γράφει : Νίκος Κονδυλόπουλος
Ποια είναι η στρατηγική της Ρωσίας για Αφρική και Ευρασία και τι θα μπορούσε να πάει λάθος
Η μεγάλη στρατηγική του 21ου αιώνα της Ρωσίας είναι να καταστεί η ανώτατη «εξισορροπητική» δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της Αφρικής - Ευρασίας, μέσω της επιδέξιας διπλωματικής διαχείρισης των πολλαπλών συγκρούσεων του ημισφαιρίου, αν και ο μεγαλύτερος κίνδυνος για αυτό το όραμα δεν προέρχεται από τους υβριδικούς πολέμους των ΗΠΑ, αλλά από το εάν η Ρωσία εάν είναι σε θέση να εξηγήσει σωστά τη στρατηγική αυτή στους πλυθησμούς των χώρών με τις οποίες συνεργάζεται.
Αυτό το φιλόδοξο όραμα οφείλει την προέλευσή του στην «προοδευτική» παράταξη του ρωσικού «βαθιού κράτους», που με θαρραλέα απόφαση αποφάσισε να αποκηρύξει τις σοβιετικές αγκυλώσεις του παρελθόντος και να ξεκινήσει τον επαναπροσανατολισμό μη - παραδοσιακών εταίρων, όπως η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν.
Αυτοί οι πρωτοπόροι της εξωτερικής πολιτικής «κάλυψαν το (γεωγραφικό) χάσμα» που οι προκάτοχοί τους άφησαν χωρίς επίβλεψη.
Καθώς όλα αυτά συμβαίνουν, η Κίνα αποκάλυψε το παγκόσμιο όραμά της "One Belt One Road" το νέο «δρόμου του μεταξιού» που στοχεύει στην εμπορική ένωση της Ευρασίας μέσω της κατασκευής υποδομών και τη σύνδεση αυτών των διαφορετικών γεωπολιτικών κόμβων μαζί και την οικοδόμηση της δομικής βάσης για την αναδυόμενη Πολυπολική Παγκόσμια Τάξη.
Σύνοδος Κορυφής Ιράν - Ρωσίας - Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη το 2017
H Μόσχα «εξισορρόπησε» την μέχρι τώρα ευρωπαϊκή της εστία και διαφοροποίησε τις διπλωματικές προσπάθειές της μέσω νέων τριμερών συμπράξεων.
Η πρώτη επικεντρώνεται στη Συρία και αφορά τη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν, ενώ η δεύτερη αφορά το Αφγανιστάν και αφορά τη Ρωσία, το Πακιστάν και την Κίνα.
Το συνδυασμένο γεωστρατηγικό δυναμικό αυτών των πέντε πολυπολικών Μεγάλων Δυνάμεων για την προστασία της Ευρασίας είναι ο «χρυσός δακτύλιος», ο οποίος αντιπροσωπεύει τον απώτερο στόχο ολοκλήρωσης του 21ου αιώνα και θα συμβολίζει τη θεσμική ένωση πολλών από τις χώρες της Ανατολής.
Η εκπλήρωση του «χρυσού δακτυλίου» θα επέτρεπε στα μέλη του να εμπορεύονται το ένα με το άλλο μέσω των επερχόμενων οδικών οδών του «One Belt One Road», οι οποίοι θα αποτρέψουν την κυριαρχία του ναυτικού των ΗΠΑ κατά μήκος της Ευρασίας.
Περιφερειακά προβλήματα
Ωστόσο, η υπεροχή στις θαλάσσιες οδούς εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντική λόγω της εξάρτησης της Κίνας από θαλάσσιες διαδρομές για την εμπορία της με την Αφρική.
Το μέλλον της Αφρικής είναι αλληλένδετο με την Κίνας, διότι η τελευταία χρειάζεται τις αφρικανικές χώρες προκειμένου έχει ισχυρές αγορές για την πώληση της υπερπαραγωγής των εμπορευμάτων της.
Ο μεγαλύτερος ανταγωνιστές του Πεκίνου στον Αφρο-Ειρηνικό χώρο είναι οι ΗΠΑ.
Ως εκ τούτου, η Κίνα είναι υποχρεωμένη να αναπτύξει τις στρατιωτικές δυνατότητες των εταίρων της στο «δρόμο του μεταξιού» ενδεχομένως, ακόμη και να αναπτύξει τα αεροπλανοφόρα της κατά μήκος των εμπορικών οδών.
Σε αυτό το σημείο όπου η Ρωσία θα μπορούσε να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην αποκατάσταση της σταθερότητας στην Αφρική.
Η Μόσχα πειραματίζεται ήδη με μια νέα πολιτική χρήσης «μισθοφόρων» για να υποστηρίξει την διεθνώς αναγνωρισμένη αλλά νεοσύστατη κυβέρνηση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας στην προσπάθειά της να αποκαταστήσει τη χώρα μετά τον εμφύλιο.
Η επιτυχία της Ρωσίας θα ήταν η «απόδειξη» που θα έπειθε την υπόλοιπη Αφρική ότι Κίνα και Ρωσία θα μπορούσαν να παράσχουν την απαραίτητη ασφάλεια για την προστασία των υποδομών του «νέου δρόμου του μεταξιού».
Η αφρικανική ήπεiρος
Η συμμετοχή της Ρωσίας στις διεργασίες επίλυσης των συγκρούσεων στην Αφρική θα μπορούσε να επεκταθεί από την αρχική στρατιωτική φάση σε μια δευτερεύουσα διπλωματική, καθιστώντας τη Μόσχα βασικό παράγοντα σε οποιονδήποτε επερχόμενο πολιτικό συμβιβασμό, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι οι κρατικές ρωσικές εταιρείες θα έχουν εγγυημένη προνομιακή πρόσβαση στην αγορά και τους πόρους του εν λόγω έθνους.
Αυτός ο συνδυασμός κερδοφορίας θα μπορούσε να προσελκύσει τις αφρικανικές ελίτ και τους Κινέζους εταίρους τους, οι οποίοι δεν έχουν την στρατιωτική ή τη διπλωματική εμπειρία που έχει κερδίσει η Ρωσία μέσω της εκστρατείας στη Συρία και της συνοδευτικής ειρηνευτικής διαδικασίας της Αστάνα για να χειριστεί τις προσεχείς πολεμικές προκλήσεις.
Μαζί με τη στρατιωτική διάσταση αυτής της στρατηγικής «εξισορρόπησης» έρχεται η παραδοσιακή διπλωματία, την οποία η Ρωσία εφαρμόζει ήδη σε κάποιο βαθμό με τους αντιπάλους της Κίνας (Ινδίας - Ιαπωνίας).
Η ενίσχυση και η βελτίωση των διμερών σχέσεων με καθεμιά από αυτές τις αμερικανικά ευθυγραμμισμένες Μεγάλες Δυνάμεις είναι κρίσιμης σημασίας τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Κίνας, διότι θα μπορούσε να επιτρέψει στη Μόσχα να ασκήσει «μετριοπαθή» επιρροή σε Ινδία και Ιαπωνία, σε περίπτωση που οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να προκαλέσουν ια κρίση με το Πεκίνο.
Η «εξισορρόπηση» μεταξύ των δύο οικονομικών «μπλοκ» θα ήταν το πρωταρχικό πλεονέκτημα της Ρωσίας και θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη και για τις υποανάπτυκτες περιοχές της Άπω Ανατολής και της Αρκτικής.
Στρατηγική επισκόπηση
Προχωρώντας πέρα από τον Ευρασιατικό πυρήνα, οι πολύπλευρες σχέσεις της Ρωσίας με την Ινδία και την Ιαπωνία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τεράστιο τρόπο για να αποκτήσουν μια παρουσία στην Αφρική που θα συμπληρώνει το ανεπίσημο στρατιωτικό της μέσω "μισθοφόρων" στην «εξισορρόπηση» των υποθέσεων αυτής της ηπείρου.
Αρμενία
Η Αρμενία είναι ένα τέλειο παράδειγμα για το τι πήγε στραβά με τη στρατηγική της Ρωσίας.
Η «στρατιωτική διπλωματία» της Ρωσίας για τη διατήρηση της περιφερειακής ισορροπίας εξουσίας με την πώληση όπλων τόσο στην Αρμενία όσο και στον γείτονα εχθρό της, το Αζερμπαϊτζάν είναι μια καλή στρατηγική γεωπολιτικής αλλά μια επικίνδυνη όταν πρόκειται για την εικόνα της Ρωσίας στο μυαλό καθενός από τους εταίρους της.
ο Αζερμπαϊτζάν δεν νοιάζεται πολύ από τότε που η Ρωσία θεωρείται ότι ήταν πιο κοντά στον εχθρό τους μέχρι πρόσφατα, αλλά οι Αρμένιοι ήταν κατανοητά αναστατωμένοι όταν έμαθαν ότι ο σύμμαχος της αμοιβαίας άμυνας της CSTO εξόπλιζε τον αντίπαλό τους.
Δεν είναι μόνο η Αρμενία, αλλά πολλοί από τους παραδοσιακούς εταίρους της Ρωσίας ανησυχούν για τις νεοσυσταθείσες σχέσεις «ισορροπίας» με τους ιστορικούς ανταγωνιστές της.
Το κοινό της Σερβίας, της Συρίας, του Ιράν και της Ινδίας προτιμά το γεγονός ότι η Ρωσία δεν συνεργάστηκε τόσο στενά με την Κροατία, την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν, αλλά βλέποντας πως είναι ήδη το «λιγότερο» που μπορούσε να κάνει η Μόσχα, αισθάνονται, προσπαθούν να τους εξηγήσουν γιατί συμβαίνει αυτό, ακόμη και αν τελικά δεν καταλήγουν να συμφωνούν με αυτό.
Τα μεγάλο «αγκάθι»
Δεν μπορεί να τονιστεί πόσο σημαντικό είναι το μεγάλο στρατηγικό όραμα της Ρωσίας.
Τα ευαίσθητα ζητήματα, όπως οι αποστολές όπλων προς την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν ή η συνεργασία με την Τουρκία στη βόρεια Συρία, πρέπει να συζητηθούν σε τοπικό επίπεδο και όχι μόνο με το «βαθύ κράτος» κάθε παραδοσιακού εταίρου, ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στα διεθνή μέτρα της Μόσχας.
Η έλλειψη οιασδήποτε αφήγησης από τη ρωσική πλευρά σε αυτό το πλαίσιο οδηγεί σε ένα κενό πληροφόρησης που καλύπτεται γρήγορα από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των προσπαθειών της Μόσχας.
www.bankingnews.gr
Αυτό το φιλόδοξο όραμα οφείλει την προέλευσή του στην «προοδευτική» παράταξη του ρωσικού «βαθιού κράτους», που με θαρραλέα απόφαση αποφάσισε να αποκηρύξει τις σοβιετικές αγκυλώσεις του παρελθόντος και να ξεκινήσει τον επαναπροσανατολισμό μη - παραδοσιακών εταίρων, όπως η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν.
Αυτοί οι πρωτοπόροι της εξωτερικής πολιτικής «κάλυψαν το (γεωγραφικό) χάσμα» που οι προκάτοχοί τους άφησαν χωρίς επίβλεψη.
Καθώς όλα αυτά συμβαίνουν, η Κίνα αποκάλυψε το παγκόσμιο όραμά της "One Belt One Road" το νέο «δρόμου του μεταξιού» που στοχεύει στην εμπορική ένωση της Ευρασίας μέσω της κατασκευής υποδομών και τη σύνδεση αυτών των διαφορετικών γεωπολιτικών κόμβων μαζί και την οικοδόμηση της δομικής βάσης για την αναδυόμενη Πολυπολική Παγκόσμια Τάξη.
Σύνοδος Κορυφής Ιράν - Ρωσίας - Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη το 2017
H Μόσχα «εξισορρόπησε» την μέχρι τώρα ευρωπαϊκή της εστία και διαφοροποίησε τις διπλωματικές προσπάθειές της μέσω νέων τριμερών συμπράξεων.
Η πρώτη επικεντρώνεται στη Συρία και αφορά τη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν, ενώ η δεύτερη αφορά το Αφγανιστάν και αφορά τη Ρωσία, το Πακιστάν και την Κίνα.
Το συνδυασμένο γεωστρατηγικό δυναμικό αυτών των πέντε πολυπολικών Μεγάλων Δυνάμεων για την προστασία της Ευρασίας είναι ο «χρυσός δακτύλιος», ο οποίος αντιπροσωπεύει τον απώτερο στόχο ολοκλήρωσης του 21ου αιώνα και θα συμβολίζει τη θεσμική ένωση πολλών από τις χώρες της Ανατολής.
Η εκπλήρωση του «χρυσού δακτυλίου» θα επέτρεπε στα μέλη του να εμπορεύονται το ένα με το άλλο μέσω των επερχόμενων οδικών οδών του «One Belt One Road», οι οποίοι θα αποτρέψουν την κυριαρχία του ναυτικού των ΗΠΑ κατά μήκος της Ευρασίας.
Περιφερειακά προβλήματα
Ωστόσο, η υπεροχή στις θαλάσσιες οδούς εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντική λόγω της εξάρτησης της Κίνας από θαλάσσιες διαδρομές για την εμπορία της με την Αφρική.
Το μέλλον της Αφρικής είναι αλληλένδετο με την Κίνας, διότι η τελευταία χρειάζεται τις αφρικανικές χώρες προκειμένου έχει ισχυρές αγορές για την πώληση της υπερπαραγωγής των εμπορευμάτων της.
Ο μεγαλύτερος ανταγωνιστές του Πεκίνου στον Αφρο-Ειρηνικό χώρο είναι οι ΗΠΑ.
Ως εκ τούτου, η Κίνα είναι υποχρεωμένη να αναπτύξει τις στρατιωτικές δυνατότητες των εταίρων της στο «δρόμο του μεταξιού» ενδεχομένως, ακόμη και να αναπτύξει τα αεροπλανοφόρα της κατά μήκος των εμπορικών οδών.
Σε αυτό το σημείο όπου η Ρωσία θα μπορούσε να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην αποκατάσταση της σταθερότητας στην Αφρική.
Η Μόσχα πειραματίζεται ήδη με μια νέα πολιτική χρήσης «μισθοφόρων» για να υποστηρίξει την διεθνώς αναγνωρισμένη αλλά νεοσύστατη κυβέρνηση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας στην προσπάθειά της να αποκαταστήσει τη χώρα μετά τον εμφύλιο.
Η επιτυχία της Ρωσίας θα ήταν η «απόδειξη» που θα έπειθε την υπόλοιπη Αφρική ότι Κίνα και Ρωσία θα μπορούσαν να παράσχουν την απαραίτητη ασφάλεια για την προστασία των υποδομών του «νέου δρόμου του μεταξιού».
Η αφρικανική ήπεiρος
Η συμμετοχή της Ρωσίας στις διεργασίες επίλυσης των συγκρούσεων στην Αφρική θα μπορούσε να επεκταθεί από την αρχική στρατιωτική φάση σε μια δευτερεύουσα διπλωματική, καθιστώντας τη Μόσχα βασικό παράγοντα σε οποιονδήποτε επερχόμενο πολιτικό συμβιβασμό, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι οι κρατικές ρωσικές εταιρείες θα έχουν εγγυημένη προνομιακή πρόσβαση στην αγορά και τους πόρους του εν λόγω έθνους.
Αυτός ο συνδυασμός κερδοφορίας θα μπορούσε να προσελκύσει τις αφρικανικές ελίτ και τους Κινέζους εταίρους τους, οι οποίοι δεν έχουν την στρατιωτική ή τη διπλωματική εμπειρία που έχει κερδίσει η Ρωσία μέσω της εκστρατείας στη Συρία και της συνοδευτικής ειρηνευτικής διαδικασίας της Αστάνα για να χειριστεί τις προσεχείς πολεμικές προκλήσεις.
Μαζί με τη στρατιωτική διάσταση αυτής της στρατηγικής «εξισορρόπησης» έρχεται η παραδοσιακή διπλωματία, την οποία η Ρωσία εφαρμόζει ήδη σε κάποιο βαθμό με τους αντιπάλους της Κίνας (Ινδίας - Ιαπωνίας).
Η ενίσχυση και η βελτίωση των διμερών σχέσεων με καθεμιά από αυτές τις αμερικανικά ευθυγραμμισμένες Μεγάλες Δυνάμεις είναι κρίσιμης σημασίας τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Κίνας, διότι θα μπορούσε να επιτρέψει στη Μόσχα να ασκήσει «μετριοπαθή» επιρροή σε Ινδία και Ιαπωνία, σε περίπτωση που οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να προκαλέσουν ια κρίση με το Πεκίνο.
Η «εξισορρόπηση» μεταξύ των δύο οικονομικών «μπλοκ» θα ήταν το πρωταρχικό πλεονέκτημα της Ρωσίας και θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη και για τις υποανάπτυκτες περιοχές της Άπω Ανατολής και της Αρκτικής.
Στρατηγική επισκόπηση
Προχωρώντας πέρα από τον Ευρασιατικό πυρήνα, οι πολύπλευρες σχέσεις της Ρωσίας με την Ινδία και την Ιαπωνία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τεράστιο τρόπο για να αποκτήσουν μια παρουσία στην Αφρική που θα συμπληρώνει το ανεπίσημο στρατιωτικό της μέσω "μισθοφόρων" στην «εξισορρόπηση» των υποθέσεων αυτής της ηπείρου.
Αρμενία
Η Αρμενία είναι ένα τέλειο παράδειγμα για το τι πήγε στραβά με τη στρατηγική της Ρωσίας.
Η «στρατιωτική διπλωματία» της Ρωσίας για τη διατήρηση της περιφερειακής ισορροπίας εξουσίας με την πώληση όπλων τόσο στην Αρμενία όσο και στον γείτονα εχθρό της, το Αζερμπαϊτζάν είναι μια καλή στρατηγική γεωπολιτικής αλλά μια επικίνδυνη όταν πρόκειται για την εικόνα της Ρωσίας στο μυαλό καθενός από τους εταίρους της.
ο Αζερμπαϊτζάν δεν νοιάζεται πολύ από τότε που η Ρωσία θεωρείται ότι ήταν πιο κοντά στον εχθρό τους μέχρι πρόσφατα, αλλά οι Αρμένιοι ήταν κατανοητά αναστατωμένοι όταν έμαθαν ότι ο σύμμαχος της αμοιβαίας άμυνας της CSTO εξόπλιζε τον αντίπαλό τους.
Δεν είναι μόνο η Αρμενία, αλλά πολλοί από τους παραδοσιακούς εταίρους της Ρωσίας ανησυχούν για τις νεοσυσταθείσες σχέσεις «ισορροπίας» με τους ιστορικούς ανταγωνιστές της.
Το κοινό της Σερβίας, της Συρίας, του Ιράν και της Ινδίας προτιμά το γεγονός ότι η Ρωσία δεν συνεργάστηκε τόσο στενά με την Κροατία, την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν, αλλά βλέποντας πως είναι ήδη το «λιγότερο» που μπορούσε να κάνει η Μόσχα, αισθάνονται, προσπαθούν να τους εξηγήσουν γιατί συμβαίνει αυτό, ακόμη και αν τελικά δεν καταλήγουν να συμφωνούν με αυτό.
Τα μεγάλο «αγκάθι»
Δεν μπορεί να τονιστεί πόσο σημαντικό είναι το μεγάλο στρατηγικό όραμα της Ρωσίας.
Τα ευαίσθητα ζητήματα, όπως οι αποστολές όπλων προς την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν ή η συνεργασία με την Τουρκία στη βόρεια Συρία, πρέπει να συζητηθούν σε τοπικό επίπεδο και όχι μόνο με το «βαθύ κράτος» κάθε παραδοσιακού εταίρου, ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στα διεθνή μέτρα της Μόσχας.
Η έλλειψη οιασδήποτε αφήγησης από τη ρωσική πλευρά σε αυτό το πλαίσιο οδηγεί σε ένα κενό πληροφόρησης που καλύπτεται γρήγορα από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των προσπαθειών της Μόσχας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών