Ποιο θα είναι το νέο Επικουρικό Σύστημα Συντάξεων;
Εφτά μεγάλες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα αναμένονται εντός του 2021, με κυριότερη την αλλαγή στο Επικουρικό σύστημα ασφάλισης, το οποίο ξεκινά το 2022 με «προίκα» 11 δις ευρώ, καθώς το νομοσχέδιο είναι σχεδόν έτοιμο και προβλέπει «ατομικό κουμπαρά» για κάθε νέο ασφαλισμένο, μετά την 1η Ιανουαρίου του 2022.
Ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης και ο υφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου βρίσκονται στο στάδιο σύνταξης του νομοσχεδίου, αλλά και των αναδρομικών που δημιουργούν οι αλλαγές του νόμου Βρούτση, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Το νέο Επικουρικό Σύστημα Συντάξεων
Με το νέο επικουρικό σύστημα εισάγεται μία ακόμα καινοτομία για το ασφαλιστικό σύστημα: ο νέος ασφαλισμένος ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να έχει πρόσβαση στα στοιχεία του «ατομικού του κουμπαρά» μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του ή του κινητού του τηλεφώνου. Με την πλήρη ανάπτυξη του συστήματος θα βλέπει τις εισφορές, τις αποδόσεις και το σωρευμένο κεφάλαιό του, όπως σήμερα μπορεί να ελέγξει την κίνηση του τραπεζικού του λογαριασμού.
Με το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, οι εισφορές των νέων, αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, όπως συμβαίνει σήμερα, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα μεγάλο -διαρκώς ανατροφοδοτούμενο- αποθεματικό κεφάλαιο αποκλειστικά για τη νέα γενιά, που:
θα διασφαλίζει υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις και δεν θα επηρεάζεται από τις επιπτώσεις που επιφέρει η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού στο ασφαλιστικό, ενώ, ταυτόχρονα, δεν θίγονται οι συντάξεις των υφιστάμενων συνταξιούχων.
Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης κάθε νέου ασφαλισμένου θα μπαίνουν στον ατομικό του «κουμπαρά» και θα επενδύονται (αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των σημερινών συντάξεων).
Ενισχύεται η διαφάνεια.
Ο ασφαλισμένος θα βλέπει στον «ατομικό» του κουμπαρά τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί από τον εργοδότη ή τον ίδιο, (εφόσον πρόκειται για αυτοαπασχολούμενο). Ανά πάσα στιγμή, θα μπορεί να ελέγξει τις αποδόσεις των επενδύσεων που αντιστοιχούν στις εισφορές του μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του ή του κινητού του τηλεφώνου, όπως, για παράδειγμα, μπορεί σήμερα να ελέγξει την κίνηση του τραπεζικού του λογαριασμού.
Όταν ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτηθεί, θα λαμβάνει επικουρική σύνταξη βασισμένη στο ποσό των εισφορών του και στην απόδοση των επενδύσεών του. Συνεπώς, δεν θα εξαρτάται η επικουρική του σύνταξη από το δημογραφικό, δηλαδή από το πλήθος των εργαζομένων σε σχέση με το πλήθος των συνταξιούχων, αλλά από τις αποδόσεις των επενδύσεων.
Πώς θα επενδύονται τα χρήματα των εισφορών
Οι επενδύσεις θα γίνονται σε αυστηρό πλαίσιο ελέγχου και εποπτείας από εποπτικές αρχές, ενώ θα καθορίζεται ανώτατη έκθεση ανά είδος επένδυσης, προκειμένου να υπάρχει διασπορά του ρίσκου της αγοράς.
Το Δημόσιο Ταμείο θα μπορεί να συνεργάζεται με διαχειριστές κεφαλαίων. Υπογραμμίζεται ότι οι εισφορές των ασφαλισμένων θα παραμένουν στην ευθύνη και ιδιοκτησία του Δημόσιου Ταμείου. Ασφαλισμένοι και μελλοντικοί συνταξιούχοι θα συμβάλλονται αποκλειστικά με το Δημόσιο Ταμείο, το οποίο θα είναι ο μοναδικός υπεύθυνος απέναντί τους για τη διαχείριση των εισφορών, τις επενδύσεις και την καταβολή των επικουρικών συντάξεων.
Η εμπειρία άλλων χωρών δείχνει ότι μακροπρόθεσμα -και η ασφάλιση έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς δίνονται εισφορές σήμερα για λήψη σύνταξης σε 30-40 χρόνια - τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα εξασφαλίζουν υψηλότερες συντάξεις από το σημερινό (διανεμητικό) σύστημα επικουρικής ασφάλισης.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του νέου Ταμείου θα αποτελείται από άτομα υψηλού κύρους με μεγάλη επαγγελματική επάρκεια, εμπειρία και γνώση του αντικειμένου.
Αντίστοιχα, τα ανώτερα στελέχη του νέου Ταμείου θα επιλέγονται με βάση την επαγγελματική εμπειρία, επάρκεια και γνώση του αντικειμένου.
Πώς θα χρηματοδοτηθεί το μεταβατικό κόστος από το παλιό στο νέο σύστημα;
Θα χρηματοδοτηθεί: (α) από το ΑΚΑΓΕ, το Ταμείο για την αλληλεγγύη των γενεών, το οποίο σήμερα έχει αποθεματικά που υπερβαίνουν τα 10 δισ. ευρώ και τα οποία διαρκώς αυξάνονται κατά περίπου 1 δισ. το χρόνο και (β) από τον τακτικό προϋπολογισμό. Το μεταβατικό κόστος απλώνεται σε βάθος χρόνου 60 ετών, με τα πρώτα χρόνια να είναι σχετικά χαμηλό.
- Όμως, το παραπάνω κόστος είναι το «ακαθάριστο» κόστος της εισαγωγής του νέου συστήματος επικουρικής ασφάλισης.
Μεγάλο μέρος των πόρων του νέου Ταμείου θα επενδυθούν στην ελληνική οικονομία, δίνοντας ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση, την παραγωγικότητα, τους μισθούς και, εν τέλει, τα δημόσια έσοδα (άμεση και έμμεση φορολογία και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης).
- Για την εκτίμηση του κόστους, των οικονομικών ωφελειών και της επίδρασης της εισαγωγής του νέου συστήματος στα δημόσια οικονομικά και το δημόσιο χρέος, εκπονούνται τρεις επιστημονικές μελέτες, που θα κατατεθούν μαζί με το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή: μία μακροοικονομική μελέτη, μία αναλογιστική μελέτη και μία μελέτη για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Ύψος εισφορών
1. Οι ασφαλιστικές εισφορές παραμένουν οι ίδιες με το σημερινό σύστημα επικουρικής ασφάλισης.
Δηλαδή, το συνολικό ύψος για τους μισθωτούς είναι 6% και επιμερίζεται σε 3% για τον εργαζόμενο και 3% για τον εργοδότη επί των ασφαλιστέων αποδοχών.
Οι εισφορές για τους αυτοαπασχολούμενους θα υπολογίζονται, βάσει των ασφαλιστικών κατηγοριών που ισχύουν και σήμερα.
2. Κλείσιμο εκκρεμών εξόδων κηδείας:
Θα κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες αναδρομικών στους συνταξιούχους.
Θα καταβληθούν σε 45.000 περιπτώσεις τα οφειλόμενα έξοδα κηδείας και θα υπάρξει πλήρης ψηφιοποίηση των πιο σημαντικών λειτουργιών του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) για γρήγορη εξυπηρέτηση όλων των ασφαλισμένων.
3. Ενίσχυση των συστημάτων ΗΛΙΟΣ και ΑΤΛΑΣ: Ενισχύεται η διαφάνεια, καθώς η μηνιαία έκθεση "ΗΛΙΟΣ" που χαρτογραφεί το ασφαλιστικό σύστημα και η έκθεση "ΑΤΛΑΣ" που καταγράφει σε μηνιαία βάση εκκρεμότητες, αιτήσεις και απονομές συντάξεων, θα δημοσιοποιούνται με νόμο υποχρεωτικά κάθε μήνα.
4. Απονομή συντάξεων: Σήμερα εκκρεμούν 165.000 αιτήσεις για κύριες συντάξεις και 100.000 αιτήσεις για επικουρικές. Μέχρι το τέλος του 2021, θα απονεμηθούν όλες τις εκκρεμείς κύριες συντάξεις.
5. Ψηφιακή Σύνταξη: Η μεταρρύθμιση της ψηφιακής σύνταξης "ΑΤΛΑΣ", που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020, υλοποιείται σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ακολουθώντας τέσσερα στάδια. Το πρώτο στάδιο που αφορά τις συντάξεις χηρείας και τις συντάξεις αγροτών έχει ήδη υλοποιηθεί. Σε λίγες ημέρες, ξεκινάει η νέα πιλοτική εφαρμογή της ψηφιακής σύνταξης "ΑΤΛΑΣ»" για υγειονομικούς και συντάξεις αναπηρίας και ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2021. Τον Σεπτέμβριο του 2021 θα ακολουθήσουν δημόσιοι υπάλληλοι, ιδιωτικοί και μηχανικοί και η μεταρρύθμιση ολοκληρώνεται στο τέλος του 2021 με δικηγόρους, δημοσιογράφους και αυτοαπασχολούμενους.
6. Νέες συντάξεις: Το πρώτο τετράμηνο του 2021, θα απονεμηθούν οι νέες συντάξεις που θα είναι αυξημένες με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης μαζί με τα αναδρομικά τους για όσους έχουν συμπληρώσει 30 έτη και πάνω εργασιακού βίου.
7. Συνταξιούχοι Εργαζόμενοι: Το πρώτο τετράμηνο του 2021, θα καταβληθεί στους εργαζόμενους συνταξιούχους το 70% της σύνταξής τους».
Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr
Ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης και ο υφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου βρίσκονται στο στάδιο σύνταξης του νομοσχεδίου, αλλά και των αναδρομικών που δημιουργούν οι αλλαγές του νόμου Βρούτση, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Το νέο Επικουρικό Σύστημα Συντάξεων
Με το νέο επικουρικό σύστημα εισάγεται μία ακόμα καινοτομία για το ασφαλιστικό σύστημα: ο νέος ασφαλισμένος ανά πάσα στιγμή θα μπορεί να έχει πρόσβαση στα στοιχεία του «ατομικού του κουμπαρά» μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του ή του κινητού του τηλεφώνου. Με την πλήρη ανάπτυξη του συστήματος θα βλέπει τις εισφορές, τις αποδόσεις και το σωρευμένο κεφάλαιό του, όπως σήμερα μπορεί να ελέγξει την κίνηση του τραπεζικού του λογαριασμού.
Με το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης, οι εισφορές των νέων, αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, όπως συμβαίνει σήμερα, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα μεγάλο -διαρκώς ανατροφοδοτούμενο- αποθεματικό κεφάλαιο αποκλειστικά για τη νέα γενιά, που:
θα διασφαλίζει υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις και δεν θα επηρεάζεται από τις επιπτώσεις που επιφέρει η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού στο ασφαλιστικό, ενώ, ταυτόχρονα, δεν θίγονται οι συντάξεις των υφιστάμενων συνταξιούχων.
Οι εισφορές επικουρικής ασφάλισης κάθε νέου ασφαλισμένου θα μπαίνουν στον ατομικό του «κουμπαρά» και θα επενδύονται (αντί να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των σημερινών συντάξεων).
Ενισχύεται η διαφάνεια.
Ο ασφαλισμένος θα βλέπει στον «ατομικό» του κουμπαρά τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί από τον εργοδότη ή τον ίδιο, (εφόσον πρόκειται για αυτοαπασχολούμενο). Ανά πάσα στιγμή, θα μπορεί να ελέγξει τις αποδόσεις των επενδύσεων που αντιστοιχούν στις εισφορές του μέσα από την οθόνη του υπολογιστή του ή του κινητού του τηλεφώνου, όπως, για παράδειγμα, μπορεί σήμερα να ελέγξει την κίνηση του τραπεζικού του λογαριασμού.
Όταν ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτηθεί, θα λαμβάνει επικουρική σύνταξη βασισμένη στο ποσό των εισφορών του και στην απόδοση των επενδύσεών του. Συνεπώς, δεν θα εξαρτάται η επικουρική του σύνταξη από το δημογραφικό, δηλαδή από το πλήθος των εργαζομένων σε σχέση με το πλήθος των συνταξιούχων, αλλά από τις αποδόσεις των επενδύσεων.
Πώς θα επενδύονται τα χρήματα των εισφορών
Οι επενδύσεις θα γίνονται σε αυστηρό πλαίσιο ελέγχου και εποπτείας από εποπτικές αρχές, ενώ θα καθορίζεται ανώτατη έκθεση ανά είδος επένδυσης, προκειμένου να υπάρχει διασπορά του ρίσκου της αγοράς.
Το Δημόσιο Ταμείο θα μπορεί να συνεργάζεται με διαχειριστές κεφαλαίων. Υπογραμμίζεται ότι οι εισφορές των ασφαλισμένων θα παραμένουν στην ευθύνη και ιδιοκτησία του Δημόσιου Ταμείου. Ασφαλισμένοι και μελλοντικοί συνταξιούχοι θα συμβάλλονται αποκλειστικά με το Δημόσιο Ταμείο, το οποίο θα είναι ο μοναδικός υπεύθυνος απέναντί τους για τη διαχείριση των εισφορών, τις επενδύσεις και την καταβολή των επικουρικών συντάξεων.
Η εμπειρία άλλων χωρών δείχνει ότι μακροπρόθεσμα -και η ασφάλιση έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς δίνονται εισφορές σήμερα για λήψη σύνταξης σε 30-40 χρόνια - τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα εξασφαλίζουν υψηλότερες συντάξεις από το σημερινό (διανεμητικό) σύστημα επικουρικής ασφάλισης.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του νέου Ταμείου θα αποτελείται από άτομα υψηλού κύρους με μεγάλη επαγγελματική επάρκεια, εμπειρία και γνώση του αντικειμένου.
Αντίστοιχα, τα ανώτερα στελέχη του νέου Ταμείου θα επιλέγονται με βάση την επαγγελματική εμπειρία, επάρκεια και γνώση του αντικειμένου.
Πώς θα χρηματοδοτηθεί το μεταβατικό κόστος από το παλιό στο νέο σύστημα;
Θα χρηματοδοτηθεί: (α) από το ΑΚΑΓΕ, το Ταμείο για την αλληλεγγύη των γενεών, το οποίο σήμερα έχει αποθεματικά που υπερβαίνουν τα 10 δισ. ευρώ και τα οποία διαρκώς αυξάνονται κατά περίπου 1 δισ. το χρόνο και (β) από τον τακτικό προϋπολογισμό. Το μεταβατικό κόστος απλώνεται σε βάθος χρόνου 60 ετών, με τα πρώτα χρόνια να είναι σχετικά χαμηλό.
- Όμως, το παραπάνω κόστος είναι το «ακαθάριστο» κόστος της εισαγωγής του νέου συστήματος επικουρικής ασφάλισης.
Μεγάλο μέρος των πόρων του νέου Ταμείου θα επενδυθούν στην ελληνική οικονομία, δίνοντας ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση, την παραγωγικότητα, τους μισθούς και, εν τέλει, τα δημόσια έσοδα (άμεση και έμμεση φορολογία και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης).
- Για την εκτίμηση του κόστους, των οικονομικών ωφελειών και της επίδρασης της εισαγωγής του νέου συστήματος στα δημόσια οικονομικά και το δημόσιο χρέος, εκπονούνται τρεις επιστημονικές μελέτες, που θα κατατεθούν μαζί με το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή: μία μακροοικονομική μελέτη, μία αναλογιστική μελέτη και μία μελέτη για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Ύψος εισφορών
1. Οι ασφαλιστικές εισφορές παραμένουν οι ίδιες με το σημερινό σύστημα επικουρικής ασφάλισης.
Δηλαδή, το συνολικό ύψος για τους μισθωτούς είναι 6% και επιμερίζεται σε 3% για τον εργαζόμενο και 3% για τον εργοδότη επί των ασφαλιστέων αποδοχών.
Οι εισφορές για τους αυτοαπασχολούμενους θα υπολογίζονται, βάσει των ασφαλιστικών κατηγοριών που ισχύουν και σήμερα.
2. Κλείσιμο εκκρεμών εξόδων κηδείας:
Θα κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες αναδρομικών στους συνταξιούχους.
Θα καταβληθούν σε 45.000 περιπτώσεις τα οφειλόμενα έξοδα κηδείας και θα υπάρξει πλήρης ψηφιοποίηση των πιο σημαντικών λειτουργιών του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) για γρήγορη εξυπηρέτηση όλων των ασφαλισμένων.
3. Ενίσχυση των συστημάτων ΗΛΙΟΣ και ΑΤΛΑΣ: Ενισχύεται η διαφάνεια, καθώς η μηνιαία έκθεση "ΗΛΙΟΣ" που χαρτογραφεί το ασφαλιστικό σύστημα και η έκθεση "ΑΤΛΑΣ" που καταγράφει σε μηνιαία βάση εκκρεμότητες, αιτήσεις και απονομές συντάξεων, θα δημοσιοποιούνται με νόμο υποχρεωτικά κάθε μήνα.
4. Απονομή συντάξεων: Σήμερα εκκρεμούν 165.000 αιτήσεις για κύριες συντάξεις και 100.000 αιτήσεις για επικουρικές. Μέχρι το τέλος του 2021, θα απονεμηθούν όλες τις εκκρεμείς κύριες συντάξεις.
5. Ψηφιακή Σύνταξη: Η μεταρρύθμιση της ψηφιακής σύνταξης "ΑΤΛΑΣ", που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020, υλοποιείται σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ακολουθώντας τέσσερα στάδια. Το πρώτο στάδιο που αφορά τις συντάξεις χηρείας και τις συντάξεις αγροτών έχει ήδη υλοποιηθεί. Σε λίγες ημέρες, ξεκινάει η νέα πιλοτική εφαρμογή της ψηφιακής σύνταξης "ΑΤΛΑΣ»" για υγειονομικούς και συντάξεις αναπηρίας και ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2021. Τον Σεπτέμβριο του 2021 θα ακολουθήσουν δημόσιοι υπάλληλοι, ιδιωτικοί και μηχανικοί και η μεταρρύθμιση ολοκληρώνεται στο τέλος του 2021 με δικηγόρους, δημοσιογράφους και αυτοαπασχολούμενους.
6. Νέες συντάξεις: Το πρώτο τετράμηνο του 2021, θα απονεμηθούν οι νέες συντάξεις που θα είναι αυξημένες με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης μαζί με τα αναδρομικά τους για όσους έχουν συμπληρώσει 30 έτη και πάνω εργασιακού βίου.
7. Συνταξιούχοι Εργαζόμενοι: Το πρώτο τετράμηνο του 2021, θα καταβληθεί στους εργαζόμενους συνταξιούχους το 70% της σύνταξής τους».
Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών