γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
To τρίτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας αναλύουν βήμα προς βήμα οι Financial Times, υποστηρίζοντας πλέον με κάθε βεβαιότητα πως αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές της ερχόμενης Κυριακής 22 Σεπτεμβρίου, θα ανοίξει και επισήμως η συζήτηση για το τρίτο δάνειο προς την Αθήνα.
Η συζήτηση για την περαιτέρω χρηματοδότηση της Ελλάδας συνεχίζει να προκαλεί τριγμούς στο εξωτερικό, ωστόσο μετά τη δημόσια παραδοχή, τον περασμένο μήνα, του Γερμανού υπουργού Οικονομικών W. Schaeuble περί ανάγκης νέου δανείουγια την Αθήνα, όλα μοιάζουν πλέον πως έχουν πάρει τον δρόμο τους.
Ήδη η Ελλάδα έλαβε ποσό ύψους 73 δισ. ευρώ υπό το πρώτο πακέτο διάσωσής της και ακόμη 173 δισ. ευρώ υπό το υφιστάμενο - δεύτερο - πακέτο. Το μέγεθος, η μορφή και ο σκοπός ενός νέου, τρίτου δανείου προς την Ελλάδα ενδεχομένως να απαιτήσουν έως και έναν ολόκληρο χρόνο νέων σκληρών διαπραγματεύσεων, προκειμένου να οριστικοποιηθούν.
Και όλα αυτά, ενώ αυτή την εβδομάδα επιστρέφει στην Αθήνα η τρόικα, ώστε να ξεκινήσει την επόμενη αναθεώρηση της προόδου που έχει σημειώσει κατά τους τελευταίους μήνες η ελληνική οικονομία.
"Η προηγούμενη αναθεώρηση της ελληνικής οικονομίας θα αποδειχθεί βαρετή σε σχέση με την επικείμενη, αφού η νέα διαδικασία παρακολούθησης της ελληνικής οικονομίας θα θέσει τα θεμέλια για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το τρίτο δάνειο", δηλώνει στους Financial Times, κορυφαίος αξιωματούχος των Βρυξελλών.
Ωστόσο, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας στη Γερμανία, τα σενάρια για το ακριβές ύψος του τρίτου δανείου προς την Ελλάδα, δίνουν και παίρνουν. Ενώ ο Schaeuble μίλησε για την ανάγκη νέου δανείου περί τα 11 δισ. ευρώ μέχρι το 2016, ο Carsten Schneider, εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών και αρμόδιος για θέματα προϋπολογισμού προέβλεψε πως η Ελλάδα θα χρειαστεί ακόμη 77 δισ. ευρώ μέχρι το 2020.
Η αλήθεια, σύμφωνα με τους Financial Times, βρίσκεται κάπου στη μέση, δεδομένου και του διαρκούς εκτροχιασμού των στόχων που θέτει για την άντληση εσόδων από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων η ελληνική κυβέρνηση.
Ωστόσο η επικείμενη διαπραγμάτευση μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και δανειστών για το νέο, τρίτο δάνειο προς την Αθήνα συνιστά μόνο τη μισή αλήθεια - μάχη. Η άλλη μισή αλήθεια - μάχη έχει να κάνει με την γνωστή πλέον επιμονή του ΔΝΤ: Τυχόν νέο οικονομικό πρόγραμμα για την Ελλάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα αντιμετώπισης, ήτοι μείωσης, του υπέρογκου δημοσίου χρέους της χώρας. Το ελληνικό χρέος, παρά την αυστηρή λιτότητα στην οποία έχει επιδοθεί η Ελλάδα και παρά τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση που έχει ποτέ σημειωθεί στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, συνεχίζει να αυξάνεται...
Υπό το πρίσμα αυτό, υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν πως το ελληνικό ζήτημα - και όλα τα προβλήματα που αυτό περιλαμβάνει - πρέπει να επιλυθεί μια και έξω. Ωστόσο, την ίδια ώρα υπάρχουν αναλυτές και αξιωματούχοι που διαμηνύουν πως η ελληνική περίπτωση πρέπει να διευθετηθεί σταδιακά και κομμάτι - κομμάτι.
Τι επιφυλάσσουν όμως οι επόμενοι μήνες για το ελληνικό ζήτημα και το νέο, τρίτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας; Οι Financial Times προβλέπουν και αναλύουν τα πιο πιθανά σενάρια:
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013: Η επιστροφή της τρόικας
Αμέσως μόλις οι εκπρόσωποι των δανειστών αποχωρήσουν από την Αθήνα, μετά την ολοκλήρωση της νέας αξιολόγησης της πορείας της ελληνικής οικονομίας, οι Ευρωπαίοι θα αρχίσουν επισήμως τη συζήτηση για το πιο επείγον από τα προβλήματα της Ελλάδας στην τρέχουσα συγκυρία: Για το γεγονός ότι η Αθήνα, υπό το δεύτερο, υφισταμένο πακέτο διάσωσης που λαμβάνει από την τρόικα, εμφανίζει έλλειψη κεφαλαίων, ύψους περί τα 11 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Μόνο για το 2014, κατά τις ίδιες πληροφορίες, η Αθήνα θα χρειαστεί ακόμη 4,4 δισ. ευρώ. Πρόκειται μάλιστα για ένα ποσό, για το οποίο αρκετοί κορυφαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως ίσως φτάσει ακόμη και στα 6 δισ. ευρώ. Η τρύπα αυτή θα πρέπει να έχει καλυφθεί μέχρι το τέλος του 2013, διαφορετικά το ΔΝΤ θα πρέπει να σταματήσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα.
Αν οι Ευρωπαίοι δεν καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας για το 2015 φέτος, τότε θα πρέπει το ζήτημα αυτό να ανοίξει εκ νέου στις αρχές του 2014. Αυτό θα σημάνει αυτόματα πως ανοίγει επισήμως ο δρόμος για το τρίτο δάνειο προς την Ελλάδα, αφού η Ευρωζώνη - αντίθετα από το ΔΝΤ - δεν έχει προγραμματιστεί να παράσχει κεφάλαια προς την Ελλάδα μέχρι το 2016, οπότε και έχει παραταθεί το ελληνικό πρόγραμμα.
Την ίδια ώρα, άλλοι κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως πέραν των 6,5 δισ. ευρώ για το 2015, η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί ακόμη 5 δισ. ευρώ για το 2016. Επομένως, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας ίσως σωρευτικά φτάσουν στα 15 δισ. ευρώ.
Τέλος του 2013: Η Ελλάδα ισοσκελίζει τον προϋπολογισμό της
Στα τέλη του 2013 η Ελλάδα θα προσεγγίσει το κρισιμότερο σημείο του οικονομικού προγράμματος που ακολουθεί. Μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους, η Αθήνα θα έχει ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της. Μάλιστα δεν αποκλείεται η ελληνική κυβέρνηση να κατορθώσει να παράξει μικρό πρωτογενές πλεόνασμα. Η είδηση για πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να ικανοποιεί την Ελλάδα, ωστόσο φέρνει σε δύσκολη θέση τους δανειστές της. Οι πιστωτές της Ελλάδας έχουν δεσμευθεί να συμμετάσχουν στην ελάφρυνση μέρους του ελληνικού χρέους, αμέσως μόλις η κυβέρνηση στην Αθήνα κατορθώσει να παράξει πρωτογενές πλεόνασμα.
Σύμφωνα μάλιστα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΔΝΤ, ο προϋπολογισμός της Ελλάδας είναι σχεδόν ισοσκελισμένος.
Όλα τα τελευταία στοιχεία, ακόμη και ο σταδιακός περιορισμός του μεγέθους της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, συγκλίνουν στην εξής πραγματικότητα: Το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας δεν αργεί. Ίσως είναι κοντά.
Απρίλιος 2014: Ένα δύσκολο μεταβατικό στάδιο
Μπορεί η Ελλάδα να κατορθώσει να παράξει πρωτογενές πλεόνασμα στα τέλη του 2013, ωστόσο, όπως έχει ήδη δηλώσει ο επικεφαλής του Eurogroup, Jeroen Dijsselbloem, κάθε νέα συζήτηση για ενδεχόμενη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα πρέπει να περιμένει την επίσημη επιβεβαίωση (περί ύπαρξης πλεονάσματος) από τη Eurostat. Aυτό θα συμβεί τον Απρίλιο. Αν η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος στην Ελλάδα επιβεβαιωθεί από τη Eurostat, τότε θα ξεκινήσει η πιο περίπλοκη και πιο πολιτικά ευαίσθητη συζήτηση.
Toν περασμένο Νοέμβριο το Eurogroup δεσμεύθηκε πως θα στηρίξει την Ελλάδα, ώστε η χώρα να μειώσει το χρέος της στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και κάτω από το 110% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Ωστόσο η δέσμευση αυτή είναι δύσκολο να τηρηθεί, κυρίως αφού σήμερα το ελληνικό χρέος ανέρχεται στο 175% του ΑΕΠ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους βρίσκεται στην κατοχή του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Επομένως, για να μειωθεί σε τόσο σημαντικό βαθμό το ελληνικό χρέος, θα πρέπει να υπάρξει OSI.
Mέσα του 2014: Nέος γύρος stress tests για τις ελληνικές τράπεζες
Σύμφωνα με πλειάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων, μια πιθανή πηγή χρηματοδότησης για την Ελλάδα, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι τρύπες, θα μπορούσε να αποτελέσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το ΤΧΣ διαθέτει κεφάλαια που έχουν περισσέψει από την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και τα οποία δεν έχουν πουθενά χρησιμοποιηθεί.
Μέσω της χρήσης των κεφαλαίων που διαθέτει το ΤΧΣ, αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι - αλλά και το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών - εκτιμούν πως θα μειωθεί σε μεγάλο βαθμό ο "λογαριασμός" για το τρίτο δάνειο προς την Ελλάδα.
Την ίδια ώρα ωστόσο η τρόικα προειδοποιεί πως οι ελληνικές τράπεζες πιθανότατα θα χρειαστούν και νέα κεφάλαια.
Ο επόμενος γύρος των stress tests των ελληνικών τραπεζών θα πραγματοποιηθεί στα μέσα του επόμενου έτους, 2014, υπό το ευρύτερο σχέδιο της Ευρωζώνης για τη σύσταση μιας πραγματικής τραπεζικής ένωσης.
(Πρώτη ενημέρωση: 23:12 - 16 Σεπτεμβρίου 2013)
Μ. Φ.
www.bankingnews.gr
Ήδη η Ελλάδα έλαβε ποσό ύψους 73 δισ. ευρώ υπό το πρώτο πακέτο διάσωσής της και ακόμη 173 δισ. ευρώ υπό το υφιστάμενο - δεύτερο - πακέτο. Το μέγεθος, η μορφή και ο σκοπός ενός νέου, τρίτου δανείου προς την Ελλάδα ενδεχομένως να απαιτήσουν έως και έναν ολόκληρο χρόνο νέων σκληρών διαπραγματεύσεων, προκειμένου να οριστικοποιηθούν.
Και όλα αυτά, ενώ αυτή την εβδομάδα επιστρέφει στην Αθήνα η τρόικα, ώστε να ξεκινήσει την επόμενη αναθεώρηση της προόδου που έχει σημειώσει κατά τους τελευταίους μήνες η ελληνική οικονομία.
"Η προηγούμενη αναθεώρηση της ελληνικής οικονομίας θα αποδειχθεί βαρετή σε σχέση με την επικείμενη, αφού η νέα διαδικασία παρακολούθησης της ελληνικής οικονομίας θα θέσει τα θεμέλια για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το τρίτο δάνειο", δηλώνει στους Financial Times, κορυφαίος αξιωματούχος των Βρυξελλών.
Ωστόσο, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας στη Γερμανία, τα σενάρια για το ακριβές ύψος του τρίτου δανείου προς την Ελλάδα, δίνουν και παίρνουν. Ενώ ο Schaeuble μίλησε για την ανάγκη νέου δανείου περί τα 11 δισ. ευρώ μέχρι το 2016, ο Carsten Schneider, εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών και αρμόδιος για θέματα προϋπολογισμού προέβλεψε πως η Ελλάδα θα χρειαστεί ακόμη 77 δισ. ευρώ μέχρι το 2020.
Η αλήθεια, σύμφωνα με τους Financial Times, βρίσκεται κάπου στη μέση, δεδομένου και του διαρκούς εκτροχιασμού των στόχων που θέτει για την άντληση εσόδων από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων η ελληνική κυβέρνηση.
Ωστόσο η επικείμενη διαπραγμάτευση μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και δανειστών για το νέο, τρίτο δάνειο προς την Αθήνα συνιστά μόνο τη μισή αλήθεια - μάχη. Η άλλη μισή αλήθεια - μάχη έχει να κάνει με την γνωστή πλέον επιμονή του ΔΝΤ: Τυχόν νέο οικονομικό πρόγραμμα για την Ελλάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα αντιμετώπισης, ήτοι μείωσης, του υπέρογκου δημοσίου χρέους της χώρας. Το ελληνικό χρέος, παρά την αυστηρή λιτότητα στην οποία έχει επιδοθεί η Ελλάδα και παρά τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση που έχει ποτέ σημειωθεί στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, συνεχίζει να αυξάνεται...
Υπό το πρίσμα αυτό, υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν πως το ελληνικό ζήτημα - και όλα τα προβλήματα που αυτό περιλαμβάνει - πρέπει να επιλυθεί μια και έξω. Ωστόσο, την ίδια ώρα υπάρχουν αναλυτές και αξιωματούχοι που διαμηνύουν πως η ελληνική περίπτωση πρέπει να διευθετηθεί σταδιακά και κομμάτι - κομμάτι.
Τι επιφυλάσσουν όμως οι επόμενοι μήνες για το ελληνικό ζήτημα και το νέο, τρίτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας; Οι Financial Times προβλέπουν και αναλύουν τα πιο πιθανά σενάρια:
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013: Η επιστροφή της τρόικας
Αμέσως μόλις οι εκπρόσωποι των δανειστών αποχωρήσουν από την Αθήνα, μετά την ολοκλήρωση της νέας αξιολόγησης της πορείας της ελληνικής οικονομίας, οι Ευρωπαίοι θα αρχίσουν επισήμως τη συζήτηση για το πιο επείγον από τα προβλήματα της Ελλάδας στην τρέχουσα συγκυρία: Για το γεγονός ότι η Αθήνα, υπό το δεύτερο, υφισταμένο πακέτο διάσωσης που λαμβάνει από την τρόικα, εμφανίζει έλλειψη κεφαλαίων, ύψους περί τα 11 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Μόνο για το 2014, κατά τις ίδιες πληροφορίες, η Αθήνα θα χρειαστεί ακόμη 4,4 δισ. ευρώ. Πρόκειται μάλιστα για ένα ποσό, για το οποίο αρκετοί κορυφαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως ίσως φτάσει ακόμη και στα 6 δισ. ευρώ. Η τρύπα αυτή θα πρέπει να έχει καλυφθεί μέχρι το τέλος του 2013, διαφορετικά το ΔΝΤ θα πρέπει να σταματήσει να χρηματοδοτεί την Ελλάδα.
Αν οι Ευρωπαίοι δεν καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας για το 2015 φέτος, τότε θα πρέπει το ζήτημα αυτό να ανοίξει εκ νέου στις αρχές του 2014. Αυτό θα σημάνει αυτόματα πως ανοίγει επισήμως ο δρόμος για το τρίτο δάνειο προς την Ελλάδα, αφού η Ευρωζώνη - αντίθετα από το ΔΝΤ - δεν έχει προγραμματιστεί να παράσχει κεφάλαια προς την Ελλάδα μέχρι το 2016, οπότε και έχει παραταθεί το ελληνικό πρόγραμμα.
Την ίδια ώρα, άλλοι κορυφαίοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν πως πέραν των 6,5 δισ. ευρώ για το 2015, η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί ακόμη 5 δισ. ευρώ για το 2016. Επομένως, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας ίσως σωρευτικά φτάσουν στα 15 δισ. ευρώ.
Τέλος του 2013: Η Ελλάδα ισοσκελίζει τον προϋπολογισμό της
Στα τέλη του 2013 η Ελλάδα θα προσεγγίσει το κρισιμότερο σημείο του οικονομικού προγράμματος που ακολουθεί. Μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους, η Αθήνα θα έχει ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της. Μάλιστα δεν αποκλείεται η ελληνική κυβέρνηση να κατορθώσει να παράξει μικρό πρωτογενές πλεόνασμα. Η είδηση για πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να ικανοποιεί την Ελλάδα, ωστόσο φέρνει σε δύσκολη θέση τους δανειστές της. Οι πιστωτές της Ελλάδας έχουν δεσμευθεί να συμμετάσχουν στην ελάφρυνση μέρους του ελληνικού χρέους, αμέσως μόλις η κυβέρνηση στην Αθήνα κατορθώσει να παράξει πρωτογενές πλεόνασμα.
Σύμφωνα μάλιστα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΔΝΤ, ο προϋπολογισμός της Ελλάδας είναι σχεδόν ισοσκελισμένος.
Όλα τα τελευταία στοιχεία, ακόμη και ο σταδιακός περιορισμός του μεγέθους της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, συγκλίνουν στην εξής πραγματικότητα: Το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας δεν αργεί. Ίσως είναι κοντά.
Απρίλιος 2014: Ένα δύσκολο μεταβατικό στάδιο
Μπορεί η Ελλάδα να κατορθώσει να παράξει πρωτογενές πλεόνασμα στα τέλη του 2013, ωστόσο, όπως έχει ήδη δηλώσει ο επικεφαλής του Eurogroup, Jeroen Dijsselbloem, κάθε νέα συζήτηση για ενδεχόμενη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα πρέπει να περιμένει την επίσημη επιβεβαίωση (περί ύπαρξης πλεονάσματος) από τη Eurostat. Aυτό θα συμβεί τον Απρίλιο. Αν η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος στην Ελλάδα επιβεβαιωθεί από τη Eurostat, τότε θα ξεκινήσει η πιο περίπλοκη και πιο πολιτικά ευαίσθητη συζήτηση.
Toν περασμένο Νοέμβριο το Eurogroup δεσμεύθηκε πως θα στηρίξει την Ελλάδα, ώστε η χώρα να μειώσει το χρέος της στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και κάτω από το 110% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Ωστόσο η δέσμευση αυτή είναι δύσκολο να τηρηθεί, κυρίως αφού σήμερα το ελληνικό χρέος ανέρχεται στο 175% του ΑΕΠ. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους βρίσκεται στην κατοχή του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Επομένως, για να μειωθεί σε τόσο σημαντικό βαθμό το ελληνικό χρέος, θα πρέπει να υπάρξει OSI.
Mέσα του 2014: Nέος γύρος stress tests για τις ελληνικές τράπεζες
Σύμφωνα με πλειάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων, μια πιθανή πηγή χρηματοδότησης για την Ελλάδα, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι τρύπες, θα μπορούσε να αποτελέσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το ΤΧΣ διαθέτει κεφάλαια που έχουν περισσέψει από την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και τα οποία δεν έχουν πουθενά χρησιμοποιηθεί.
Μέσω της χρήσης των κεφαλαίων που διαθέτει το ΤΧΣ, αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι - αλλά και το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών - εκτιμούν πως θα μειωθεί σε μεγάλο βαθμό ο "λογαριασμός" για το τρίτο δάνειο προς την Ελλάδα.
Την ίδια ώρα ωστόσο η τρόικα προειδοποιεί πως οι ελληνικές τράπεζες πιθανότατα θα χρειαστούν και νέα κεφάλαια.
Ο επόμενος γύρος των stress tests των ελληνικών τραπεζών θα πραγματοποιηθεί στα μέσα του επόμενου έτους, 2014, υπό το ευρύτερο σχέδιο της Ευρωζώνης για τη σύσταση μιας πραγματικής τραπεζικής ένωσης.
(Πρώτη ενημέρωση: 23:12 - 16 Σεπτεμβρίου 2013)
Μ. Φ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών