γράφει : Σπύρος Χριστόπουλος
Κανείς πλέον δεν μπορεί να προβλέψει τίποτα για το τι θα επακολουθήσει...
Η νίκη του Donald Trump αιφνιδίασε.
Τουλάχιστον αυτό έδειξαν οι πρώτες αντιδράσεις από πολλές κυβερνήσεις και κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Ήδη πολλοί κάνουν λόγο για το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας νέας, όπου κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ή να προβλέψει τι θα ακολουθήσει.
Πολλά μπορούν να ειπωθούν για το τι ήταν αυτό που έφερε τον Donald Trump στο προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η επικράτηση του οδηγεί σε μερικά αναμφισβήτητα συμπεράσματα.
Πρώτον, ότι ο λαϊκισμός, τα συντηρητικά και εθνικιστικά αντανακλαστικά και η περιχαράκωση - απομονωτισμός είναι στα πάνω τους και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Τα παραδείγματα πολλά από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ουγγαρία μέχρι την Ιταλία, την Αυστρία αλλά και πέρα από την Ευρώπη, στη Ρωσία του Putin.
Μόνο που ο Trump το πήγε ακόμα πιο πέρα, καθώς απέδειξε ότι ο ρατσιστικός και μισαλλόδοξος λόγος δεν εκλαμβάνονται ως πρόβλημα από την κοινωνία.
Αντιθέτως, ο εκλογικός του θρίαμβος απέδειξε ότι τέτοιου είδους παραληρήματα μπορούν να βρουν χώρο σε ένα δημόσιο πολιτικό αφήγημα.
Απέδειξε ότι αυτά μπορούν να είναι και να γίνουν αποδεκτά.
Καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολο στις μετριοπαθείς φωνές να τα βάλουν με αυτούς που εκφράζουν ακραίες, παραληρηματικές θέσεις.
Δεύτερον, ότι οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες θεωρούνται «συστημικές» μετρούν πλέον αντίστροφα.
Μια και η συστημικότητα τους εκλαμβάνεται από ολοένα και περισσότερους πολίτες ως στασιμότητα ενός ελιτίστικου πολιτικού συστήματος.
Που αναπαράγει τα ίδια ανέξοδα μοντέλα που δεν μπορούν να προσφέρουν όχι μόνο λύσεις, αλλά και μια προοπτική αλλαγής, μια προοπτική που θα μικρύνει το χάσμα των ανισοτήτων και θα βελτιώσει την καθημερινότητα των πολλών.
Και αυτές οι συστημικές πολιτικές δυνάμεις είτε θα προσαρμοστούν στις ραγδαίες εξελίξεις που διαμορφώνονται σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο και θα πάνε ένα βήμα πιο πέρα είτε θα απαξιωθούν και θα εξαφανιστούν.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε μια σειρά από περιπτώσεις, από το ελληνικό δημοψήφισμα μέχρι το δημοψήφισμα για το Brexit, οι πολίτες εναντιώθηκαν στη θέση που υπερασπίστηκε το «σύστημα».
Σε αυτό το «σύστημα» εντάσσονται και τα παραδοσιακά ΜΜΕ, τα οποία υπερασπιζόμενα και αυτά τις δικές τους σκοπιμότητες και συμφέροντα, τυγχάνουν της ίδιας απαξίωσης από τους πολίτες, οι οποίοι στρέφονται ολοένα και περισσότερο στο «άναρχο τοπίο» των social media, όπου πολλές φορές η πραγματικότητα διαστρεβλώνεται από κάθε είδους εντυπωσιασμούς.
Τρίτον, ότι οι δύο παραπάνω αυτές παραδοχές και εξελίξεις «πυροδοτούνται» σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική ανέχεια ή έστω ανασφάλεια και αβεβαιότητα ολοένα και περισσότερων πολιτών για το μέλλον τους.
Μια και πάνω σε αυτήν την ανασφάλεια, μπορεί ο καθένας να κτίσει το πολιτικό «υπόβαθρο» και «οικοδόμημα» του.
Αυτό άλλωστε έκανε και ο Trump, ο οποίος στόχευσε αποκλειστικά στη λευκή εργατική τάξη – ποντάροντας σε έναν ρατσιστικό και μισαλλόδοξο λόγο όπου πάνω από όλα είναι το εθνικό συμφέρον -, επιλογή που τελικά τον δικαίωσε.
Ένα τέταρτο συμπέρασμα είναι ότι κανείς πλέον δεν μπορεί να λάβει σοβαρά τις δημοσκοπήσεις.
Κυρίως διότι αυτές δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ούτε το ελάχιστο που καλούνται να εκπληρώσουν ως εργαλεία.
Δηλαδή να αποτυπώσουν την εικόνα της στιγμής.
Μια και αδυνατούν να πιάσουν τον «παλμό» του κόσμου, ο οποίος αν και για τους δικούς του λόγους «γοητεύεται» από αντισυστημικές φωνές σαν τουTrump, διστάζει να υπερασπιστεί την επιλογή του, να τη δικαιολογήσει και κυρίως να την εκφράσει φωναχτά.
Επιλογή όμως ιδιαίτερα ηχηρή, καθώς το μήνυμα που στέλνει είναι να γκρεμιστεί το κάθε κατεστημένο.
Και αυτή η επιλογή, η οποία κατά κάποιο παράδοξο τρόπο δεν διατυπώνεται από τα αριστερά και ριζοσπαστικά κόμματα αλλά από συντηρητικές και εθνικιστικές φωνές, πρέπει με κάποιο τρόπο να αντιμετωπιστεί τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.
www.bankingnews.gr
Τουλάχιστον αυτό έδειξαν οι πρώτες αντιδράσεις από πολλές κυβερνήσεις και κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Ήδη πολλοί κάνουν λόγο για το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας νέας, όπου κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ή να προβλέψει τι θα ακολουθήσει.
Πολλά μπορούν να ειπωθούν για το τι ήταν αυτό που έφερε τον Donald Trump στο προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η επικράτηση του οδηγεί σε μερικά αναμφισβήτητα συμπεράσματα.
Πρώτον, ότι ο λαϊκισμός, τα συντηρητικά και εθνικιστικά αντανακλαστικά και η περιχαράκωση - απομονωτισμός είναι στα πάνω τους και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Τα παραδείγματα πολλά από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ουγγαρία μέχρι την Ιταλία, την Αυστρία αλλά και πέρα από την Ευρώπη, στη Ρωσία του Putin.
Μόνο που ο Trump το πήγε ακόμα πιο πέρα, καθώς απέδειξε ότι ο ρατσιστικός και μισαλλόδοξος λόγος δεν εκλαμβάνονται ως πρόβλημα από την κοινωνία.
Αντιθέτως, ο εκλογικός του θρίαμβος απέδειξε ότι τέτοιου είδους παραληρήματα μπορούν να βρουν χώρο σε ένα δημόσιο πολιτικό αφήγημα.
Απέδειξε ότι αυτά μπορούν να είναι και να γίνουν αποδεκτά.
Καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολο στις μετριοπαθείς φωνές να τα βάλουν με αυτούς που εκφράζουν ακραίες, παραληρηματικές θέσεις.
Δεύτερον, ότι οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες θεωρούνται «συστημικές» μετρούν πλέον αντίστροφα.
Μια και η συστημικότητα τους εκλαμβάνεται από ολοένα και περισσότερους πολίτες ως στασιμότητα ενός ελιτίστικου πολιτικού συστήματος.
Που αναπαράγει τα ίδια ανέξοδα μοντέλα που δεν μπορούν να προσφέρουν όχι μόνο λύσεις, αλλά και μια προοπτική αλλαγής, μια προοπτική που θα μικρύνει το χάσμα των ανισοτήτων και θα βελτιώσει την καθημερινότητα των πολλών.
Και αυτές οι συστημικές πολιτικές δυνάμεις είτε θα προσαρμοστούν στις ραγδαίες εξελίξεις που διαμορφώνονται σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο και θα πάνε ένα βήμα πιο πέρα είτε θα απαξιωθούν και θα εξαφανιστούν.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε μια σειρά από περιπτώσεις, από το ελληνικό δημοψήφισμα μέχρι το δημοψήφισμα για το Brexit, οι πολίτες εναντιώθηκαν στη θέση που υπερασπίστηκε το «σύστημα».
Σε αυτό το «σύστημα» εντάσσονται και τα παραδοσιακά ΜΜΕ, τα οποία υπερασπιζόμενα και αυτά τις δικές τους σκοπιμότητες και συμφέροντα, τυγχάνουν της ίδιας απαξίωσης από τους πολίτες, οι οποίοι στρέφονται ολοένα και περισσότερο στο «άναρχο τοπίο» των social media, όπου πολλές φορές η πραγματικότητα διαστρεβλώνεται από κάθε είδους εντυπωσιασμούς.
Τρίτον, ότι οι δύο παραπάνω αυτές παραδοχές και εξελίξεις «πυροδοτούνται» σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική ανέχεια ή έστω ανασφάλεια και αβεβαιότητα ολοένα και περισσότερων πολιτών για το μέλλον τους.
Μια και πάνω σε αυτήν την ανασφάλεια, μπορεί ο καθένας να κτίσει το πολιτικό «υπόβαθρο» και «οικοδόμημα» του.
Αυτό άλλωστε έκανε και ο Trump, ο οποίος στόχευσε αποκλειστικά στη λευκή εργατική τάξη – ποντάροντας σε έναν ρατσιστικό και μισαλλόδοξο λόγο όπου πάνω από όλα είναι το εθνικό συμφέρον -, επιλογή που τελικά τον δικαίωσε.
Ένα τέταρτο συμπέρασμα είναι ότι κανείς πλέον δεν μπορεί να λάβει σοβαρά τις δημοσκοπήσεις.
Κυρίως διότι αυτές δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ούτε το ελάχιστο που καλούνται να εκπληρώσουν ως εργαλεία.
Δηλαδή να αποτυπώσουν την εικόνα της στιγμής.
Μια και αδυνατούν να πιάσουν τον «παλμό» του κόσμου, ο οποίος αν και για τους δικούς του λόγους «γοητεύεται» από αντισυστημικές φωνές σαν τουTrump, διστάζει να υπερασπιστεί την επιλογή του, να τη δικαιολογήσει και κυρίως να την εκφράσει φωναχτά.
Επιλογή όμως ιδιαίτερα ηχηρή, καθώς το μήνυμα που στέλνει είναι να γκρεμιστεί το κάθε κατεστημένο.
Και αυτή η επιλογή, η οποία κατά κάποιο παράδοξο τρόπο δεν διατυπώνεται από τα αριστερά και ριζοσπαστικά κόμματα αλλά από συντηρητικές και εθνικιστικές φωνές, πρέπει με κάποιο τρόπο να αντιμετωπιστεί τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών