γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Δυστυχώς ο θεσμός του δημοψηφίσματος έχει μετατραπεί σε ένα εργαλείο διχασμού των λαών
Το δημοψήφισμα της γειτονικής πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας μας έδειξε για ακόμη μία φορά τα αδιέξοδα που μπορεί αρκετές φορές να οδηγήσουν.
Το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015, το βρετανικό το 2016, αλλά και το φετινό στην πΓΔΜ, είναι λίγα από τα πρόσφατα παραδείγματα του που μπορεί να οδηγήσει μια διαδικασία, εάν αυτή γίνει πρώτον εργαλείο λαϊκισμού και δεύτερο ψήφος διαμαρτυρίας.
Και στα τρία παραπάνω δημοψηφίσματα, αποδείχθηκε ότι οι λαοί που κλήθηκαν να αποφασίσουν σε κρίσιμα ζητήματα δεν διαθέτουν την ανάλογη κουλτούρα (πχ όπως οι Ελβετοί).
Και στα τρία παραπάνω δημοψηφίσματα οι κυβερνήσεις που τα διοργάνωσαν δεν ανέλαβαν την ευθύνη ενός ξεκάθαρου και σαφούς ερωτήματος, που να μην επιδέχεται άλλη απάντηση πλην του ΝΑΙ ή ΌΧΙ, προσπαθώντας να αλιεύσουν και να «εκβιάσουν» για άλλα συμπεράσματα και μηνύματα από τη βούληση του λαού τους.
Το πρώτο παράδειγμα ήταν το ερώτημα που τέθηκε στο ελληνικό δημοψήφισμα, σχετικά με την έγκριση ή όχι ενός σύνθετου, νομικο-οικονομικού ερωτήματος, την οποία ούτε μια ομάδα καταρτισμένων επιστημόνων δεν θα μπορούσε να δώσει μια σαφή απάντηση.
Το αποτέλεσμα; Ο θεσμός του δημοψηφίσματος να κανιβαλιστεί (ο καθένας ψήφιζε για ότι τον απασχολούσε), η εκτελεστική εξουσία να ακυρώσει στην πράξη το αποτέλεσμα και η χώρα να οδηγηθεί σε χειρότερες συμφωνίες.
Το δεύτερο πρόσφατο παράδειγμα ήταν το βρετανικό δημοψήφισμα.
Ο βρετανικός λαός στην ουσία αποτύπωσε τη δυσαρέσκειά του σε ζητήματα που δεν είχαν να κάνουν καθαρά με τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι ηγήτορες του exit πολύ σύντομα εξαφανίστηκαν από την κεντρική σκηνή, αφού δεν είχαν… σκεφτεί την επόμενη μέρα!
Το αποτέλεσμα; Πάνω από δύο χρόνια από την ετυμηγορία του exit, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν γνωρίζει πως θα είναι η επόμενη μέρα της εξόδου (Μάρτιος του 2019), ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που ζητούν ένα «διορθωτικό» δημοψήφισμα, για να αλλάξουν την ψήφο τους.
Το τρίτο πρόσφατο παράδειγμα είναι το σκοπιανό δημοψήφισμα, με τη συμφωνία των Πρεσπών να είναι στην ουσία το δεύτερο σκέλος στο βασικό ερώτημα.
Η κυβέρνηση του Zaev ζήτησε από τον σκοπιανό λαό να αποφασίσει αν θέλει να μπει στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ με τη συμφωνία των Πρεσπών (;;;).
Η «πονηριά» του ερωτήματος φυσικά όπως έδειξαν τα αποτελέσματα δεν του βγήκε σε καλό, με τη χώρα επίσης (όπως και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις) να εισέρχεται σε μια περίοδο αβεβαιότητας, την ώρα που θα μπορούσε να έχει εισέλθει σε μια πανηγυρική πορεία ένταξης στη δυτική οικογένεια.
Δυστυχώς ο θεσμός του δημοψηφίσματος, αν και σε αρκετές ιστορικές περιπτώσεις ήταν καθοριστικός για την πορεία μιας χώρας, έχει μετατραπεί σε ένα εργαλείο διχασμού των λαών, αριβισμών των κυβερνώντων και «άνθησης» των λαϊκιστών.
