Οι τεράστιοι όγκοι δεδομένων προς επεξεργασία σε σύντομους χρόνους, απαιτούν μία υπολογιστική ισχύ που μόνον οι ψηφιακές μηχανές του παρέχουν την δυνατότητα να εξυπηρετήσουν
Στα τέλη Απριλίου του 1945, ο Αμερικανός πλωτάρχης Henry "Packy" Shade, ο επικεφαλής της πολυμελούς ομάδας της Ναυτικής Τεχνικής Αποστολής (Naval Technical Mission - NAVTECH) στην Γερμανία, επιχειρεί μία απεγνωσμένη και παράτολμη απόπειρα να διασχίσει τις ακόμα επόλεμες ζώνες, για να εντοπίσει τους σχεδιαστές τηλεκατευθυνομένων βλημάτων και ειδικά τον ιδιοφυή Αυστριακό σχεδιαστή Dr. Herbert Alois Wagner.
Ο πρώην πλωτάρχης του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού (αργότερα αντιναύαρχος) Henry "Packy" Shade, την εποχή που διευθύνει το τμήμα Μηχανολογικών Ερευνών του Πανεπιστημίου της California στο Berkeley, κατέχοντας παράλληλα και την έδρα Μηχανολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο (University of California, Berkeley)
Ο Shade ήδη αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα στην προσπάθειά του να διασφαλίσει για λογαριασμό των αμερικανικών συμφερόντων τον Αυστριακό καθηγητή και φροντίζει να καλύπτεται από ομάδα της αποστολής ALSOS, που ερευνά κατά κύριο λόγο τις εξελίξεις του γερμανικού προγράμματος ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, προσπαθώντας να εξαφανίσει τα ίχνη του από τους ανταγωνιστές του της αεροπορίας στρατού και ειδικά από τον αντισυνταγματάρχη Donald Putt. Ο τελευταίος, ένας ριψοκίνδυνος και εξαιρετικά έμπειρος χειριστής πειραματικών αεροσκαφών, έχει τοποθετηθεί επικεφαλής της επιχείρησης LUSTY (LUftwaffe Secret TechnologY), με αντικειμενικό σκοπό την έρευνα, τον εντοπισμό και την συγκέντρωση των τεχνολογικών λαφύρων στην Γερμανία για λογαριασμό της αεροπορίας στρατού.
Ο Shade πάντως πλεονεκτεί στην έρευνά του έναντι του ανταγωνιστή του Donald Putt, καθώς έχει πρόσβαση στους φακέλλους του αρχείου του μηχανολόγου Dr. Werner Osenberg που εντοπίζονται από στελέχη του οργανισμού ALSOS (Allied Scientific Intelligence Organisation). Το αρχείο περιέχει τεράστιο όγκο πληροφοριών για το επιστημονικό δυναμικό της Γερμανίας, όπως και την εξειδίκευση συγκεκριμμένων προσώπων σε καινοτόμα οπλικά συστήματα με πολλές λεπτομέρειες.
Ένας από τους βασικούς στόχους του πλωτάρχη Shade στην Γερμανία, ο Αυστριακός καθηγητής Dr. Herbert Alois Wagner, καθηγητής ηλεκτρομηχανολογίας στο Πολυτεχνείο του Βερολίνου και βασικό στέλεχος στον τομέα Έρευνας και Ανάπτυξης πολλών γερμανικών αεροναυπηγικών βιομηχανιών (Naval Ordnance Lab, White Oaks)
Το Αρχείο Osenberg
Από τον Ιούλιο του 1943 όταν ο στρατάρχης Göring τοποθετεί τον Dr. Osenberg επικεφαλής του Reichsforschungsrat (Κέντρο Εθνικών Ερευνών), με εντολή να συντονίσει τις ιατρικές και επιστημονικές έρευνες για την πολεμική προσπάθεια, ο μηχανολόγος αποκτά στρατηγικά κομβική θέση μεταξύ του τομέα των τεχνολογικών και ιατρικών ερευνών, της βιομηχανίας, των ενόπλων δυνάμεων και της SS. Η πληθώρα των φακέλλων του, που περιλαμβάνουν πάμπολλες πληροφορίες σε θέματα επιστημονικών και ιατρικών ερευνών αρχικά φυλάσσεται σε συνθήκες αυστηρής φρούρησης στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, όπου ανακαλύπτονται τυχαία σε ένα από τα λουτρά, με το τεράστιο αρχείο του να περιλαμβάνει φακέλλους για 15.000 επιστήμονες και 1.400 επιστημονικά ινστιτούτα.
Ο μηχανολόγος Dr. Werner Osenberg, του οποίου το τεράστιο αρχείο περιλαμβάνει φακέλλους για 15.000 επιστήμονες και 1.400 επιστημονικά ινστιτούτα (IFW, Leibnitz Universität, Hannover)
Από το Εθνικό Κέντρο Σχεδιασμού Ερευνών ο Osenberg έχει την ευχέρεια να συντονίζει μεταξύ άλλων τις δραστηριότητες επιστημόνων διαφόρων κλάδων, μηχανικών, ιατρών και τεχνικών. Με εκνευριστικά γραφειοκρατική ακρίβεια εντοπίζει και καταγράφει κάθε ειδικό στην Γερμανία, προχωρώντας στην αξιολόγηση των δυνατοτήτων του, σχηματίζοντας έναν πρωτοφανή για τα δεδομένα της εποχής κατάλογο, τον οποίο χρησιμοποιεί με βάση τις αξιολογήσεις για να μετακινεί ειδικούς σε πανεπιστήμια και ινστιτούτα ανάλογα με τα προσόντα τους, συντονίζοντας τα ερευνητικά προγράμματα ανάπτυξης οπλικών συστημάτων και θανατηφόρων όπλων. Επιπλέον απαιτεί και επιτυγχάνει μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, την έκδοση ειδικού διατάγματος με το οποίο ανακαλούνται 5.000 επιστήμονες και ειδικοί επίστρατοι των ενόπλων δυνάμεων, που μετά την αξιολόγησή τους προωθούνται σε διάφορα κέντρα ερευνών για την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας.
Χάρη στα έγγραφα του Dr. Osenberg ο Shade γνωρίζει πως ο Αυστριακός καθηγητής που αναζητεί επίμονα ευθύνεται για την σχεδίαση του τηλεκατευθυνόμενου πτερυγοφόρου βλήματος αέρος-επιφανείας, του πυραυλοκίνητου Henschel Hs-293, που έχει χρησιμοποιηθεί με καταστροφικά αποτελέσματα εναντίον συμμαχικών πλοίων, όπως επίσης και του τηλεκατευθυνόμενου πυραύλου εδάφους-αέρος Henschel Hs 117 Schmetterling. Το τηλεκατευθυνόμενο βλήμα Hs-293 έχει εξελιχθεί σε έμμονη ιδέα των Αμερικανών ναυάρχων, οι οποίοι ασκούν αφόρητες πιέσεις στον Schade για να ανακαλύψει τον σχεδιαστή του. Ευτυχώς για τον πλωτάρχη, ο Wagner έχει ήδη συλληφθεί στο Oberammergau, όπου καταφθάνει και αυτός κατενθουσιασμένος στις 2 Μαΐου του 1945, για να ανακαλύψει την επομένη με μεγάλη του ανακούφιση πως ο Wagner όχι μόνον είναι ευχάριστα ευγενής, αλλά και εξαιρετικά συνεργάσιμος. Αμέσως ο Shade προτείνει την "...μεταφορά του στην γαλλική πρωτεύουσα και την μεταγωγή του στην Washington για περαιτέρω ανακρίσεις και άμεση αξιοποίηση", με τον διευθυντή των υπηρεσιών πληροφοριών του ναυτικού να απαιτεί από το Υπουργείο Πολέμου την έγκριση των σχεδίων του πλωτάρχη.
Το τηλεκατευθυνόμενο πτερυγοφόρο πυραυλοκίνητο βλήμα αέρος-επιφανείας Henschel Hs-293 Α-1, χωρίς την πτερυγική του επιφάνεια, το πρώτο που σχεδιάζεται με την υποστήριξη ψηφιακού υπολογιστή (Deutsches Technikmuseum, Berlin, 0096)
Λαθραία Είσοδος στις ΗΠΑ
Στις 18 Μαΐου του 1945 ένα στρατιωτικό μεταφορικό αεροσκάφος με σκιασμένα παράθυρα, ώστε να μη διακρίνεται το φορτίο του, προσγειώνεται στο αεροδρόμιο της αμερικανικής πρωτεύουσας. Αμέσως μετά εμφανίζονται τρείς άνδρες με πολιτική περιβολή, με τον πρώτο, έναν λεπτεπίλεπτο μεσήλικα με έντονα μεσογειακά χαρακτηριστικά και ευδιάκριτη ουλή στο πρόσωπο, ενθύμιο των πανεπιστημιακών του μονομαχιών, να οδηγεί τους άλλους. Δεν είναι άλλος από τον Dr. Herbert Wagner, τον πρώτο Γερμανό σε αμερικανικό έδαφος μετά την λήξη του πολέμου, που συνοδεύεται από τον ειδικό στα συστήματα τηλεκατευθυνομένων ελέγχων Dr. Reinhard Lahde και έναν τεχνικό βοηθό τους. Μία ημέρα αργότερα η μικρή ομάδα φθάνει στο Frederick της πολιτείας Maryland, μεταφέροντας και επτά τεράστιες δερμάτινες αποσκευές που περιέχουν σχέδια, τεχνικές μελέτες, πορίσματα δοκιμών και πληθώρα άλλων τεχνολογικών δεδομένων, χωρίς να καταγραφεί από τις μεταναστευτικές αρχές, αλλά ούτε και από τις υπηρεσίες ελέγχου αλλοδαπών.
Η κατάφορα παράνομη είσοδος των τριών Γερμανών, οφείλεται στο γεγονός ότι ο πλωτάρχης Shade και η υπηρεσία πληροφοριών του ναυτικού προσπαθούν να αποφύγουν κάθε πιθανή δημοσιότητα για την έλευση του Wagner στην χώρα, λόγω του πολιτικά κραυγαλέου ιστορικού του. Ο Αυστριακός είναι ανώτερο στέλεχος των Ταγμάτων Εφόδου (SA) πρίν από την άνοδο του Hitler στην εξουσία και σημαίνον μέλος τουλάχιστον τεσσάρων επιστημονικών και πολιτιστικών οργανώσεων που ελέγχονται άμεσα από το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα. Όταν μετακινείται στο νέο κέντρο πυραυλικών δοκιμών του ναυτικού (Naval Air Missile Test Center) στο Point Mugu της πολιτείας της Καλιφόρνια, για να προωθήσει τις έρευνες σε τηλεκατευθυνόμενα οπλικά συστήματα, μία διαβαθμισμένη αναφορά του κλάδου αντικατασκοπείας του FBI, αναλαμβάνει να καλύψει κάθε πιθανό αρνητικό ενδεχόμενο τονίζοντας πως "...πρόκειται για εξαιρετικό Γερμανό επιστήμονα, με καλοπροαίρετο χαρακτήρα που δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική....Δεν υπάρχει καμμία ένδειξη για πιθανές στενές του σχέσεις με τον εθνικοσοσιαλισμό ή τον κομμουνισμό και κρίνεται πολιτικά αδιάφορος....Κάποτε είχε ενταχθεί στην SS για να παρακολουθήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα τεσσάρων εβδομάδων, αλλά παραιτείται από κάθε περαιτέρω σχέση του με δική του πρωτοβουλία....Καιροσκόπος που ενδιαφέρεται φανατικά μόνον για την επιστήμη, δεν προκρίνει καμμία πολιτική ιδεολογία....Μετά τον θάνατο της συζύγου του, είναι επιρρεπής στην σχέση του με το αλκοόλ, αλλά δεν είναι εθισμένος, όπως οι αλκοολικοί".
Το τηλεοπτικό σύστημα τηλεχειρισμού Tonne-Seedorf σχεδιασμένο και κατασκευασμένο από την BLAUPUNKT το 1943 για διάφορα τηλεκατευθυνόμενα όπλα, που παραδίδει περισσότερα από 1.000 συστήματα έως την λήξη του πολέμου. Επάνω το τηλεοπτικό εικονοσκόπιο Tonne με σύστημα φακών 35mm Zeiss και κάτω ο τηλεοπτικός δέκτης Seedorf με οθόνη 8Χ9cm. Ο χειριστής με βάση τις τηλεοπτικές εικόνες κατευθύνει το όπλο προς τον στόχο με σύστημα ραδιοκατεύθυνσης κωδικοποιημένων παλμών (IFF) με πομπό FuG 203 συνήθως εγκατεστημένος σε βομβαρδιστικό αεροσκάφος τύπου He 111 H-18. Το σύστημα που εξυπηρετεί το Hs-293 επιτρέπει στον χρήστη του να κατευθύνει το μη επανδρωμένο όπλο, όπως τα σύγχρονα Drones ( A Guidance System Using Television, AGARDograph 20, Verlag E. Appelhans & Co., Brunswick, 1957 & National Air and Space Museum, Smithsonian Institution)
Χαμένες Ευκαιρίες
Όμως η μεγάλη ευκαιρία για τον πλωτάρχη χάνεται όταν οι εμπειρογνώμονες των Συμμάχων προβληματίζονται με την διαχείριση των τεραστίων όγκων δεδομένων στα κέντρα αεροναυτικών ερευνών και καταλήγουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Στις σχετικές ερωτήσεις ο γνωστός Dr. Herbert Wagner απαντά στον πλωτάρχη Shade και υπαινίσσεται την απασχόληση ενός πολυάριθμου προσωπικού υποστήριξης με επάρκεια μαθηματικών γνώσεων, που χειρίζεται εκατοντάδες αριθμομηχανές, αν και οι καταστάσεις προσωπικού που κατάσχονται από τους Αμερικανούς, δεν ανταποκρίνονται στα λεγόμενά του. Ο κατά τα άλλα συνεργάσιμος Γερμανός καθηγητής αποσιωπά το γεγονός ότι ο ίδιος στα εργαστήρια της HENSCHEL, αλλά και στο αεροδυναμικό ινστιτούτο του Göttingen που εξυπηρετεί σε θέματα πληροφορικής και το κέντρο αεροναυτικών ερευνών του Völkenrode, όπως και η ομάδα του στρατηγού της SS Dr. Hans Kammler που έχει υπό τον έλεγχό του όλα τα μυστικά όπλα του γερμανικού οπλοστασίου από τις 31 Ιανουαρίου του 1945, αλλά και άλλα κέντρα ερευνών και αεροναυπηγικές εταιρείες χρησιμοποιούν τους ψηφιακούς υπολογιστές του ευρηματικού εφευρέτη Dr. Konrad Zuse.
Ο μηχανολόγος, πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτων και εφευρέτης Dr. Konrad Zuse στο εργαστήριό του στο Βερολίνο (Bundesarchiv)
Ο Zuse εντοπίζεται από βρεταννικό κλιμάκιο της Βρεταννικής Υποεπιτροπής Πληροφοριών Στόχων (British Intelligence Objectives Sub-committee - BIOS) στην περιοχή Sonthofen της πλευράς Allgäuer των Άλπεων, στα σύνορα Γερμανίας-Αυστρίας, χάρη στον πληροφοριοδότη Josef Ernst, αλλά από την αναφορά των Βρεταννών εμπειρογνωμόνων, συμπεραίνεται ότι δεν αντιλαμβάνονται την φύση και την λειτουργία των ψηφιακών υπολογιστών του. Σημειώνουν πως "...συνδέεται με τον Josef Ernst, με την ομάδα του από την εταιρεία ZUSE APPARATEBAU να έχουν καταφύγει στο Hinterstein κατά την διάρκεια των τελευταίων ημερών του πολέμου. Ισχυρίζονται πως έχουν σχεδιάσει και κατασκευάσει μία εξαιρετικά ευέλικτη μηχανή υπολογισμών που έχει την δυνατότητα να επιλύει μεταξύ των άλλων, προβλήματα αεροδυναμικής, βαλλιστικής και στατιστικών υπολογισμών, με την μηχανή να παραμένει αποσυναρμολογημένη σε έναν υπόγειο χώρο στο Hinterstein. Ένα άλλο διερχόμενο κλιμάκιο από την περιοχή υπό τον Dr. Simms του Υπουργείου Προμηθειών που παρέχει κυρίως συμβουλευτικές υπηρεσίες, διαθέτει έναν μηχανικό με σημαντική εμπειρία σε αριθμομηχανές που αποφαίνεται πως οι υπολογιστές του Zuse δεν έχουν να επιδείξουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και με κανέναν τρόπο δεν είναι ανώτεροι ή περισσότερο εξελιγμένοι σε σχέση την ανάλογη υπάρχουσα τεχνογνωσία των Συμμάχων".
Οι Ψηφιακοί Υπολογιστές του Dr. Konrad Zuse
Ο γεννημένος το 1910 στο Βερολίνο μηχανολόγος, πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτων και εφευρέτης Konrad Zuse, στρέφεται στο ανεξερεύνητο ακόμα από πλευράς τεχνικών εφαρμογών πεδίο της πληροφορικής το 1935, παρουσιάζοντας το 1938 τον Z1, μία μηχανή με δυνατότητα κυμαινόμενης υποδιαστολής (floating point), βασισμένη σε δυαδικό σύστημα υπολογισμού και με περιορισμένη δυνατότητα προγραμματισμού μέσω μίας διάτρητης ταινίας εντολών των 35 mm. Πρόκειται για μία ψηφιακή μηχανή σειριακής επεξεργασίας δεδομένων με πρότυπο την σειριακή αρχιτεκτονική von Neumann, που προτείνεται από τον ιδιοφυή Ούγγρο μαθηματικό και πρωτοπόρο της θεωρητικής πληροφορικής και κυβερνητικής John von Neumann, αν και η μελέτη του τελευταίου περί Μηχανών Εγεγραμμένου Προγράμματος δημοσιεύεται το 1945. Το 1939 ο Zuse επιστρατεύεται και ταυτόχρονα χρηματοδοτείται από το κράτος για να ολοκληρώσει τον Z2, μία εξελιγμένη μηχανή με βάση τον Z1, που παρουσιάζεται σε επίδειξη σε ειδικούς του Γερμανικού Κέντρου Αεροδυναμικών Ερευνών (Deutsche Versuchsanstalt für Luftfahrt – DVL) τον Σεπτέμβριο του 1940.
Ο ψηφιακός υπολογιστής Ζ1 του 1938 στο Μουσείο Τεχνολογίας του Βερολίνου (Technikmuseum in Berlin)
Το ίδιο έτος χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Ινστιτούτο Αεροδυναμικών Ερευνών (Aerodynamische Versuchsanstalt – AVA), που ενδιαφέρεται για έναν ψηφιακό υπολογιστή ειδικών προδιαγραφών για να υπολογίζει δεδομένα τηλεμετρίας και αεροδυναμικές διορθώσεις στις πτέρυγες τηλεκατευθυνομένων ιπτάμενων βομβών, σε συνάρτηση με την αντίσταση του αέρα. Αποτέλεσμα αυτής της έρευνας είναι ο S1 και τελικά η εξέλιξή του, ο S2 που διαθέτει ενσωματωμένο μετατροπέα αναλογικών σε ψηφιακά δεδομένα, και λειτουργεί με εγεγραμμένο πρόγραμμα, με συνέπεια να αποτελεί τον πρώτο με αλγοριθμικά ελεγχόμενη διαδικασία (process-controlled) ψηφιακό υπολογιστή. Χάρη στις επιδοτήσεις του DVL, ο Zuse ιδρύει το 1941 την εταιρεία ZUSE APPARATEBAU, με αντικείμενο την κατασκευή ψηφιακών μηχανών και στις 12 Μαΐου του 1941, παρουσιάζει στο κοινό τον Z3, έναν ψηφιακό υπολογιστή σε δυαδικό σύστημα των 22-bit (δίτιμα ψηφία) με ικανότητα κυμαινόμενης υποδιαστολής, και δυνατότητα προγραμματισμού με διάτρητη ταινία, αξιοποιώντας την τεχνική των βρόγχων (loops), δηλαδή επαναλαμβανόμενων σειρών εντολών έως το αποτέλεσμα, χωρίς όμως υπό συνθήκη άλματα (conditional jumps), δηλαδή εντολές που ανασύρουν δεδομένα από τον καταχωρητή για την επόμενη εντολή σε συνάρτηση με την σύγκριση μίας αριθμητικής τιμής που προκύπτει από την προηγούμενη.
Ο υπολογιστής διαθέτει Μονάδα Εισόδου/Εξόδου-Input/Output Unit ή Ι/Ο, Μονάδα Αποθήκευσης Δεδομένων-Storage Unit, Αριθμητική Λογική Μονάδα-ALU και Μονάδα Ελέγχου-Control Unit, αποτελώντας μία ολοκληρωμένη μηχανή Turing, που υιοθετεί το θεωρητικό πρότυπο της αντίστοιχης γενικής μηχανής του διάσημου Βρεταννού μαθηματικού Alan Mathison Turing, δημοσιευμένο στην μελέτη του το 1937. Ο υπολογιστής διαθέτει 2.600 διακόπτες που λειτουργούν ως δίτιμα ψηφία, ενώ αποτελεί την πρώτη πλήρως λειτουργική και προγραμματιζόμενη ψηφιακή μηχανή με δυνατότητα τέλεσης των τεσσάρων βασικών αριθμητικών πράξεων και εξαγωγής τετραγωνικής ρίζας, κάτι εκπληκτικό εάν κάποιος αναλογισθεί ότι ο 1401 mainframe της IBM των μέσων της δεκαετίας του ’60 με μνήμη 4K δεν έχει δυνατότητα πολλαπλασιασμού και διαίρεσης, παρά μόνον με μορφή πρόσθετης επιλογής από άλλη μηχανή της IBM. Η ταχύτητά του κυμαίνεται μεταξύ των 3 και4 πράξεων ανά δευτερόλεπτο (προσθέσεις και αφαιρέσεις 3 δευτερόλεπτα, πολλαπλασιασμοί και διαιρέσεις 4 δευτερόλεπτα). Οι αριθμοί με κυμαινόμενη υποδιαστολή έχουν περιθώριο 4 δεκαδικών ψηφίων, με συνέπεια να περιορίζονται σημαντικά οι εφαρμογές σε υπολογισμούς μεγάλης ακριβείας, αλλά από την άλλη πλευρά η ενσωμάτωση μικρών εφαρμογών λογισμικού για την αυτόματη μετατροπή των δυαδικών ψηφίων στο δεκαδικό σύστημα ή και αντίστροφα, πολλαπλασιάζει την ευχέρεια χρήσης της. Παρά το γεγονός ότι ο βασικός συνεργάτης του, ο μηχανολόγος Helmut Schreyer, προτείνει την αντικατάσταση των ηλεκτρομηχανικών διακοπτών με καθοδικές λυχνίες, ο Zuse απορρίπτει την ιδέα κρίνοντας πως θα πολλαπλασιάσει τον όγκο της ψηφιακής μηχανής, με ταυτόχρονη δραστική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας.
Ο ψηφιακός υπολογιστής Ζ3 του 1941 στο Γερμανικό Μουσείο του Μονάχου (Deutschen Museum in München)
Κατά το 1942 σχεδιάζει τον Z4, ακολουθώντας τα βασικά σημεία και τα δομικά στοιχεία του Z3, προσθέτοντας ικανότητα εύρεσης μεγίστων-ελαχίστων, υπολογισμού συνημιτόνων και δεκαδικού μέρους λογαρίθμου (mantissa) με επέκταση της μνήμης σε 1.024 λέξεις των 32 bits η κάθε μία. H εμπειρία του όμως από τον κώδικα μηχανής (machine code) στον προγραμματισμό του Z3, τον υποχρεώνει να επινοήσει μία νέα γλώσσα υψηλού επιπέδου και φιλικότερη στον χρήστη, την Plankalkül, την πρώτη υψηλή γλώσσα προγραμματισμού, με την αμέσως επόμενη, την ALGOL 58 του 1958, να επηρεάζεται αρκετά από την λογική της σχεδίασής της. Η Plankalkül αποτελεί την πρώτη αλγοριθμική γλώσσα υπολογιστών με ικανότητα διαχείρισης πολλαπλών σειρών ή πινάκων, αλλά και επίσης η πρώτη που επιτρέπει στην μηχανή να παίζει σκάκι, με την επόμενη, την FORTRAN (FORmula TRANslation), να εμφανίζεται μία δεκαετία αργότερα. Όμως υποχρεώνεται να προσθέσει μία υποτυπώδη Μονάδα Μετατροπής-Compiler Unit, ώστε οι εντολές που συντάσσονται σε Plankalkül να μετατρέπονται σε κώδικα μηχανής, για αναγνωρίζονται από τον υπολογιστή.
Είναι η εποχή που ο Dr. Herbert Wagner προωθεί συστηματικά και δυναμικά τους ψηφιακούς υπολογιστές του Zuse σε κέντρα ερευνών και προηγμένα εργαστήρια αεροναυπηγικής, έχοντας αντιληφθεί πως οι τεράστιοι όγκοι δεδομένων προς επεξεργασία σε σύντομους χρόνους, απαιτούν μία υπολογιστική ισχύ που μόνον οι ψηφιακές μηχανές του παρέχουν την δυνατότητα να εξυπηρετήσουν.
Ο ψηφιακός υπολογιστής Ζ4 του 1944, ο πρώτος που χρησιμοποιεί την Plankalkül, την μοναδική στην εποχή της υψηλή γλώσσα προγραμματισμού στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ETH, Zürich)
Σύλληψη και Ανακρίσεις
Αν και ο βομβαρδισμός του Βερολίνου στις 3 Φεβρουαρίου του 1945 καταστρέφει σχεδόν ολοσχερώς την συνοικία Luisenstadt, όπου έχει εγκαταστήσει τα εργαστήριά του, αποσυναρμολογεί έναν άθικτο Z4 και μαζί με τους τεχνικούς του, τον μεταφέρει με τρομακτικές ταλαιπωρίες προς τον νότο, στις υπώρειες των Άλπεων, ενώ μία ακόμη μηχανή αποστέλλεται δύο εβδομάδες αργότερα στο Göttingen, για να εξυπηρετήσει τα κέντρα αεροδυναμικών ερευνών.
Ο ιδιοφυής Βρεταννός μαθηματικός και πρωτοπόρος της πληροφορικής Alan Turing, που αντιλαμβάνεται μετά την δημοσίευση της διατριβής του Zuse το 1948 με αντικείμενο την Plankalkül, την μοναδική στην εποχή της υψηλή γλώσσα προγραμματισμού, πως οι βρεταννικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν διαπράξει ένα τερατώδες σφάλμα όταν τον συλλαμβάνουν το 1945 και θεωρούν πως πρόκειται για κατασκευαστή απλών αριθμομηχανών με συνέπεια να τον αφήσουν ελεύθερο (Encyclopedia Britannica)
Μετά την λήξη του πολέμου οι ανακρίσεις του από βρεταννικά κλιμάκια επιστημονικών πληροφοριών δεν αποδίδουν καρπούς και οι ψηφιακοί υπολογιστές του κρίνονται, μάλλον ανόητα, αντικείμενα χωρίς ιδιαίτερη επιστημονική αξία. Το 1948 η νεοπαγής βρεταννική κοινότητα της πληροφορικής με κορυφαίο τον Alan Mathison Turing, αντιλαμβάνεται μετά την δημοσίευση συνοπτικών περιγραφών που προέρχονται από την διατριβή του με θέμα την Plankalkül, αλλά και από τις επαφές του με κολοσσούς της εποχής, όπως οι αμερικανικές εταιρείες μηχανών γραφείου IBM και REMINGTON-RAND, πως οι εμπειρογνώμονες της BIOS, έχουν παρεξηγήσει στην καλύτερη περίπτωση, την αξία των μηχανών του, με συνέπεια την πρόσκλησή του στο Λονδίνο, από την BRITISH TABULATING MACHINE COMPANY, όπου φιλοξενείται σε πολυτελή έπαυλη στο Hampstead, μία από τις αριστοκρατικές συνοικίες της βρεταννικής πρωτεύουσας.
Η μονάδα μαγνητικών τυμπάνων για την αποθήκευση ψηφιακών δεδομένων των υπολογιστών του Konrad Zuse. Το μαγνητικό τύμπανο επινοείται το 1932 απόν Αυστριακό πρωτοπόρο της πληροφορικής Gustav Tauschek και χρησιμοποιείται σε μονάδες υπολογιστών έως και την δεκαετία του 1970 (Technikmuseum in Berlin)
Η βρεταννική εταιρεία είναι υπεύθυνη για την μηχανολογική σχεδίαση και κατασκευή της Βombe, μίας ηλεκτρομηχανικής κρυπτογραφικής συσκευής που επινοεί ο Alan Turing, με σκοπό την αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων της φοβερής κρυπτομηχανής Enigma, που χρησιμοποιούν κυρίως τα γερμανικά υποβρύχια. Μεταξύ των εμπειρογνωμόνων που επισκέπτονται τον Zuse συμπεριλαμβάνεται και ο τότε νεαρός Donald Davies του Εθνικού Εργαστηρίου Φυσικής (National Physics Laboratory-NPL), ο μετέπειτα σχεδιαστής του προδρόμου του Internet, Arpanet, αλλά ο Βρεταννός μιλά ελάχιστα γερμανικά, σε αντίθεση με τον εφευρέτη που διαθέτει επαρκείς γνώσεις αγγλικών για να αντιλαμβάνεται τους συνομιλητές του. Οι συναντήσεις δεν αποδίδουν καρπούς, καθώς ο Γερμανός ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνον για χρηματοδότες που θα του επιτρέψουν να συνεχίσει την έρευνά του στους ψηφιακούς υπολογιστές.
Ο ανδριάντας του Zuse στο Bad Hersfeld της Έσσης (GFDL)
Από τις επαφές του με τις εταιρείες IBM και REMINGTON-RAND (στην περίπτωση της πρώτης μέσω της εκπροσώπου της HOLLERITH GmbH στην Γερμανία), η IBM θα εξαγοράσει δικαιώματα προαίρεσης (options) για την χρήση μερικών ευρεσιτεχνιών του που είναι εμφανή στην αρχιτεκτονική δομή του υπολογιστή IBM 360 του 1964, αν και δεν θα καταλήξει σε οριστική συμφωνία, αφού ενώ ο Zuse ενδιαφέρεται για την χρηματοδότηση των ερευνών του, η αμερικανική εταιρεία αντιπροτείνει την εξαγορά όλων των ευρεσιτεχνιών με ταυτόχρονη επίσημη δέσμευση του εφευρέτη για την αποχώρησή του από τον κλάδο της πληροφορικής. Στην περίπτωση της REMINGTON-RAND υπογράφεται συμβόλαιο για την κατασκευή ψηφιακού υπολογιστή που συνδυάζεται με την μηχανή διάτρησης καρτελών της POWERS REMINGTON και προορίζεται για επιχειρήσεις.
Από την άλλη πλευρά ο Wagner εγκαταλείπει την αμερικανική αεροπορία στις αρχές της δεκαετίας του ’50, σχηματίζοντας την εταιρεία συμβούλων HA WAGNER Co., που εξαγοράζεται με υψηλό τίμημα από την αεροναυπηγική βιομηχανία CURTISS-WRIGHT το 1957. Επιστρέφει στην Γερμανία για να αναλάβει την έδρα Τεχνικής Μηχανολογίας και Αεροδιαστημικής Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο RWTH του Aachen, συνεχίζοντας παράλληλα να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε διάφορα αεροναυπηγικά συγκροτήματα στις ΗΠΑ.
Στην μεταπολεμική Γερμανία η νέα εταιρεία του ευρηματικού εφευρέτη ZUSE KG λειτουργεί από το 1947 απασχολώντας σταδιακά περισσότερους από 1.000 εξειδικευμένους τεχνικούς, κατασκευάζοντας ψηφιακούς υπολογιστές ειδικών προδιαγραφών ανάλογα με τις απαιτήσεις του χρήστη (custom made) για να εξοπλίσει μηχανογραφικά κυρίως πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα. Έως το 1961 εγκαθιστά περισσότερες από 250 μηχανές με κωδικούς από Ζ5 έως Ζ43, οπότε και εξαγοράζεται από την BROWN BOVERI της Ελβετίας που το 1967, εκχωρεί το 70% των μετοχών της μονάδας υπολογιστών στην SIEMENS, που ενδιαφέρεται διακαώς για την είσοδό της στην τεχνολογία της πληροφορικής...
Η αναμνηστική πινακίδα στον αριθμό 7 της Methfesselstraße, στην συνοικία Kreuzberg του Βερολίνου, όπου συναρμολογείται ο πρώτος Ζ3 (GFDL)
Περισσότερες πληροφορίες για το Αρχείο Osenberg,
-History, Pash Papers 2–9, Hoover Institution, σελίς 34.
-W. F. Colby and S. A. Goudsmit, REICHSFORSCHUNGRAT, 18 March 1945, Pash Papers 2–9, History, Hoover Institution.
-Annie Jacobsen, OPERATION PAPERCLIP, THE SECRET INTELLIGENCE PROGRAM THAT BROUGHT NAZI SCIENTISTS TO AMERICA, Little, Brown & Company, 2014.
Για τον καθηγητή Dr. Herbert Alois Wagner,
-RG (Records Group) 165, ALSOS Mission 1944-45, Entry 187, Box138.
-Reinhard Lahde, NARA Box 098, Otto Heinrich Bock, NARA Box 015, Foreign Scientist Case Files 1945‐1958 ‐ 230/86/46/05, Entry A1-1B, Records of the Office of the Secretary of Defense (Record Group 330).
-U.S. Naval Technical Mission in Europe, HISTORICAL DATA ON NTME, and REPORT SUMMARIES, RG (Records Group) 38, NARS & Herbert Wagner JIOA Dossier, RG (Records Group) 330, NARS.
-Reinhard Lahde JIOA Dossier, RG (Records Group) 330, NARS.
-Clarence C. Lasby, PROJECT PAPERCLIP – GERMAN SCIENTISTS AND THE COLD WAR, Atheneum, New York, 1971.
-Herbert Wagner JIOA Dossier, RG (Records Group) 330, NARS.
-Herbert Alois Wagner, NARA Box 175, Otto Heinrich Bock, NARA Box 015, Foreign Scientist Case Files 1945‐1958 ‐ 230/86/46/05, Entry A1-1B, Records of the Office of the Secretary of Defense RG (Records Group) 330.
-RG (Records Group) 65 - Records of the FBI, FBI HQ, Investigative Reports, Classified Subject Files, Classification 105 - Foreign Counterintelligence, Herbert Alois Wagner, File 105-10525.
Για τον πληροφοριοδότη Josef Ernst,
-Ο πληροφοριοδότης των βρεταννικών υπηρεσιών πληροφοριών Josef Ernst, χαρακτηρίζεται σε ορισμένα σημεία αναξιόπιστος και παρά το γεγονός ότι ορισμένες πληροφορίες του ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, στο σύνολό τους κρίνονται ανακριβείς και αμφίβολης αξίας: BIOS (British Intelligence Objectives Sub-Comittee), INFORMATION OBTAINED FROM TARGETS OF OPPORTUNITY IN THE SONTHOFEN AREA, Item No. 30, BIOS, Report No 142, H.M. Stationary Office, MoS 1945, HMSO, Imperial War Museum, London.
Η αναφορά των βρεταννικών υπηρεσιών για τους ψηφιακούς υπολογιστές,
-BIOS (British Intelligence Objectives Sub-Comittee), INFORMATION OBTAINED FROM TARGETS OF OPPORTUNITY IN THE SONTHOFEN AREA, Item No. 30, BIOS, Report No 142, H.M. Stationary Office, MoS 1945, HMSO, Imperial War Museum, London.
Για τον Dr. Konrad Zuse,
-APPLIED MATHEMATICAL RESEARCH IN GERMANY WITH PARTICULAR REFERENCE TO NAVAL APPLICATIONS, Field Information Agency, Technical-FIAT, BIOS, Final Report No. 79, 1947.
-THE DEVELOPMENT OF THEORETICAL AND APPLIED MECHANICS IN GERMAN INSTITUTIONS DURING THE WAR, Field Information Agency, Technical-FIAT, Final Report No. 1167, May 30, 1947.
-Konrad Zuse, THE COMPUTER – MY LIFE (Γερμανική Έκδοση DER COMPUTER – MEIN LEBENSWERK), Hans Wössner (Editor), Springer Verlag, Heidelberg, 1993.
-MATHEMATICIANS DURING THE THIRD REICH AND WORLD WAR II, Technische Universität München. March, 2010.
-Hasso Spode, DER COMPUTER – EINE ERFINDUNG AUS KREUZBERG METHFESSELSTRAßE 10/ ORANIENSTRAßE 6, in GESCHICHTSLANDSCHAFT BERLIN: ORTE UND EREIGNISSE, 5 Vols., Helmut Engel, Stefi Jersch-Wenzel, Wilhelm Treue (Editors.), Vol. 5, Kreuzberg, Nicolai, Berlin, 1994.
-Wolfram-M. Lippe, KAPITEL 14 – DIE ERSTEN PROGRAMMIERBAREN RECHNER in DIE GESCHICTE DER RECHENAUTOMATEN, 2010.
-Kathrin Chod, Herbert Schwenk and Hainer Weißpflug, BERLINER BEZIRKLEXIKON: FRIEDRICHSHAIN-KREUTZBERG, Haude & Spener / Edition Luisenstadt, Berlin, 2003.
-Herbert Bruderer, KONRAD ZUSE UND DIE ETH ZÜRICH, Departement Informatik, Professur für Informationstecnologie und Ausbildung, Festschrift, Februar, 2011.
Για τις επαφές του Zuse στην Βρεταννία και την BRITISH TABULATING MACHINE COMPANY,
-Konrad Zuse, DER COMPUTER – MEIN LEBENSWERK, Hans Wössner (Editor), Springer Verlag, Heidelberg, 1993.
-Hans J. Queisser, THE CONQUEST OF THE MICROCHIP, Harvard University Press, 1988.
-Gordon Welchman, THE HUT SIX STORY: BREAKING THE ENIGMA CODES, M&M Baldwin, Cleobury Mortimer, England, 2005.
-Smith, Michael, STATION X: THE CODEBREAKERS OF BLETCHLEY PARK, Pan Grand Strategy Series (Αναθεωρημένη και Διευρυμένη Έκδοση), Pan McMillan Ltd, London, 2007.
Για τις σχέσεις του Zuse με τις αμερικανικές εταιρείες IBM και REMINGTON-RAND,
-David L. Hildebrandt, FORBIDDEN FRUIT, THE EVOLUTION OF HUMAN INTELLLIGENCE, QM Publishing, Hat Creek, 2008.
-Peggy Salz Trautman, A COMPUTER PIONEER REDISCOVERSD, 50 YEARS ON, The New York Times, April 20, 1994.
Γ. Ζ. Η.
www.bankingnews.gr
Ο πρώην πλωτάρχης του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού (αργότερα αντιναύαρχος) Henry "Packy" Shade, την εποχή που διευθύνει το τμήμα Μηχανολογικών Ερευνών του Πανεπιστημίου της California στο Berkeley, κατέχοντας παράλληλα και την έδρα Μηχανολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο (University of California, Berkeley)
Ο Shade ήδη αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα στην προσπάθειά του να διασφαλίσει για λογαριασμό των αμερικανικών συμφερόντων τον Αυστριακό καθηγητή και φροντίζει να καλύπτεται από ομάδα της αποστολής ALSOS, που ερευνά κατά κύριο λόγο τις εξελίξεις του γερμανικού προγράμματος ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, προσπαθώντας να εξαφανίσει τα ίχνη του από τους ανταγωνιστές του της αεροπορίας στρατού και ειδικά από τον αντισυνταγματάρχη Donald Putt. Ο τελευταίος, ένας ριψοκίνδυνος και εξαιρετικά έμπειρος χειριστής πειραματικών αεροσκαφών, έχει τοποθετηθεί επικεφαλής της επιχείρησης LUSTY (LUftwaffe Secret TechnologY), με αντικειμενικό σκοπό την έρευνα, τον εντοπισμό και την συγκέντρωση των τεχνολογικών λαφύρων στην Γερμανία για λογαριασμό της αεροπορίας στρατού.
Ο Shade πάντως πλεονεκτεί στην έρευνά του έναντι του ανταγωνιστή του Donald Putt, καθώς έχει πρόσβαση στους φακέλλους του αρχείου του μηχανολόγου Dr. Werner Osenberg που εντοπίζονται από στελέχη του οργανισμού ALSOS (Allied Scientific Intelligence Organisation). Το αρχείο περιέχει τεράστιο όγκο πληροφοριών για το επιστημονικό δυναμικό της Γερμανίας, όπως και την εξειδίκευση συγκεκριμμένων προσώπων σε καινοτόμα οπλικά συστήματα με πολλές λεπτομέρειες.
Ένας από τους βασικούς στόχους του πλωτάρχη Shade στην Γερμανία, ο Αυστριακός καθηγητής Dr. Herbert Alois Wagner, καθηγητής ηλεκτρομηχανολογίας στο Πολυτεχνείο του Βερολίνου και βασικό στέλεχος στον τομέα Έρευνας και Ανάπτυξης πολλών γερμανικών αεροναυπηγικών βιομηχανιών (Naval Ordnance Lab, White Oaks)
Το Αρχείο Osenberg
Από τον Ιούλιο του 1943 όταν ο στρατάρχης Göring τοποθετεί τον Dr. Osenberg επικεφαλής του Reichsforschungsrat (Κέντρο Εθνικών Ερευνών), με εντολή να συντονίσει τις ιατρικές και επιστημονικές έρευνες για την πολεμική προσπάθεια, ο μηχανολόγος αποκτά στρατηγικά κομβική θέση μεταξύ του τομέα των τεχνολογικών και ιατρικών ερευνών, της βιομηχανίας, των ενόπλων δυνάμεων και της SS. Η πληθώρα των φακέλλων του, που περιλαμβάνουν πάμπολλες πληροφορίες σε θέματα επιστημονικών και ιατρικών ερευνών αρχικά φυλάσσεται σε συνθήκες αυστηρής φρούρησης στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, όπου ανακαλύπτονται τυχαία σε ένα από τα λουτρά, με το τεράστιο αρχείο του να περιλαμβάνει φακέλλους για 15.000 επιστήμονες και 1.400 επιστημονικά ινστιτούτα.
Ο μηχανολόγος Dr. Werner Osenberg, του οποίου το τεράστιο αρχείο περιλαμβάνει φακέλλους για 15.000 επιστήμονες και 1.400 επιστημονικά ινστιτούτα (IFW, Leibnitz Universität, Hannover)
Από το Εθνικό Κέντρο Σχεδιασμού Ερευνών ο Osenberg έχει την ευχέρεια να συντονίζει μεταξύ άλλων τις δραστηριότητες επιστημόνων διαφόρων κλάδων, μηχανικών, ιατρών και τεχνικών. Με εκνευριστικά γραφειοκρατική ακρίβεια εντοπίζει και καταγράφει κάθε ειδικό στην Γερμανία, προχωρώντας στην αξιολόγηση των δυνατοτήτων του, σχηματίζοντας έναν πρωτοφανή για τα δεδομένα της εποχής κατάλογο, τον οποίο χρησιμοποιεί με βάση τις αξιολογήσεις για να μετακινεί ειδικούς σε πανεπιστήμια και ινστιτούτα ανάλογα με τα προσόντα τους, συντονίζοντας τα ερευνητικά προγράμματα ανάπτυξης οπλικών συστημάτων και θανατηφόρων όπλων. Επιπλέον απαιτεί και επιτυγχάνει μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, την έκδοση ειδικού διατάγματος με το οποίο ανακαλούνται 5.000 επιστήμονες και ειδικοί επίστρατοι των ενόπλων δυνάμεων, που μετά την αξιολόγησή τους προωθούνται σε διάφορα κέντρα ερευνών για την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας.
Χάρη στα έγγραφα του Dr. Osenberg ο Shade γνωρίζει πως ο Αυστριακός καθηγητής που αναζητεί επίμονα ευθύνεται για την σχεδίαση του τηλεκατευθυνόμενου πτερυγοφόρου βλήματος αέρος-επιφανείας, του πυραυλοκίνητου Henschel Hs-293, που έχει χρησιμοποιηθεί με καταστροφικά αποτελέσματα εναντίον συμμαχικών πλοίων, όπως επίσης και του τηλεκατευθυνόμενου πυραύλου εδάφους-αέρος Henschel Hs 117 Schmetterling. Το τηλεκατευθυνόμενο βλήμα Hs-293 έχει εξελιχθεί σε έμμονη ιδέα των Αμερικανών ναυάρχων, οι οποίοι ασκούν αφόρητες πιέσεις στον Schade για να ανακαλύψει τον σχεδιαστή του. Ευτυχώς για τον πλωτάρχη, ο Wagner έχει ήδη συλληφθεί στο Oberammergau, όπου καταφθάνει και αυτός κατενθουσιασμένος στις 2 Μαΐου του 1945, για να ανακαλύψει την επομένη με μεγάλη του ανακούφιση πως ο Wagner όχι μόνον είναι ευχάριστα ευγενής, αλλά και εξαιρετικά συνεργάσιμος. Αμέσως ο Shade προτείνει την "...μεταφορά του στην γαλλική πρωτεύουσα και την μεταγωγή του στην Washington για περαιτέρω ανακρίσεις και άμεση αξιοποίηση", με τον διευθυντή των υπηρεσιών πληροφοριών του ναυτικού να απαιτεί από το Υπουργείο Πολέμου την έγκριση των σχεδίων του πλωτάρχη.
Το τηλεκατευθυνόμενο πτερυγοφόρο πυραυλοκίνητο βλήμα αέρος-επιφανείας Henschel Hs-293 Α-1, χωρίς την πτερυγική του επιφάνεια, το πρώτο που σχεδιάζεται με την υποστήριξη ψηφιακού υπολογιστή (Deutsches Technikmuseum, Berlin, 0096)
Λαθραία Είσοδος στις ΗΠΑ
Στις 18 Μαΐου του 1945 ένα στρατιωτικό μεταφορικό αεροσκάφος με σκιασμένα παράθυρα, ώστε να μη διακρίνεται το φορτίο του, προσγειώνεται στο αεροδρόμιο της αμερικανικής πρωτεύουσας. Αμέσως μετά εμφανίζονται τρείς άνδρες με πολιτική περιβολή, με τον πρώτο, έναν λεπτεπίλεπτο μεσήλικα με έντονα μεσογειακά χαρακτηριστικά και ευδιάκριτη ουλή στο πρόσωπο, ενθύμιο των πανεπιστημιακών του μονομαχιών, να οδηγεί τους άλλους. Δεν είναι άλλος από τον Dr. Herbert Wagner, τον πρώτο Γερμανό σε αμερικανικό έδαφος μετά την λήξη του πολέμου, που συνοδεύεται από τον ειδικό στα συστήματα τηλεκατευθυνομένων ελέγχων Dr. Reinhard Lahde και έναν τεχνικό βοηθό τους. Μία ημέρα αργότερα η μικρή ομάδα φθάνει στο Frederick της πολιτείας Maryland, μεταφέροντας και επτά τεράστιες δερμάτινες αποσκευές που περιέχουν σχέδια, τεχνικές μελέτες, πορίσματα δοκιμών και πληθώρα άλλων τεχνολογικών δεδομένων, χωρίς να καταγραφεί από τις μεταναστευτικές αρχές, αλλά ούτε και από τις υπηρεσίες ελέγχου αλλοδαπών.
Η κατάφορα παράνομη είσοδος των τριών Γερμανών, οφείλεται στο γεγονός ότι ο πλωτάρχης Shade και η υπηρεσία πληροφοριών του ναυτικού προσπαθούν να αποφύγουν κάθε πιθανή δημοσιότητα για την έλευση του Wagner στην χώρα, λόγω του πολιτικά κραυγαλέου ιστορικού του. Ο Αυστριακός είναι ανώτερο στέλεχος των Ταγμάτων Εφόδου (SA) πρίν από την άνοδο του Hitler στην εξουσία και σημαίνον μέλος τουλάχιστον τεσσάρων επιστημονικών και πολιτιστικών οργανώσεων που ελέγχονται άμεσα από το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα. Όταν μετακινείται στο νέο κέντρο πυραυλικών δοκιμών του ναυτικού (Naval Air Missile Test Center) στο Point Mugu της πολιτείας της Καλιφόρνια, για να προωθήσει τις έρευνες σε τηλεκατευθυνόμενα οπλικά συστήματα, μία διαβαθμισμένη αναφορά του κλάδου αντικατασκοπείας του FBI, αναλαμβάνει να καλύψει κάθε πιθανό αρνητικό ενδεχόμενο τονίζοντας πως "...πρόκειται για εξαιρετικό Γερμανό επιστήμονα, με καλοπροαίρετο χαρακτήρα που δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική....Δεν υπάρχει καμμία ένδειξη για πιθανές στενές του σχέσεις με τον εθνικοσοσιαλισμό ή τον κομμουνισμό και κρίνεται πολιτικά αδιάφορος....Κάποτε είχε ενταχθεί στην SS για να παρακολουθήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα τεσσάρων εβδομάδων, αλλά παραιτείται από κάθε περαιτέρω σχέση του με δική του πρωτοβουλία....Καιροσκόπος που ενδιαφέρεται φανατικά μόνον για την επιστήμη, δεν προκρίνει καμμία πολιτική ιδεολογία....Μετά τον θάνατο της συζύγου του, είναι επιρρεπής στην σχέση του με το αλκοόλ, αλλά δεν είναι εθισμένος, όπως οι αλκοολικοί".
Το τηλεοπτικό σύστημα τηλεχειρισμού Tonne-Seedorf σχεδιασμένο και κατασκευασμένο από την BLAUPUNKT το 1943 για διάφορα τηλεκατευθυνόμενα όπλα, που παραδίδει περισσότερα από 1.000 συστήματα έως την λήξη του πολέμου. Επάνω το τηλεοπτικό εικονοσκόπιο Tonne με σύστημα φακών 35mm Zeiss και κάτω ο τηλεοπτικός δέκτης Seedorf με οθόνη 8Χ9cm. Ο χειριστής με βάση τις τηλεοπτικές εικόνες κατευθύνει το όπλο προς τον στόχο με σύστημα ραδιοκατεύθυνσης κωδικοποιημένων παλμών (IFF) με πομπό FuG 203 συνήθως εγκατεστημένος σε βομβαρδιστικό αεροσκάφος τύπου He 111 H-18. Το σύστημα που εξυπηρετεί το Hs-293 επιτρέπει στον χρήστη του να κατευθύνει το μη επανδρωμένο όπλο, όπως τα σύγχρονα Drones ( A Guidance System Using Television, AGARDograph 20, Verlag E. Appelhans & Co., Brunswick, 1957 & National Air and Space Museum, Smithsonian Institution)
Χαμένες Ευκαιρίες
Όμως η μεγάλη ευκαιρία για τον πλωτάρχη χάνεται όταν οι εμπειρογνώμονες των Συμμάχων προβληματίζονται με την διαχείριση των τεραστίων όγκων δεδομένων στα κέντρα αεροναυτικών ερευνών και καταλήγουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Στις σχετικές ερωτήσεις ο γνωστός Dr. Herbert Wagner απαντά στον πλωτάρχη Shade και υπαινίσσεται την απασχόληση ενός πολυάριθμου προσωπικού υποστήριξης με επάρκεια μαθηματικών γνώσεων, που χειρίζεται εκατοντάδες αριθμομηχανές, αν και οι καταστάσεις προσωπικού που κατάσχονται από τους Αμερικανούς, δεν ανταποκρίνονται στα λεγόμενά του. Ο κατά τα άλλα συνεργάσιμος Γερμανός καθηγητής αποσιωπά το γεγονός ότι ο ίδιος στα εργαστήρια της HENSCHEL, αλλά και στο αεροδυναμικό ινστιτούτο του Göttingen που εξυπηρετεί σε θέματα πληροφορικής και το κέντρο αεροναυτικών ερευνών του Völkenrode, όπως και η ομάδα του στρατηγού της SS Dr. Hans Kammler που έχει υπό τον έλεγχό του όλα τα μυστικά όπλα του γερμανικού οπλοστασίου από τις 31 Ιανουαρίου του 1945, αλλά και άλλα κέντρα ερευνών και αεροναυπηγικές εταιρείες χρησιμοποιούν τους ψηφιακούς υπολογιστές του ευρηματικού εφευρέτη Dr. Konrad Zuse.
Ο μηχανολόγος, πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτων και εφευρέτης Dr. Konrad Zuse στο εργαστήριό του στο Βερολίνο (Bundesarchiv)
Ο Zuse εντοπίζεται από βρεταννικό κλιμάκιο της Βρεταννικής Υποεπιτροπής Πληροφοριών Στόχων (British Intelligence Objectives Sub-committee - BIOS) στην περιοχή Sonthofen της πλευράς Allgäuer των Άλπεων, στα σύνορα Γερμανίας-Αυστρίας, χάρη στον πληροφοριοδότη Josef Ernst, αλλά από την αναφορά των Βρεταννών εμπειρογνωμόνων, συμπεραίνεται ότι δεν αντιλαμβάνονται την φύση και την λειτουργία των ψηφιακών υπολογιστών του. Σημειώνουν πως "...συνδέεται με τον Josef Ernst, με την ομάδα του από την εταιρεία ZUSE APPARATEBAU να έχουν καταφύγει στο Hinterstein κατά την διάρκεια των τελευταίων ημερών του πολέμου. Ισχυρίζονται πως έχουν σχεδιάσει και κατασκευάσει μία εξαιρετικά ευέλικτη μηχανή υπολογισμών που έχει την δυνατότητα να επιλύει μεταξύ των άλλων, προβλήματα αεροδυναμικής, βαλλιστικής και στατιστικών υπολογισμών, με την μηχανή να παραμένει αποσυναρμολογημένη σε έναν υπόγειο χώρο στο Hinterstein. Ένα άλλο διερχόμενο κλιμάκιο από την περιοχή υπό τον Dr. Simms του Υπουργείου Προμηθειών που παρέχει κυρίως συμβουλευτικές υπηρεσίες, διαθέτει έναν μηχανικό με σημαντική εμπειρία σε αριθμομηχανές που αποφαίνεται πως οι υπολογιστές του Zuse δεν έχουν να επιδείξουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και με κανέναν τρόπο δεν είναι ανώτεροι ή περισσότερο εξελιγμένοι σε σχέση την ανάλογη υπάρχουσα τεχνογνωσία των Συμμάχων".
Οι Ψηφιακοί Υπολογιστές του Dr. Konrad Zuse
Ο γεννημένος το 1910 στο Βερολίνο μηχανολόγος, πολιτικός μηχανικός, αρχιτέκτων και εφευρέτης Konrad Zuse, στρέφεται στο ανεξερεύνητο ακόμα από πλευράς τεχνικών εφαρμογών πεδίο της πληροφορικής το 1935, παρουσιάζοντας το 1938 τον Z1, μία μηχανή με δυνατότητα κυμαινόμενης υποδιαστολής (floating point), βασισμένη σε δυαδικό σύστημα υπολογισμού και με περιορισμένη δυνατότητα προγραμματισμού μέσω μίας διάτρητης ταινίας εντολών των 35 mm. Πρόκειται για μία ψηφιακή μηχανή σειριακής επεξεργασίας δεδομένων με πρότυπο την σειριακή αρχιτεκτονική von Neumann, που προτείνεται από τον ιδιοφυή Ούγγρο μαθηματικό και πρωτοπόρο της θεωρητικής πληροφορικής και κυβερνητικής John von Neumann, αν και η μελέτη του τελευταίου περί Μηχανών Εγεγραμμένου Προγράμματος δημοσιεύεται το 1945. Το 1939 ο Zuse επιστρατεύεται και ταυτόχρονα χρηματοδοτείται από το κράτος για να ολοκληρώσει τον Z2, μία εξελιγμένη μηχανή με βάση τον Z1, που παρουσιάζεται σε επίδειξη σε ειδικούς του Γερμανικού Κέντρου Αεροδυναμικών Ερευνών (Deutsche Versuchsanstalt für Luftfahrt – DVL) τον Σεπτέμβριο του 1940.
Ο ψηφιακός υπολογιστής Ζ1 του 1938 στο Μουσείο Τεχνολογίας του Βερολίνου (Technikmuseum in Berlin)
Το ίδιο έτος χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Ινστιτούτο Αεροδυναμικών Ερευνών (Aerodynamische Versuchsanstalt – AVA), που ενδιαφέρεται για έναν ψηφιακό υπολογιστή ειδικών προδιαγραφών για να υπολογίζει δεδομένα τηλεμετρίας και αεροδυναμικές διορθώσεις στις πτέρυγες τηλεκατευθυνομένων ιπτάμενων βομβών, σε συνάρτηση με την αντίσταση του αέρα. Αποτέλεσμα αυτής της έρευνας είναι ο S1 και τελικά η εξέλιξή του, ο S2 που διαθέτει ενσωματωμένο μετατροπέα αναλογικών σε ψηφιακά δεδομένα, και λειτουργεί με εγεγραμμένο πρόγραμμα, με συνέπεια να αποτελεί τον πρώτο με αλγοριθμικά ελεγχόμενη διαδικασία (process-controlled) ψηφιακό υπολογιστή. Χάρη στις επιδοτήσεις του DVL, ο Zuse ιδρύει το 1941 την εταιρεία ZUSE APPARATEBAU, με αντικείμενο την κατασκευή ψηφιακών μηχανών και στις 12 Μαΐου του 1941, παρουσιάζει στο κοινό τον Z3, έναν ψηφιακό υπολογιστή σε δυαδικό σύστημα των 22-bit (δίτιμα ψηφία) με ικανότητα κυμαινόμενης υποδιαστολής, και δυνατότητα προγραμματισμού με διάτρητη ταινία, αξιοποιώντας την τεχνική των βρόγχων (loops), δηλαδή επαναλαμβανόμενων σειρών εντολών έως το αποτέλεσμα, χωρίς όμως υπό συνθήκη άλματα (conditional jumps), δηλαδή εντολές που ανασύρουν δεδομένα από τον καταχωρητή για την επόμενη εντολή σε συνάρτηση με την σύγκριση μίας αριθμητικής τιμής που προκύπτει από την προηγούμενη.
Ο υπολογιστής διαθέτει Μονάδα Εισόδου/Εξόδου-Input/Output Unit ή Ι/Ο, Μονάδα Αποθήκευσης Δεδομένων-Storage Unit, Αριθμητική Λογική Μονάδα-ALU και Μονάδα Ελέγχου-Control Unit, αποτελώντας μία ολοκληρωμένη μηχανή Turing, που υιοθετεί το θεωρητικό πρότυπο της αντίστοιχης γενικής μηχανής του διάσημου Βρεταννού μαθηματικού Alan Mathison Turing, δημοσιευμένο στην μελέτη του το 1937. Ο υπολογιστής διαθέτει 2.600 διακόπτες που λειτουργούν ως δίτιμα ψηφία, ενώ αποτελεί την πρώτη πλήρως λειτουργική και προγραμματιζόμενη ψηφιακή μηχανή με δυνατότητα τέλεσης των τεσσάρων βασικών αριθμητικών πράξεων και εξαγωγής τετραγωνικής ρίζας, κάτι εκπληκτικό εάν κάποιος αναλογισθεί ότι ο 1401 mainframe της IBM των μέσων της δεκαετίας του ’60 με μνήμη 4K δεν έχει δυνατότητα πολλαπλασιασμού και διαίρεσης, παρά μόνον με μορφή πρόσθετης επιλογής από άλλη μηχανή της IBM. Η ταχύτητά του κυμαίνεται μεταξύ των 3 και4 πράξεων ανά δευτερόλεπτο (προσθέσεις και αφαιρέσεις 3 δευτερόλεπτα, πολλαπλασιασμοί και διαιρέσεις 4 δευτερόλεπτα). Οι αριθμοί με κυμαινόμενη υποδιαστολή έχουν περιθώριο 4 δεκαδικών ψηφίων, με συνέπεια να περιορίζονται σημαντικά οι εφαρμογές σε υπολογισμούς μεγάλης ακριβείας, αλλά από την άλλη πλευρά η ενσωμάτωση μικρών εφαρμογών λογισμικού για την αυτόματη μετατροπή των δυαδικών ψηφίων στο δεκαδικό σύστημα ή και αντίστροφα, πολλαπλασιάζει την ευχέρεια χρήσης της. Παρά το γεγονός ότι ο βασικός συνεργάτης του, ο μηχανολόγος Helmut Schreyer, προτείνει την αντικατάσταση των ηλεκτρομηχανικών διακοπτών με καθοδικές λυχνίες, ο Zuse απορρίπτει την ιδέα κρίνοντας πως θα πολλαπλασιάσει τον όγκο της ψηφιακής μηχανής, με ταυτόχρονη δραστική αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας.
Ο ψηφιακός υπολογιστής Ζ3 του 1941 στο Γερμανικό Μουσείο του Μονάχου (Deutschen Museum in München)
Κατά το 1942 σχεδιάζει τον Z4, ακολουθώντας τα βασικά σημεία και τα δομικά στοιχεία του Z3, προσθέτοντας ικανότητα εύρεσης μεγίστων-ελαχίστων, υπολογισμού συνημιτόνων και δεκαδικού μέρους λογαρίθμου (mantissa) με επέκταση της μνήμης σε 1.024 λέξεις των 32 bits η κάθε μία. H εμπειρία του όμως από τον κώδικα μηχανής (machine code) στον προγραμματισμό του Z3, τον υποχρεώνει να επινοήσει μία νέα γλώσσα υψηλού επιπέδου και φιλικότερη στον χρήστη, την Plankalkül, την πρώτη υψηλή γλώσσα προγραμματισμού, με την αμέσως επόμενη, την ALGOL 58 του 1958, να επηρεάζεται αρκετά από την λογική της σχεδίασής της. Η Plankalkül αποτελεί την πρώτη αλγοριθμική γλώσσα υπολογιστών με ικανότητα διαχείρισης πολλαπλών σειρών ή πινάκων, αλλά και επίσης η πρώτη που επιτρέπει στην μηχανή να παίζει σκάκι, με την επόμενη, την FORTRAN (FORmula TRANslation), να εμφανίζεται μία δεκαετία αργότερα. Όμως υποχρεώνεται να προσθέσει μία υποτυπώδη Μονάδα Μετατροπής-Compiler Unit, ώστε οι εντολές που συντάσσονται σε Plankalkül να μετατρέπονται σε κώδικα μηχανής, για αναγνωρίζονται από τον υπολογιστή.
Είναι η εποχή που ο Dr. Herbert Wagner προωθεί συστηματικά και δυναμικά τους ψηφιακούς υπολογιστές του Zuse σε κέντρα ερευνών και προηγμένα εργαστήρια αεροναυπηγικής, έχοντας αντιληφθεί πως οι τεράστιοι όγκοι δεδομένων προς επεξεργασία σε σύντομους χρόνους, απαιτούν μία υπολογιστική ισχύ που μόνον οι ψηφιακές μηχανές του παρέχουν την δυνατότητα να εξυπηρετήσουν.
Ο ψηφιακός υπολογιστής Ζ4 του 1944, ο πρώτος που χρησιμοποιεί την Plankalkül, την μοναδική στην εποχή της υψηλή γλώσσα προγραμματισμού στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ETH, Zürich)
Σύλληψη και Ανακρίσεις
Αν και ο βομβαρδισμός του Βερολίνου στις 3 Φεβρουαρίου του 1945 καταστρέφει σχεδόν ολοσχερώς την συνοικία Luisenstadt, όπου έχει εγκαταστήσει τα εργαστήριά του, αποσυναρμολογεί έναν άθικτο Z4 και μαζί με τους τεχνικούς του, τον μεταφέρει με τρομακτικές ταλαιπωρίες προς τον νότο, στις υπώρειες των Άλπεων, ενώ μία ακόμη μηχανή αποστέλλεται δύο εβδομάδες αργότερα στο Göttingen, για να εξυπηρετήσει τα κέντρα αεροδυναμικών ερευνών.
Ο ιδιοφυής Βρεταννός μαθηματικός και πρωτοπόρος της πληροφορικής Alan Turing, που αντιλαμβάνεται μετά την δημοσίευση της διατριβής του Zuse το 1948 με αντικείμενο την Plankalkül, την μοναδική στην εποχή της υψηλή γλώσσα προγραμματισμού, πως οι βρεταννικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν διαπράξει ένα τερατώδες σφάλμα όταν τον συλλαμβάνουν το 1945 και θεωρούν πως πρόκειται για κατασκευαστή απλών αριθμομηχανών με συνέπεια να τον αφήσουν ελεύθερο (Encyclopedia Britannica)
Μετά την λήξη του πολέμου οι ανακρίσεις του από βρεταννικά κλιμάκια επιστημονικών πληροφοριών δεν αποδίδουν καρπούς και οι ψηφιακοί υπολογιστές του κρίνονται, μάλλον ανόητα, αντικείμενα χωρίς ιδιαίτερη επιστημονική αξία. Το 1948 η νεοπαγής βρεταννική κοινότητα της πληροφορικής με κορυφαίο τον Alan Mathison Turing, αντιλαμβάνεται μετά την δημοσίευση συνοπτικών περιγραφών που προέρχονται από την διατριβή του με θέμα την Plankalkül, αλλά και από τις επαφές του με κολοσσούς της εποχής, όπως οι αμερικανικές εταιρείες μηχανών γραφείου IBM και REMINGTON-RAND, πως οι εμπειρογνώμονες της BIOS, έχουν παρεξηγήσει στην καλύτερη περίπτωση, την αξία των μηχανών του, με συνέπεια την πρόσκλησή του στο Λονδίνο, από την BRITISH TABULATING MACHINE COMPANY, όπου φιλοξενείται σε πολυτελή έπαυλη στο Hampstead, μία από τις αριστοκρατικές συνοικίες της βρεταννικής πρωτεύουσας.
Η μονάδα μαγνητικών τυμπάνων για την αποθήκευση ψηφιακών δεδομένων των υπολογιστών του Konrad Zuse. Το μαγνητικό τύμπανο επινοείται το 1932 απόν Αυστριακό πρωτοπόρο της πληροφορικής Gustav Tauschek και χρησιμοποιείται σε μονάδες υπολογιστών έως και την δεκαετία του 1970 (Technikmuseum in Berlin)
Η βρεταννική εταιρεία είναι υπεύθυνη για την μηχανολογική σχεδίαση και κατασκευή της Βombe, μίας ηλεκτρομηχανικής κρυπτογραφικής συσκευής που επινοεί ο Alan Turing, με σκοπό την αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων της φοβερής κρυπτομηχανής Enigma, που χρησιμοποιούν κυρίως τα γερμανικά υποβρύχια. Μεταξύ των εμπειρογνωμόνων που επισκέπτονται τον Zuse συμπεριλαμβάνεται και ο τότε νεαρός Donald Davies του Εθνικού Εργαστηρίου Φυσικής (National Physics Laboratory-NPL), ο μετέπειτα σχεδιαστής του προδρόμου του Internet, Arpanet, αλλά ο Βρεταννός μιλά ελάχιστα γερμανικά, σε αντίθεση με τον εφευρέτη που διαθέτει επαρκείς γνώσεις αγγλικών για να αντιλαμβάνεται τους συνομιλητές του. Οι συναντήσεις δεν αποδίδουν καρπούς, καθώς ο Γερμανός ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνον για χρηματοδότες που θα του επιτρέψουν να συνεχίσει την έρευνά του στους ψηφιακούς υπολογιστές.
Ο ανδριάντας του Zuse στο Bad Hersfeld της Έσσης (GFDL)
Από τις επαφές του με τις εταιρείες IBM και REMINGTON-RAND (στην περίπτωση της πρώτης μέσω της εκπροσώπου της HOLLERITH GmbH στην Γερμανία), η IBM θα εξαγοράσει δικαιώματα προαίρεσης (options) για την χρήση μερικών ευρεσιτεχνιών του που είναι εμφανή στην αρχιτεκτονική δομή του υπολογιστή IBM 360 του 1964, αν και δεν θα καταλήξει σε οριστική συμφωνία, αφού ενώ ο Zuse ενδιαφέρεται για την χρηματοδότηση των ερευνών του, η αμερικανική εταιρεία αντιπροτείνει την εξαγορά όλων των ευρεσιτεχνιών με ταυτόχρονη επίσημη δέσμευση του εφευρέτη για την αποχώρησή του από τον κλάδο της πληροφορικής. Στην περίπτωση της REMINGTON-RAND υπογράφεται συμβόλαιο για την κατασκευή ψηφιακού υπολογιστή που συνδυάζεται με την μηχανή διάτρησης καρτελών της POWERS REMINGTON και προορίζεται για επιχειρήσεις.
Από την άλλη πλευρά ο Wagner εγκαταλείπει την αμερικανική αεροπορία στις αρχές της δεκαετίας του ’50, σχηματίζοντας την εταιρεία συμβούλων HA WAGNER Co., που εξαγοράζεται με υψηλό τίμημα από την αεροναυπηγική βιομηχανία CURTISS-WRIGHT το 1957. Επιστρέφει στην Γερμανία για να αναλάβει την έδρα Τεχνικής Μηχανολογίας και Αεροδιαστημικής Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο RWTH του Aachen, συνεχίζοντας παράλληλα να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε διάφορα αεροναυπηγικά συγκροτήματα στις ΗΠΑ.
Στην μεταπολεμική Γερμανία η νέα εταιρεία του ευρηματικού εφευρέτη ZUSE KG λειτουργεί από το 1947 απασχολώντας σταδιακά περισσότερους από 1.000 εξειδικευμένους τεχνικούς, κατασκευάζοντας ψηφιακούς υπολογιστές ειδικών προδιαγραφών ανάλογα με τις απαιτήσεις του χρήστη (custom made) για να εξοπλίσει μηχανογραφικά κυρίως πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα. Έως το 1961 εγκαθιστά περισσότερες από 250 μηχανές με κωδικούς από Ζ5 έως Ζ43, οπότε και εξαγοράζεται από την BROWN BOVERI της Ελβετίας που το 1967, εκχωρεί το 70% των μετοχών της μονάδας υπολογιστών στην SIEMENS, που ενδιαφέρεται διακαώς για την είσοδό της στην τεχνολογία της πληροφορικής...
Η αναμνηστική πινακίδα στον αριθμό 7 της Methfesselstraße, στην συνοικία Kreuzberg του Βερολίνου, όπου συναρμολογείται ο πρώτος Ζ3 (GFDL)
Περισσότερες πληροφορίες για το Αρχείο Osenberg,
-History, Pash Papers 2–9, Hoover Institution, σελίς 34.
-W. F. Colby and S. A. Goudsmit, REICHSFORSCHUNGRAT, 18 March 1945, Pash Papers 2–9, History, Hoover Institution.
-Annie Jacobsen, OPERATION PAPERCLIP, THE SECRET INTELLIGENCE PROGRAM THAT BROUGHT NAZI SCIENTISTS TO AMERICA, Little, Brown & Company, 2014.
Για τον καθηγητή Dr. Herbert Alois Wagner,
-RG (Records Group) 165, ALSOS Mission 1944-45, Entry 187, Box138.
-Reinhard Lahde, NARA Box 098, Otto Heinrich Bock, NARA Box 015, Foreign Scientist Case Files 1945‐1958 ‐ 230/86/46/05, Entry A1-1B, Records of the Office of the Secretary of Defense (Record Group 330).
-U.S. Naval Technical Mission in Europe, HISTORICAL DATA ON NTME, and REPORT SUMMARIES, RG (Records Group) 38, NARS & Herbert Wagner JIOA Dossier, RG (Records Group) 330, NARS.
-Reinhard Lahde JIOA Dossier, RG (Records Group) 330, NARS.
-Clarence C. Lasby, PROJECT PAPERCLIP – GERMAN SCIENTISTS AND THE COLD WAR, Atheneum, New York, 1971.
-Herbert Wagner JIOA Dossier, RG (Records Group) 330, NARS.
-Herbert Alois Wagner, NARA Box 175, Otto Heinrich Bock, NARA Box 015, Foreign Scientist Case Files 1945‐1958 ‐ 230/86/46/05, Entry A1-1B, Records of the Office of the Secretary of Defense RG (Records Group) 330.
-RG (Records Group) 65 - Records of the FBI, FBI HQ, Investigative Reports, Classified Subject Files, Classification 105 - Foreign Counterintelligence, Herbert Alois Wagner, File 105-10525.
Για τον πληροφοριοδότη Josef Ernst,
-Ο πληροφοριοδότης των βρεταννικών υπηρεσιών πληροφοριών Josef Ernst, χαρακτηρίζεται σε ορισμένα σημεία αναξιόπιστος και παρά το γεγονός ότι ορισμένες πληροφορίες του ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, στο σύνολό τους κρίνονται ανακριβείς και αμφίβολης αξίας: BIOS (British Intelligence Objectives Sub-Comittee), INFORMATION OBTAINED FROM TARGETS OF OPPORTUNITY IN THE SONTHOFEN AREA, Item No. 30, BIOS, Report No 142, H.M. Stationary Office, MoS 1945, HMSO, Imperial War Museum, London.
Η αναφορά των βρεταννικών υπηρεσιών για τους ψηφιακούς υπολογιστές,
-BIOS (British Intelligence Objectives Sub-Comittee), INFORMATION OBTAINED FROM TARGETS OF OPPORTUNITY IN THE SONTHOFEN AREA, Item No. 30, BIOS, Report No 142, H.M. Stationary Office, MoS 1945, HMSO, Imperial War Museum, London.
Για τον Dr. Konrad Zuse,
-APPLIED MATHEMATICAL RESEARCH IN GERMANY WITH PARTICULAR REFERENCE TO NAVAL APPLICATIONS, Field Information Agency, Technical-FIAT, BIOS, Final Report No. 79, 1947.
-THE DEVELOPMENT OF THEORETICAL AND APPLIED MECHANICS IN GERMAN INSTITUTIONS DURING THE WAR, Field Information Agency, Technical-FIAT, Final Report No. 1167, May 30, 1947.
-Konrad Zuse, THE COMPUTER – MY LIFE (Γερμανική Έκδοση DER COMPUTER – MEIN LEBENSWERK), Hans Wössner (Editor), Springer Verlag, Heidelberg, 1993.
-MATHEMATICIANS DURING THE THIRD REICH AND WORLD WAR II, Technische Universität München. March, 2010.
-Hasso Spode, DER COMPUTER – EINE ERFINDUNG AUS KREUZBERG METHFESSELSTRAßE 10/ ORANIENSTRAßE 6, in GESCHICHTSLANDSCHAFT BERLIN: ORTE UND EREIGNISSE, 5 Vols., Helmut Engel, Stefi Jersch-Wenzel, Wilhelm Treue (Editors.), Vol. 5, Kreuzberg, Nicolai, Berlin, 1994.
-Wolfram-M. Lippe, KAPITEL 14 – DIE ERSTEN PROGRAMMIERBAREN RECHNER in DIE GESCHICTE DER RECHENAUTOMATEN, 2010.
-Kathrin Chod, Herbert Schwenk and Hainer Weißpflug, BERLINER BEZIRKLEXIKON: FRIEDRICHSHAIN-KREUTZBERG, Haude & Spener / Edition Luisenstadt, Berlin, 2003.
-Herbert Bruderer, KONRAD ZUSE UND DIE ETH ZÜRICH, Departement Informatik, Professur für Informationstecnologie und Ausbildung, Festschrift, Februar, 2011.
Για τις επαφές του Zuse στην Βρεταννία και την BRITISH TABULATING MACHINE COMPANY,
-Konrad Zuse, DER COMPUTER – MEIN LEBENSWERK, Hans Wössner (Editor), Springer Verlag, Heidelberg, 1993.
-Hans J. Queisser, THE CONQUEST OF THE MICROCHIP, Harvard University Press, 1988.
-Gordon Welchman, THE HUT SIX STORY: BREAKING THE ENIGMA CODES, M&M Baldwin, Cleobury Mortimer, England, 2005.
-Smith, Michael, STATION X: THE CODEBREAKERS OF BLETCHLEY PARK, Pan Grand Strategy Series (Αναθεωρημένη και Διευρυμένη Έκδοση), Pan McMillan Ltd, London, 2007.
Για τις σχέσεις του Zuse με τις αμερικανικές εταιρείες IBM και REMINGTON-RAND,
-David L. Hildebrandt, FORBIDDEN FRUIT, THE EVOLUTION OF HUMAN INTELLLIGENCE, QM Publishing, Hat Creek, 2008.
-Peggy Salz Trautman, A COMPUTER PIONEER REDISCOVERSD, 50 YEARS ON, The New York Times, April 20, 1994.
Γ. Ζ. Η.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών