Επιδείνωση συγκυριών

Το 2022 με τις μέχρι σήμερα ενδείξεις δεν φαίνεται ότι θα διαφέρει ιδιαίτερα από την διετία 2020/21.
Παρότι γίνονταν λόγος ότι από την Άνοιξη του 2022 και στη βάση των ιατρικών δεδομένων θα αφήναμε πίσω τον κορονοιό, η νέα μετάλλαξη δείχνει ότι το ορατό μέλλον θα πληγεί από την πανδημία βάζοντας σε δοκιμασία διαρκείας νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Με το σκεπτικό ότι η επαναφορά στην κανονικότητα θα ήταν εκ των πραγμάτων αρκετά δύσκολη με την εφοδιαστική αλυσίδα να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα αφού η προσφορά δεν καλύπτει την ζήτηση με αποτέλεσμα την δημιουργία ισχυρού πληθωριστικού υπόβαθρου η δυσκολία του εγχειρήματος πολλαπλασιάζεται από την αντοχή και τις μεταλλάξεις του κορονοιού.
Στη χώρα μας το δημοσιονομικό κόστος της διετίας 2020/21 ξεπερνά τα 40 δις € και ήδη γίνεται λόγος για την δυσκολία επαναφοράς μέτρων στήριξης της πραγματικής οικονομίας.
Το ευτράπελο είναι ότι ενώ κυβερνητικές πήγες επαναλαμβάνουν επίμονα ότι δεν θα υπάρξει νέο lockdown και άρα νέα δημοσιονομική επιβάρυνση μια μερίδα συμπολιτών μας είτε με την μορφή των εργοδοτών, είτε με την μορφή των εργαζόμενων βλέπουν με θετικό μάτι ένα νέο lockdown και μια νέα εισοδηματική στήριξη θεωρώντας ιδανική εργασιακή και επαγγελματική συνταγή την αμοιβή χωρίς εργασία.
Και όλα αυτά την ώρα που ξεκινά η επιστροφή μέρους της επιστρεπτέας προκαταβολής για 700 χιλ. επιχειρήσεις και εργαζόμενους αφού από το συνολικό ύψος των 8,5 δις € θα επιστραφούν περί τα 3,6 δις € σε 60 μηνιαίες δόσεις με έναρξη τα τέλη Ιανουαρίου 2022.
Και στην περίπτωση της επιστρεπτέας προκαταβολής υπήρχε ενδόμυχα η ψευδαίσθηση από αρκετούς συμπολίτες μας ότι θα χαριστεί στο σύνολο της και ουδεμία υποχρέωση θα υπάρξει από την συνολική στήριξη των 8,5 δις €.

Τα 2 νέα δεδομένα

Στην δυσμενή τρέχουσα συγκυρία θα πρέπει να προστεθούν αλλά δυο δεδομένα, το πρώτο σχετικό με την ενεργειακή επιβάρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων και το δεύτερο οι νομισματικές εξελίξεις στην Τουρκία.
Παρά την κυβερνητική στήριξη για την αναχαίτιση και αντιμετώπιση του επιπλέον ενεργειακού κόστους ο φετινός χειμώνας θα είναι ιδιαίτερα δύσκολος επιβαρύνοντας τους προϋπολογισμούς φυσικών και νομικών προσώπων.
Το επιπλέον κόστος, της τάξεως έως και 40% σε σχέση με την περσινή αντίστοιχη περίοδο λειτουργεί με τρόπο που στερεί πόρους από την ζήτηση.
Εάν το δούμε συνδυαστικά με τις επιπλέον υποχρεώσεις τύπου επιστρεπτέας προκαταβολής τότε διαπιστώνουμε ένα μεγάλο κενό στη ζήτηση που θα λειτουργήσει υφεσιακά την ώρα που γίνεται προσπάθεια αποκατάστασης της παραγωγικής αλυσίδας.
Η επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών είναι δεδομένο ότι θα αφήσει πίσω της άλλες καθοριστικού χαρακτήρα υποχρεώσεις, όπως την ομαλή αποπληρωμή των δανείων που έχουν ληφθεί κατά το παρελθόν.
Ο φετινός χειμώνας προμηνύεται δύσκολος και όλες οι ενδείξεις τείνουν προς την υιοθέτηση της υφεσιακής προοπτικής με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Ακόμη όμως και καταστάσεις που τις βλέπουμε στα πλαίσια της εξωτερικής πολιτικής όπως η κατάρρευση της Τουρκικής οικονομίας, μας επηρεάζουν σημαντικά αλλοιώνοντας αναπτυξιακά υπόβαθρα όπως αυτό των εξαγωγών μας.
Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας μπορεί στο εσωτερικό της Τουρκίας να δημιουργεί εκρηκτικές καταστάσεις, ειδικά στο κομμάτι των τιμών, όμως έχει ισχυρό αντίκτυπο και στην οικονομία μας.
Υποτίμηση σημαίνει μεταξύ των άλλων και ακριβότερες για τη Τουρκία εισαγωγές και άρα ακριβότερα τα προϊόντα που προέρχονται από άλλες χώρες.
Η Τουρκία είναι σημαντικός προορισμός για τις ελληνικές εξαγωγές αγαθών αφού συγκαταλέγεται στους κυριότερους εμπορικούς μας εταίρους.
Την περίοδο 2012-2014 ήταν ο πρώτος εξαγωγικός προορισμός για να χάσει έδαφος στην συνέχεια προφανώς λόγω της υποτίμησης της λίρας με αποτέλεσμα κατά το 2020 να βρεθεί στην έκτη θέση με ύψος εξαγωγών στα επίπεδα των 1,3 δις €.
Το 2020 το συνολικό ύψος των εξαγωγών μας έφτασε τα 30,7 δις € εκ των οποίων το 4,4% είχε προορισμό την Τουρκία, επίδοση χαμηλή με βάση το πρόσφατο παρελθόν ενώ γίνεται ήδη λόγος εξαιτίας της τεράστιας διολίσθησης της λίρας κατά το 2021 ότι οι εξαγωγές μας προς την Τουρκία θα συρρικνωθούν περαιτέρω.
Εν κατακλείδι διαπιστώνουμε ότι μια σειρά από δεδομένα προδιαγράφουν το δείκτη των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας τους επόμενους μήνες και αυτός ο δείκτης δυστυχώς αλλά καθημερινά χειροτερεύει.

Λέκκας Σαράντος
Οικονομολόγος
www.bankingnews.gr