Ίσως η «πολιτική πονηριά» θα πρέπει να απουσιάσει για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία και η χρησιμότητα ενός δημοψηφίσματος.
Αλεξάνδρα Τόμπρα
www.bankingnews.gr
Το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015, το βρετανικό το 2016, αλλά και το φετινό στην πΓΔΜ, είναι λίγα από τα πρόσφατα παραδείγματα του που μπορεί να οδηγήσει μια διαδικασία, εάν αυτή γίνει πρώτον εργαλείο λαϊκισμού και δεύτερο ψήφος διαμαρτυρίας.
Και στα τρία παραπάνω δημοψηφίσματα, αποδείχθηκε ότι οι λαοί που κλήθηκαν να αποφασίσουν σε κρίσιμα ζητήματα δεν διαθέτουν την ανάλογη κουλτούρα (πχ όπως οι Ελβετοί).
Και στα τρία παραπάνω δημοψηφίσματα οι κυβερνήσεις που τα διοργάνωσαν δεν ανέλαβαν την ευθύνη ενός ξεκάθαρου και σαφούς ερωτήματος, που να μην επιδέχεται άλλη απάντηση πλην του ΝΑΙ ή ΌΧΙ, προσπαθώντας να αλιεύσουν και να «εκβιάσουν» για άλλα συμπεράσματα και μηνύματα από τη βούληση του λαού τους.
Το πρώτο παράδειγμα ήταν το ερώτημα που τέθηκε στο ελληνικό δημοψήφισμα, σχετικά με την έγκριση ή όχι ενός σύνθετου, νομικο-οικονομικού ερωτήματος, την οποία ούτε μια ομάδα καταρτισμένων επιστημόνων δεν θα μπορούσε να δώσει μια σαφή απάντηση.
Το αποτέλεσμα; Ο θεσμός του δημοψηφίσματος να κανιβαλιστεί (ο καθένας ψήφιζε για ότι τον απασχολούσε), η εκτελεστική εξουσία να ακυρώσει στην πράξη το αποτέλεσμα και η χώρα να οδηγηθεί σε χειρότερες συμφωνίες.
Το δεύτερο πρόσφατο παράδειγμα ήταν το βρετανικό δημοψήφισμα.
Ο βρετανικός λαός στην ουσία αποτύπωσε τη δυσαρέσκειά του σε ζητήματα που δεν είχαν να κάνουν καθαρά με τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι ηγήτορες του exit πολύ σύντομα εξαφανίστηκαν από την κεντρική σκηνή, αφού δεν είχαν… σκεφτεί την επόμενη μέρα!
Το αποτέλεσμα; Πάνω από δύο χρόνια από την ετυμηγορία του exit, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν γνωρίζει πως θα είναι η επόμενη μέρα της εξόδου (Μάρτιος του 2019), ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που ζητούν ένα «διορθωτικό» δημοψήφισμα, για να αλλάξουν την ψήφο τους.
Το τρίτο πρόσφατο παράδειγμα είναι το σκοπιανό δημοψήφισμα, με τη συμφωνία των Πρεσπών να είναι στην ουσία το δεύτερο σκέλος στο βασικό ερώτημα.
Η κυβέρνηση του Zaev ζήτησε από τον σκοπιανό λαό να αποφασίσει αν θέλει να μπει στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ με τη συμφωνία των Πρεσπών (;;;).
Η «πονηριά» του ερωτήματος φυσικά όπως έδειξαν τα αποτελέσματα δεν του βγήκε σε καλό, με τη χώρα επίσης (όπως και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις) να εισέρχεται σε μια περίοδο αβεβαιότητας, την ώρα που θα μπορούσε να έχει εισέλθει σε μια πανηγυρική πορεία ένταξης στη δυτική οικογένεια.
Δυστυχώς ο θεσμός του δημοψηφίσματος, αν και σε αρκετές ιστορικές περιπτώσεις ήταν καθοριστικός για την πορεία μιας χώρας, έχει μετατραπεί σε ένα εργαλείο διχασμού των λαών, αριβισμών των κυβερνώντων και «άνθησης» των λαϊκιστών.
Ίσως η «πολιτική πονηριά» θα πρέπει να απουσιάσει για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία και η χρησιμότητα ενός δημοψηφίσματος.
Αλεξάνδρα Τόμπρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών