γράφει : Νίκος Κονδυλόπουλος
Γιατί η Ρωσία στρέφει το ενδιαφέρον της στην «μαύρη ήπειρο»
Σχεδόν όλες οι μεγάλες δυνάμεις έχουν βάλει στο στόχαστρό τους στην Αφρική, καθώς η παγκόσμια σημασία της ηπείρου μεγαλώνει.
Ο πληθυσμός της προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2050 και η οικονομία της αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά παράλληλα με την κατανάλωση ενέργειας.
Αυτές οι εκτιμήσεις οδήγησαν τη Ρωσία να επενδύσει σε ισχυρές σχέσεις στην περιοχή.
Ο στόχος του Κρεμλίνου είναι να μιμηθεί την επιτυχία της Κίνας στην προώθηση οικονομικών, διπλωματικών και στρατιωτικών σχέσεων με την Αφρική.
Για να γίνει σημαντικός εταίρος, η Μόσχα διοργανώνει την πρώτη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής στις 23-24 Οκτωβρίου.
Στο Σότσι θα φιλοξενηθεί η σύνοδος κορυφής όπου ο πρόεδρος της Αιγύπτου Sisi έχει προσκληθεί ως συμπρόεδρος.
Η εκδήλωση είναι μια σημαντική δοκιμασία για τη διπλωματία του Ρωσίας και την άνοδο της χώρας ως παγκόσμια δύναμη.
Για να δείξουν την αναποτελεσματικότητα των Δυτικών κυρώσεων και την αποτυχία τους στην απομόνωση της Μόσχας, προσκαλούνται στη σύνοδο κορυφής 50 αρχηγοί κρατών.
Η Ρωσία σχεδίασε την αντεπίθεσή της στη γεωπολιτική σκακιέρα μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία το 2014 και τη σχετική απομόνωσή της από δυτικούς θεσμούς όπως η G7.
Παρά τις επιθυμίες της Μόσχας, η σχέση με την Κίνα στρέφεται υπέρ του Πεκίνου, όπου ο πρώτος θεωρείται «κατώτερος συνεργάτης» λόγω της συντριπτικής οικονομικής ισχύος του τελευταίου.
Ως εκ τούτου, το Κρεμλίνο επενδύει σε σχέσεις με σχετικά ασθενέστερες χώρες στην αφρικανική ήπειρο.
Η «βάση συμπεριφοράς» της Μόσχας με αυτά τα κράτη είναι συνεργασία στους τομείς της εμπειρογνωμοσύνης της, όπως η ενέργεια, η ασφάλεια και η διπλωματία.
Αν και το εμπόριο με την Αφρική αυξήθηκε από 5,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2009 σε 20,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, οι αριθμοί αυτοί υποβαθμίζονται από τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε επενδύσεις και κατασκευές στην περιοχή από το 2005.
Η Μόσχα όμως έχει κάποια πλεονεκτήματα στις σχέσεις της με τις αφρικανικές χώρες.
Πρώτον, η Ρωσία ενεργεί ως εναλλακτικός εταίρος για διπλωματική υποστήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Δεύτερον, διαθέτει έναν έμπειρο κρατικό ενεργειακό τομέα ο οποίος, εκτός από τις επενδύσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, παρέχει πυρηνική τεχνογνωσία σε τεχνολογικά στερημένα κράτη.
Τρίτον, η Μόσχα προσφέρει στρατιωτική συνεργασία και σχετικά φθηνά όπλα σε χώρες με μικρά πορτοφόλια αλλά μεγάλα ζητήματα ασφαλείας.
Σύμφωνα με τον Jacob Hedenskog, ερευνητή του Σουηδικού Οργανισμού Έρευνας για την Άμυνα, «το ενδιαφέρον της Ρωσίας, όπως και των άλλων μεγάλων δυνάμεων στην Αφρική, περιλαμβάνει εξαγωγές όπλων, εισαγωγή φυσικών πόρων και προβολή της εξουσίας».
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι σχέσεις με χώρες που εμπλέκονται σε αποικιακές συγκρούσεις όπως η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη και η Αλγερία.
Η στρατηγική της Ρωσίας για την ανάκτηση της θέσης της έναντι της Αφρικής περιστρέφεται εν μέρει στην αναζωογόνηση αυτών των υφιστάμενων σχέσεων.
Η πυρηνική τεχνολογία της Μόσχας τίθεται επίσης σε πώληση.
Η Αίγυπτος έχει παραγγείλει εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής αξίας 29 δισ. Δολαρίων, η Νιγηρία έχει συμφωνία με τη Rosatom για πυρηνικό αντιδραστήρα και αρκετές άλλες χώρες έχουν υπογράψει μνημόνιο συμφωνίας σχετικά με πυρηνική συνεργασία όπως η Ουγκάντα, η Νότια Αφρική και η Γκάνα.
Η Ρωσία επωφελείται οικονομικά από τις μακροπρόθεσμες προθεσμίες αποπληρωμής για τις επενδύσεις της και την εξάρτησή τους από τη ρωσική τεχνολογία λόγω των αναγκών ανεφοδιασμού και τεχνικής βοήθειας.
Σε πολλές περιπτώσεις, τα κοιτάσματα ορυκτών και καυσίμων τίθενται ως εγγύηση για τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους.
Ωστόσο, η συγκατάθεση της Αφρικής προς τις προθέσεις της Ρωσίας δεν είναι μόνο προς όφελος της τελευταίας.
Η Ρωσία μπορεί να τοποθετηθεί ως εναλλακτική λύση έναντι του κινεζικού χρήματος και της Δυτικής ανάμειξης.
Εάν οι αφρικανικές χώρες δράσουν με σύνεση, θα μπορούσαν να βάλουν τις μεγάλες δυνάμεις να αντιπαρατεθούν μεταξύ τους.
Το Τζιμπουτί, για παράδειγμα, φιλοξενεί κινεζικές, γαλλικές και αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις, οι οποίες παρέχουν στη χώρα ένα στρατηγικό και οικονομικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, η Ρωσία παρέχει υψηλής ποιότητας όπλα τα οποία είναι σχετικά οικονομικά προσιτά σε σύγκριση με τα αμερικανικά όπλα.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι χώρες μπορούν να αποφύγουν τις δυτικές κυρώσεις και να αποκτήσουν όπλα από την Ρωσία.
Οι ρωσικές ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες, η PMC, όπως ο όμιλος Wagner, δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση και υποστήριξη των αφρικανικών δυνάμεων όπως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η Αφρική δεν είναι απαραίτητη στην περίπτωση της Ρωσίας όσον αφορά τα στρατιωτικά και οικονομικά συμφέροντά της.
Ωστόσο, η Ρωσία πρέπει να ενισχύσει τη θέση της και να εδραιώσει ισχυρές σχέσεις με την ήπειρο για να αποκτήσει την παγκόσμια ισχύ εξουσίας που επιδιώκει.
kondylopoulos@yahoo.com
www.bankingnews.gr
Ο πληθυσμός της προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2050 και η οικονομία της αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά παράλληλα με την κατανάλωση ενέργειας.
Αυτές οι εκτιμήσεις οδήγησαν τη Ρωσία να επενδύσει σε ισχυρές σχέσεις στην περιοχή.
Ο στόχος του Κρεμλίνου είναι να μιμηθεί την επιτυχία της Κίνας στην προώθηση οικονομικών, διπλωματικών και στρατιωτικών σχέσεων με την Αφρική.
Για να γίνει σημαντικός εταίρος, η Μόσχα διοργανώνει την πρώτη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής στις 23-24 Οκτωβρίου.
Στο Σότσι θα φιλοξενηθεί η σύνοδος κορυφής όπου ο πρόεδρος της Αιγύπτου Sisi έχει προσκληθεί ως συμπρόεδρος.
Η εκδήλωση είναι μια σημαντική δοκιμασία για τη διπλωματία του Ρωσίας και την άνοδο της χώρας ως παγκόσμια δύναμη.
Για να δείξουν την αναποτελεσματικότητα των Δυτικών κυρώσεων και την αποτυχία τους στην απομόνωση της Μόσχας, προσκαλούνται στη σύνοδο κορυφής 50 αρχηγοί κρατών.
Η Ρωσία σχεδίασε την αντεπίθεσή της στη γεωπολιτική σκακιέρα μετά τη σύγκρουση στην Ουκρανία το 2014 και τη σχετική απομόνωσή της από δυτικούς θεσμούς όπως η G7.
Παρά τις επιθυμίες της Μόσχας, η σχέση με την Κίνα στρέφεται υπέρ του Πεκίνου, όπου ο πρώτος θεωρείται «κατώτερος συνεργάτης» λόγω της συντριπτικής οικονομικής ισχύος του τελευταίου.
Ως εκ τούτου, το Κρεμλίνο επενδύει σε σχέσεις με σχετικά ασθενέστερες χώρες στην αφρικανική ήπειρο.
Η «βάση συμπεριφοράς» της Μόσχας με αυτά τα κράτη είναι συνεργασία στους τομείς της εμπειρογνωμοσύνης της, όπως η ενέργεια, η ασφάλεια και η διπλωματία.
Αν και το εμπόριο με την Αφρική αυξήθηκε από 5,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2009 σε 20,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, οι αριθμοί αυτοί υποβαθμίζονται από τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε επενδύσεις και κατασκευές στην περιοχή από το 2005.
Η Μόσχα όμως έχει κάποια πλεονεκτήματα στις σχέσεις της με τις αφρικανικές χώρες.
Πρώτον, η Ρωσία ενεργεί ως εναλλακτικός εταίρος για διπλωματική υποστήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Δεύτερον, διαθέτει έναν έμπειρο κρατικό ενεργειακό τομέα ο οποίος, εκτός από τις επενδύσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, παρέχει πυρηνική τεχνογνωσία σε τεχνολογικά στερημένα κράτη.
Τρίτον, η Μόσχα προσφέρει στρατιωτική συνεργασία και σχετικά φθηνά όπλα σε χώρες με μικρά πορτοφόλια αλλά μεγάλα ζητήματα ασφαλείας.
Σύμφωνα με τον Jacob Hedenskog, ερευνητή του Σουηδικού Οργανισμού Έρευνας για την Άμυνα, «το ενδιαφέρον της Ρωσίας, όπως και των άλλων μεγάλων δυνάμεων στην Αφρική, περιλαμβάνει εξαγωγές όπλων, εισαγωγή φυσικών πόρων και προβολή της εξουσίας».
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι σχέσεις με χώρες που εμπλέκονται σε αποικιακές συγκρούσεις όπως η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη και η Αλγερία.
Η στρατηγική της Ρωσίας για την ανάκτηση της θέσης της έναντι της Αφρικής περιστρέφεται εν μέρει στην αναζωογόνηση αυτών των υφιστάμενων σχέσεων.
Η πυρηνική τεχνολογία της Μόσχας τίθεται επίσης σε πώληση.
Η Αίγυπτος έχει παραγγείλει εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής αξίας 29 δισ. Δολαρίων, η Νιγηρία έχει συμφωνία με τη Rosatom για πυρηνικό αντιδραστήρα και αρκετές άλλες χώρες έχουν υπογράψει μνημόνιο συμφωνίας σχετικά με πυρηνική συνεργασία όπως η Ουγκάντα, η Νότια Αφρική και η Γκάνα.
Η Ρωσία επωφελείται οικονομικά από τις μακροπρόθεσμες προθεσμίες αποπληρωμής για τις επενδύσεις της και την εξάρτησή τους από τη ρωσική τεχνολογία λόγω των αναγκών ανεφοδιασμού και τεχνικής βοήθειας.
Σε πολλές περιπτώσεις, τα κοιτάσματα ορυκτών και καυσίμων τίθενται ως εγγύηση για τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους.
Ωστόσο, η συγκατάθεση της Αφρικής προς τις προθέσεις της Ρωσίας δεν είναι μόνο προς όφελος της τελευταίας.
Η Ρωσία μπορεί να τοποθετηθεί ως εναλλακτική λύση έναντι του κινεζικού χρήματος και της Δυτικής ανάμειξης.
Εάν οι αφρικανικές χώρες δράσουν με σύνεση, θα μπορούσαν να βάλουν τις μεγάλες δυνάμεις να αντιπαρατεθούν μεταξύ τους.
Το Τζιμπουτί, για παράδειγμα, φιλοξενεί κινεζικές, γαλλικές και αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις, οι οποίες παρέχουν στη χώρα ένα στρατηγικό και οικονομικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, η Ρωσία παρέχει υψηλής ποιότητας όπλα τα οποία είναι σχετικά οικονομικά προσιτά σε σύγκριση με τα αμερικανικά όπλα.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι χώρες μπορούν να αποφύγουν τις δυτικές κυρώσεις και να αποκτήσουν όπλα από την Ρωσία.
Οι ρωσικές ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες, η PMC, όπως ο όμιλος Wagner, δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση και υποστήριξη των αφρικανικών δυνάμεων όπως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η Αφρική δεν είναι απαραίτητη στην περίπτωση της Ρωσίας όσον αφορά τα στρατιωτικά και οικονομικά συμφέροντά της.
Ωστόσο, η Ρωσία πρέπει να ενισχύσει τη θέση της και να εδραιώσει ισχυρές σχέσεις με την ήπειρο για να αποκτήσει την παγκόσμια ισχύ εξουσίας που επιδιώκει.
kondylopoulos@yahoo.com
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών