γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Η πτώση πάνω από 150 μονάδες βάσης του spread μεταξύ του κλεισίματος του 2010 και της τρέχουσας συγκυρίας προφανώς αποτελεί θετική εξέλιξη για τις τράπεζες.
Στα τέλη Μαρτίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 345 μονάδες βάσης.
Στα τέλη Μαρτίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 345 μονάδες βάσης.
Στα τέλη Ιουνίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 780 μονάδες βάσης.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 828 μονάδες βάσης.
Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 950 μονάδες βάσης.
Την τρέχουσα συγκυρία το spread διαμορφώνεται στις 800 μονάδες βάσης χαμηλότερα δηλαδή από το κλείσιμο του 2010 και του 9μήνου του 2010.
Προφανώς αν κλείσει το spread στα τέλη Μαρτίου χαμηλότερα από το κλείσιμο του 2010 τότε οι τράπεζες θα εγγράψουν υπεραξίες η οποία επηρεάζει την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα.
Στα αποτελέσματα χρήσης 2010 και στο δ΄ τρίμηνο η αρνητική επίδραση από τα αποτελέσματα συνεχίσθηκε και θα καταγραφεί στις επιδόσεις των τραπεζών.
Όμως τις πρώτες 17 μέρες του 2011 που αφορά τις πρώτες μέρες του α΄ τριμήνου του 2011 παρουσιάζεται βελτίωση στα spreads άρα και στις αποτιμήσεις των χαρτοφυλακίων ομολόγων των τραπεζών.
Όλα αυτά ειδικά για το 2011 ισχύουν θεωρητικά καθώς πρακτικά οι τράπεζες βρίσκονται σε μια ιδιότυπη ομηρία ή καλύτερα είναι παγιδευμένες των ίδιων τους των τακτικών.
Στο παρελθόν οι τράπεζες και ορθά βεβαίως για να προστατεύσουν τα κεφάλαια τους και τα αποτελέσματα τους μετέφεραν σχεδόν εξολοκλήρου τα ομόλογα που κατέχουν συνολικά 54 με 55 δις ευρώ από το εμπορικό χαρτοφυλάκιο το trading και το διαθέσιμο προς πώληση AFS στα ΗΤΜ και LAR δηλαδή διακράτηση μέχρι την λήξη.
Τα HTM και τα δάνεια LaR αποτιμώνται στις τιμές κτήσης και δεν επηρεάζουν κεφάλαια οι αποτελέσματα.
Συν τοις άλλοις δεν μπορούν να μεταφέρονται κατά το δοκούν τα ομόλογα.
Έτσι βρέθηκαν οι τράπεζες σε αυτή την συγκυρία να διαθέτουν 1,5 δις ευρώ ομόλογα σε σύνολο 55 δις ευρώ στο trading αυτό κερδίζει τις πρώτες 17 μέρες του Ιανουαρίου, να διαθέτουν 6 δις AFS το οποίο και αυτό κερδίζει και επηρεάζει κεφάλαια και το 85% των ομολόγων τους να βρίσκεται σε χαρτοφυλάκια που δεν αποτιμώνται.
Βέβαια θα πρέπει να τονισθεί ότι ουσιαστικά μετρούν οι αποτιμήσεις στα τέλη Μαρτίου του 2011 οπότε ότι κέρδος καταγράφεται σε αυτή την συγκυρία αφορά το trading που αποτιμάται κάθε μέρα.
Τα AFS θα αποτιμηθούν τέλη Μαρτίου.
Η ιδιότυπη ομηρία προστάτεψε τις τράπεζες
Σημαντικές υποαξίες που επέδρασαν σε κεφάλαια κυρίως και αποτελέσματα συνολικά περί το 1,5 με 1,6 δις ευρώ εμφάνισαν οι μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες απόρροια της εκτόξευσης του spread στα ομόλογα. Ωστόσο οι πραγματικές ζημίες αγγίζουν τα 6,5 δις ευρώ αλλά οι τράπεζες κατάφεραν να μην τις εμφανίσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες βάση ενεργητικού δηλαδή Εθνική, Eurobank, Alpha και Πειραιώς κατέχουν συνολικά 41,3 δις ευρώ ελληνικό χρέος.
Πάντως είναι αξιοπερίεργο ότι ενώ τα spreads εκτινάχθηκαν από τις 240 μονάδες βάσης αρχές του 2010 στις 950 μονάδες βάσης στο τέλος του 2010 άνοδος ετήσια 710 μονάδων βάσης η συνολική επίδραση σε κεφάλαια και αποτελέσματα στις τράπεζες ήταν 1,5 με 1,6 δις ευρώ.
Ακόμη και στο τελευταίο τρίμηνο του 2010 η επίδραση από τα ομόλογα θα είναι αρνητική. Τέλη Σεπτεμβρίου τα spreads στην Ελλάδα στις 828 μονάδες βάσης, δηλαδή στο δ΄ τρίμηνο του 2010 σημειώθηκε περαιτέρω αύξηση των spreads κατά 122 μονάδες βάσης.
Αν οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες δεν είχαν προχωρήσει στην μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους τους τότε οι σωρευτικές ζημίες σε κεφάλαια και αποτελέσματα δεν θα ήταν 1,6 δις ευρώ αλλά περίπου 6,5 δις ευρώ και μόνο η Εθνική θα είχε επίδραση 3,8 δις ευρώ.
Η αναδιάρθρωση που σημειώθηκε σχετίζεται με το γεγονός ότι μειώθηκαν δραστικά τα χαρτοφυλάκια που επιδρούν στα κεφάλαια το AFS και στα κέρδη το trading και μεταφέρθηκαν σε χαρτοφυλάκια που προσμετράται μόνο το κόστος κτήσης HTM και Lar.
Xωρίς αυτή την αλλαγή οι τράπεζες θα μετρούσαν συνολικά τεράστιες ζημίες ύψους 1,3 δις ευρώ και κατά 5,2 δις ευρώ λιγότερα κεφάλαια.
Ουσιαστικά η συνολική καθαρή θέση των ελληνικών και κυπριακών τραπεζών δεν θα ήταν 34 δις ευρώ αλλά 29 δις ευρώ και οι ανάγκες για νέο κεφάλαιο πολλαπλάσιες των τρεχουσών.
Τι έχει συμβεί στα χαρτοφυλάκια ομολόγων
Οι 8 ελληνικές και κυπριακές τράπεζες διαθέτουν συνολικά 55 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων τα 1,5 δις ευρώ αποτελούν το εμπορικό χαρτοφυλάκιο.
Δηλαδή μόνο το 2,7% του χαρτοφυλακίου ομολόγων των τραπεζών αποτελεί το εμπορικό χαρτοφυλάκιο.
Η Εθνική με 20,2 δις ευρώ εμφανίζει όπως είναι ήδη γνωστό το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο ομολόγων. Στο επενδυτικό τα 19,3 δις ευρώ και στο εμπορικό τα 0,9 δις ευρώ. Στα 19,3 δις ευρώ περιλαμβάνεται και το Τίτλος ύψους 5,2 δις ευρώ.
Πέραν από ελληνικά ομόλογα η Εθνική κατέχει 93 εκατ Βουλγαρίας, 110 εκατ Γερμανίας, 301 εκατ Ρουμανίας και πάνω από 3,4 δις ευρώ Τουρκίας μέσω της Finansbank.
Η Alpha bank κατέχει ελληνικά ομόλογα 4,6 δις ευρώ εκ των οποίων 4,6 δις ευρώ στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο και 50 εκατ στο εμπορικό.
Πέραν αυτών κατέχει 30 εκατ κυπριακά ομόλογα, 15 εκατ Αυστρίας, 486 εκατ ευρώ Ρουμανίας.
Η Eurobank κατέχει 7,458 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων 7,362 δις ευρώ στο επενδυτικό και 96 εκατ στο εμπορικό.
Επίσης κατέχει 359 εκατ ομόλογα Βουλγαρίας, 97 εκατ Κύπρου, 162 εκατ Γαλλίας, 294 εκατ Γερμανίας, 100 εκατ Ιταλίας και 27 εκατ Λιθουανίας, 905 εκατ Πολωνίας και 682 εκατ Ρουμανίας.
Η Πειραιώς κατέχει συνολικά 8,8 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων 8,6 δις ευρώ στο επενδυτικό και 200 ευρώ στο εμπορικό.
Παράλληλα κατέχει 542 εκατ ευρώ ομόλογα Ρουμανίας, εκ των οποίων 390 εκατ στο επενδυτικό και 152 εκατ ευρώ στο εμπορικό.
Η ΑΤΕ κατέχει 4,6 δις ευρώ έκθεση στο δημόσιο εκ των οποίων τα 4,4 δις ευρώ είναι στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο και 111 εκατ ευρώ στο εμπορικό.
Επίσης κατέχει ομόλογα Ρουμανίας 96 εκατ ευρώ.
Η τράπεζα Κύπρου κατέχει ομόλογα 871 εκατ της Κύπρου, 1,894 δις ευρώ Ελλάδος 356 εκατ Ιρλανδίας, 32 εκατ Ουγγαρίας, 59 εκατ Πολωνίας και 17 εκατ Σλοβενίας.
Η Marfin Popular Bank κατέχει 2,943 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα τα οποία βρίσκονται στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.
Αυστρίας 307 εκατ ευρώ, Κύπρου 314 εκατ ευρώ, 84 εκατ Ιρλανδίας.
Το ΤΤ διαθέτει 5,371 εκατ ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων τα 5,218 δις ευρώ στο επενδυτικό και 146 εκατ ευρώ στο εμπορικό.
Ομόλογα ελληνικών και Κυπριακών τραπεζών
Ποσά σε δις ευρώ – ομόλογα Ελλάδος
Τράπεζα Σύνολο Επενδυτικό Εμπορικό
(htm, laR, afs)
Εθνική 20,2 19,3 0,9
Alpha 4,6 4,6 0,050
Eurobank 7,458 7,362 0,096
Πειραιώς 8,8 8,6 0,2
Κύπρου 1,894 1,8 -
Marfin 2,943 2,943 -
ATE 4,6 4,4 0,111
TT 5,371 5,218 0,146
Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 828 μονάδες βάσης.
Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2010 το spread διαμορφωνόταν στις 950 μονάδες βάσης.
Την τρέχουσα συγκυρία το spread διαμορφώνεται στις 800 μονάδες βάσης χαμηλότερα δηλαδή από το κλείσιμο του 2010 και του 9μήνου του 2010.
Προφανώς αν κλείσει το spread στα τέλη Μαρτίου χαμηλότερα από το κλείσιμο του 2010 τότε οι τράπεζες θα εγγράψουν υπεραξίες η οποία επηρεάζει την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα.
Στα αποτελέσματα χρήσης 2010 και στο δ΄ τρίμηνο η αρνητική επίδραση από τα αποτελέσματα συνεχίσθηκε και θα καταγραφεί στις επιδόσεις των τραπεζών.
Όμως τις πρώτες 17 μέρες του 2011 που αφορά τις πρώτες μέρες του α΄ τριμήνου του 2011 παρουσιάζεται βελτίωση στα spreads άρα και στις αποτιμήσεις των χαρτοφυλακίων ομολόγων των τραπεζών.
Όλα αυτά ειδικά για το 2011 ισχύουν θεωρητικά καθώς πρακτικά οι τράπεζες βρίσκονται σε μια ιδιότυπη ομηρία ή καλύτερα είναι παγιδευμένες των ίδιων τους των τακτικών.
Στο παρελθόν οι τράπεζες και ορθά βεβαίως για να προστατεύσουν τα κεφάλαια τους και τα αποτελέσματα τους μετέφεραν σχεδόν εξολοκλήρου τα ομόλογα που κατέχουν συνολικά 54 με 55 δις ευρώ από το εμπορικό χαρτοφυλάκιο το trading και το διαθέσιμο προς πώληση AFS στα ΗΤΜ και LAR δηλαδή διακράτηση μέχρι την λήξη.
Τα HTM και τα δάνεια LaR αποτιμώνται στις τιμές κτήσης και δεν επηρεάζουν κεφάλαια οι αποτελέσματα.
Συν τοις άλλοις δεν μπορούν να μεταφέρονται κατά το δοκούν τα ομόλογα.
Έτσι βρέθηκαν οι τράπεζες σε αυτή την συγκυρία να διαθέτουν 1,5 δις ευρώ ομόλογα σε σύνολο 55 δις ευρώ στο trading αυτό κερδίζει τις πρώτες 17 μέρες του Ιανουαρίου, να διαθέτουν 6 δις AFS το οποίο και αυτό κερδίζει και επηρεάζει κεφάλαια και το 85% των ομολόγων τους να βρίσκεται σε χαρτοφυλάκια που δεν αποτιμώνται.
Βέβαια θα πρέπει να τονισθεί ότι ουσιαστικά μετρούν οι αποτιμήσεις στα τέλη Μαρτίου του 2011 οπότε ότι κέρδος καταγράφεται σε αυτή την συγκυρία αφορά το trading που αποτιμάται κάθε μέρα.
Τα AFS θα αποτιμηθούν τέλη Μαρτίου.
Η ιδιότυπη ομηρία προστάτεψε τις τράπεζες
Σημαντικές υποαξίες που επέδρασαν σε κεφάλαια κυρίως και αποτελέσματα συνολικά περί το 1,5 με 1,6 δις ευρώ εμφάνισαν οι μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες απόρροια της εκτόξευσης του spread στα ομόλογα. Ωστόσο οι πραγματικές ζημίες αγγίζουν τα 6,5 δις ευρώ αλλά οι τράπεζες κατάφεραν να μην τις εμφανίσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες βάση ενεργητικού δηλαδή Εθνική, Eurobank, Alpha και Πειραιώς κατέχουν συνολικά 41,3 δις ευρώ ελληνικό χρέος.
Πάντως είναι αξιοπερίεργο ότι ενώ τα spreads εκτινάχθηκαν από τις 240 μονάδες βάσης αρχές του 2010 στις 950 μονάδες βάσης στο τέλος του 2010 άνοδος ετήσια 710 μονάδων βάσης η συνολική επίδραση σε κεφάλαια και αποτελέσματα στις τράπεζες ήταν 1,5 με 1,6 δις ευρώ.
Ακόμη και στο τελευταίο τρίμηνο του 2010 η επίδραση από τα ομόλογα θα είναι αρνητική. Τέλη Σεπτεμβρίου τα spreads στην Ελλάδα στις 828 μονάδες βάσης, δηλαδή στο δ΄ τρίμηνο του 2010 σημειώθηκε περαιτέρω αύξηση των spreads κατά 122 μονάδες βάσης.
Αν οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες δεν είχαν προχωρήσει στην μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους τους τότε οι σωρευτικές ζημίες σε κεφάλαια και αποτελέσματα δεν θα ήταν 1,6 δις ευρώ αλλά περίπου 6,5 δις ευρώ και μόνο η Εθνική θα είχε επίδραση 3,8 δις ευρώ.
Η αναδιάρθρωση που σημειώθηκε σχετίζεται με το γεγονός ότι μειώθηκαν δραστικά τα χαρτοφυλάκια που επιδρούν στα κεφάλαια το AFS και στα κέρδη το trading και μεταφέρθηκαν σε χαρτοφυλάκια που προσμετράται μόνο το κόστος κτήσης HTM και Lar.
Xωρίς αυτή την αλλαγή οι τράπεζες θα μετρούσαν συνολικά τεράστιες ζημίες ύψους 1,3 δις ευρώ και κατά 5,2 δις ευρώ λιγότερα κεφάλαια.
Ουσιαστικά η συνολική καθαρή θέση των ελληνικών και κυπριακών τραπεζών δεν θα ήταν 34 δις ευρώ αλλά 29 δις ευρώ και οι ανάγκες για νέο κεφάλαιο πολλαπλάσιες των τρεχουσών.
Τι έχει συμβεί στα χαρτοφυλάκια ομολόγων
Οι 8 ελληνικές και κυπριακές τράπεζες διαθέτουν συνολικά 55 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων τα 1,5 δις ευρώ αποτελούν το εμπορικό χαρτοφυλάκιο.
Δηλαδή μόνο το 2,7% του χαρτοφυλακίου ομολόγων των τραπεζών αποτελεί το εμπορικό χαρτοφυλάκιο.
Η Εθνική με 20,2 δις ευρώ εμφανίζει όπως είναι ήδη γνωστό το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο ομολόγων. Στο επενδυτικό τα 19,3 δις ευρώ και στο εμπορικό τα 0,9 δις ευρώ. Στα 19,3 δις ευρώ περιλαμβάνεται και το Τίτλος ύψους 5,2 δις ευρώ.
Πέραν από ελληνικά ομόλογα η Εθνική κατέχει 93 εκατ Βουλγαρίας, 110 εκατ Γερμανίας, 301 εκατ Ρουμανίας και πάνω από 3,4 δις ευρώ Τουρκίας μέσω της Finansbank.
Η Alpha bank κατέχει ελληνικά ομόλογα 4,6 δις ευρώ εκ των οποίων 4,6 δις ευρώ στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο και 50 εκατ στο εμπορικό.
Πέραν αυτών κατέχει 30 εκατ κυπριακά ομόλογα, 15 εκατ Αυστρίας, 486 εκατ ευρώ Ρουμανίας.
Η Eurobank κατέχει 7,458 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων 7,362 δις ευρώ στο επενδυτικό και 96 εκατ στο εμπορικό.
Επίσης κατέχει 359 εκατ ομόλογα Βουλγαρίας, 97 εκατ Κύπρου, 162 εκατ Γαλλίας, 294 εκατ Γερμανίας, 100 εκατ Ιταλίας και 27 εκατ Λιθουανίας, 905 εκατ Πολωνίας και 682 εκατ Ρουμανίας.
Η Πειραιώς κατέχει συνολικά 8,8 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων 8,6 δις ευρώ στο επενδυτικό και 200 ευρώ στο εμπορικό.
Παράλληλα κατέχει 542 εκατ ευρώ ομόλογα Ρουμανίας, εκ των οποίων 390 εκατ στο επενδυτικό και 152 εκατ ευρώ στο εμπορικό.
Η ΑΤΕ κατέχει 4,6 δις ευρώ έκθεση στο δημόσιο εκ των οποίων τα 4,4 δις ευρώ είναι στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο και 111 εκατ ευρώ στο εμπορικό.
Επίσης κατέχει ομόλογα Ρουμανίας 96 εκατ ευρώ.
Η τράπεζα Κύπρου κατέχει ομόλογα 871 εκατ της Κύπρου, 1,894 δις ευρώ Ελλάδος 356 εκατ Ιρλανδίας, 32 εκατ Ουγγαρίας, 59 εκατ Πολωνίας και 17 εκατ Σλοβενίας.
Η Marfin Popular Bank κατέχει 2,943 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα τα οποία βρίσκονται στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.
Αυστρίας 307 εκατ ευρώ, Κύπρου 314 εκατ ευρώ, 84 εκατ Ιρλανδίας.
Το ΤΤ διαθέτει 5,371 εκατ ευρώ ελληνικά ομόλογα εκ των οποίων τα 5,218 δις ευρώ στο επενδυτικό και 146 εκατ ευρώ στο εμπορικό.
Ομόλογα ελληνικών και Κυπριακών τραπεζών
Ποσά σε δις ευρώ – ομόλογα Ελλάδος
Τράπεζα Σύνολο Επενδυτικό Εμπορικό
(htm, laR, afs)
Εθνική 20,2 19,3 0,9
Alpha 4,6 4,6 0,050
Eurobank 7,458 7,362 0,096
Πειραιώς 8,8 8,6 0,2
Κύπρου 1,894 1,8 -
Marfin 2,943 2,943 -
ATE 4,6 4,4 0,111
TT 5,371 5,218 0,146
Σχόλια αναγνωστών