Βοτσαρίδης (Interlife): Οι φυσικές καταστροφές στην Ελλάδα - Αίτια και αποτελέσματα

Οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Εύβοια, την Αττική και την Πελοπόννησο αποκάλυψαν σε όλη της την έκταση την απουσία Ασφαλιστικής Συνείδησης στη χώρα μας, δεδομένου ότι μόνο το 15%-20% των κατοικιών και επαγγελματικών εγκαταστάσεων των παραπάνω περιοχών ήταν ασφαλισμένες έναντι Φυσικών Καταστροφών – κυρίως οι συνδεδεμένες με στεγαστικά δάνεια.
Θα ήταν λοιπόν ενδιαφέρον να επιχειρήσουμε, μια κατ’ αρχήν αναδρομή:

• στα αίτια που προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές ανθρώπινων ζωών και περιουσίας στο χρονικό διάστημα 1993 – 2018, σε συνάρτηση με το κόστος των αποζημιώσεων τους και στη συνέχεια να ανατρέξουμε και στις μεγάλες Φυσικές καταστροφές που έπληξαν τη χώρα μας από το 1953 και μετά, στο εκτιμώμενο κόστος των πιο πρόσφατων από αυτές (2017-2018) και στη συμμετοχή των ασφαλιστικών εταιρειών στις αποζημιώσεις (2017-2018).

Είναι αυτονόητο, βέβαια, ότι για τις φετινές mega – πυρκαγιές δεν έχουμε ακόμη επίσημες εκτιμήσεις Ζημιών.

Αίτια και κόστος καταστροφών

Τα καταγεγραμμένα αίτια φυσικών και άλλων συμβάντων που προκάλεσαν Ζημιές μεταξύ 1993-2018, χωρίζονται σε 5 βασικές κατηγορίες:
Βροχοπτώσεις, Σεισμοί, Δασικές Πυρκαγιές, Χιονοπτώσεις, Πολιτικές Ταραχές. Από αυτές τις αιτίες προέκυψαν – κατά την παραπάνω 25ετία – για τις Ασφαλιστικές Εταιρείες 24.106 Δηλώσεις Ζημιών με συνολικές απαιτήσεις 358,8 εκατ. €.

Τα ποσά αυτά κατανέμονται ανά Πλήθος Ζημιών, Αίτιο και Ποσό Απαίτησης, ως εξής:

Να σημειωθεί ότι η Μέση Ζημία έφτασε τις 14.900 €. Όπως είναι φανερό, οι Σεισμοί, αν και όχι τόσο συχνοί, έρχονται πρώτοι σε ύψος Αποζημιώσεων, διότι προκαλούν μεγάλες Ζημιές, ακολουθούμενοι από τις Βροχοπτώσεις (Πλημμύρες), τις Πολιτικές Ταραχές και τις Δασικές Πυρκαγιές και, με μεγάλη διαφορά, από τις Χιονοπτώσεις.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι η μεγαλύτερη Μέση Ζημία (ένας από τους πιο σημαντικούς Ασφαλιστικούς Δείκτες) προκλήθηκε από τις Πολιτικές Ταραχές (40.700 €) και από τις Δασικές Πυρκαγιές (29.700 €).

Το χρονολόγιο των μεγάλων καταστροφών

Όσον αφορά τις μεγάλες Φυσικές Καταστροφές που έχουν πλήξει τη χώρα μας από το 1953 και μετά, ο κατάλογος είναι, δυστυχώς, μακρύς με ανυπολόγιστο κόστος σε ανθρώπινες απώλειες και περιουσίες:

• 1953 - Σεισμοί στο Ιόνιο Πέλαγος με 455 νεκρούς και 27.659 κατεστραμμένες κατοικίες – από το σύνολο των 33.300 με Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Ιθάκη να έχουν καταστραφεί ολοσχερώς
• 1961 – Πλημμύρες στην Αθήνα (Νίκαια, Φάληρο, Αιγάλεω, Ταύρος, Λιόσια): 43 νεκροί, 4.000 άστεγοι χιλιάδες πλημμυρισμένες κατοικίες.
• 1977 – Πλημμύρες στην Αττική – 37 νεκροί
• 1994 – Πλημμύρες – Υπερχείλιση Ποδονίφτη – 9 νεκροί
• 1978 – Σεισμός Θεσσαλονίκης – 49 νεκροί, μία κατάρρευση πολυκατοικίας, εκατοντάδες κτίρια ολικώς κατεστραμμένα, χιλιάδες κτίρια με σοβαρές Ζημιές (στο σύνολο του Νομού και σε 3 όμορους Νομούς)
• 1999 – Σεισμός Πάρνηθας - 143 νεκροί στην Αττική τεράστιες Ζημιές σε δεκάδες χιλιάδες κτίρια, καταρρεύσεις σε 2 πολυκατοικίες και 3 εργοστάσια.
• 2007 – Πυρκαγιές στην Πελοπόννησο, κυρίως στο Νομό Ηλείας (37 νεκροί, εκατοντάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα δάσους, ζώα, κτίρια κλπ) και στην Αρκαδία και Λακωνία (13 νεκροί, εκατομμύρια καμένα ελαιόδεντρα, κτίρια κλπ).
• 2017 – Πλημμύρες στη Μάνδρα Αττικής – 24 νεκροί, ζημιές σε 2500 κατοικίες και επαγγελματικά κτίρια.

Αποζημιώσεις από το Κράτος: 20 εκατ. € (από 3.000 – 8.000 € ανά απαίτηση)
Αποζημιώσεις και Ασφαλιστικές Εταιρείες μόνον σε 326 απαιτήσεις (177 κτίρια – 147 αυτοκίνητα) – γιατί τόσα ήταν τα συμβόλαια έναντι κινδύνων από Φυσικές Καταστροφές. Μέση Ασφαλιστική Αποζημίωση σε κατοικίες και Επιχειρήσεις 66.000 €, σύνολο αποζημιώσεων, μαζί με τα Αυτοκίνητα, άνω των 12 εκατ. €.

• 2018 – Φωτιές στο Μάτι και Ανατολική Αττική – 101 νεκροί – 2.500 ολοσχερώς κατεστραμμένες κατοικίες – 4.000 μερικώς κατεστραμμένες κατοικίες- Πάνω από 1.000 καμένα οχήματα –

Κρατικές Αποζημιώσεις (πάνω από 500 εκατ. €)
Αποζημιώσεις Ασφαλιστικών Εταιρειών: Αφορούν περίπου 20% των κατοικιών που ήταν ασφαλισμένες για Φυσικές Καταστροφές (σύνδεση με Δάνεια) και ανάλογο αριθμό οχημάτων, ενώ λόγω μεγάλου αριθμού νεκρών & τραυματιών προστίθενται και οι αποζημιώσεις από Συμβόλαια Ζωής & Ατυχημάτων

Ανατρέχοντας στον παραπάνω εξαιρετικά δυσάρεστο απολογισμό, καταλήγουμε, αναπόφευκτα, σε τρία βασικά συμπεράσματα:

• Οι Φυσικές Καταστροφές υπήρχαν, υπάρχουν και θα αυξάνονται στο μέλλον – λόγω της Κλιματικής αλλαγής – ενώ η χώρα μας θεωρείται ιδιαίτερα ευάλωτη σε ορισμένες από αυτές (Σεισμοί, Δασικές Πυρκαγιές, Πλημμύρες από Βροχοπτώσεις)
• Οι Κρατικές αποζημιώσεις καλύπτουν, στην καλύτερη περίπτωση, μόνον το 30% - 40% του πραγματικού κόστους της Ζημίας και, συνήθως, με χρονοβόρες διαδικασίες
• Οι Έλληνες, έχοντας πολύ περιορισμένη Ασφαλιστική Συνείδηση, δεν ασφαλίζουν τα περιουσιακά τους στοιχεία (ποσοστά κάτω του 20%) παρά το πολύ χαμηλό κόστος Ασφάλισης Περιουσίας στη χώρα μας.

Για τους λόγους αυτούς επανέρχεται, ως μέγιστη προτεραιότητα, η ανάγκη για θέσπιση κινήτρων – όπως πχ φορολογικές απαλλαγές – ή λήψης συλλογικών πρωτοβουλιών (ίσως με τη μορφή ΣΔΙΤ για ομαδικές Ασφαλίσεις) ώστε οι Έλληνες να ασφαλίζουν τα περιουσιακά τους στοιχεία έναντι Φυσικών Καταστροφών, όπως γίνεται συστηματικά, εδώ και δεκαετίες σε πολλές χώρες της ΕΕ.

www.bankingnews.gr