γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Παρά την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, παρά την επένδυση περίπου 30 δισεκ. σε κεφάλαια, 12,5 δισεκ. σε funding gap και 74 δισεκ. σε ρευστότητα από το ευρωσύστημα οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πάρει εμπρός.
Το πρόβλημα καθίσταται σοβαρό αν εξεταστεί ενδελεχώς η δομή του προβλήματος.
Πρωτίστως θα πρέπει να αποκλειστούν ορισμένες παράμετροι, που δεν λειτουργούν ως τροχοπέδη στην επανεκκίνηση των τραπεζών.
Η Τρόικα και οι διοικήσεις των τραπεζών δεν αποτελούν τροχοπέδη, τουναντίον αποτελούν πηγές σταθερότητας στο ελληνικό banking.
Όμως το πρόβλημα παραμένει γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πάρει εμπρός;
Οι αιτίες πίσω από την ακινησία των τραπεζών είναι 4.
1)Τα κεφάλαια είναι δανειακά, όπερ σημαίνει ότι οι μέτοχοι και οι τράπεζες πρέπει πρώτα να επιστρέψουν ένα ικανό μέρος των κεφαλαίων αυτών, να αυξήσουν το ιδιωτικό κεφάλαιο που θα μπορεί να επωμιστεί το ρίσκο και εν συνεχεία να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
2)Η ρευστότητα είναι δανεική από το ευρωσύστημα έχουν αντληθεί 74 δισεκ. ενώ οι καταθέσεις αγγίζουν τα 162 δισεκ. εμφανίζοντας εσχάτως σημάδια κόπωσης.
Η καθαρή εισροή στο σύστημα από τα ιστορικά χαμηλά των 150 δισεκ. είναι μόλις 12 δισεκ. εκ των οποίων από το εξωτερικό έχουν εισρεύσει μόλις 2,5 δισεκ. ευρώ και αυτά από την Κύπρο.
3)Τα NPLs δηλαδή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι παθογενής παράμετρος των ισολογισμών των τραπεζών και μεγάλο βάρος που διαταράσσει την προβλεψιμότητα και επιτείνει την αβεβαιότητα.
Με 68 δισεκ. προβληματικά δάνεια είναι προφανές ότι το σύστημα δεν μπορεί να μιλάει για επανεκκίνηση, το βάρος καθηλώνει την προσπάθεια επανεκκίνησης.
Με τέτοιο βάρος η προσπάθεια να πάρει εμπρός το banking θα αποτύχει.
4)Όσο η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, διίστανται οι απόψεις για το 2014 και η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών είναι προφανές ότι δεν μπορεί να τεθεί θέμα επανεκκίνησης του ελληνικού banking.
Όλα αυτά είναι βεβαίως διαπιστώσεις, το ζητούμενο είναι ποιες είναι οι λύσεις.
Οι λύσεις για να πάρει εμπρός το ελληνικό banking
Αναδιάρθρωση των κεφαλαίων – Πτώση κάτω από 50% του ποσοστού του ΤΧΣ
Ένα βασικό πρόβλημα που έχει υποτιμηθεί είναι τα χαρακτηριστικά των κεφαλαίων των τραπεζών.
Η άποψη ότι το κρατικό κεφάλαιο είναι και εύκολα χρησιμοποιήσιμο είναι λάθος.
Απαιτείται το κρατικό κεφάλαιο να μετατραπεί σε ιδιωτικό κεφάλαιο το οποίο θα είναι διατεθειμένο να αναλάβει μεγαλύτερο ρίσκο π.χ. χρηματοδοτώντας την οικονομία.
Το ζητούμενο είναι πως θα γίνει αυτό και πότε.
Όλα θα εξαρτηθούν από την πορεία εξάσκησης των warrants.
Ως γνωστό το διάστημα εξάσκησης των warrants ξεκινάει τέλη του 2013, αρχές του 2014 και ολοκληρώνεται σε βάθος 54 μηνών δηλαδή σε 9 εξάμηνα.
Εκτιμούμε ότι το 2015 θα ξεκινήσει επιθετικότερα η εξάσκηση των warrants, μια διαδικασία που είναι προαιρετική.
Σε αυτή την φάση η Alpha συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες μερικής εξάσκησης των warrants στην πρώτη εξαμηνία.
Επίσης όταν θα αρχίσει να μειώνεται το ποσοστό του ΤΧΣ κάτω από 50% δηλαδή μια μείωση 35% από τα τρέχοντα επίπεδα σε μέσους όρους τότε οι τράπεζες θα αρχίζουν να χαρακτηρίζονται πρακτικά ιδιωτικές.
Πριν από αυτή την διαδικασία οι τράπεζες θα χρειαστεί να βελτιώσουν ποσοτικά και ποιοτικά τα κεφάλαια τους.
Βελτιώνοντας τα κεφάλαια βελτιώνεται και το επενδεδυμένο κεφάλαιο του ΤΧΣ.
Με βάση συγκλίνουσες εκτιμήσεις το core tier 1 των ελληνικών τραπεζών θα συγκλίνει στο 10,5% με 11% τους επόμενους μήνες από 8,4% έως 13,5% που κινείται την τρέχουσα περίοδο.
Οι ισχυρές κεφαλαιακά τράπεζες θα χάσουν κεφάλαιο και οι ανίσχυρες υποχρεούνται να καλύψουν τα κεφαλαιακά ανοίγματα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η διαδικασία αυτή είναι εξελικτική και σίγουρα θα δαπανηθεί όλο το 2014.
Με όρους κεφαλαίων δεν μπορεί να υπάρξει δομική επανεκκίνηση του ελληνικού banking πριν από το 2015.
Ρευστότητα μόνο μέσω εκδόσεων και καταθέσεων αλλά όχι νωρίτερα από το 2015
Οι τράπεζες διαθέτουν 74 δισεκ. ευρώ ρευστότητα από το ευρωσύστημα κυρίως από την ΕΚΤ.
Διαθέτουν 162 δισεκ. καταθέσεις που εμφανίζουν σοβαρά σημάδια κόπωσης ή και οριακής μείωσης.
Οι τράπεζες χρειάζονται φθηνή ρευστότητα που τους την παρέχει η ΕΚΤ αλλά δεν είναι μακροπρόθεσμης διάρκειας.
Άρα χρειάζονται αύξηση του κοινωνικού πλούτου των καταθέσεων δηλαδή και εκδόσεις ομολογιακών δανείων senior debt.
Για να επιλυθεί το πρόβλημα της ρευστότητας θα χρειαστεί να υπάρξει απόπειρα της Ελλάδος στις αγορές και να είναι επιτυχής.
Π.χ. άντληση ρευστότητας με επιτόκια 7% ή 8% θα ήταν αυτοκτονία για τις τράπεζες.
Το ακριβό ELA τιμολογείται στο 2,5% και η ΕΚΤ στο 0,50%.
Φως στις επιλογές της ρευστότητας δεν θα υπάρξει νωρίτερα από το 2015.
Το 2014 θα είναι έτος προπαρασκευαστικό, προετοιμασίας και όχι έτος που θα δοθεί ώθηση στην ρευστότητα των τραπεζών.
Θνησιγενές και επικίνδυνο το μοντέλο διαχείρισης των NPLs
Τα NPLs τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν οξύτατο πρόβλημα για το ελληνικό banking.
Με 68 δισεκ. σε σύνολο 222 δισεκ. δανείων, προβληματικές χορηγήσεις το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό.
Έχουμε προτείνει εδώ και μήνες το επικαλούμαστε το μοντέλο – λύση της ΝΑΜΑ τύπου Ιρλανδίας όπου θα υπαχθούν μέρος των προβληματικών δανείων των τραπεζών σε μια συγκεκριμένη τιμή.
Δυστυχώς εσχάτως υιοθετείται η λύση των distress funds.
H Citibank που αποχωρεί οριστικά από την Ελλάδα τουλάχιστον στο σκέλος των του consumer, κρατώντας ελάχιστες δραστηριότητες πούλησε περίπου 350 εκατ δάνεια στο Baupost με τιμή 25% της αρχικής ή 87 εκατ ευρώ.
Η λύση αυτή, δεν προσδίδει υπεραξία αλλά ένα βραχυχρόνιο όφελος.
Η πώληση προβληματικών δανείων εγείρει κινδύνους για τους δανειολήπτες γιατί νέες συμβάσεις σημαίνει και μεγάλο ρίσκο έναντι των «νέων πιστωτών» που θα είναι τα distress funds.
Η λύση της πώλησης προβληματικών δανείων μπορεί να αποτελεί μεμονωμένη λύση όχι γενικευμένη.
Αν υπάρξει γενίκευση εκτιμούμε ότι οι αρνητικές εξελίξεις δεν θα είναι διαχειρίσιμες.
Ωστόσο ας μην τρέφονται αυταπάτες.
Αν αποτυπωθούν στην πραγματική τους διάσταση τα αναχρηματοδοτούμενα δάνεια του συστήματος σημαντικό μέρος αυτών δεν εξυπηρετείται.
Οι τράπεζες με τις αναχρηματοδοτήσεις μεταφέρουν στο μέλλον τα προβλήματα σε δάνεια κυρίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων και μεγάλων εταιριών.
Αν τα αναχρηματοδοτούμενα δάνεια αξιολογούνταν με αυστηρά κριτήρια το βέβαιο είναι ότι θα εκτινασσόταν το NPLs του συστήματος στα 88 δισεκ. ευρώ ή 40% του συνόλου των δανείων από 30% σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση το 40% όσο και αν φαντάζει υπερβολικό αντικατοπτρίζει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος στο ελληνικό banking.
Σε μια τέτοια περίπτωση είναι προφανές ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών δεν θα ολοκληρωθούν με τα υφιστάμενα stress tests τα αποτελέσματα των οποίων θα δημοσιευθούν αρχές Δεκεμβρίου του 2013.
Έχει τονιστεί ότι το αποτέλεσμα των stress tests θα είναι 5 με 5,5 δισεκ. ευρώ η καθαρή κεφαλαιακή επιβάρυνση και η μεικτή δηλαδή η αρχική επιβάρυνση του συστήματος θα είναι περίπου 10 με 11 δισεκ. ευρώ.
Τα 5 με 5,5 δισεκ. ευρώ είναι ένα διαχειρίσιμο κεφαλαιακό κόστος για τις ελληνικές τράπεζες.
Ωστόσο το πρόβλημα του ελληνικού banking δεν θα επιλυθεί με τα δρομολογημένα stress tests.
Η κορύφωση των NPLs πραγματοποιείται με ετεροχρονισμό φάσης.
Να ληφθεί υπόψη και μια ενδιαφέρουσα παράμετρος.
Στην Ελλάδα ο συντελεστής κάλυψης των προβληματικών δανείων είναι ο χαμηλότερος σε σχέση με Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία.
Οι συγκρίσεις το επόμενο διάστημα θα εστιαστούν σε δομικά ζητήματα του banking.
Τώρα δεν τα αγγίζει κανείς, γιατί δεν επιθυμούν να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.
Ανάκαμψη από το 2014 ή από το 2015 για την Ελλάδα;
Είναι γεγονός ότι οι απόψεις διίστανται η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά ότι θα υπάρξει ανάκαμψη στην οικονομία το 2014 και η S&P π.χ. το 2015.
Το πότε θα σημειωθεί το γύρισμα στην οικονομία είναι καθοριστικό για να μπορέσει να εκτιμηθεί πότε θα σημειωθεί το γύρισμα στο ελληνικό banking.
Το γύρισμα στην οικονομία θα είναι στατιστικό, το γύρισμα των τραπεζών θα είναι πρακτικό.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Πρωτίστως θα πρέπει να αποκλειστούν ορισμένες παράμετροι, που δεν λειτουργούν ως τροχοπέδη στην επανεκκίνηση των τραπεζών.
Η Τρόικα και οι διοικήσεις των τραπεζών δεν αποτελούν τροχοπέδη, τουναντίον αποτελούν πηγές σταθερότητας στο ελληνικό banking.
Όμως το πρόβλημα παραμένει γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πάρει εμπρός;
Οι αιτίες πίσω από την ακινησία των τραπεζών είναι 4.
1)Τα κεφάλαια είναι δανειακά, όπερ σημαίνει ότι οι μέτοχοι και οι τράπεζες πρέπει πρώτα να επιστρέψουν ένα ικανό μέρος των κεφαλαίων αυτών, να αυξήσουν το ιδιωτικό κεφάλαιο που θα μπορεί να επωμιστεί το ρίσκο και εν συνεχεία να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
2)Η ρευστότητα είναι δανεική από το ευρωσύστημα έχουν αντληθεί 74 δισεκ. ενώ οι καταθέσεις αγγίζουν τα 162 δισεκ. εμφανίζοντας εσχάτως σημάδια κόπωσης.
Η καθαρή εισροή στο σύστημα από τα ιστορικά χαμηλά των 150 δισεκ. είναι μόλις 12 δισεκ. εκ των οποίων από το εξωτερικό έχουν εισρεύσει μόλις 2,5 δισεκ. ευρώ και αυτά από την Κύπρο.
3)Τα NPLs δηλαδή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι παθογενής παράμετρος των ισολογισμών των τραπεζών και μεγάλο βάρος που διαταράσσει την προβλεψιμότητα και επιτείνει την αβεβαιότητα.
Με 68 δισεκ. προβληματικά δάνεια είναι προφανές ότι το σύστημα δεν μπορεί να μιλάει για επανεκκίνηση, το βάρος καθηλώνει την προσπάθεια επανεκκίνησης.
Με τέτοιο βάρος η προσπάθεια να πάρει εμπρός το banking θα αποτύχει.
4)Όσο η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, διίστανται οι απόψεις για το 2014 και η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών είναι προφανές ότι δεν μπορεί να τεθεί θέμα επανεκκίνησης του ελληνικού banking.
Όλα αυτά είναι βεβαίως διαπιστώσεις, το ζητούμενο είναι ποιες είναι οι λύσεις.
Οι λύσεις για να πάρει εμπρός το ελληνικό banking
Αναδιάρθρωση των κεφαλαίων – Πτώση κάτω από 50% του ποσοστού του ΤΧΣ
Ένα βασικό πρόβλημα που έχει υποτιμηθεί είναι τα χαρακτηριστικά των κεφαλαίων των τραπεζών.
Η άποψη ότι το κρατικό κεφάλαιο είναι και εύκολα χρησιμοποιήσιμο είναι λάθος.
Απαιτείται το κρατικό κεφάλαιο να μετατραπεί σε ιδιωτικό κεφάλαιο το οποίο θα είναι διατεθειμένο να αναλάβει μεγαλύτερο ρίσκο π.χ. χρηματοδοτώντας την οικονομία.
Το ζητούμενο είναι πως θα γίνει αυτό και πότε.
Όλα θα εξαρτηθούν από την πορεία εξάσκησης των warrants.
Ως γνωστό το διάστημα εξάσκησης των warrants ξεκινάει τέλη του 2013, αρχές του 2014 και ολοκληρώνεται σε βάθος 54 μηνών δηλαδή σε 9 εξάμηνα.
Εκτιμούμε ότι το 2015 θα ξεκινήσει επιθετικότερα η εξάσκηση των warrants, μια διαδικασία που είναι προαιρετική.
Σε αυτή την φάση η Alpha συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιθανότητες μερικής εξάσκησης των warrants στην πρώτη εξαμηνία.
Επίσης όταν θα αρχίσει να μειώνεται το ποσοστό του ΤΧΣ κάτω από 50% δηλαδή μια μείωση 35% από τα τρέχοντα επίπεδα σε μέσους όρους τότε οι τράπεζες θα αρχίζουν να χαρακτηρίζονται πρακτικά ιδιωτικές.
Πριν από αυτή την διαδικασία οι τράπεζες θα χρειαστεί να βελτιώσουν ποσοτικά και ποιοτικά τα κεφάλαια τους.
Βελτιώνοντας τα κεφάλαια βελτιώνεται και το επενδεδυμένο κεφάλαιο του ΤΧΣ.
Με βάση συγκλίνουσες εκτιμήσεις το core tier 1 των ελληνικών τραπεζών θα συγκλίνει στο 10,5% με 11% τους επόμενους μήνες από 8,4% έως 13,5% που κινείται την τρέχουσα περίοδο.
Οι ισχυρές κεφαλαιακά τράπεζες θα χάσουν κεφάλαιο και οι ανίσχυρες υποχρεούνται να καλύψουν τα κεφαλαιακά ανοίγματα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η διαδικασία αυτή είναι εξελικτική και σίγουρα θα δαπανηθεί όλο το 2014.
Με όρους κεφαλαίων δεν μπορεί να υπάρξει δομική επανεκκίνηση του ελληνικού banking πριν από το 2015.
Ρευστότητα μόνο μέσω εκδόσεων και καταθέσεων αλλά όχι νωρίτερα από το 2015
Οι τράπεζες διαθέτουν 74 δισεκ. ευρώ ρευστότητα από το ευρωσύστημα κυρίως από την ΕΚΤ.
Διαθέτουν 162 δισεκ. καταθέσεις που εμφανίζουν σοβαρά σημάδια κόπωσης ή και οριακής μείωσης.
Οι τράπεζες χρειάζονται φθηνή ρευστότητα που τους την παρέχει η ΕΚΤ αλλά δεν είναι μακροπρόθεσμης διάρκειας.
Άρα χρειάζονται αύξηση του κοινωνικού πλούτου των καταθέσεων δηλαδή και εκδόσεις ομολογιακών δανείων senior debt.
Για να επιλυθεί το πρόβλημα της ρευστότητας θα χρειαστεί να υπάρξει απόπειρα της Ελλάδος στις αγορές και να είναι επιτυχής.
Π.χ. άντληση ρευστότητας με επιτόκια 7% ή 8% θα ήταν αυτοκτονία για τις τράπεζες.
Το ακριβό ELA τιμολογείται στο 2,5% και η ΕΚΤ στο 0,50%.
Φως στις επιλογές της ρευστότητας δεν θα υπάρξει νωρίτερα από το 2015.
Το 2014 θα είναι έτος προπαρασκευαστικό, προετοιμασίας και όχι έτος που θα δοθεί ώθηση στην ρευστότητα των τραπεζών.
Θνησιγενές και επικίνδυνο το μοντέλο διαχείρισης των NPLs
Τα NPLs τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν οξύτατο πρόβλημα για το ελληνικό banking.
Με 68 δισεκ. σε σύνολο 222 δισεκ. δανείων, προβληματικές χορηγήσεις το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό.
Έχουμε προτείνει εδώ και μήνες το επικαλούμαστε το μοντέλο – λύση της ΝΑΜΑ τύπου Ιρλανδίας όπου θα υπαχθούν μέρος των προβληματικών δανείων των τραπεζών σε μια συγκεκριμένη τιμή.
Δυστυχώς εσχάτως υιοθετείται η λύση των distress funds.
H Citibank που αποχωρεί οριστικά από την Ελλάδα τουλάχιστον στο σκέλος των του consumer, κρατώντας ελάχιστες δραστηριότητες πούλησε περίπου 350 εκατ δάνεια στο Baupost με τιμή 25% της αρχικής ή 87 εκατ ευρώ.
Η λύση αυτή, δεν προσδίδει υπεραξία αλλά ένα βραχυχρόνιο όφελος.
Η πώληση προβληματικών δανείων εγείρει κινδύνους για τους δανειολήπτες γιατί νέες συμβάσεις σημαίνει και μεγάλο ρίσκο έναντι των «νέων πιστωτών» που θα είναι τα distress funds.
Η λύση της πώλησης προβληματικών δανείων μπορεί να αποτελεί μεμονωμένη λύση όχι γενικευμένη.
Αν υπάρξει γενίκευση εκτιμούμε ότι οι αρνητικές εξελίξεις δεν θα είναι διαχειρίσιμες.
Ωστόσο ας μην τρέφονται αυταπάτες.
Αν αποτυπωθούν στην πραγματική τους διάσταση τα αναχρηματοδοτούμενα δάνεια του συστήματος σημαντικό μέρος αυτών δεν εξυπηρετείται.
Οι τράπεζες με τις αναχρηματοδοτήσεις μεταφέρουν στο μέλλον τα προβλήματα σε δάνεια κυρίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων και μεγάλων εταιριών.
Αν τα αναχρηματοδοτούμενα δάνεια αξιολογούνταν με αυστηρά κριτήρια το βέβαιο είναι ότι θα εκτινασσόταν το NPLs του συστήματος στα 88 δισεκ. ευρώ ή 40% του συνόλου των δανείων από 30% σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση το 40% όσο και αν φαντάζει υπερβολικό αντικατοπτρίζει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος στο ελληνικό banking.
Σε μια τέτοια περίπτωση είναι προφανές ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών δεν θα ολοκληρωθούν με τα υφιστάμενα stress tests τα αποτελέσματα των οποίων θα δημοσιευθούν αρχές Δεκεμβρίου του 2013.
Έχει τονιστεί ότι το αποτέλεσμα των stress tests θα είναι 5 με 5,5 δισεκ. ευρώ η καθαρή κεφαλαιακή επιβάρυνση και η μεικτή δηλαδή η αρχική επιβάρυνση του συστήματος θα είναι περίπου 10 με 11 δισεκ. ευρώ.
Τα 5 με 5,5 δισεκ. ευρώ είναι ένα διαχειρίσιμο κεφαλαιακό κόστος για τις ελληνικές τράπεζες.
Ωστόσο το πρόβλημα του ελληνικού banking δεν θα επιλυθεί με τα δρομολογημένα stress tests.
Η κορύφωση των NPLs πραγματοποιείται με ετεροχρονισμό φάσης.
Να ληφθεί υπόψη και μια ενδιαφέρουσα παράμετρος.
Στην Ελλάδα ο συντελεστής κάλυψης των προβληματικών δανείων είναι ο χαμηλότερος σε σχέση με Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία.
Οι συγκρίσεις το επόμενο διάστημα θα εστιαστούν σε δομικά ζητήματα του banking.
Τώρα δεν τα αγγίζει κανείς, γιατί δεν επιθυμούν να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.
Ανάκαμψη από το 2014 ή από το 2015 για την Ελλάδα;
Είναι γεγονός ότι οι απόψεις διίστανται η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά ότι θα υπάρξει ανάκαμψη στην οικονομία το 2014 και η S&P π.χ. το 2015.
Το πότε θα σημειωθεί το γύρισμα στην οικονομία είναι καθοριστικό για να μπορέσει να εκτιμηθεί πότε θα σημειωθεί το γύρισμα στο ελληνικό banking.
Το γύρισμα στην οικονομία θα είναι στατιστικό, το γύρισμα των τραπεζών θα είναι πρακτικό.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών