Η τουρκική λίρα βυθίστηκε σε ιστορικό χαμηλό σε σχέση με το δολάριο που σκαρφάλωσε πάνω από το ψυχολογικό όριο του 6,50 σε σχέση με το τουρκικό νόμισμα
«Αν έχετε χρυσό ή δολάρια στο μαξιλάρι σας, πηγαίνετε στην τράπεζα να τα ανταλλάξετε με τουρκικές λίρες – Είναι μια εθνική μάχη».
Με αυτά τα δραματικά λόγια ο καταιδρωμένος πρόεδρος της Τουρκίας Ραγίπ Ερντογάν κάλεσε τους Τούρκους πολίτες να στηρίξουν το εθνικό τους νόμισμα.
Η τουρκική λίρα βυθίστηκε σε ιστορικό χαμηλό σε σχέση με το δολάριο που σκαρφάλωσε πάνω από το ψυχολογικό όριο του 6,50 σε σχέση με το τουρκικό νόμισμα.
Ένα νόμισμα που φέτος έχει «καταβυθιστεί» υποχωρώντας πάνω από 40% σε σχέση με το δολάριο. Παρά τις συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας με στόχο να προσελκύσει επενδύσεις στο τουρκικό νόμισμα, οι επενδυτές έχουν πάρει διαζύγιο με αυτό.
Που οφείλεται το «γκρέμισμα» της τουρκικής λίρας;
Κερδοσκοπική επίθεση ή μαύρα σύννεφα στον ουρανό της τουρκικής οικονομίας; Η κατρακύλα του νομίσματος των γειτόνων μας οφείλεται στην επιδείνωση των μακροοοικονομικών μεγεθών, σε οργασμό κερδοσκοπικών πιέσεων ή στον πόλεμο Δύσης-Ερντογάν;
Ένας δείκτης που φανερώνει πότε υφίσταται μια νομισματική κρίση είναι ο δείκτης κερδοσκοπικής πίεσης (Speculative Pressure Index – SPI).
Ο δείκτης αυτός (όταν ξεπεράσει το άνω όριό του που είναι ο μέσος όρος συν 2,5 τυπικές αποκλίσεις) φανερώνει νομισματική κρίση που οφείλεται σε κερδοσκοπική επίθεση.
Ο δείκτης αυτός λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας και τη μεταβολή των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας.
Όπως βλέπουμε στο διάγραμμα κινείται κοντά στο όριο τους προηγούμενους μήνες και είναι έτοιμος να δώσει σήμα για νομισματική κρίση.
Τα στοιχεία που θα δουν το φως της δημοσιότητας το φθινόπωρο και θα αφορούν το μήνα Αύγουστο είναι πολύ πιθανό να εξάγουν ένα δείκτη πάνω από το άνω όριό του, υποδηλώνοντας κερδοσκοπικές πιέσεις για το τουρκικό νόμισμα.
Είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος της οδυνηρής πορείας του;
Η ανησυχία των επενδυτών και τα...πρώιμα σημάδια
Οι επενδυτές έχουν εδώ και καιρό εκδηλώσει την ανησυχία τους για την τουρκική οικονομία. Η καμπύλη επιτοκίων των τουρκικών ομολόγων ήταν (και παραμένει) καθοδική.
Η καμπύλη επιτοκίων έχει αρνητική κλίση όταν οι επενδυτές προσδοκούν πτώση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων.
Η καμπύλη στην φάση της έντονης ανάπτυξης τείνει να είναι ανερχόμενη και στη φάση της οικονομικής καθόδου ή της ασθενέστερης ανάπτυξης επίπεδη, ενώ είναι κατερχόμενη (όπως ήταν τον Ιούλιο και τους προηγούμενους μήνες) ή κυματοειδής (όπως είναι σήμερα) στη φάση της οικονομικής κρίσης.
Οι επενδυτές ανέμεναν το τρένο της τουρκικής οικονομίας να μπει στις ράγες της οικονομικής κρίσης, ενός σταδίου όπου ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλός και η ανεργία δεν υποχωρεί εύκολα. Πράγματι στην τουρκική οικονομία η ανεργία κινείται σε διψήφια ποσοστά και δεν υποχωρεί σημαντικά, ενώ ο πληθωρισμός καλπάζει.
Τα αίτια του ατίθασου τουρκικού πληθωρισμού
Ο πληθωρισμός, η αύξηση του επιπέδου των τιμών καταναλωτή στην γείτονα χώρα τραβάει την ανηφόρα.
Τον περασμένο μήνα βρισκόταν ελάχιστα κάτω από το κατώφλι του 16%.
Η υπερθέρμανση της τουρκικής οικονομίας είναι εμφανής.
Υπάρχουν δύο είδη πληθωρισμού : Ο πληθωρισμός ζήτησης και ο πληθωρισμός κόστους.
Ο πληθωρισμός ζήτησης θα λέγαμε ότι είναι ο καλός πληθωρισμός διότι η αύξηση των τιμών οφείλεται στην αύξηση της ζήτησης για τα προϊόντα μιας χώρας (λόγω αύξησης της κατανάλωσης ή των εξαγωγών).
Ο πληθωρισμός κόστους είναι η αύξηση των τιμών που οφείλεται στην αύξηση του κόστους των επιχειρήσεων. Ο πληθωρισμός αυτός είναι κακός εάν η αύξηση των κόστους δεν οφείλεται σε αυξήσεις μισθών και ημερομισθίων.
Αυτό το είδος του πληθωρισμού ταλαιπωρεί την τουρκική οικονομία τον τελευταίο ενάμισι χρόνο : Ο πληθωρισμός κόστους.
Η αύξηση των τιμών δεν οφείλεται τόσο σε αύξηση της ζήτησης ή σε αύξηση μισθών και ημερομισθίων αλλά στην αύξηση του κόστους των τουρκικών επιχειρήσεων, κάτι που φαίνεται από τη μεταβολή του δείκτη τιμών παραγωγού που ανήλθε σε 25% περίπου τον προηγούμενο μήνα ενώ οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών (τιμές καταναλωτή) αυξήθηκαν περίπου 16%.
Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας καθιστά ακριβότερα τα ξένα προϊόντα, εκτινάσσοντας το κόστος των εισαγόμενων τελικών αγαθών αλλά των ενδιάμεσων αγαθών όπως των πρώτων υλών.
Ο πόλεμος Τραμπ-Ερντογάν
Τα τιτιβίσματα του πλανητάρχη είναι...φωτιά και λάβρα. Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε μέσω...Τουίτερ τον διπλασιασμό των δασμών σε τουρκικό αλουμίνιο και χάλυβα πυροδοτώντας ακόμη περισσότερο τις μαζικές πωλήσεις τουρκικής λίρας . Οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι στο ζενίθ μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας και δεν φαίνεται να αποκλιμακώνονται στο εγγύς μέλλον.
Κωνσταντίνος Βουδούρης
Καθηγητής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών σε πανεπιστημιακά φροντιστήρια
www.bankingnews.gr
Με αυτά τα δραματικά λόγια ο καταιδρωμένος πρόεδρος της Τουρκίας Ραγίπ Ερντογάν κάλεσε τους Τούρκους πολίτες να στηρίξουν το εθνικό τους νόμισμα.
Η τουρκική λίρα βυθίστηκε σε ιστορικό χαμηλό σε σχέση με το δολάριο που σκαρφάλωσε πάνω από το ψυχολογικό όριο του 6,50 σε σχέση με το τουρκικό νόμισμα.
Ένα νόμισμα που φέτος έχει «καταβυθιστεί» υποχωρώντας πάνω από 40% σε σχέση με το δολάριο. Παρά τις συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας με στόχο να προσελκύσει επενδύσεις στο τουρκικό νόμισμα, οι επενδυτές έχουν πάρει διαζύγιο με αυτό.
Που οφείλεται το «γκρέμισμα» της τουρκικής λίρας;
Κερδοσκοπική επίθεση ή μαύρα σύννεφα στον ουρανό της τουρκικής οικονομίας; Η κατρακύλα του νομίσματος των γειτόνων μας οφείλεται στην επιδείνωση των μακροοοικονομικών μεγεθών, σε οργασμό κερδοσκοπικών πιέσεων ή στον πόλεμο Δύσης-Ερντογάν;
Ένας δείκτης που φανερώνει πότε υφίσταται μια νομισματική κρίση είναι ο δείκτης κερδοσκοπικής πίεσης (Speculative Pressure Index – SPI).
Ο δείκτης αυτός (όταν ξεπεράσει το άνω όριό του που είναι ο μέσος όρος συν 2,5 τυπικές αποκλίσεις) φανερώνει νομισματική κρίση που οφείλεται σε κερδοσκοπική επίθεση.
Ο δείκτης αυτός λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή της συναλλαγματικής ισοτιμίας και τη μεταβολή των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας.
Όπως βλέπουμε στο διάγραμμα κινείται κοντά στο όριο τους προηγούμενους μήνες και είναι έτοιμος να δώσει σήμα για νομισματική κρίση.
Τα στοιχεία που θα δουν το φως της δημοσιότητας το φθινόπωρο και θα αφορούν το μήνα Αύγουστο είναι πολύ πιθανό να εξάγουν ένα δείκτη πάνω από το άνω όριό του, υποδηλώνοντας κερδοσκοπικές πιέσεις για το τουρκικό νόμισμα.
Είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος της οδυνηρής πορείας του;
Η ανησυχία των επενδυτών και τα...πρώιμα σημάδια
Οι επενδυτές έχουν εδώ και καιρό εκδηλώσει την ανησυχία τους για την τουρκική οικονομία. Η καμπύλη επιτοκίων των τουρκικών ομολόγων ήταν (και παραμένει) καθοδική.
Η καμπύλη επιτοκίων έχει αρνητική κλίση όταν οι επενδυτές προσδοκούν πτώση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων.
Η καμπύλη στην φάση της έντονης ανάπτυξης τείνει να είναι ανερχόμενη και στη φάση της οικονομικής καθόδου ή της ασθενέστερης ανάπτυξης επίπεδη, ενώ είναι κατερχόμενη (όπως ήταν τον Ιούλιο και τους προηγούμενους μήνες) ή κυματοειδής (όπως είναι σήμερα) στη φάση της οικονομικής κρίσης.
Οι επενδυτές ανέμεναν το τρένο της τουρκικής οικονομίας να μπει στις ράγες της οικονομικής κρίσης, ενός σταδίου όπου ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλός και η ανεργία δεν υποχωρεί εύκολα. Πράγματι στην τουρκική οικονομία η ανεργία κινείται σε διψήφια ποσοστά και δεν υποχωρεί σημαντικά, ενώ ο πληθωρισμός καλπάζει.
Τα αίτια του ατίθασου τουρκικού πληθωρισμού
Ο πληθωρισμός, η αύξηση του επιπέδου των τιμών καταναλωτή στην γείτονα χώρα τραβάει την ανηφόρα.
Τον περασμένο μήνα βρισκόταν ελάχιστα κάτω από το κατώφλι του 16%.
Η υπερθέρμανση της τουρκικής οικονομίας είναι εμφανής.
Υπάρχουν δύο είδη πληθωρισμού : Ο πληθωρισμός ζήτησης και ο πληθωρισμός κόστους.
Ο πληθωρισμός ζήτησης θα λέγαμε ότι είναι ο καλός πληθωρισμός διότι η αύξηση των τιμών οφείλεται στην αύξηση της ζήτησης για τα προϊόντα μιας χώρας (λόγω αύξησης της κατανάλωσης ή των εξαγωγών).
Ο πληθωρισμός κόστους είναι η αύξηση των τιμών που οφείλεται στην αύξηση του κόστους των επιχειρήσεων. Ο πληθωρισμός αυτός είναι κακός εάν η αύξηση των κόστους δεν οφείλεται σε αυξήσεις μισθών και ημερομισθίων.
Αυτό το είδος του πληθωρισμού ταλαιπωρεί την τουρκική οικονομία τον τελευταίο ενάμισι χρόνο : Ο πληθωρισμός κόστους.
Η αύξηση των τιμών δεν οφείλεται τόσο σε αύξηση της ζήτησης ή σε αύξηση μισθών και ημερομισθίων αλλά στην αύξηση του κόστους των τουρκικών επιχειρήσεων, κάτι που φαίνεται από τη μεταβολή του δείκτη τιμών παραγωγού που ανήλθε σε 25% περίπου τον προηγούμενο μήνα ενώ οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών (τιμές καταναλωτή) αυξήθηκαν περίπου 16%.
Ο πόλεμος Τραμπ-Ερντογάν
Τα τιτιβίσματα του πλανητάρχη είναι...φωτιά και λάβρα. Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε μέσω...Τουίτερ τον διπλασιασμό των δασμών σε τουρκικό αλουμίνιο και χάλυβα πυροδοτώντας ακόμη περισσότερο τις μαζικές πωλήσεις τουρκικής λίρας . Οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι στο ζενίθ μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας και δεν φαίνεται να αποκλιμακώνονται στο εγγύς μέλλον.
Κωνσταντίνος Βουδούρης
Καθηγητής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών σε πανεπιστημιακά φροντιστήρια
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών