγκεκριμένη πρακτική μόνο προσωρινά οφέλη έχει. Οι μειωμένες επιστροφές φόρων τους δύο πρώτους μήνες του έτους απλά αυξάνουν το ποσό που πρέπει να επιστραφεί τους υπόλοιπους δέκα μήνες ή σε αντίθετη περίπτωση θα επιβαρύνουν τους δημοσιονομικούς στόχους της χρονιάς.
Για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013, τα συνολικά φορολογικά έσοδα ήταν χαμηλότερα κατά -2,9% του αντίστοιχου μηνιαίου στόχου του ΜΠΔΣ 2013-16 ενώ η μείωση σε ετήσια βάση ήταν -10.6%. Τα έσοδα από τους άμεσους φόρους ήταν ελαφρώς αυξημένα κατά 0,4% σε σχέση με το μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 αλλά μειωμένα κατά -4,2% σε ετήσια βάση. Τα συνολικά έσοδα από τον ΦΠΑ ήταν μειωμένα κατά -5,4% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 και μειωμένα κατά -14,4% σε ετήσια βάση.
Αναμένουμε ότι οι πρόσφατες ρυθμίσεις για εκκρεμείς φόρους καθώς και η ενισχυμένη Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων θα συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση των εσόδων . Τα έσοδα του ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 15,0% σε ετήσια βάση και 40,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 (εξαιτίας των αυξημένων εισροών από την Ε.Ε. για αιτήσεις πληρωμών που είχαν υποβληθεί στο τέλος του 2012).
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 ανήλθαν σε €17,3 δισ. μειωμένες κατά -28,8% σε ετήσια βάση και -8,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν €14,7 δισ. μειωμένες κατά -12,3% σε ετήσια βάση αλλά και -9,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Η πρακτική της συγκράτησης των πρωτογενών δαπανών κάτω από τους μηνιαίους στόχους τους όπως αυτοί ορίζονται στον Προϋπολογισμό 2013 συνεχίζεται.
Οι δαπάνες για τόκους ήταν μειωμένες κατά -71,4% σε ετήσια βάση εξαιτίας της εφαρμογής του PSI τον Μάρτιο του 2012 και του ότι οι τόκοι των νέων ομολόγων που εκδόθηκαν τότε, πληρώνονται κάθε Φεβρουάριο ξεκινώντας από τον Φεβρουάριο του 2013. Οι δαπάνες για τόκους της περιόδου Ιανουαρίου-Απριλίου 2013 εμφανίζουν πολύ μικρή μείωση (-0,3%) σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -12,6% σε ετήσια βάση. Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -45,4% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια ακόμη επανάληψη της συνηθισμένης πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Η εβδομάδα που έρχεται
• 22-29 Μαΐου 2013: Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να έχει ολοκληρώσει όλα εκείνες τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καταβολή της δόσης του 2ου τριμήνου του 2013 (€3,2 δισ. σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup της 13ης Μαίου 2013). Σύμφωνα με την Έκθεση οι μεταρρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν :
1. Την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά
2. Την ολοκλήρωση του πλαισίου καταπολέμησης της διαφθοράς μέσω του ορισμού της σχετικής επιτροπής.
3. Την παρουσίαση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος σύμφωνα με τις σχετικές κοινοτικές οδηγίες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών