γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν την εθνικιστική ρητορική για να κινητοποιήσουν τη βάση τους
Συχνά ρητορεύουν με σκληρά λόγια έναντι των Βρυξελλών, ενώ παράλληλα εκδηλώνουν την αγάπη τους για ηγέτες όπως ο Ρώσος Vladimir Putin και ο Αμερικανός Donald Trump.
Αυτό είναι το «πρόσωπο» των λαϊκιστών ηγετών που έχουν αναδειχθεί το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη, σχεδόν σε όλες τις χώρες της ηπείρου.
Και αυτοί οι ηγέτες θεωρούνται ότι έχουν επικεντρωθεί εξ ολοκλήρου στην αποκατάσταση της εξουσίας των εθνικών κυβερνήσεων εις βάρος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Ή ότι είναι αφιερωμένοι στην καταστροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η αλήθεια όμως είναι λίγο διαφορετική.
Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν την εθνικιστική ρητορική για να κινητοποιήσουν τη βάση τους.
Αλλά έχουν επίσης αποδειχθεί ρεαλιστές, πρόθυμοι να διακόψουν τις συναλλαγές με τους ιδεολογικούς τους εχθρούς στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, εάν αυτό τους ωφελήσει ψηφοθηρικά.
Έχουν επίσης αποδειχθεί ωφελιμιστές, προσπαθώντας να χρησιμοποιήσουν το σύστημα της ΕΕ προς όφελός τους.
Ο Ιταλός Matteo Salvini είναι ένα μεγάλο παράδειγμα αυτού, όπως και ο δικός μας Αλέξης Τσίπρας.
Ο Τσίπρας ολοκλήρωσε το μνημονιακό του πρόγραμμα, ενώ φαίνεται να εξαντλεί την τετραετία της διακυβέρνησής του, κάτι που δεν κατάφερε κανείς άλλος από τότε που ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα.
Ο Salvini κατόρθωσε, στην αναμέτρηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να περάσει μερικά από τα μέτρα του προγράμματός του.
Ακόμη και αν κατήγγειλε την πίεση από τις Βρυξέλλες ως αντιδημοκρατική παρέμβαση, έδωσε στον Ιταλό υπουργό Οικονομικών Giovanni Tria το διάστημα να συνάψει συμφωνία με την ΕΕ.
Το αποτέλεσμα;
Ένας προϋπολογισμός που επιτρέπει στον Salvini να εκπληρώσει τις πολιτικές του υποσχέσεις του, αναγκάζοντας ταυτόχρονα τον συνεργάτη του συνασπισμού - το Κίνημα 5Star - να απομακρυνθεί σε μεγάλο βαθμό από τις υποσχέσεις του.
Την ίδια ώρα, εκείνοι που πιστεύουν σε σοσιαλδημοκρατικές, πράσινες ή φιλελεύθερες ατζέντες έχουν συνηθίσει να βλέπουν τους ακροδεξιούς λαϊκιστές ως αυτόματα αντιευρωπαϊστές.
Αλλά αυτοί αναζητούν τρόπους να συνυπάρξουν με την ΕΕ ή να την χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους.
Βέβαια, οι δεξιοί λαϊκιστές δεν βλέπουν τα πάντα με την ίδια ματιά.
Παρά την κοινή εχθρότητα που έχουν απέναντι στους μετανάστες και το σεβασμό στις αποκαλούμενες παραδοσιακές αξίες, οι διαφωνίες σχετικά με βασικά ζητήματα πολιτικής παραμένουν σημαντικά εμπόδια για την ανάπτυξη ενός κοινού ευρωπαϊκού άξονα άκρας δεξιάς.
Η Λέγκα του Salvini συγκρούστηκε με τον Heinz-Christian Strache του αυστριακού Κόμματος για την Ελευθερία, για παράδειγμα, σχετικά με την πρόταση να καταστεί η διπλή υπηκοότητα πιο προσιτή στους Γερμανούς της ιταλικής περιοχής του νότιου Τιρόλου.
Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς προσπάθειες για την ανάπτυξη μιας κοινής ιδεολογικής ατζέντας μεταξύ των ακροδεξιών δικτύων.
Οι πολίτες σε κράτη όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Αυστρία αλλάζουν την εστίασή τους από την πτώση της ΕΕ προς μια κατεύθυνση να τεθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην υπηρεσία ενός συγκεκριμένου συνόλου ιδεολογικών αρχών.
Την ίδια ώρα, τα δίκτυα νεολαίας, όπως το Κίνημα Ταυτότητας (Identitarian Movement), έχουν εξελιχθεί σε μια πολιτική πλατφόρμα που υπερασπίζεται έννοιες, όπως η ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Έτσι, αντί να επιδιώκουν να διαλύσουν την ΕΕ, εξετάζουν πώς μπορεί να αναμορφωθεί ώστε να είναι ικανή να προβάλει μια εσωτερική και εξωτερική δύναμη ενάντια σε ιδεολογικούς ή αναδυόμενους γεωπολιτικούς αντιπάλους.
Για παράδειγμα έχουν συμφωνήσει σε συλλογικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες ελέγχου των συνόρων (Frontex), στη συνδεδεμένη επέκταση των στρατιωτικών και αστυνομικών επιχειρήσεων σε ολόκληρη τη Βόρεια Αφρική και στην πρόταση για στρατιωτικές λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα.
Έτσι, αντί να διαλύσουν την ΕΕ, οι ακροδεξιοί λαϊκιστές υποστηρίζουν την επιτάχυνση της συλλογικής στρατιωτικοποίησης της ΕΕ, προκειμένου να προβάλλουν μια ενιαία εξουσία στα κράτη, κατά μήκος των συνόρων της ΕΕ, με οιονεί «αυτοκρατορικό» τρόπο.
Η διαδικασία αυτή δείχνει την αλλαγή των ιδεολογικών διαχωριστικών γραμμών για την επιβίωση της ΕΕ.
Ενώ στο παρελθόν, η άκρα αριστερά και η άκρα δεξιά ήλπιζαν στην κατάργηση της ΕΕ, τα περισσότερα πολιτικά κινήματα συμφωνούν πλέον στην ανάγκη να την προστατεύσουν.
Και το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν όλοι όσοι ήταν παραδοσιακά υπέρ της ΕΕ όλα τα χρόνια είναι ότι υποθέτουν ότι τα ακροδεξιά κόμματα παραμένουν δογματικά συνδεδεμένα στο έθνος, όπως ήταν και όταν βρίσκονταν στην αντιπολίτευση.
Έτσι, συνέβη και στην Ελλάδα και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου αμφισβητήθηκε η ΕΕ, με τις νέες κυβερνήσεις τους τελικά να προσαρμόζουν ανάλογα τις στρατηγικές τους.
www.bankingnews.gr
Αυτό είναι το «πρόσωπο» των λαϊκιστών ηγετών που έχουν αναδειχθεί το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη, σχεδόν σε όλες τις χώρες της ηπείρου.
Και αυτοί οι ηγέτες θεωρούνται ότι έχουν επικεντρωθεί εξ ολοκλήρου στην αποκατάσταση της εξουσίας των εθνικών κυβερνήσεων εις βάρος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Ή ότι είναι αφιερωμένοι στην καταστροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η αλήθεια όμως είναι λίγο διαφορετική.
Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν την εθνικιστική ρητορική για να κινητοποιήσουν τη βάση τους.
Αλλά έχουν επίσης αποδειχθεί ρεαλιστές, πρόθυμοι να διακόψουν τις συναλλαγές με τους ιδεολογικούς τους εχθρούς στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, εάν αυτό τους ωφελήσει ψηφοθηρικά.
Έχουν επίσης αποδειχθεί ωφελιμιστές, προσπαθώντας να χρησιμοποιήσουν το σύστημα της ΕΕ προς όφελός τους.
Ο Ιταλός Matteo Salvini είναι ένα μεγάλο παράδειγμα αυτού, όπως και ο δικός μας Αλέξης Τσίπρας.
Ο Τσίπρας ολοκλήρωσε το μνημονιακό του πρόγραμμα, ενώ φαίνεται να εξαντλεί την τετραετία της διακυβέρνησής του, κάτι που δεν κατάφερε κανείς άλλος από τότε που ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα.
Ο Salvini κατόρθωσε, στην αναμέτρηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να περάσει μερικά από τα μέτρα του προγράμματός του.
Ακόμη και αν κατήγγειλε την πίεση από τις Βρυξέλλες ως αντιδημοκρατική παρέμβαση, έδωσε στον Ιταλό υπουργό Οικονομικών Giovanni Tria το διάστημα να συνάψει συμφωνία με την ΕΕ.
Το αποτέλεσμα;
Ένας προϋπολογισμός που επιτρέπει στον Salvini να εκπληρώσει τις πολιτικές του υποσχέσεις του, αναγκάζοντας ταυτόχρονα τον συνεργάτη του συνασπισμού - το Κίνημα 5Star - να απομακρυνθεί σε μεγάλο βαθμό από τις υποσχέσεις του.
Την ίδια ώρα, εκείνοι που πιστεύουν σε σοσιαλδημοκρατικές, πράσινες ή φιλελεύθερες ατζέντες έχουν συνηθίσει να βλέπουν τους ακροδεξιούς λαϊκιστές ως αυτόματα αντιευρωπαϊστές.
Αλλά αυτοί αναζητούν τρόπους να συνυπάρξουν με την ΕΕ ή να την χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους.
Βέβαια, οι δεξιοί λαϊκιστές δεν βλέπουν τα πάντα με την ίδια ματιά.
Παρά την κοινή εχθρότητα που έχουν απέναντι στους μετανάστες και το σεβασμό στις αποκαλούμενες παραδοσιακές αξίες, οι διαφωνίες σχετικά με βασικά ζητήματα πολιτικής παραμένουν σημαντικά εμπόδια για την ανάπτυξη ενός κοινού ευρωπαϊκού άξονα άκρας δεξιάς.
Η Λέγκα του Salvini συγκρούστηκε με τον Heinz-Christian Strache του αυστριακού Κόμματος για την Ελευθερία, για παράδειγμα, σχετικά με την πρόταση να καταστεί η διπλή υπηκοότητα πιο προσιτή στους Γερμανούς της ιταλικής περιοχής του νότιου Τιρόλου.
Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς προσπάθειες για την ανάπτυξη μιας κοινής ιδεολογικής ατζέντας μεταξύ των ακροδεξιών δικτύων.
Οι πολίτες σε κράτη όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Αυστρία αλλάζουν την εστίασή τους από την πτώση της ΕΕ προς μια κατεύθυνση να τεθεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην υπηρεσία ενός συγκεκριμένου συνόλου ιδεολογικών αρχών.
Την ίδια ώρα, τα δίκτυα νεολαίας, όπως το Κίνημα Ταυτότητας (Identitarian Movement), έχουν εξελιχθεί σε μια πολιτική πλατφόρμα που υπερασπίζεται έννοιες, όπως η ευρωπαϊκή ταυτότητα.
Έτσι, αντί να επιδιώκουν να διαλύσουν την ΕΕ, εξετάζουν πώς μπορεί να αναμορφωθεί ώστε να είναι ικανή να προβάλει μια εσωτερική και εξωτερική δύναμη ενάντια σε ιδεολογικούς ή αναδυόμενους γεωπολιτικούς αντιπάλους.
Για παράδειγμα έχουν συμφωνήσει σε συλλογικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες ελέγχου των συνόρων (Frontex), στη συνδεδεμένη επέκταση των στρατιωτικών και αστυνομικών επιχειρήσεων σε ολόκληρη τη Βόρεια Αφρική και στην πρόταση για στρατιωτικές λύσεις σε κοινωνικά προβλήματα.
Έτσι, αντί να διαλύσουν την ΕΕ, οι ακροδεξιοί λαϊκιστές υποστηρίζουν την επιτάχυνση της συλλογικής στρατιωτικοποίησης της ΕΕ, προκειμένου να προβάλλουν μια ενιαία εξουσία στα κράτη, κατά μήκος των συνόρων της ΕΕ, με οιονεί «αυτοκρατορικό» τρόπο.
Η διαδικασία αυτή δείχνει την αλλαγή των ιδεολογικών διαχωριστικών γραμμών για την επιβίωση της ΕΕ.
Ενώ στο παρελθόν, η άκρα αριστερά και η άκρα δεξιά ήλπιζαν στην κατάργηση της ΕΕ, τα περισσότερα πολιτικά κινήματα συμφωνούν πλέον στην ανάγκη να την προστατεύσουν.
Και το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν όλοι όσοι ήταν παραδοσιακά υπέρ της ΕΕ όλα τα χρόνια είναι ότι υποθέτουν ότι τα ακροδεξιά κόμματα παραμένουν δογματικά συνδεδεμένα στο έθνος, όπως ήταν και όταν βρίσκονταν στην αντιπολίτευση.
Έτσι, συνέβη και στην Ελλάδα και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου αμφισβητήθηκε η ΕΕ, με τις νέες κυβερνήσεις τους τελικά να προσαρμόζουν ανάλογα τις στρατηγικές τους.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών