γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Η διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ της Ελλάδος που διαχωρίζει την δανειακή σύμβαση loan facility agreement από το μνημόνιο με την Γερμανία να τα θεωρεί ουσιαστικά ένα και τω αυτώ φέρνει ξανά στην επικαιρότητα τι είναι η δανειακή σύμβαση, τι είναι το μνημόνιο, είναι δύο διαφορετικά νομικά κείμενα ή έχουν πλήρως ενοποιηθεί;
Η δανειακή σύμβαση και η συμφωνία των δανειστών –αν ξεκινήσουμε από την γένεση της δανειακής σύμβασης - αποτελούσαν δύο ξεχωριστά νομικά κείμενα.
Ακολούθησε το μνημόνιο δηλαδή οι υποχρεώσεις της Ελλάδος, που ενσωματώθηκε στην δανειακή σύμβαση δι’ αναφοράς και κατέστη δικαιοπρακτικό θεμέλιο της δανειακής σύμβασης....
Η συμφωνία Ελλάδος με ΕΕ στηρίχθηκε στο αγγλικό δίκαιο.
Άρα η δανειακή σύμβαση είναι ένα ξεχωριστό νομικό κείμενο, το μνημόνιο είναι επίσης ένα ξεχωριστό νομικό κείμενο όταν συντάχθηκαν αλλά στην συνέχεια ενοποιήθηκαν.
Η δανειακή σύμβαση του Μαρτίου του 2012 που ακολούθησε είχε ουσιαστικά ενσωματωμένα και την δανειακή σύμβαση δηλαδή τα κεφάλαια στήριξης προς την Ελλάδα και το μνημόνιο δηλαδή τα μέτρα που πρέπει να λάβει η Ελλάδα.
Με αυστηρούς νομικούς όρους η ΕΕ δεν συμμετέχει ούτε στην δανειακή σύμβαση ούτε και στο μνημόνιο συνεννόησης (βλέπε απαγορεύσεις συνθήκες Λισαβόνας)
Η ΕΕ απλά δανείζει αν μπορούμε να πούμε όργανα της ώστε να εποπτεύουν την δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο συνεννόησης.
Οι δανειακές συμβάσεις αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας, ο μηχανισμός αυτός περιλαμβάνει τόσο τις δανειακές συμβάσεις όσο και τα μνημόνια συνεννόησης.
Τα μνημόνια συνεννόησης ή κατανόησης λειτούργησαν πάντα μαζί με τις δανειακές συμβάσεις.
Πολλοί νομικοί υποστηρίζουν ότι τα μνημόνια είναι διεθνείς συνθήκες ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι απλά δεν είναι δεσμευτικές.
Η πλειοψηφία των συμβαλλομένων μερών και τα δικαστήρια αποφάνθηκαν πως τα μνημόνια δεν αποτελούν παραδοσιακές διεθνείς συνθήκες είναι treaties on simplified form.
Στην Ελλάδα επικράτησε η έννοια του arrangement του διακανονισμού χωρίς να εμπεριέχει τυπική δεσμευτικότητα.
Η συμμετοχή του ΔΝΤ όμως "Guidelines on Conditionality" το ΔΝΤ μπορεί να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη μέσω του χρηματοδοτικού του εργαλείου "Stand-By Arrangement".
Αυτή, όμως, η χρηματοοικονομική συνδρομή πρέπει να ακολουθείται από τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων από το χρηματοδοτούμενο κράτος, τα οποία θα διασφαλίζουν, πρώτον, τη σωστή επένδυση των κεφαλαίων και δεύτερον τη μελλοντική δυνατότητα του κράτους αυτού να τα επιστρέψει.
Τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΕ επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν αυτό το νομικό εργαλείο.
«Μπορούμε, λοιπόν να συμπεράνουμε πως η ιδιαιτερότητα των Μνημονίων είναι ότι δεν έχουν τυπική νομική δεσμευτικότητα αλλά η τήρηση των κανόνων τους αποτελεί προϋπόθεση για τη συμπεριφορά των υπολοίπων συμβαλλόμενων μερών και την τήρηση των υπεσχημένων εκ μέρους τους.
Δηλαδή, σε περίπτωση αθέτησης των προβλέψεων των συμφωνιών αυτών δε γεννάται διεθνής ευθύνη για το κράτος.
Όπως αναφέρεται και στις διατάξεις των Μνημονίων, οι συνέπειες για το παραβιάζον κράτος περιορίζονται στις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών.
Τα κράτη μέλη, λοιπόν και το ΔΝΤ προέβλεψαν στις δανειακές συμβάσεις πως η παροχή χρηματοδοτικών πακέτων εξαρτάται από την τήρηση των κανόνων των Μνημονίων από το χρηματοδοτούμενο κράτος.
Σε περίπτωση, δηλαδή, αθέτησης των υποχρεώσεων, όπως αυτές προβλέπονται από κάθε Μνημόνιο διακόπτεται η στήριξη από τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέρη.
Κατά συνέπεια, θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τα Μνημόνια ως δικαιοπρακτικά θεμέλια των δανειακών συμβάσεων.
Καθώς, μάλιστα, είναι άτυπες διεθνείς συμφωνίες χωρίς αυτόνομη δεσμευτικότητα, αντλούν "δεσμευτικό χαρακτήρα" από τις συναπτόμενες δανειακές συμβάσεις.
Η λειτουργία τους αυτή, όμως, δεν αναιρεί την ανεξαρτησία κάθε μιας από τις δύο συμφωνίες ως ξεχωριστά και αυτοτελή νομικά κείμενα όπως αναφέρεται σε αναλύσεις του εθνικού και καποδιστριακού πανεπιστημίου Αθηνών.
www.bankingnews.gr
Η δανειακή σύμβαση και η συμφωνία των δανειστών –αν ξεκινήσουμε από την γένεση της δανειακής σύμβασης - αποτελούσαν δύο ξεχωριστά νομικά κείμενα.
Ακολούθησε το μνημόνιο δηλαδή οι υποχρεώσεις της Ελλάδος, που ενσωματώθηκε στην δανειακή σύμβαση δι’ αναφοράς και κατέστη δικαιοπρακτικό θεμέλιο της δανειακής σύμβασης....
Η συμφωνία Ελλάδος με ΕΕ στηρίχθηκε στο αγγλικό δίκαιο.
Άρα η δανειακή σύμβαση είναι ένα ξεχωριστό νομικό κείμενο, το μνημόνιο είναι επίσης ένα ξεχωριστό νομικό κείμενο όταν συντάχθηκαν αλλά στην συνέχεια ενοποιήθηκαν.
Η δανειακή σύμβαση του Μαρτίου του 2012 που ακολούθησε είχε ουσιαστικά ενσωματωμένα και την δανειακή σύμβαση δηλαδή τα κεφάλαια στήριξης προς την Ελλάδα και το μνημόνιο δηλαδή τα μέτρα που πρέπει να λάβει η Ελλάδα.
Με αυστηρούς νομικούς όρους η ΕΕ δεν συμμετέχει ούτε στην δανειακή σύμβαση ούτε και στο μνημόνιο συνεννόησης (βλέπε απαγορεύσεις συνθήκες Λισαβόνας)
Η ΕΕ απλά δανείζει αν μπορούμε να πούμε όργανα της ώστε να εποπτεύουν την δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο συνεννόησης.
Οι δανειακές συμβάσεις αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας, ο μηχανισμός αυτός περιλαμβάνει τόσο τις δανειακές συμβάσεις όσο και τα μνημόνια συνεννόησης.
Τα μνημόνια συνεννόησης ή κατανόησης λειτούργησαν πάντα μαζί με τις δανειακές συμβάσεις.
Πολλοί νομικοί υποστηρίζουν ότι τα μνημόνια είναι διεθνείς συνθήκες ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι απλά δεν είναι δεσμευτικές.
Η πλειοψηφία των συμβαλλομένων μερών και τα δικαστήρια αποφάνθηκαν πως τα μνημόνια δεν αποτελούν παραδοσιακές διεθνείς συνθήκες είναι treaties on simplified form.
Στην Ελλάδα επικράτησε η έννοια του arrangement του διακανονισμού χωρίς να εμπεριέχει τυπική δεσμευτικότητα.
Η συμμετοχή του ΔΝΤ όμως "Guidelines on Conditionality" το ΔΝΤ μπορεί να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη μέσω του χρηματοδοτικού του εργαλείου "Stand-By Arrangement".
Αυτή, όμως, η χρηματοοικονομική συνδρομή πρέπει να ακολουθείται από τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων από το χρηματοδοτούμενο κράτος, τα οποία θα διασφαλίζουν, πρώτον, τη σωστή επένδυση των κεφαλαίων και δεύτερον τη μελλοντική δυνατότητα του κράτους αυτού να τα επιστρέψει.
Τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΕ επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν αυτό το νομικό εργαλείο.
«Μπορούμε, λοιπόν να συμπεράνουμε πως η ιδιαιτερότητα των Μνημονίων είναι ότι δεν έχουν τυπική νομική δεσμευτικότητα αλλά η τήρηση των κανόνων τους αποτελεί προϋπόθεση για τη συμπεριφορά των υπολοίπων συμβαλλόμενων μερών και την τήρηση των υπεσχημένων εκ μέρους τους.
Δηλαδή, σε περίπτωση αθέτησης των προβλέψεων των συμφωνιών αυτών δε γεννάται διεθνής ευθύνη για το κράτος.
Όπως αναφέρεται και στις διατάξεις των Μνημονίων, οι συνέπειες για το παραβιάζον κράτος περιορίζονται στις σχέσεις μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών.
Τα κράτη μέλη, λοιπόν και το ΔΝΤ προέβλεψαν στις δανειακές συμβάσεις πως η παροχή χρηματοδοτικών πακέτων εξαρτάται από την τήρηση των κανόνων των Μνημονίων από το χρηματοδοτούμενο κράτος.
Σε περίπτωση, δηλαδή, αθέτησης των υποχρεώσεων, όπως αυτές προβλέπονται από κάθε Μνημόνιο διακόπτεται η στήριξη από τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέρη.
Κατά συνέπεια, θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τα Μνημόνια ως δικαιοπρακτικά θεμέλια των δανειακών συμβάσεων.
Καθώς, μάλιστα, είναι άτυπες διεθνείς συμφωνίες χωρίς αυτόνομη δεσμευτικότητα, αντλούν "δεσμευτικό χαρακτήρα" από τις συναπτόμενες δανειακές συμβάσεις.
Η λειτουργία τους αυτή, όμως, δεν αναιρεί την ανεξαρτησία κάθε μιας από τις δύο συμφωνίες ως ξεχωριστά και αυτοτελή νομικά κείμενα όπως αναφέρεται σε αναλύσεις του εθνικού και καποδιστριακού πανεπιστημίου Αθηνών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών