Σχετικά Άρθρα
Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Η τιθάσευση της κερδοσκοπίας
Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Τα αρνητικά επιτόκια απέτυχαν
Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Οι αιτίες συστημικής μείωσης των τιμών
Ο πρώτος οικονομικός όρος που μαθαίνει ένας πρωτοετής φοιτητής των οικονομικών είναι ο όρος της αγοράς.
Οι καθηγητές ορίζουν την έννοια της αγοράς ως τον τόπο που εκφράζονται οι επιθυμίες των αγοραστών από την μια πλευρά και των πωλητών από την άλλη.
Η συνισταμένη των εκφράσεων καθορίζει την ποσότητα της κάθε αγοράς ή πώλησης, καθώς και την τιμή της αγοραπωλησίας .
Επίσης οι καθηγητές λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής εφιστούν την προσοχή ότι για να υπάρχει αγορά ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας δεν είναι απαραίτητο οι αγοραστές και οι πωλητές να βρίσκονται στο ίδιο σημείο.
Στην ουσία ένας πρωτοετής φοιτητής αντιλαμβάνεται ότι όποιος ασκεί οικονομική δραστηριότητα , όποιος θέλει να αγοράσει ένα αγαθό ή μια υπηρεσία είναι μέλος της αγοράς.
Δηλαδή απλά και κατανοητά και υπό την ευρεία έννοια μέλη της αγοράς είμαστε όλοι μας.
Αγορά με αγορά όμως έχει μεγάλη διαφορά….
Άλλο η απλή συμμετοχή σε μια δευτερεύουσα αγορά και άλλο ο πρωταγωνιστικός ρόλος σε μια αγορά που κατέχει το βασικό αγαθό κίνησης μιας οικονομίας όπως οι αγορές χρήματος και κεφαλαίων.
Στην σύγχρονη εποχή η βαρύτητα των αγορών χρήματος δεν μπορεί να συγκριθεί με καμιά άλλη γι’αυτό και όταν λέγεται και γράφεται πως οι αγορές πιέζουν προς την μια ή προς την άλλη κατεύθυνση στην ουσία αναφερόμαστε στα λίγα εκείνα μέλη που έχουν σωρεύσει τέτοια δύναμη που μπορούν να επιβάλουν τα συμφέροντα τους ανεξάρτητα των προοπτικών που προβάλουν κράτη και κυβερνήσεις.
Για παράδειγμα καθόλη την άνοιξη του 2010 οι αγορές πίεζαν την ελληνική κυβέρνηση προς την κατεύθυνση αποδοχής της αδυναμίας αναχρηματοδότησης του δημοσίου χρέους της.
Οι υποσχέσεις περί επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας στην δημοσιονομική ορθοδοξία δεν αρκούσαν αφού η αξιοπιστία είχε πληγεί ανεπανόρθωτα .
Το αρχικό πακέτο στήριξης ύψους 45 δις € που είχαν αποφασίσει οι υπουργοί οικονομικών της Ένωσης στις 11 Απριλίου 2010 θεωρήθηκε μικρό γι’αυτό και η πίεση των αγορών συνεχίσθηκε .
Η πίεση των αγορών προς την Ελλάδα αλλά και προς όλο το οικοδόμημα του ευρωπαϊκού νότου οδήγησε στην αύξηση της παροχής βοηθείας προς
την χώρα μας στο ύψος των 110 δις € ενώ η κρίση του χρέους όπως οι αγορές ονόμασαν την διόγκωση των χρεών ελέω της χρηματοοικονομικής κρίσης οδήγησε στην δημιουργία πακέτου 600 δις € για το σύνολο της ευρωπαϊκής ένωσης .
Η πίεση των αγορών εκδηλώνονταν μέσω της αύξησης των spreads των ομολόγων που ζητούνταν για την αναχρηματοδότηση των κρατικών χρεών.
Η πίεση
Η πίεση τελικά δημιούργησε τέτοια δυναμική που ανάγκασε την ευρωπαϊκή ένωση όχι μόνο να στηρίξει την Ελλάδα με τα κεφαλαία που ζητούσαν οι αγορές αλλά και να δημιουργήσει σχέδιο επέμβασης για ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Έχουμε φθάσει στο σημείο που οι αγορές επιβάλουν το στίγμα τους στις εκλεγμένες από τους λαούς κυβερνήσεις .
Έχουμε φθάσει στο σημείο που οι αγορές κατευθύνουν εκεί που εκείνες θέλουν την παγκόσμια οικονομία.
Αγορά με αγορά όμως έχει διαφορά.
Σήμερα η ισχυρότερη αγορά είναι η αγορά συναλλάγματος με ημερήσιο τζίρο της τάξεως άνω των 5 τρις δολαρίων .
Ακολουθούν οι αγορές παραγώγων, ομολόγων και μετοχών, εμπορευμάτων και χρυσού .
Στην ουσία και συμπεριλαμβάνοντας όλες τις παραπάνω αγορές θα λέγαμε ότι η ισχυρότερη παγκόσμια αγορά είναι η αγορά των χρηματοοικονομικών προϊόντων .
Σε αυτή μετέχουν εκατομμύρια συναλλασσόμενοι , όμως η βαρύτητα του καθενός είναι διαφορετική .
Μηδαμινή βαρύτητα έχει ο τομέας συναλλάγματος μιας επιχείρησης ή μιας περιφερειακής τράπεζας και διαφορετική βαρύτητα έχουν οι επενδυτικές τράπεζες των ΗΠΑ και τα κολοσσιαία κερδοσκοπικά κεφάλαια.
Στην ουσία οι χρηματοοικονομικές αγορές δεν είναι απρόσωπες , έχουν πρόσωπο και κυρίως έχουν ηγέτες.
Οι ηγέτες μπορεί να είναι νομικά πρόσωπα πλην όμως βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία μεταξύ τους όταν θέλουν να επιβάλουν τον στόχο τους που δεν είναι άλλος από την μεγιστοποίηση των κερδών τους .
Αυτά τα νομικά πρόσωπα στην πλειοψηφία τους είναι Hedge funds δηλαδή αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν τις καταθέσεις πελατών τους κυρίως θεσμικών επενδυτών (συνταξιοδοτικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες , φιλανθρωπικά ιδρύματα, πανεπιστήμια , κτλ) καθώς και ευπορών ιδιωτών , προσφέροντας τους εναλλακτικές τοποθετήσεις αντί των παραδοσιακών.
Το θέμα είναι η υπερβολικά μεγάλη ισχύ τους.
Οι κερδοσκόποι επιβάλλονται
Δεν είναι δυνατόν οι κερδοσκόποι να επιβάλλονται στις ευνομούμενες κοινωνίες και στα εντεταλμένα όργανα των κρατών όπως στις κεντρικές τράπεζες.
Από τα τέλη του 2009 η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας για παράδειγμα παρέμβαινε στην αγορά συναλλάγματος αγοράζοντας ευρώ και πουλώντας ελβετικά φράγκα επιζητώντας την αποφυγή της περαιτέρω ενδυνάμωσης του νομίσματος της .
Όταν διαπίστωσε ότι ο αγώνας της ήταν άσκοπος μιας και οι κερδοσκόποι κέρδιζαν κατά κράτος στα μέσα Ιανουαρίου 2015 ήρε το φράγμα στήριξης των 1,20 φράγκων με αποτέλεσμα η ισοτιμία να βρεθεί κάτω από το απόλυτο όριο της.
Το θέμα επαναλαμβάνουμε είναι η υπερβολικά μεγάλη ισχύ των χρηματοοικονομικών αγορών , μια ισχύ που υπερβαίνει κάθε κρατική οντότητα , κάθε θεσμοθετημένη αρχή .
Αυτό πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα και με ιδιαίτερο δεικτικό τρόπο προς όλους εκείνους που κερδοσκοπούν ασύστολα .
Η αντιμετώπιση είναι εύκολη αφού γνωρίζουμε τους ηγέτες και τις προδιαγραφές όλων εκείνων που σέρνουν τον χορό της απόλυτης κερδοσκοπίας .
Εκείνο που απουσιάζει είναι η πολιτική βούληση ίσως διότι ένα τμήμα του προϊόντος της κερδοσκοπίας στηρίζει την πολιτική επιβίωση των οργάνων της εκτελεστικής εξουσίας .
Εκεί πλέον προσκρούει κάθε προσπάθεια περιορισμού της ισχύος όσων με δέος ονομάζουμε ΄αγορές΄.
Από κει πρέπει να αρχίσουμε εάν θέλουμε να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα.
Διότι καλώς εντοπίζουμε ως ευρωπαίοι τον περίεργο ρόλο που παίζουν οι αμερικανοκινούμενοι οίκοι αξιολόγησης πλην όμως πρέπει να δώσουμε πειστική απάντηση στο γιατί μέχρι σήμερα δεν έχουμε δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό οίκο αξιολόγησης όταν ακόμη και οι Κινέζοι έχουν τον δικό τους που ακούει στο όνομα Dagong Global Credit Co.
Σαράντος Λέκκας οικονομολόγος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών